PROJECTOPROEP 2017 Sociale economie Steun voor vernieuwende sociale ondernemingen REGLEMENT 2017 CAHIER I : REGLEMENT EN TECHNISCHE CLAUSULES 2017 IN HET KORT € 500.000 RECHTSTREEKSE STEUN Voor wie? Alle ondernemingen (starters maar ook bedrijven die al langer bestaan, zko's of grote ondernemingen), de zelfstandigen en de vzw's die activiteiten in de sociale economie ontwikkelen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Voor welke projecten? De oproep wordt voor 5 projecttypes verricht: 1. Starters: vernieuwende projecten 2. Scaling up: opschaling 3. Krachtenbundeling tussen ondernemingen 4. De grijze of zwarte economie witten 5. De Brusselse deeleconomie. Wat kan u ontvangen? Een specifieke gewestelijke financiering die tot € 80.000 kan oplopen. Selectiecriteria Aangezien het om een wedstrijdformule gaat, zal een jury de projecten uitkiezen die de criteria het best vervullen, en worden er projecten in de selectie opgenomen zolang er een budget beschikbaar is. Vormen criteria : 1) de afstemming met de doelstellingen van de projectoproep 2) het vernieuwende karakter van het project in verhouding tot het aanbod op de Brusselse markt 3) de technisch-economische geloofwaardigheid van het project 4) de kansen op economische en tewerkstellingsgroei in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 5) de integratie van de EMES-principes Infosessies Op 02.05.2017 bij Brussel Economie en Werkgelegenheid en met COOPCITY op 16.05.2017. Verplichte inschrijving via [email protected] De projecten worden uiterlijk op maandag 19 juni 2017 vóór middernacht ingediend Voor verdere inlichtingen kan u [email protected] of contacteren. 1. INLEIDING In zijn Strategie 25 voor Brussel beschouwt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de sociale ondernemingen (die voortkomen uit de sociale economie) als voorbeeldige economische groeimarkten (zie doelstelling 10), die de Brusselse economie een boost kunnen geven door haar met name te ondersteunen voor beroepen met een kwalitatief jobpotentieel voor de Brusselaars. De minister van Economie en Werkgelegenheid wenst de ontwikkeling van sociale economiebedrijven verder te steunen om tegemoet te komen aan de behoeften van de Brusselaars en economische kansen en lokaal verankerde banen en toegevoegde waarde te creëren. Die steun berust gedeeltelijk op een jaarlijkse projectoproep "sociale economie" voor het verkrijgen van een facultatieve subsidie. Deze oproep is de tweede op rij nadat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest al een eerste oproep had uitgeschreven in 2016. Context 2017 In 2017 wil de minister van Economie en Werkgelegenheid ook de ontwikkeling van een werkelijke "deeleconomie" ondersteunen. Dit is nieuw in vergelijking met de oproep voor 2016 en verdient dus enige toelichting. Bij haar ontstaan leunde de beweging van de deeleconomie behoorlijk dicht aan bij de beginselen van de sociale economie. Vandaag is het merendeel van de zogenoemde deeleconomie in handen van klassieke bedrijven zonder sociaal oogmerk noch participatief bestuur. Men kan zich in de toekomst verwachten aan een explosieve groei van de platformeconomie, goed voor een omzet van 335 miljard dollar tegen 2025 (15 miljard in 2015). Door de kat uit de boom te kijken zouden vooral financiële marktspelers, en dan nog van buiten Brussel, met die groeikansen aan de haal gaan. De minister wil echter economische modellen ondersteunen die werkelijk delen, in het kielzog van gewestelijke initiatieven die werden aangekondigd in het in januari 2017 aangenomen Digitale Plan voor Brussel NextTech.Brussels. Via de projectoproep 2017 starten we met bescheiden overheidssteun voor projecten van ondernemerschap in de platformeconomie die de principes van het democratische 