Samenvatting Christendom Par. 1 Het christendom is een van de 5 grote wereldgodsdiensten. Bijna 2 miljard mensen in de wereld zijn christen. Ong. de helft van de Nederlandse bevolking behoort tot een van deze christelijke kerken. Par.2 Geschiedenis Het christendom wortels in het Jodendom. In de TeNaCH wordt een Messias – en soort bevrijder – aangekondigd. Deze Messias zal door God naar de wereld worden gezonden om vrede, geluk en rechtvaardigheid te brengen. Jezus is een Jood en valt op doordat hij over het Rijk van God spreekt en allerlei goede daden verricht. Hij wordt door omstanders gezien als de Messias. Jezus probeert zelf het goede voorbeeld te geven en hij probeert mensen naastenliefde bij te brengen. Hij had een kleine groep volgelingen om zich heen: leerlingen – apostelen genoemd - en ook vijanden. Zij zagen hem als de lijder van een joodse groep die in opstand wilde komen. Hij wordt gevangen genomen door de Romeinse bezetters en gekruisigd. 3 dagen hierna staat hij op uit de dood (Pasen) en 40 dagen na zijn opstanding vaart hij naar de hemel(Hemelvaart). 10 dagen hierna verschijnt de Heilige geest aan zijn leerlingen. Zijn volgelingen roepen dat hij de zoon van God is en willen dat je god en je naaste lief moet hebben. Dat is het begin van het christendom De eerste christenen leefde in gemeenschap van goederen: ze deelden alles en hadden geen persoonlijke bezittingen. Verbreiding van het Christendom In de eerst eeuwen verbreidde het Christendom zich vanuit Jeruzalem over het Romeinse Rijk tot in het hart van dat rijk: Rome. In de slavenmaatschappij van het Romeinse Rijk, stelden christendom Jezus tot voorbeeld: iemand die opkam voor de zwakkere. In het Romeinse Rijk waren dat de slaven. Daarom vonden keizers als Nero dat Romeinem die Jezus volgeden ‘staatsgevaar’ waren. Ze vormden een bedreiging voor hun eigen positie werden vervolgd. Christenen moesten daarom vaak letterlijk ondergronds leven. Na het jaar 313 Onder leiding van keizer Constantijn kreeg het Christendom een betere positie. In 338 verhief keizer Theodosius het Christendom tot staatsgodsdienst, men gaat het kruis gebruiken als teken van onoverwinnelijkheid. Door meningsverschillen komt het in 1054 tot een scheuring in de christelijke kerk. Voortaan is er sprake van een westers- katholieke stroming onder leiding van de paus in Rome en een oosters- orthodoxe richting onderleiding van patriarch van Constantinopel. Tussen 12e en 14e eeuw beleefde de Christelijke cultuur een hoogtepunt. Er is vrijwel geen deel van het menselijk bestaan waar de krek zich niet mee bezighoudt. De Reformatie In 16e eeuw vindt binnen de westerse kerk een afsplitsing plaats die bekend staat als Reformatie of Hervorming. De leiders van hun (Calvijn, Luther en Zwingli) waren het niet eens een aantal zaken binnen de katholieke kerk. In West-Europa weten de hervormers snel terrein te winnen. We kennen ze nu als Protestanten kerken Christendom in de nieuwe tijd Na de 15e eeuw raken de kerken steeds meer in een verdedigende positie tegenover nieuwe maatschappelijke ontwikkeling en stromen. Zoals techniek en wetenschap. Vanaf het eind 19e eeuw tot het midden van de vorige eeuw voerden de kerken in Nederland een tegenoffensief. Ze richtten eigen maatschappelijke organisaties op: katholieke en protestante scholen, katholieke en protestante werknemersorganisaties. Zoals KRO of NCRV. Par. 3 6 kernvragen: 1. Wat is belangrijk in het leven Volgens gelovigen kun je god op verschillende manieren ontmoeten: A) Door in de bijbel te lezen B) In de goede dingen die er nu gebeuren Volgens christenen is er 1 God die zich kenbaar maakt in de vorm van 3 personen. God als vader die persoonlijk bij mensen betrokken is. De zoon van god: als Jezus is hij onder de mensen gekomen. De heilige geest: de kant van god die de mensen raakt. De christenen spreken van triniteit de heilige drie-eenheid God als bevrijder: God staat aan de kant van mensen die het moeilijk