Medische mythes bij de kop gepakt | Met deze keer de mythe: Alcohol drinken met epilepsie mag nooit Door: Johan Van Parys Alcohol, een natuurlijk product dat ontstaat bij gisting van suikers, is in onze westerse maatschappij een sociaal aanvaard genotsmiddel. Maar hoe zit het met de relatie tussen alcohol en epilepsie? Kan het, mag foto: Jaap van der Linden het, of komt er narigheid van? Eerst wat algemene informatie Alcohol wordt snel opgenomen en bereikt binnen enkele minuten de hersenen. Daar heeft het vooral een remmende werking. Bij een lage dosis alcohol gedragen de meeste mensen zich wat vrijer en ongedwongen en de fijne bewegingen worden wat onhandiger. Bij een wat hogere dosis begint de versuffende werking. Het denken en handelen wordt trager, en de bewegingen worden slecht gecontroleerd. Bij hoge dosis kan tenslotte de ademhaling in de problemen komen. De dosering wordt uitgedrukt in eenheden: een glas bier of wijn en een borrel bevatten elk ongeveer 10 gram pure alcohol. Verder moeten vrouwen er rekening mee houden dat zij alcohol slechter verwerken dan mannen. En iedereen moet natuurlijk voorzichtig zijn in het experimenteren met wat hij of zij wel of niet verdraagt. Alcohol beïnvloedt verschillende neurotransmitters (signaalstoffen in de hersenen), waaronder ook transmitters die een rol spelen bij de werking van anti-epileptica. 4 - Transmissie Epilepsie en alcohol: een gewaagde combinatie? Wat gebeurt er bij sociaal alcoholgebruik (1 tot 3 eenheden per dag)? Bij de meeste mensen gebeurt er nauwelijks iets. Er is geen toename van aanvallen, en geen overtuigende invloed op de medicijnen. De Nederlandse neuroloog René Höppener heeft dat al 30 jaar geleden in een klinisch onderzoek bevestigd. Maar er is wel een risico dat de werking van alcohol en medicijnen elkaar wat versterken. Een soort turboeffect. Het effect van alcohol wordt versterkt, en ook eventuele bijwerkingen van de medicatie nemen toe. Het is dus niet verstandig om dan auto te rijden! Wat bij regelmatig gebruik (tot 20-25 eenheden per maand)? Bij regelmatig gebruik wordt nagenoeg elke dag een flinke hoeveelheid gedronken. Door het gecombineerde effect van medicijnen en alcohol is er een beduidend nadelige invloed op het functioneren. Vooral de dag na het drinken van een grote hoeveelheid alcohol, zeker met slaaptekort en medicijnen vergeten, is er risico op afkickverschijnselen. Dat kan dan een epileptische aanval betekenen. En bij probleemdrinken (meer dan 30 eenheden per week)? Bij deze hoeveelheden zijn er vaak sociale problemen, een onevenwichtige voeding en houdt men zich wisselend aan de medicatievoorschriften. Daarnaast is er invloed op de lever waardoor medicijnen versneld afgebroken worden. Kortom, alle componenten die epilepsie kunnen ontregelen. Kan alcohol de oorzaak zijn van epilepsie? Bij probleemdrinkers komen vaker ongevallen voor en daardoor is er risico op schedelhersenletsel. De combinatie van het toxische effect van alcohol met het effect van hersenletsel bij ongevallen kan de oorzaak zijn van epilepsie. Tot slot kan het zijn dat iemand na het stoppen met drinken als onthoudingverschijnsel een epileptisch aanval krijgt. Als deze persoon geen andere (spontane) aanvallen heeft is er waarschijnlijk geen sprake van epilepsie. Het gaat dan om geprovoceerde aanvallen en de behandeling is het oplossen van het drankprobleem. Kortom Bij de meeste mensen is er geen bezwaar tegen sociaal alcoholgebruik. Wel moet je rekening houden met een eventueel versterkte werking van de alcohol en de medicijnen. Epilepsie is een onvoorspelbare kwaal. Bij een aanval zoekt men een verklaring: te laat naar bed, spannende tijden, gisteren een biertje gedronken. Dat is begrijpelijk, maar niet altijd de werkelijke oorzaak. Een verstandige stijl van leven hoeft niet saai te zijn. n Over epilepsie doen veel verhalen de ronde. Vaak kloppen ze, maar vaak ook niet. In de Transmissie wordt een aantal mythes grondig doorgelicht. Ken je er zelf ook nog één? Mail dan naar [email protected], met als onderwerp ‘Redactie Transmissie, mythes.’