1 bestuur volgen en ervoor zorgen dat de toegevoegde waarde lokaal verankerd blijft. Overal ter wereld duiken nu modellen van platformeconomie op die een werkelijke deeleconomie vormen. In Frankrijk hebben mensen uit de muzieksector een platform opgericht voor rechtvaardige streaming. Het telt nu al 1 miljoen titels en 60.000 gebruikers (1D-touch, France). Taxibestuurders verenigen zich in plaatselijke coöperaties: zie Italië, zie Denver, zie New York, zie TaxiClick. Ook in New York hebben Latijns-Amerikaanse inwijkelingen het platform web Up & Go gevormd, voor kinderopvang en en huishoudelijke taken. Ondernemers in Duitsland hebben fairmondo.de opgestart, een "coöperatieve eBay" voor de verkoop van tweedehandsgoederen. Nu is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan de beurt om de bloei van dergelijke deelplatformen te bevorderen. Een platform van "deelsteden" krijgt langzamerhand vorm en ontwikkelt een bijstandsecosysteem voor spelers die voor deze weg kiezen. 1 https://nexttech.brussels/ Doelstelli ngen 2017 Budget 2017 1. Steun aan ondernemingen uit de sociale economie bij hun ontplooiing, met name vanuit een vijverkringenlogica van sociaaleconomische inschakeling, door de ontwikkeling te bevorderen van activiteiten die beantwoorden aan een hele reeks sociaaleconomische behoeften van de Brusselaars en door economische opportuniteiten met jobpotentieel aan te moedigen. 2. Steun aan vernieuwende projecten die sociale ondernemingen introduceren op innoverende markten en/ of die innoverende economische modellen uitproberen. 3. Bruggen bouwen tussen de sociale economie en de deeleconomie. 4. Een versterking van de bestaande sociale ondernemingen aanmoedigen, in het bijzonder door samenwerkingsverbanden aan te gaan of door de krachten te bundelen, en door nieuwe activiteiten te ontwikkelen die een schaalvoordeel opleveren. In 2017 is in totaal een budget van € 500.000 uitgetrokken voor de vernieuwende projecten van sociale ondernemingen. Projectoproep en budget worden aangevuld door de eveneens van geldmiddelen voorziene projectoproep "Begeleiding bij de uitvoering van de Brusselse SBA" voor de begeleidingsprojecten in de sociale economie (zie doelstelling 3 in het reglement van die oproep: "De overgang van Brusselse kmo's naar nieuwe economische modellen bevorderen"). In verhouding tot het budget voor de enige oproep 2016 is het gecumuleerde budget nu dus hoger. Er valt op te merken dat dit tweede aanvullende budget deels zal worden gebruikt voor de verlenging van de drie laureaten 2016 die het Begeleidingskwaliteitscharter hebben ondertekend en aan de verlengingsvoorwaarden voldoen. 2. WELKE PROJECTEN ZOEKEN WE VOOR 2017 ? De oproep wordt voor 5 projecttypes verricht: Starters: vernieuwende projecten. Het betreft de ondersteuning van collectieve projecten die vernieuwend en ambitieus zijn, met sterke kansen op economische groei, met inbegrip van jobbehoud of -creatie, alsook burgerinitiatieven die een economisch project willen opzetten. Scaling up: opschaling Het gewest wil de Brusselse sociale ondernemingen promoten die zelfstandig of met partners op gewestelijk, nationaal of Europees vlak groei nastreven, op basis van een bestaand product of van de ontwikkeling van een nieuwe activiteit. Krachtenbundeling tussen ondernemingen Dit onderdeel beoogt de ontwikkeling van gedeelde instrumenten en diensten om de huidige sociale economie-initiatieven toe te laten zich terug te plooien op hun kernopdrachten zoals de socioprofessionele inschakeling of de plaatselijke economie. Dit kan de vorm aannemen van gedeelde ondersteunende functies, IT-tools, helpdesks, opleidingen voor werknemers, enz. De grijze of zwarte economie witten Het ondernemingsmodel van de sociale economie is het