hebben, armen en zieken. God als schepper: God staat aan de oorsprong van het leven 2. Wie is de mens? De mens is eindig De mens is een geschenk van God De mens is beeld van god De mens is troostend De mens is uniek De mens is rechtvaardig 3. Hoe leven mensen met elkaar? Mensen moeten respectvol met elkaar omgaan maar helaas komt jaloezie, agressie etc, ook veel voor. 4.Wat is de betekenis van lijden en dood? Je hebt 2 soorten lijden, geestelijk(psychisch) en lichamelijk(fysiek). Lichamelijk lijden: pijn nadat je gevallen bent. Geestelijk lijden: verdriet om iets. 1. Lijden dat voorkomt uit de natuur (aardbevingen,overstromingen,ziek zijn). Het lijden komt voort uit de natuur de mens kan er niets aan doen. 2. Aan dit soort lijden kan de mens wel iets doen, bijv. pesten,oorlogen, discriminatie etc. Voor dit soort lijden zijn mensen wel verantwoordelijk. 5. Wat is tijd? Tijd heeft te maken met het verleden, heden en de toekomst. 6. Wat is natuur? Je moet de natuur met respect behandelen en niet vernietigen of vervuilen. Par. 4 Een Joodse leraar Jezus was en rabbi: een joodse leraar. Hij trok rond in het gebied dat wij nu kennen als Israël en de Palestijnse gebieden. In de lessen van Jezus ging het vooral om: 1. Veel mensen leefden niet naar de regels van de heilige boeken. Zo ontstonden grote verschillen tussen arm en rijk. De joodse leiders hielden zich al helemaal niet met de zaak van God bezig. Jezus dus. 2. In hun heilige boeken werd gesproken over iemand die vrede, geluk en vrijheid komt brengen. Jezus vertelde dat die vredige wereld er nu zou komen, maar dan moest iedereen wel beter gaan leven. Het rijk van God is nabij, bekeert U. Meer rechtvaardigheid! Veel arme mensen waren onder de indruk en Jezus hielp de zieken en armen mensen, daar waren de Joodse leider niet blij mee en zagen Jezus als een bedreiging voor namen ze hem gevangen en kruisigden ze hem. Jezus leeft! Na zijn dood waren zijn volgelingen erg verdrietig, maar na een tijdje wisten ze dat zijn opdracht niet mislukt was. Hij gaf het voorbeeld en zij deden dat na. Deze overtuiging drukten zij uit met de woorden Jezus leeft! Dat is de start van het christendom. De bijbel De bijbel is het belangrijkste heilige boek van christenen. Eigenlijk is het een hele verzameling van boeken. Pas rond het jaar 200 na Christus kwam vast te staan welke boeken wel en welke niet tot de ‘heilige schrift’ behoren. De bijbel bestaat uit twee gedeelten: • Het Oude Testament. (TeNaCH). • Het Nieuwe Testament. 1. Het Oude Testament. (TeNaCH). Dit omvat de boeken van de joden over hun geloof in god. De verzameling boeken wordt onderverdeeld in drie groepen. De letters T(e)N(a)Ch vormen de beginletters van die drie bundels boeken: 1. Thora : ‘de wet’ of wegwijzer voor het leven. 2. Newi’iem: de profeten. 3. CHetoewiem: de geschriften. 2. Het Nieuwe Testament. Hierin kun je lezen over het geloof in God van de volgelingen van Jezus. In het nieuwe Testament staan vier verhalen over Jezus, die evangelies worden genoemd. Het woord ‘evangelie’ betekent letterlijk ‘goed nieuws’. Die vier evangelies worden genoemd naar de schrijvers ervan: Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes. Ze worden de 4 evangelisten genoemd. We vinden ook in het Nieuwe Testament: 1. Handelingen van de apostelen ( verhalen over de eerste christenen). 2. Brieven aan christenen in verschillende landen. 