20170213 4TU - OCW
advertisement
Groeivandestudentenaantallenbijdetechnischeuniversiteiten Analysevandeknelpuntenenvoorstellenvooroplossingen Nederlandstreeftbinnenhettechniekpactnaarvieropdetienafgestudeerdeninbètaentechniek.De meestrecentetechniekpactmonitorlaatziendatditquainstroombijnaisgerealiseerd,maardatwequa afgestudeerdennogeenstaptegaanhebben.Verheugenddaarbijisdatscholierennogsteedsineen toenemendematevooreenprofielkiezenwaarmeezewordentoegelatentoteenbèta-technische opleiding.Tegelijkzienwedatdeeconomieendaarmeedearbeidsmarkteensnelleenradicale ontwikkelingdoormaakt.Veeladministratievebanenverdwijnenenonderinvloedvandigitalisering, technologischeontwikkelingenenrobotiseringisereengroeiendevraagnaarhoogtechnischeopgeleid personeel.HetmeestrecenterapportvandeROAvoorspeltdatdeHBO-instellingenende universiteitenslechtsvoldoenaandehelftvanhetaantalafgestudeerdenwaardearbeidsmarktom vraagt. Tegelijkslagendeviertechnischeuniversiteiteneropditmomentalnietinomalleaanmeldingenvan potentiëlestudententehonoreren.Vooreenaantalopleidingenzijnreedsstudentenstopsingevoerden dataantalzalbijeengelijkblijvendeinstroomenzonderflankerendemaatregelenalleenmaarverder toenemen.OokvooropleidingendiecruciaalzijnvoordeeconomievanNederland,zoals werktuigbouwkundeeninformatica,wordenstudentenstopsserieusoverwogen.Dezeontwikkelingis onwenselijkvoorbedrijfsleven,politiekenhetonderwijsenmaatregelenzijndusnodigomhettijte keren. Ontwikkelingvandestudentenaantallen Hetaantalstudentenisbijdetechnischeuniversiteitentussen2005en2015toegenomenvan33.000 totruim51.000.Dekomendevierjaarwordtverwachtdatditaantalzaldoorgroeientot62.000 studenten.Opbasisvandeprofielkeuzevandescholierenishetteverwachtendattotenmet2025de wo-instroomnogzaltoenemen,watbetekentdatergenstussen2025en2030hetaantalstudentenbij detechnischeuniversiteitenzalstabiliseren,tenzijdetoegankelijkheidwordtbeperktdoorhetopruime schaalinvoerenvanstudentenstops.Eenanalysevanhetrendementendeuitvalbijdetechnische universiteitenlaatziendatmetnamehetrendementsterkisgestegen,waardoorstudentensneller afstuderen. Ontwikkelingvandebekostiging Derijksbijdrageaandetechnischeuniversiteitenstijgtweliswaarinabsoluteeuro’s,maardaaltals wordtgecorrigeerdvoordestijgingvandeprijzenendelonen1.Inderijksbijdragezijndebedragendie voorhetinternationaalonderwijsverzorgddoorhetIHEnietmeegenomen.Ookdedaaraan gerelateerdecijferszijngecorrigeerdvoorhetinternationaalonderwijsbijhetIHE.Destijgende inkomstenuitcollegeldenzorgenervoordatdetotaleinkomstenuitderijksbijdrageencollegeldenin reëleeuro’sstabielis.Derijksbijdragebestaatuiteencomponentonderzoek,waarsinds2006een dalingvan110miljoeneuroisgerealiseerdeneencomponentonderwijsmeteenstijgingvan38miljoen eurovoordezelfdeperiode.Destijgingvandeonderwijscomponentvan11,5%staatnietinverhouding totdestijgingvanhetaantalstudentenmet54,5%.Hetgevolgisdatdetechnischeuniversiteitengeld 1 DecorrectiefactoriseenconformderijksbijdragenvanOCWgewogenloonprijsindexgebaseerdopdeafgeleideprijsindexen deloonindexmarktsectorgepubliceerdindejaarlijksemacro-economischeverkenningvanhetCPB. 1 moetengebruikenuitdebekostigingvooronderzoekomhetonderwijsophetgewenste kwaliteitsniveautehouden.Datluktevenwelnietaltijd,blijkenduitberichtenoveruitpuilende collegezalen,hetgebruikvanbioscoopzalenenverzorgenvanvirtuelepractica. Hetgevolgisdatdebekostigingperstudentelkjaardaalt,eendalingvan35%ineenperiodevan10 jaar.Metdehuidigebekostigingvan€20.000perstudentvooronderwijsenonderzoekisdatnietmeer haalbaar.Wezijndaarmeeineensituatiebelanddienietmeerhoudbaarisenzondermaatregelenten kostegaatvanzowelhetonderwijsalshetonderzoek.Omtevoorkomendatdekwaliteitvanhet universitairtechnischonderwijsenonderzoeklangzaamafglijdtishetnodigomderijksbijdragete verhogen.In2010wasernogeengezondeverhoudingtussenstudentenaantallenenfinanciële middelen.Opbasisvandeprognosevandestudentenaantalleniserin2020eenbedragvanminimaal 