NVKVV Congres, 28 maart 2011, Oostende Zorgbundel CVS D. Vandijck Universiteit Gent Maatschappelijke Gezondheidskunde & Gezondheidseconomie Interuniversitair Centrum voor Gezondheidseconomisch Onderzoek Universitair Ziekenhuis Gent Algemeen Inwendige Ziekten en Infectieziekten Universiteit Hasselt Bedrijfseconomie Mechanisme Patiënt opgenomen in ziekenhuis ? Niet-gekoloniseerd Gekoloniseerd ? Nosocomiale infectie HAP UWI BSI POWI Risico Risico op NI CR-BSI Risico Algemene factoren: Patiëntgebonden factoren: Afdeling (IZ, HBW, gewone VP-afd.) Leeftijd, (co-)morbiditeit, immuniteit, antico, fibrinolytica, anatomie, HP ventilatie, RT, vaatlijden, hypovolemie Ervaring arts: Doel: Staflid, ASO Risico op NI Soort + materiaal CVC: Inbrenglocatie: Per. vene, v. femoralis, v. subclavia, v. jugularis, v. brachilaris - Perifere, PICC, CVC, arterieel, SG, PAC - Silicone, polyethyleen, polyurethaan, polyvynylchoride Vocht, medicatie, TPN CR-BSI Risico Algemene factoren: Patiëntgebonden factoren: Afdeling (IZ, HBW, gewone VP-afd.) Leeftijd, (co-)morbiditeit, immuniteit, antico, fibrinolytica, anatomie, HP ventilatie, RT, vaatlijden, hypovolemie Ervaring arts: Doel: Staflid, ASO Risico op NI Soort + materiaal CVC: Inbrenglocatie: Per. vene, v. femoralis, v. subclavia, v. jugularis, v. brachilaris - Perifere, PICC, CVC, arterieel, SG, port a cath - Silicone, polyethyleen, polyurethaan, polyvynylchoride Vocht, medicatie, TPN CR-BSI Probleem of niet? nosocomiale infecties morbiditeit mortaliteit kosten Probleem of niet? nosocomiale infecties morbiditeit mortaliteit kosten incidentie 3-6 x op IZ Probleem of niet? nosocomiale infecties morbiditeit mortaliteit kosten incidentie 3-6 x op IZ ernst van ziek zijn invasieve technieken immunosuppr. R/ AB R/ Probleem of niet? nosocomiale infecties incidentie 3-6 x op IZ morbiditeit invasieve technieken mortaliteit immunosuppr. R/ kosten MDR pathogenen ernst van ziek zijn AB R/ overleving langliggers Probleem of niet? nosocomiale infecties incidentie 3-6 x op IZ morbiditeit mortaliteit kosten MDR pathogenen IZ-afdeling = epicenter van het probleem! ernst van ziek zijn invasieve technieken immunosuppr. R/ AB R/ overleving langliggers Pathogenese CR-BSI 1. Kolonizatie huidoppervlak 1 Pathogenese CR-BSI 1. Kolonizatie huidoppervlak 2. Kolonizatie CVC-poort 1 2 Pathogenese CR-BSI 1. Kolonizatie huidoppervlak 2. Kolonizatie CVC-poort 3. Gecontamineerd infusaat 1 2 3 Pathogenese CR-BSI 1. Kolonizatie huidoppervlak 3 2. Kolonizatie CVC-poort 3. Gecontamineerd infusaat 4. Hematogene verspreiding 1 2 4 Gecontamineerd infusaat<1% gecontamineerde CVC-poort12% Huidflora 60% Ongekende oorzaak 28% Safdar & Maki. Intensive Care Med. 2004 Evidence-based is wel degelijk het woord aantal NIs CDC introductie set EB-richtlijnen ter preventie van NIs Voorkomen van infectie Snellere en betere ∆ van infecties Accuratere R/ van infecties Rationeel gebruik AB Voorkomen overdracht MDR-kiemen Evidence-based is wel degelijk het woord aantal NIs CDC introductie set EB-richtlijnen ter preventie van NIs Voorkomen van infectie Snellere en betere ∆ van infecties Accuratere R/ van infecties Rationeel gebruik AB Voorkomen overdracht MDR-kiemen 5 Million Lives Campaign • Aanbeveling IHI voor het implementeren van een CVC-bundle • Poging tot het terugdringen van het aantal CR-BSIs http://www.ihi.org/ihi 5 Million Lives Campaign • Aanbeveling IHI voor het implementeren van een CVC-zorgbundel • Poging tot het terugdringen van het aantal CR-BSIs • Zorgbundel? “concept dat zorgverleners helpt om op betrouwbare wijze de best mogelijke zorg aan patiënten te bieden in specifiek omschreven processen met belangrijke risico’s” • Elk van EB-interventies heeft effect • MAAR, het tegelijkertijd toepassen van deze interventies resulteert in een betere outcome voor de patiënt, dan wanneer afzonderlijk toegepast http://www.ihi.org/ihi CVC-zorgbundel 1) Handhygiëne 2) Maximale steriele barrière 3) Chloorhexidine 4) Insteekplaats 5) Dagelijks evalueren CVC nood CVC-zorgbundel 1) Handhygiëne • Voor en na palperen van insteekplaats • Voor en na elke manipulatie van CVC • Bij vermoeden van contaminatie van de handen. Igv handen zichtbaar bevuild zijn eerst handen wassen en vervolgens hydroalcoholische oplossing • Voor en na invasieve procedures • Tussen twee patiënten in • Voor en na gebruik handschoenen CVC-zorgbundel 2) Maximale barrièremaatregelen bij plaatsing • Risico op CR-BSI is significant lager bij correct gebruik van steriele barrièremaatregelen • Igv van niet-hygiënische plaatsing • ‘Custom packs’ verwijdering < 24u CVC-zorgbundel 2) Maximale barrièremaatregelen bij plaatsing • Voorzorgen/maatregelen voor persoon die katheter plaatst – – – – – • strikte naleving handhygiëne hoofddeksel masker steriele schort steriele handschoenen Voorzorgen/maatregelen voor de patiënt – Volledig toedekken van de patiënt met steriele doeken – enkel kleine opening thv insteekplaats CVC-zorgbundel 3) Huidontsmetting insteekplaats • Chloorhexidine (voor plaatsing en verzorging!) • Juiste techniek • Respecteer droogtijd antisepticum CVC-zorgbundel 4) Keuze insteekplaats • Merendeel (2/3) CR-BSIs ontstaat thv insteekplaats • Infectierisico v. subclavia - Meer bewegingsvrijheid - Langdurige behandelingen v. jugularis - Verblijfsduur > 5 d - Bewegingsbeperking - Vlottere plaatsing in noodsit. - Indien contraindicaties v. subclavia (HPMV, stollingsdef., anatomische afwijkingen, …) v. femoralis - Verblijfsduur > 5 d - Bewegingsbeperking - Voorkeur bij dialyse, plasmaferese - Hogere kolonisatiegraad huid in vgl. met hals/schouderregio - Zelden retroperitoneale bloeding CVC-zorgbundel 5) Dagelijkse evaluatie CVC nood • Risico op CR-BSI rechtevenredig met verblijfsduur CVC • Switch IV – PO? • CVC gebruik IZ vs. gewone afdeling gebruik lager in gewone afdeling, maar aantal CR-BSIs vergelijkbaar op gewone afd. in 8,3% van gevallen, noch vpk noch arts kon reden aangeven waarom CVC nog ter plaatse was Zing W et al, J Hosp Infect 2011 Marschall J et al, Infect Control Hosp Epidemiol 2007 Crit Care Med 2004; 32: 2014-2020 Objectief studie 1. Evaluatie effect van een multifactoriële interventie op CRBSI 2. Evaluatie van mate naleving van EB-richtlijnen • Implementeren van vijf interventies 1. Opleiding 2. “Catheter kar” ~ custom pack 3. CVC / dagelijks 4. Checklist 5. Empowerment van vpk Checklist aanmoedigen van vpk om naleving van EB-richtlijnen te verzekeren Resultaten • Twee weken voor implementatie checklist: • Eén maand na implementatie checklist: compliance Figuur: Aantal CRBSIs per 1.000 CVC-dagen Figuur: Aantal CRBSIs per 1.000 CVC-dagen Interventie IZ Figuur: Aantal CRBSIs per 1.000 CVC-dagen Interventie IZ Controle IZ Tabel: Aantal CRBSIs* in interventie vs. controle eenheid (1998 – 2002) * Interventie IZ Controle IZ 1998 11.3 5.7 2002 0.0 1.6 Data zijn weergegeven per 1.000 CVC-dagen • Periode volgend op interventie: Jan 2003 – April 2004 2 gevallen van CRBSI (0.54 BSIs / 1.000 CVC dagen) • Naar schatting: – 43 gevallen van CRBSI voorkomen – 8 overlijdens voorkomen – Besparing US $1.945.922 Eens bekwaam … … altijd bekwaam? EVIDENCE - Project www.evidenceproject.org • Kennis promoten over EB-infectiepreventie bij zorgverleners • Interactieve elektronische cursus • On-line instuderen • Test (certificaat) • Participanten over gehele wereld • Vragen: [email protected] NVKVV Congres, 28 maart 2011, Oostende Dank u [email protected]