Document

De Moren in Europa (Spanje en Portugal)
Infrastructuur
Het Andalusië van de 10e eeuw werd in alle richtingen doorkruisd door ontzagwekkende
aquaducten. Cordoba was een stad van fonteinen; wegen werden kilometers lang helder
verlicht, geplaveid, goed onderhouden en regelmatig bezocht door veiligheidspatrouilles.
Ter vergelijking: in Londen waren er geen geplaveide straten tot in de 14e eeuw; ’s nachts
was de stad ondergedompeld in inktzwarte duisternis. Het duurde tot aan de regering van
Charles II (17e eeuw) dat (slecht werkende) straatverlichting werd geplaatst in Londen.
Economie
Het jaarlijkse inkomen van de staat onder Adb al-Rahman III in de eerste helft van de 10e
eeuw was meer dan 300 miljoen dollar. De staatsinkomsten van de Engelse kroon aan het
eind van de 17e eeuw bedroegen 15 miljoen.
Demografie
Bij het overlijden van Queen Elizabeth (1603) had Engeland ongeveer 4 miljoen inwoners.
De bevolking van islamitisch Spanje zes eeuwen eerder kan niet minder zijn geweest dan
30 miljoen. In 1700 was Londen, de dichtstbevolkte stad in Christelijk Europa, slechts half
zo groot als Cordoba in het jaar 900. De steden Almeria en Sevilla hadden elk een
bevolking zo groot als de Britse hoofdstad 800 jaar later. (…)
Hygiëne
In het midden van de 10e eeuw waren er 900 openbare badgebouwen in de hoofdstad
van Moors Spanje; in de 18e eeuw waren er niet eens zoveel in alle landen van christelijk
Europa samen. (...) De fatale gevolgen van de pest zijn een overtuigend bewijs voor de
erbarmelijke hygiënische toestand die overal heerste. De watervoorziening werd gehaald
uit de vervuilde rivier of uit bronnen die stonken van het vuil. (...)
Wetenschap
Niets illustreert het contrast wat betreft wetenschap beter dan het belang dat werd gehecht
aan boeken. De bibliotheek van Mostandir, de sultan van Egypte, herbergde 800.000
boeken. De bibliotheek van Tripoli bevatte er 200.000. Toen Baghdad in de 13e eeuw
werd verwoest door de Mongolen, bedekten de boeken die in de Tigris werden geworpen
de hele rivier, en kleurden het water zwart van de inkt, terwijl een nog groter deel opging in
vlammen. Het kalifaat van Spanje had 70 openbare boekencollecties, en alleen al de grote
bibliotheek van Al-Hakam II bevatte 600.000 boeken. Veel privécollecties waren navenant
groot; die van Ibn al-Mathran, de lijfarts van Saladin, bevatte 10.000 manuscripten.
Vier eeuwen later bestonden er in christelijk Europa amper boeken, behalve degene die
bewaard werden in kloosters. De koninklijke bibliotheek van Frankrijk bevatte 900 boeken,
waarvan tweederde deel theologisch van inhoud was. (…)
Onderwijs
In moslimlanden was het moeilijk om zelfs maar een boer tegen te komen die niet kon
lezen en schrijven. In dezelfde tijd konden veel hooggeplaatste personen in Europa dit niet
van zichzelf zeggen.
bron: S.P. Scott, ‘History of the Moorish Empire in Europe’, Londen 1875