www.wereldgemeenteloonopzand.nl Is insecten eten de oplossing

www.wereldgemeenteloonopzand.nl
Is insecten eten de oplossing voor het toekomstige
voedselprobleem?
Waarom Insecten: gezond, lekker en gewoon.
Niet iedereen wordt meteen enthousiast bij de gedachte dat insecten gegeten
kunnen worden. Toch is het zo dat al ruim 80% van de wereldbevolking ze op
het menu heeft staan. Ga maar eens op een markt kijken in bijv. Thailand. In
Amerika worden sprinkhanen ‘flying shrimps’ genoemd. Dan komen ze in de
beleving ineens een stuk dichter bij ons gewoonlijke eetpatroon.
Insecten blijken heel gezond te zijn. De eiwitten en vetten zijn heel hoogwaardig.
Insecten kunnen gegeten worden door mens en dier. We kunnen ze in hun
geheel eten (bijv.: een gevriesdroogde meelworm) of gemalen en verwerkt in
bijvoorbeeld een kroket of falafel. Het toevoegen van meelwormen aan een
gehaktbal, blijkt te leiden tot een bal die we veel lekkerder vinden.
Waarom Insecten: Oplossen van een wereldprobleem?
In de komende 10 jaar gaat de vraag naar vlees en vis verdubbelen. Dat komt
door de groeiende wereldbevolking en de stijgende welvaart. Naarmate we het
beter hebben gaan we meer vlees eten. Onze planeet is te klein om op de
huidige wijze dit vlees en vis te produceren. We moeten dus met alternatieven
komen. Insecten zijn zo’n alternatief. En wel op drie manieren.
1. Wist u dat om een kilo vis te kweken er een kilo kleine vis gevangen moet
worden? Stel nu dat we een groot deel van de vis kunnen kweken met voer
grotendeels gemaakt van insecten? Dan slaan we twee vliegen in een klap.
Meer kweekvis en minder leeg geviste zeeën.
2. We kunnen insecten ook gebruiken als directe bron voor menselijke
consumptie. Het is gezond en goed verwerkbaar. We kunnen insecten zo uit
elkaar halen, dat er gewoon eiwitten en vetten beschikbaar komen. Die kun
je mengen met gewoon vlees of vegetarische producten. Het mooie is, dat uit
onderzoek blijkt dat producten dan ook nog lekker gaan smaken. Stel je een
hamburger voor die gezonder is, lekkerder is en waarmee je ook een bijdrage
hebt geleverd aan het wereldvoedselprobleem!
3. Insecten zijn van nature de opruimers van afval. Het zijn hele nuttige
beestjes. In de voedingsindustrie wordt bij het produceren van groenten,
fruit, koekjes en brood veel snij- en restafval geproduceerd. Hele goede
producten, die alleen niet direct aan consumenten zijn te verkopen. Als we dit
voeren aan insecten worden deze goede producten omgezet naar
hoogwaardige eiwitten en vetten. Een win-win voor iedereen.
Insecten als dé nieuwe eiwitbron: people, planet, profit
Insecten en de wereld van eetbare insecten
In maar liefst 98 landen staan insecten gewoon op het menu. Tachtig procent
van de Wereldbevolking eet regelmatig een portie insecten.
1
In de tropen worden insecten al op grote schaal gegeten, vooral als
seizoensproduct. Het gaat om rupsen, sprinkhanen, keverlarven (bijvoorbeeld
meelwormen), maar ook om bijen en wespen, wantsen, termieten, mieren,
cicaden, en vliegjes.
In Colombia bijvoorbeeld, verkopen ze in de bioscoop geen popcorn, maar
geroosterde parasolmieren. Japanners smullen van rijst met gekookte wespen.
Dus niet alleen in de tropen worden insecten op grote schaal gegeten maar ook
in landen als Japan en China. Alleen in Europa en Noord Amerika kent men deze
eetgewoonte nauwelijks.
Op de wereld zijn circa 1.400 verschillende soorten insecten die voor de mens
eetbaar zijn. Omdat insecten zich snel kunnen vermenigvuldigen, liggen hier de
grote kansen voor insecten als alternatieve eiwitbron.
Van de insecten leeft 24% op het Amerikaanse continent, 24% in Azië, 38% in
Afrika en slechts 2% in Europa. Eetbare insecten steken met een gehalte van 40
tot 70 procent aan eiwitten zeer gunstig af bij bijvoorbeeld mais, dat een
proteïnegehalte heeft van slechts 10%.
Insecten zijn voedselveilig en geschikt voor menselijke consumptie.
De insecten producten worden gekweekt volgens de normen van de General
Food Law, de kwekers van insecten hebben het afgelopen jaar hun
productieproces zo ingericht dat deze voldoet aan de normen van deze
wetgeving, de Voedsel en Warenautoriteit (VWA) hierbij heeft geadviseerd. In
insecten hebben de kwekers en de groothandel zich verenigd en deze
samenwerking heeft ertoe geleid dat er nu in Nederland insecten verkrijgbaar
zijn die veilig zijn voor menselijke consumptie.
Insecten als vleesvervanger
Insecten zijn een rijke bron van eiwitten en daarom een uitstekend alternatief
voor vlees en vis. Bovendien zijn insecten goed verteerbaar door mensen.
Insecten zijn rijk aan proteïnen en zijn wat betreft de voedingswaarde te
vergelijken met rund– en varkensvlees. Verder bestaan insecten uit essentiële
vetzuren (o.m. linolzuur), vitaminen (o.a. vitamine A, B2 en D) en mineralen,
waaronder ijzer, en vormen daarmee hoogwaardig voedsel. Eén van de meest
populaire insecten zijn toch wel de sprinkhanen.