model bij uitstek om de projecten die in de grijze of zwarte economie ontstaan te structureren, bijvoorbeeld in coöperaties. De Brusselse deeleconomie (coöperatieve platformen) Het vijfde type gezochte projecten betreft digitale deelplatformen die de toegevoegde waarde lokaal houden, de gebruikers bij de beslissingen betrekken, instemmen met de beginselen van de sociale en coöperatieve ondernemingen en de sociale en fiscale wetgeving naleven. Worden met name beoogd: ontwikkeling van digitale coöperatieve platformen om de productverkoop van plaatselijke spelers aan eindgebruikers aan te zwengelen, ontwikkeling van diensten van gedeelde middeleneconomie, namelijk gedeeld gebruik (meerdere gebruikers die geen eigenaars zijn, delen een goed of een dienst), het delen van hulpbronnen en gedeelde productie (peer-to-peer-netwerken of P2P). Opmerking: de projecten van coöperatieve platformen kunnen verschillende gedaantes aannemen. Ze kunnen uitgaan van starters (vernieuwende projecten), de groei of omschakeling van initiatieven beogen (evolutie naar het model van coöperatieve platformen), partnerships betreffen tussen Brusselse kmo's en sociale ondernemingen, of tussen Brusselse kmo's en buitenlandse coöperatieve platformen, en partnerships tussen sociale ondernemers of tussen sociale ondernemers en de private en/of publieke sector behelzen. Aangezien de sector nog jong is, mogen de projecten de ontwikkelings- en haalbaarheidsstudiekosten in aanzienlijke mate inbrengen. 3. DOELGROEP : WIE KAN EEN PROJECT INDIENEN ? De projectoproep staat open voor elke economische actor die: - rechtspersoonlijkheid heeft op de dag van het afsluiten van de projectoproep - bij - de indiening van de aanvraag uiterlijk op 19 juni 2017 om middernacht over een ondernemingsnummer beschikt; actief is in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (uitbatingszetel of maatschappelijke zetel); een vernieuwend project in de sociale economie met kansen op tewerkstellingsgroei voorstelt; beantwoordt aan de definitie van sociale onderneming zoals gesuggereerd door het Europese netwerk EMES, namelijk activiteiten inzake goederen of diensten die de volgende kenmerken vertonen: Economisch en ondernemerskenmerk: de begunstigde moet een permanente activiteit inzake de productie van goederen en/ of diensten ontplooien die hem in staat stellen een aanzienlijk economisch risico te nemen alsook te zorgen voor een minimaal aantal bezoldigde betrekkingen, met inbegrip van betrekkingen voor "doelgroepen". Sociaal kenmerk: de begunstigde moet in zijn maatschappelijke statuten uitdrukkelijk een sociaal oogmerk m.b.t. de activiteiten en/ of diensten opnemen, en hij moet een betekenisvol deel van zijn winst voor dat doel bestemmen. Kenmerk m.b.t. het bestuur: de begunstigden moeten beschikken over een voldoende hoge mate van autonomie om te zorgen voor een intern besluitvormingsproces dat niet is gebaseerd op het kapitaalbezit en economische en financiële middelen, en om een participatie te bevorderen die rekening houdt met de verschillende betrokken partijen van de activiteit en/ of dienstverlening. De sociale ondernemingen brengen deze verschillende kenmerken elk op een andere manier in de praktijk. De kandidaat sociale onderneming kan bewijzen dat hij aan deze criteria voldoet via zijn lidmaatschap van een koepelvereniging voor sociale economie, via het lidmaatschap van de Nationale Raad voor de Coöperatie of aan de hand van andere argumenten die in een document worden opgenomen dat als bijlage aan het formulier kan worden toegevoegd. Partnerships. De projectdragers worden aangemoedigd om zich te verenigen om overlappingen en concurrentie ten nadele van een zinvolle besteding van overheidsgeld te vermijden. Bij een partnership tussen