450miljoenextraperjaarnodigomterugtekerennaardezegezondesituatie.Deaanwezigheidvan zogenaamdenon-EER-studentenheeftgeeneffectophetbekostigingsvraagstuk.Hetcollegegelddat dezestudentenbetalenisdekkendvoordekostenvanhetonderwijsdatzegenieten. Detechnischeuniversiteitenhebbenerdeafgelopenjarenvoorgezorgddatereengezondefinanciële situatieisblijvenbestaan.Desolvabiliteitvandetechnischeuniversiteitenbehoortechterweltotde laagsteindesector.Erzijngeengroteoverschottenoftekortenendaarwaarereenpositiefresultaat werdgerealiseerdisditbedoeldomdatindelaterejarenteinvesteren.Onzichtbaarinhetfinanciële resultaatishetachterstalligonderhoudbijzowelgebouwenalsbijdeonderzoekinfrastructuur.Het stijgendestudentenaantalendedalenderijksbijdragevooronderzoekhebbenhiereennegatiefeffect opgehad.Zodraermeerfinanciëleruimtewordtgecreëerdzalookhierinweerkunnenworden geïnvesteerd. Destudent-stafratio(SSR) Hettechniekonderwijsvraagtomeenintensievebegeleidingdoordewetenschappelijkestafende verwevenheidvanonderwijsenonderzoekisdaarbijessentieel.Detechnischeuniversiteitenkiezener daaromookvooromhetaantaldocentendatgeenonderzoekdoettoteenminimumtebeperken.Dat isderedendatdeSSRvoordeHOOP-gebiedenlandbouw,natuurentechniekoverhetalgemeenlageris danbijdeandereHOOP-gebieden.Indestrategischeagendahogeronderwijswordtexplicietdekeuze gemaaktvoorkleinschaligenintensiefonderwijs.DeafgelopenjarenisdeSSRvoordeHOOP-gebieden landbouw,natuur,techniekeneconomiesterkgestegen,terwijlvoordeanderegebiedeneensterke dalingisopgetreden. Gevolgenvoorhetonderzoek Degevolgenvoordeonderzoekscapaciteitbijdetechnischeuniversiteitenzijnookgroot.De allocatiemodellenvandetechnischeuniversiteitenlatenziendaterindeloopvandejarenmeergeld wordtverdeeldopbasisvanonderwijsendatmeerisdandeverhoudingtussenonderwijsenonderzoek waaropOCWdetechnischeuniversiteitenbekostigd.Ditmoetgecombineerdwordenmetde toenemende2deen3degeldstroomopdrachten.Ookdematchingdiedaarvoornodigisneemtdaardoor toe.Devrijeonderzoeksruimteisdaardoordeafgelopen10jaargedaaldmet65%van150.000europer staflidtotslechts50.000europerstaflid.Hiervanmoethetonderzoekdeelvanhetsalarisworden betaald,maarookdeonderzoekfaciliteiten.Metinhetachterhoofddatdetechnischeuniversiteitenvan die50.000euroonderzoekgeldookeendeelvanhetonderwijsbetaaldisdeconclusiegerechtvaardigd 2 dathetvrijeonderzoekbijdetechnischeuniversiteitenondergrotedrukstaat. DathetonderzoekcapaciteitvoorbètaentechniekinNederlandtenopzichtevanhetbuitenlandaande lagekantis,blijktuithetaantalpublicatiesperonderzoeksector.Voorbètaentechniekliggendieruim 30%onderhetgemiddeldevandebuitenlandsepeers,ietsdatdecommissieBreimermethet benoemenvanhetzogenaamdebètagatookalconstateerde. Scenario’svooroplossingen Realistischgezienligteenherverdelingvandehuidigebekostigingsomvangtussendeuniversiteitenniet voordehand.Debekostigingperstudentisbijdealgemeneuniversiteitenimmersnietgestegen.Het ligtwelvoordehandomspecifiekaandachttebestedenaandetechniekopleidingenendaarmeede technischeuniversiteiten.Gedachtkanwordenaandevolgendemaatregelen: 1. Verhogenvandebekostigingsfactorvoorstudententechniekenlandbouwnaar3,0.Ditishetzelfde niveaualsdebekostigingvoordemedischestudenten. 2. Introducerenvaneentechnologiecompartimentinhetbekostigingsmodelvoorhettechnischen landbouwkundigonderwijsenonderzoeknaarvoorbeeldvanhetcompartimentvoorhet geneeskundigonderwijsenonderzoekdatwordtverzorgddoordeacademischmedischecentra.Zo mogelijkkandatcompartimentwordengevuldvanuitdeverschillendevakministeriesdiebelang hebbenbijtechnologischeinnovatiesenpersoneel(Def,EZ,I&M,V&JenVWS),eventueel aangevuldvanuithetbedrijfsleven. 3. Capaciteitsbekostiging,waarbijzowelvooronderwijsalsvooronderzoekperHOOP-gebiedde gewenstecapaciteit,datopbasisvaneenvisieopdegewensteontwikkelingvandearbeidsmarkten eenvisieopdegewensteontwikkelingvaninvesteringeninfundamenteelonderzoek,wordt vastgesteld. 3
