Slide 1

Interventies bij frequente
huisartsbezoekers in de eerstelijn:
een update van een systematische review
• Gerben Ter Riet, Frans Smits,
Faridi Van Etten en Dany Haroun
Inhoud
• Introductie
• Wat is een frequente bezoeker (FB) en waarom interveniëren?
• Methode
• Resultaten
• Discussie
Introductie (1)
• De huisarts spendeert 40% van zijn/haar tijd aan 10% van
zijn/haar patiënten1
• Frequente bezoekers (FB) hebben somatische en psychische
ziekten, vaak met emotionele en sociale problemen2-3
• Regressie treedt op, maar niet bij iedereen1
• Grote werklast en stress voor de huisarts4
Introductie (2)
• Mogelijk hebben FB’s niet gedetecteerde morbiditeit,
of is het onkunde/onmacht van de huisarts?
• Detecteren en behandelen van morbiditeit zou tot minder
bezoeken, verminderde morbiditeit en verhoogde
kwaliteit van leven (KvL) kunnen leiden
• Veel onderzoek over aard van FB,
echter geen systematische review over interventies
Doel van dit onderzoek
• Welke interventies zijn bestudeerd in RCTs?
• Wat voor type FB’s zijn bestudeerd?
• Wat was het effect van de interventies op het aantal
bezoeken, morbiditeit en kwaliteit van leven?
Methode
• Systematische review
• 1980-2013: EMBASE, MEDLINE/PubMed, PsychINFO, CINAHL.
• Alle definities/interventies van/bij FB’s worden geaccepteerd
• RCT’s in de eerstelijn, geen taal restricties
• Selectie van artikelen
• Stage I
Stage II
DH en GtR screenen eerste 200 hits onafhankelijk
Alle studies die aan de criteria lijken te voldoen worden
onafhankelijk beoordeeld door DH en GtR
• Beoordelen van methodologische kwaliteit5
Resultaten (1)
Resultaten (2)
• Definities van FB’s: selectie o.b.v:
een getal (range 5-23 bezoeken/jaar)
een percentage
overig
n=13
n=4
n=1
• Uiteenlopende interventies en populaties
Gericht op de patiënt en/of de huisarts
Enkele voorbeelden:
therapie voor depressie, onderwijs over somatisatie/gezondheid,
mindfulness, gezamenlijke analyse van FB’s door de huisarts,
medicatie, acupunctuur, etc.
Resultaten (3):
• Populatie en type FB’ers
subgroepen
Resultaten:
effect op het aantal bezoeken
• 15 studies bestuderen de effecten op het aantal bezoeken
• Twee studies laten enigszins positieve resultaten zien,
waarvan één methodologisch goed uitgevoerd
• Bellón et al.6 : gezamenlijke analyse door huisartsen van de
beweegredenen voor frequent bezoek van de FB’s
Het aantal bezoeken daalde met maximaal -6,27 consultaties/jaar (47%)
vergeleken met de controlegroepen
Resultaten:
kwaliteit van leven (KvL)
• 8 studies bestuderen de effecten op KvL
• Twee studies laten enigszins positieve resultaten zien
• Smith et al.7 : patient-gecentreerde interventie bij FB’s met SOLK:
o.a. antidepressiva, sport, relaxatie therapie
meer verbetering op de SF36: 49.0% (interventie) vs. 33.3% (controlegroep)
• Katzelnick et al.8 : interventie bij depressieve FB’s:
meer verbetering op de SF20 vergeleken met de controlegroep
Resultaten:
effect op de morbiditeit
• 10 studies bestuderen de effecten op de morbiditeit
• Vier studies laten enigszins positieve resultaten zien,
waarvan twee methodologisch goed uitgevoerd
• Smith et al.7 : patient-gecentreerde interventie bij FB’s met SOLK:
o.a. antidepressiva, sport, relaxatie therapie
minder depressieve symptomen (CES-D: 1.44 (95%CI: -1.23-4.11))
• Katzelnick et al.8 / Simon et al.9 : interventie bij depressieve FB’s:
meer verbeteringen op de HAM-D vergeleken met de controle-groep,
meer depressie-vrije dagen
Discussie:
main findings
• De evidentie voor effectiviteit is heterogeen
• Discussie en analyse met een groep huisartsen van de
beweegredenen van FB’s vermindert het aantal
consultaties
• Een klein effect bij depressieve FB’s is mogelijk
• Therapie bij FB’s met SOLK verbetert mogelijk de KvL en
verlaagt mogelijk morbiditeit
Discussie:
Strengths/limitations
+ Enige systematische review over interventies in dit veld
+ Uitgebreide zoektermen
+ Uitgevoerd volgens systematische protocollen (PRISMA )
- Statistische pooling onmogelijk wegens heterogeniteit
- Initiële abstracts/titels zijn niet allemaal onafhankelijk
gescreend
Discussie:
implicaties voor onderzoek/praktijk
• Is dit fenomeen als geheel te behandelen of is het te
gebruiken om morbiditeit te diagnosticeren/behandelen?
