3.2. De eerste stenen kerk in Delden

3. KER
RKEN IN TWENTE
T
EN DELD
DEN
3.2. De e
eerste stene
en kerk in Delden
Verplaattsing van Old Delden naar Nyedeld
den
Op een g
gegeven moment begonnen de menssen van Old Delden te ve
erhuizen naaar een andere
e plaats.
Van de D
Delder Brink trokken ze naar
n
een plaa
ats die “1000
0 passen noo
ordelijker” lagg. Dat was de plaats,
waar nu Delden ligt. Het is niet precies beken
nd waarom dit
d gebeurde. Misschien w
was het om meer
m
ruimte te
e hebben voo
or een groterre stad. Ook wordt wel ge
edacht dat daar meer waater was om een
gracht te
e vullen. De nieuwe
n
plaatts werd Nyed
delden genoe
emd en er werd inderdaaad een grach
ht
omheen gegraven. In
n 1322 verkla
aren de sche
epenen en de gemeenschap, dat ze hhun bezit naar de
nieuwe p
plaats overge
ebracht hebb
ben. In 1333 krijgt Delden
n stadsrechte
en van de bissschop van Utrecht,
Jan III va
an Diest.
In dit nie
euwe Delden moest natuu
urlijk ook een
n nieuwe kerrk komen. Ma
aar daar wass men al lang
g mee
bezig. Al na het midd
den van de tw
waalfde eeuw
w, tussen 1150 en 1175, is men begoonnen met de bouw
van een kerk op de plaats
p
waar de
d nieuwe sttad ligt. Dat is
s dus ruim 150 jaar voorddat de schep
penen
verklaren
n, dat ze daa
ar zijn gaan wonen.
w
Daarr is men dus mogelijk eerrst naar een geschikte plaats voor
een nieu
uwe kerk gaa
an zoeken, want
w
die staatt in het midden van de sttad met de h uizen eromh
heen.
Stenen kerk
De bouw
w van de eersste stenen ke
erk werd gro
oots aangepa
akt, het moes
st een kruisbbasiliek worden. Een
kruisbassiliek bestaat uit een hoog
g middensch
hip, lagere zijjschepen, ee
en dwarsschiip en een koo
or. Wij
noemen dit nu een Romaanse
R
krruisbasiliek ( plattegrond
(afbeeld
ding 4)
en doorssnede)
(afbeeld
ding 5).
De lengtte zou drie traveeën word
den (een travvee is een ru
uimte onder één
é gewelf; i n figuren wo
ordt die
met twee
e kruisende lijnen
l
aangev
ven). Daarbijj keek men ook
o naar kerken in omligggende plaats
sen. In
Oldenza
aal bijvoorbee
eld had men ook een kru
uisbasiliek ge
ebouwd, die omstreeks
o
1 150 klaar wa
as. Deze
was wel één travee langer.
Men beg
gon in het de
erde kwart va
an de twaalfd
de eeuw met de bouw van de kerk. Alls eerste werrd een
middensschip, een dw
warsschip en
n een rechtho
oekig koor ge
ebouwd. Aan
n de noordkaant was kenn
nelijk te
weinig ru
uimte en aan
n die zijde is de arm van h
het dwarssch
hip korter geworden. Aann het midden
nschip is,
meteen o
of later, een noorderzijsc
chip gebouwd
d (plattegron
nd kerk)
(affbeelding 6)
Dit zijsch
hip had trave
eeën met de halve lengte
e van het mid
ddenschip, ha
ad dus ook dde halve bree
edte en
was veel lager (doorsnede kerk)
(afbeelding 7).
De kerk is niet afgeb
bouwd. Missc
chien was he
et ontwerp va
an de te bouw
wen kerk eenn beetje te hoog
gegrepen. Of missch
hien is men met
m de bouw
w gestopt, om
mdat de mode
e in de kerkbbouw verande
erde.
Dick Sch
huuring