verschillende projectdragers stellen zij dus samen het subsidieaanvraagdossier op. De partners-projectdragers wijzen in dat geval de projectdrager aan die de rol van projectcoördinator op zich zal nemen. Voor projecten van het derde type (krachtenbundeling tussen ondernemingen) worden bij voorkeur een of meer partnerships aangegaan. De laureaten van de oproep 2016 kunnen een aanvraag indienen voor de tweede stap in de ontwikkeling van hun project. Hierbij moeten ze aantonen dat het project van 2016 is uitgevoerd en resultaten heeft geboekt, en dat een financiering voor het tweede jaar relevant is. De aanvraag motiveert de omvang van de nodige steun. Net daarom - er is al een financiering voor een jaar toegekend - zal de jury dergelijke aanvragen uitermate strikt moeten nakijken. Ten hoogte een derde van het beschikbare budget kan naar de verderzetting van projecten gaan, tenzij er onvoldoende kwaliteitsvolle nieuwe projecten zouden zijn. Komen niet in aanmerking voor de projectoproep: × Openbare besturen en instellingen, parastatalen × Niet-autonome ondernemingen en vzw's van de overheid (waarvan meer dan de helft van de raad van bestuur, de directie of het toezichtsorgaan aangesteld worden door de regering of autonome besturen) × Als economische activiteiten die elders al gewestelijke of Europese (de structuurfondsen) financiering krijgen × Ondernemers die het Smart-statuut genieten komen niet in aanmerking. Komen niet in aanmerking voor de projectoproep: De projecten in verband met de kringloopeconomie die subsidies wensen, moeten intekenen op de projectoproep be.circular De begeleidingsprojecten voor het sociaal ondernemerschap > Begeleiding bij de uitvoering van de Brusselse SBA De eigenlijke onderzoeksprojecten komen in aanmerking voor toelagen vanuit Innoviris 4. ONTVANKELIJKHEIDSCRITERIA VOOR HET PROJECT EN SELECTIECRITERIA Om in aanmerking te komen moet het door de projectdrager ingediende voorstel aan de volgende voorwaarden voldoen: Het moet worden uitgevoerd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest; 2. Het moet binnen de vereiste termijn en vorm worden ingediend, d.w.z. met behulp van het correct ingevulde ad-hocformulier. Selectiecriteria 1. 1.Overeenstemming met de doelstellingen van de projectoproep De aard, de praktijken en de resultaten van het project moeten in minstens één van de thema's van de projectoproep passen, en bijgevolg bijdragen tot de bevordering van de sociale economie. 2.Technischeconomische geloofwaardigheid van het project Men moet op overtuigende wijze aantonen dat het project technisch en economisch haalbaar is. Daartoe moet de projectdrager voldoende basiselementen aandragen waaruit blijkt dat er een markt bestaat (vraagzijde), dat zijn businessplan geloofwaardig is (evolutie inkomsten en uitgaven, ...), enz. Hij dient ook hard te maken dat de voor het project noodzakelijke technische voorbereidingen haalbaar zijn om het goed of de dienst binnen de projecttermijn op de markt te brengen. Aan de projectdragers wordt gevraagd om een zo overtuigend mogelijk twee- of driejarenplan voor te leggen over de economische leefbaarheid aan het einde van de periode, na afloop van de overheidssteun. In de beoordeling van dat criterium zal ook rekening worden gehouden met de mate van cofinanciering die de projectdrager(s) van het bedoelde project voor ogen hebben. Projecten die een beduidend aandeel eigen middelen investeren, worden met een welwillend oog bekeken. 