3. Openbaring of Apocalyps (een gelovige toekomstvisie). Het Oude Testament werd vastgelegd in ong. 1250 voor Christus. Het Nieuwe testament werd geschreven tussen 50 en 110 na Christus. Onderkant formulier Rituelen (sacramenten). Rituelen zijn handelingen die steeds terugkeren op een vast tijdstip of bij een bepaalde gelegenheid. Christelijke rituelen bij belangrijke momenten in het leven noemen we sacramenten. Door deze rituelen komt een ontmoeting tot stand van God met de gelovige. Rituelen helpen christenen iets te ervaren van het wezen van het bestaan dat gelegen is in God. De protestants-christelijke kerken kennen 2 sacramenten: • Het doopsel. • Het avondmaal. Volgens Luther en Calvijn zijn alleen deze twee sacramenten door Jezus zelf ingesteld. De katholieke kerk kent nog 5 andere sacramenten. • Het vormsel. – Ritueel ter bevestiging van doop. • Boete en verzoening. – Ook wel biechten - Spijt hebben • De ziekenzalving. – Voor ziekte – Voorhoofd en handen met heilige olie • De priesterwijding. – Ervoor kiezen om priester te worden • Het huwelijk. – De kerkelijke huwelijksinzegening waarbij man en vrouw elkaar voor God trouw beloven. Er zijn meerdere redenen voor mensen om te trouwen: 1. Het huwelijk is door God ingesteld. 2. Je belooft voor God en de kerk of de gemeenschap van gelovigen dat je elkaar trouw blijft. 3. Je belooft voor God elkaar te steunen in goede en in slechte tijden. Een belangrijk huwelijksritueel in de katholieke kerk is het uitwisselen van de ringen. De ringen zijn symbool van wederzijdse verbondenheid en trouw. Onderdeel van een ritueel: Doop = water. Vormsel = volwassen worden. Huwelijk = ringen. Ziekenzalving = heilig oliesel. Communie = samen zijn met Jezus. Boete en verzoening = penitentie. Dus er zijn 7 sacramenten: • Het doopsel. • Het avondmaal. • Het vormsel. • Boete en verzoening. • De ziekenzalving. • De priesterwijding. • Het huwelijk. Feesten Kerstmis Dit is het feest ter herdenking van de geboorte van Jezus. Dit wordt gevierd op 25 december. Enkele kerstgebruiken zijn: 1. Het zetten van een kerstal in de huiskamer en in de kerk. 2. Het zingen van kerstliederen. 3. Het plaatsen van een kerstboom in kerk of huiskamer. Pasen De oorsprong van de christelijke paasviering ligt in het joodse geloof. Daar werd en wordt tijdens de ‘Pesach’ de bevrijding van het joodse volk uit de slavernij in Egypte herdacht. Dit wordt de ‘uittocht’ of ‘Exodus’ genoemd. Bij het christelijk paasfeest staat de opstanding van Jezus centraal. Drie dagen nadat Jezus begraven was, liet God Hem ‘opstaan’. Jezus verrees uit de dood. De dagen vóór Pasen wordt het lijden en de dood van Jezus herdacht. Pasen is het allerbelangrijkste christelijke feest. Hemelvaart en Pinksteren Andere christelijke feesten zijn Hemelvaart en Pinksteren. Met Hemelvaart herdenken christenen dat Jezus – volgens het boek Handelingen in de bijbel – veertig dagen na Pasen terugkeerde naar God de Vader. Pinksteren wordt vijftig dagen na Pasen gevierd: 7 x 7 + 1 Zeven is in de bijbel het getal van volheid en voltooiing. Met Pinksteren vieren christenen de uitstorting van de Heilige Geest over de eerste kerkgemeenschap te Jeruzalem. God zond –en zendt – zijn geest onder de geloofsgemeenschap. Symbolen Symbolen zijn dingen die verwijzen naar belangrijke zaken in het leven. Een symbool verwijst naar iets anders. In het Christendom tref je bij het ritueel van de doop een duidelijk voorbeeld aan van een symbool. Symbolen zijn ook herkenningstekens. Aan een symbool kun je herkennen waar iemand bij hoort,wie hij is. Kerken Het Christendom is in de loop van de eeuwen nogal verdeeld geraakt. Zo vond in het jaar 1054 een breuk plaats tussen de katholieke kerk van Rome en de Oosterse kerken van Constantinopel. Oosterse kerken zagen de paus als bisschop van de eerste (hoofd)stad van het rijk: als ‘eerste onder gelijken’. In de 16de eeuw scheidden zich een aantal groepen af van de katholieke kerk die we nu ‘protestantse kerken’ noemen: lutherse of evangelische kerken. (gebaseerd op Luther) hervormde of gereformeerde kerken. (Calvijn) doopsgezinden: anglicanisme (1534) Kerkorganisatie De kerkorganisatie van de katholieke kerk is sterk hiërarchisch (top - down) De protestante kerk is meer democratische ( bottom up). Kerken in Nederland In Nederland zijn drie grote christelijke kerken en talloze kleinere. De drie belangrijkste christelijke kerken in Nederland zijn: - De Rooms-katholieke kerk; - De Nederlandse Hervormde kerk; - De Gereformeerde Kerken in Nederland.