Nieuwe smaaksensatie
Het is een misvatting te denken dat men insecten eet puur uit armoede. Men
vindt het gewoon lekker. In Amerika staan sprinkhanen als ‘flying shrimps’ op de
menukaart. Ze smaken daadwerkelijk naar een krokante garnaal. Meelwormen
doen meer denken aan popcorn. Gevriesdroogde insecten hebben een unieke
smaak, die lijkt op noten. Iedere insectensoort heeft zijn eigen specifieke smaak.
Licht geroosterd komt de smaak goed naar voren. Voor de westerse wereld zijn
insecten een innovatief product met een eigen smaak.
2
Insecten culinair gezien
De mogelijkheden op culinair gebied met insecten zijn zeer divers. Uiteraard
mede doordat deze producten in veel landen als delicatessen worden geserveerd
waardoor de creativiteit van de kok nog meer op de proef wordt gesteld.
Insecten en het milieu
Bij een groeiende wereldbevolking en de grotere vraag naar vlees in landen als
China en India wordt verwacht dat de consumptie van vleesproducten tot 2050
zal verdubbelen. Echter, nu al neemt veeteelt 70% van het mondiale
landbouwareaal in. Er kan in de toekomst niet langer aan de groeiende vraag
naar conventioneel vlees worden voldaan. Van het ontboste gebied van de
Amazone is bijvoorbeeld drie kwart van de oppervlakte bestemd voor
vleesproductie. Gangbaar geproduceerd vlees heeft ook een hoge milieubelasting
door de uitstoot van broeikasgassen. Deze uitstoot is verantwoordelijk voor 18%
van alle broeikasgassen in de wereld en daarmee omvangrijker dan de uitstoot
van broeikasgassen door het verkeer.
Het eten van insecten heeft voordelen voor het milieu boven het eten van vlees,
de drie hoofdpunten hierbij zijn ruimte, een efficiënte omzetting van voer naar
vlees en minder uitstoot van broeikasgassen:
Ruimte: Wereldwijd is voor vleesproductie 70 procent van alle
landbouwgebieden nodig. Door toename van de wereldbevolking en de stijgende
vraag naar vlees in met name landen als China en India ontstaat een
onmogelijke situatie. Met het kweken van eetbare insecten wordt de druk op
beschikbare landbouwgronden verlaagd, omdat er een veel beperkter
landbouwareaal nodig is.
Efficiënte omzetting van voer naar vlees. Doordat insecten koudbloedig zijn
zetten zij geen voedsel om in warmte, daarom is er dan ook minder voer nodig
bij de kweek van insecten. Zo is voor een kilo rundvlees 10 kilo veevoer nodig,
voor een kilo kippenvlees 4 kilo en voor een kilo rupsen 3 kilo. Hierdoor zijn er
dus ook minder mestproblemen.
Minder uitstoot van broeikasgassen. Gangbaar geproduceerd vlees heeft een
hoge milieubelasting door de uitstoot van broeikasgassen. Deze uitstoot is
verantwoordelijk voor 18% van alle broeikasgassen in de wereld en daarmee
omvangrijker dan de uitstoot van broeikasgassen door het verkeer. Tevens is de
veeteelt de oorzaak van verzuring van het milieu door de uitstoot van ammoniak.
Bij de productie van insecten is de uitstoot van broeikasgassen veel geringer.
Insecten en gezondheid
Er bestaan geen misverstand over dat insecten gezond zijn. Insecten vormen
hoogwaardig voedsel, mits uiteraard veilig geproduceerd. Om de
voedselveiligheid te waarborgen legt de overheid de verplichting neer bij de
kwekers en de groothandel om de herkomst van de insecten aantoonbaar te
maken. Hierbij worden zij verplicht om zich aan regels en procedures te houden
die de zekerheid en veiligheid van het Insectenproduct garanderen.
3
De sector
Insecten worden gekweekt in gesloten kweekruimten (in een nagebootst
natuurlijk habitat), die klimatologisch zijn ingericht. De voeding van onze
Insecten bestaat uit uitsluitend natuurlijke en plantaardige producten, welke van
Nederlandse bedrijven betrokken worden. Het aantal bedrijven in de
insectenindustrie in Nederland is beperkt en zijn onbekend voor overheden en
het publiek. In Nederland zijn naar schatting vijftien bedrijven professioneel
bezig met het kweken van keverlarven (zoals meelwormen) en zeven met het
kweken van andere soorten insecten. Deze kwekerijen produceren voornamelijk
voor de hengelsport, siervogels en terrariumdieren. Afzetkanalen zijn
dierenspeciaalzaken, dierentuinen, houders van siervogels en (vogel-)
groothandelaren. Naast de professionele kwekerijen zijn er kleinere kwekerijen
en particulieren. Er bestaat geen specifieke regelgeving voor de kweek van
insecten. Iedere kweker heeft op basis van eigen inzicht en ervaring een
kweeksysteem ontwikkeld.
Om insecten als veilige voeding op de markt te krijgen komt daar voor deze
bedrijven nogal wat bij kijken, de kwekers hebben het afgelopen jaar hun
processen zo ingericht dat zij produceren naar de maatstaven van de Algemene
Levensmiddelenwet (General Food Law) en hiermee hebben zij hun
bedrijfsvoering zo ingericht dat deze voldoet aan de maatstaven van de Voedsel
en Waren Autoriteit (VWA). Regels die opgelegd worden aan ons product hebben
bijvoorbeeld betrekking op het voer voor de insecten en op de hygiëneregels die
toegepast worden tijdens het kweekproces en bij de verwerking van de insecten.
Bronnen:
- Venik, de brancheorganisatie van insectenkwekers (venik.nl)
- InsectCentre, Netwerkorganisatie en Kenniscentrum in Brabant:
www.insectcentre.com/food
4