3. Frisse geest van het project in verhouding tot de bestaande markt of mogelijke "opschaling" van een proefproject De projectoproep zal zowel proefprojecten als de ruimere verspreiding en vergemeenschappelijking ondersteunen van eventuele proefinitiatieven die hun sporen hebben verdiend, voor zover er zich daartoe mogelijkheden aandienen op het grondgebied van het gewest. Het project mag geen simpele kopie zijn, en evenmin te veel gelijkenissen vertonen met een bestaande economische activiteit, en moet sporen met de sociale economie of met minstens één van de thema's van de projectoproep. Het project moet ofwel zijn vernieuwende aard aantonen (onbestaande activiteiten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest), ofwel, voor gering ontwikkelde activiteiten in het gewest, het belang benadrukken van een verdere ontwikkeling zoals opschaling, de introductie van een concept vanuit een markt naar een andere, enz. 4. Potentieel voor het creëren van economische waarde en werkgelegenheid in Brussels 5. Integratie van de EMES-principes Het project moet duidelijk maken hoe zijn verwezenlijking zal zorgen voor het behoud of de vestiging van een economische activiteit in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en hoe het zal bijdragen tot het behoud en de ontwikkeling van de plaatselijke tewerkstelling. Ook de mogelijke ontwikkeling en de mate van duurzaamheid op middellange termijn zullen worden beoordeeld. De economische, sociale en bestuurs- en ondernemerschapskenmerken zoals uiteengezet in punt 2, “Doelgroep”, moeten worden opgenomen. Elk criterium telt voor vijf punten mee. Een nul krijgen voor één van de criteria leidt tot uitsluiting van het project. Informaties De projecten zijn in alle sectoren en voor alle activiteiten mogelijk, van gemakkelijk toegankelijke vanuit het oogpunt van de vereiste onderlegdheid tot aan de projecten die veeleisender zijn op het vlak van geavanceerde technologie. De projecten die verband houden met activiteiten uit de 8 door de Strategie 2025 bepaalde beloftevolle domeinen (doelstelling 10: De economie ondersteunen voor beroepen met een kwalitatief job potentieel voor Brusselaars) zullen een voorkeursbehandeling krijgen. Deze sectoren zijn: toerisme, cultuur, evenementen, sociale of gezondheidssector, milieu, digitale economie, creatieve sector, nijverheidsberoepen,voedingsindustrieberoepen (horeca en agrovoeding) en erfgoedberoepen De projectdragers verliezen de volgende noodzakelijke transversale prioriteiten niet uit het oog: de integratie van de genderdimensie, gelijke kansen en duurzame ontwikkeling. In voorkomend geval moet rekening worden gehouden met de impact van een project op de respectievelijke situaties van mannen en vrouwen, om elke gendergebonden discriminatie of een ander ongeoorloofd onderscheid te weren. Gelijke kansen en het beginsel van niet-discriminatie moeten ook op een rechtstreekse en specifieke manier het project doordringen, met name voor de sociale ondernemingen die zich toeleggen op de socioprofessionele inschakeling van doelgroepwerknemers. Een jury zal de projecten analyseren opdat aan de minister van Economie en Werkgelegenheid een eerste keuze aan projecten zou kunnen worden voorgelegd, gerangschikt in dalende volgorde. De jury wordt samengesteld uit onafhankelijke deskundigen, vertegenwoordigers van het bestuur Brussel Economie en Werkgelegenheid en impulse.brussels, en een afgevaardigde van het kabinet. Het betreft een wedstrijdformule, zodat de in het licht van de criteria meest overtuigende projecten worden geselecteerd, zolang er nog budget beschikbaar is. We sporen de projectdragers aan sterke dossiers in te dienen. Ter info: voor de projectoproep van 2016 werden aanvragen ingediend ten belope van een som die in totaal het drievoud van het beschikbare budget bedroeg. Vertrouwelijkheid. De inhoud van alle ontvangen, bestudeerde, geweigerde of aanvaarde projecten wordt strikt vertrouwelijk behandeld, en mag op geen enkele manier die het ondernemerschap van de projectdrager schade zou kunnen berokkenen, kenbaar worden gemaakt. De ontvangen informatie wordt enkel voor de analyse van het project gebruikt. Uiteraard zal er na afloop van de projectoproep een samenvatting van de gekozen projecten kenbaar worden gemaakt. De regering wordt op de hoogte gebracht van de gekozen en, desgevraagd, geweigerde projecten. 