• Meer onderzoek naar interventies bij SOLK, cognitieve
therapie?
• Gestratificeerde selectie van FB’s
Conclusie
• De evidence en studies zijn zeer heterogeen
• Gezamenlijke analyse door huisartsen van de beweegredenen
voor frequent bezoek van de FB’s met een gerichte aanpak
• Een klein effect is mogelijk bij depressieve FB’s
• Meer onderzoek naar FB’s met SOLK
• Selectie van FB’s: top 10%: o.b.v. leeftijd en geslacht
Bronnen
[1] Smits FT, Brouwer HJ, ter Riet G, van Weert HC. Epidemiology of frequent attenders: a 3-year historic
cohort study comparing attendance, morbidity and prescriptions of one-year and persistent
frequent attenders. BMC Public Health. 2009 Jan 24;9:36
[2] Vedsted P, Christensen MB. Frequent attenders in general practice care: A literature review with
special reference to methodological considerations. Public Health 2005; 119: 118–37
[3] Gill D, Sharpe M. Frequent consulters in general practice: A systematic review of studies of prevalence,
associations and outcome. J Psychosom Res 1999; 47: 115–30
[4] Smits FT, Brouwer HJ, Zwinderman AH, Mohrs J, Smeets HM, Bosmans JE et al. Morbidity and doctor
characteristics only partly explain the substantial healthcare expenditures of frequent attenders: a
record linkage study between patient data and reimbursements data. BMC Fam Pract. 2013 Sep
17;14:138.
[5] Khan KS, ter Riet G, Popay J, Nixon J, Kleijnen J. Study quality assessment. Undertaking systematic
reviews of research on effectiveness CRD's guidance for carrying out or commissioning reviews: 2. NHS
Centre for Reviews and Dissemination (CRD), University of York, York 2001
[6] Bellón JA, Rodríguez-Bayón A, de Dios Luna J, Torres-González F. Successful GP intervention with
frequent attenders in primary care: randomised controlled trial. Br J Gen Pract. 2008
May;58(550):324
[7] Smith RC, Lyles JS, Gardiner JC, Sirbu C, Hodges A, Collins C, et al. Primary care clinicians treat patients
with medically unexplained symptoms: a randomized controlled trial. J Gen Intern Med. 2006
Jul;21(7):671-7.
[8] Katzelnick DJ, Simon GE, Pearson SD, Manning WG, Helstad CP, Henk HJ, et al. Randomized trial of a
depression management program in high utilizers of medical care. Arch Fam Med. 2000 Apr;9(4):345
51.
[9] Simon GE, Manning WG, Katzelnick DJ, Pearson SD, Henk HJ, Helstad CS. Cost-effectiveness of
systematic depression treatment for high utilizers of general medical care. Arch Gen Psychiatry. 2001
Feb;58(2):181-7.
Speciale dank aan Gerben ter Riet
en Frans Smits
Vragen?