5. AANVAARDE UITGAVEN EN FINANCIËLE STEUN 500.000 € De uitverkoren projecten kunnen tot € 80.000 financiële steun krijgen voor de aanvaarde uitgaven, volgens deze regels: Projectsubsidie Totaal Minimum Maximum € 5.000 € 80.000 Elke projectdrager kan een project voorstellen waarbij de verschillende types van uitgaven op de volgende wijze worden beschreven: Detailopgave van de aanvaardbare uitgaven per type en per project Werkingskosten Personeelskosten Uitbestedingskosten (voorbereiding van het dossier inbegrepen) Investeringskosten Subsidiegraad van de aanvaardbare uitgaven 100% Subsidiedrempel per project 75% € 60.000 50% (75%*) € 20.000 50% € 80.000 € 5.000 *75% voor de ontwikkeling van digitale coöperatieve platformen (zie projecten van het vijfde type in het onderdeel "welke projecten zoeken we?"), gelet op de kostprijs voor IT-ontwikkelingen. Informaties De startende bedrijven (ondernemingen jonger dan 4 jaar) krijgen een extra 10% voor de personeelskosten, de uitbestedingskosten en de investeringskosten. De administratieve cyclus voor de subsidiëring blijft beperkt tot ten hoogste een jaar (aanvaarde periode voor de uitgaven die in aanmerking komen voor financiële steun). 6. HET PARTICIPATIEPROCES AAN DE PROJECTOPROEP Raadpleeg ook het cahier II – administratieve clausules en verplichtingen Download en vervolledig het formulier en de bijlagen beschikbaar op de website van BEW Stuur langs elektronische weg naar Voor 19/06/2017 middernacht [email protected] Voor de partners-projectdrager : identificeer de juiste coördinator van het project. (zie formulier) Ter herinnering, het project dient te worden ingediend volgens de vereiste vormen. D.w.z. met de hulp van het formulier en de vereiste bijlagen. Voeg eveneens alle andere nuttige bijlagen toe. De planning van de procedure met betrekking tot de projectoproep 2017 gaat als volgt: - Uitschrijven van de projectoproep: 31/03/2017 Infosessie: BEW: op 02.05.2017 – bij COOPCITY: op 16.05.2017 Deadline voor het indienen van het aanvraagformulier: op 19.06.2017 om 24.00 u. Beslissing van de regering: september 2017 Ondertekening van de overeenkomst en indiening van de schuldvordering voor de uitbetaling van de eerste schijf: : oktober 2017 Begeleidingscomité(s): wordt/worden per project georganiseerd. 7. Meer informatie ? Contact De dienst 1819 is dé informatiedienst bij uitstek voor al wie onderneemt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Haar doel is tweeledig: ondernemers eerstelijnsinformatie verschaffen over de verschillende aspecten die gelinkt zijn aan de uitoefening van een economische activiteit (financiering, overheidssubsidies voor de opstart of ontwikkeling van een bedrijf, keuze van vennootschapsvorm en sociaal statuut, administratieve formaliteiten en toegang tot het beroep, nodige vergunningen om een nieuwe activiteit op te starten,....). de bedrijven oriënteren doorheen het netwerk van Brusselse bedrijfsbegeleidende instellingen en organisaties. De 1819-dienst staat in permanent contact met een bijzonder uitgebreid netwerk van overheidsinstellingen, privé-organisaties of verenigingen die begeleiding, financiering, vorming of steun allerhande bieden aan de Brusselse ondernemer. Infosessie: BEW: Inschrijving verplicht [email protected] Infosessie: COOPCITY Inschrijving verplicht [email protected] 02/05/2017 13:30 Vooruitgangstraat 80/1 • 1035 Brussel IRIS Zaal 16/05/2017 17:00 72A rue Coenraets 1060 Bruxelles