Dichter Cor Gout wekt geest jeugdjaren tot leven in Pletterij

Dichter Cor Gout wekt geest jeugdjaren tot leven in Pletterij
JOHN OOMKES
- Den Haag en Scheveningen, en vooral het ouderlijk huis in de residentie,
staan centraal in het werk van dichter, neerlandicus en filosoof Cor Gout. Vanavond treedt hij
op in Haarlem.
HAARLEM
De Haarlemse uitgeverij In de Knipscheer gaf deze zomer Gouts laatste dichtbundel ‘De
muziek van het huis’ uit. In veel opzichten vormt het boekje de culminatie van een
levenslange zoektocht. Gout is bekend als een bij tijd en wijle vernieuwend schrijver en
avantgardistische musicus, maar hier zien we hoe hij op een romantische wijze zijn leven als
het ware ‘rondschrijft’.
Het is een wonderlijk intense verzameling gedichten, die als in een droom geschreven
herinneringen aan het ouderlijk huis bevatten. Gout schrijft de regels op, alsof hij zijn
herinneringen opnieuw proeft, zoals in ‘Super 8’: een gedicht waar hij zich hier en daar lijkt te
verplaatsen in de rol van zijn vader:
‘De camera
wiegt hem
mijn zoon
in de jaren
dat de woorden
nog wonderen waren.
Tlok
was klok
en filoge
horloge
zijn tijd
zou nog komen’
Ter gelegenheid van het uitkomen van zijn jongste bundel, maakte Gout een soort one manshow van de presentatie in zijn geboorteplaats. Hij doorspekte zijn karakteristieke
uitwijdingen over zijn gedichten met liedjes uit het even pregnante oeuvre van zijn nog altijd
bestaande undergroundband Trespassers W.
Gout publiceerde eerder een autobiografisch document over het ‘Huis met de griffioenen’
waar hij opgroeide. Opmerkelijk is dat hij opnieuw in die woning in het Van Stolkpark in
Scheveningen leeft, en als het ware zo zijn jeugdjaren verlengt.
In de verhalenbundel ‘De stilte die volgt op het woord’(In de Knipscheer, 2008) beschrijft hij
hoe het Van Stolkpark hem doet denken aan Frederik van Eeden en Louis Couperus:
“Vanwaar die bekoring? Wanneer Louis Couperus zijn heldin Eline Vere met een koets door
het Van Stolkpark laat rijden, heet het: ‘Stil en schimachtig schemerden de villa’s tusschen de
vage, donkere massa’s van het genoomte, waardoor een enkele zucht, slechts somwijlen
hoorbaar, scheen te duizelen’.”
Cor Gout keerde terug naar zijn ouderlijk huis omdat hij zijn zieke moeder daar verkoos te
verzorgen: “De legendes, de intimiteit daar, de jaren uit mijn jeugd, drongen zich aan me op.
Ik vond er – nadat ik me had verwijderd van de moraliteit van mijn opvoeding – de oude sfeer
terug. Na mijn moeders dood besloot ik voor het huis te gaan zorgen. Het was afgetakeld en
verdiende het te worden gerestaureerd in oude glorie.”
Hoewel Gout onvervreemdbaar Haags is in genen en gedrag, is zijn met weemoed
doordesemd betoog zo universeel dat zijn programma moeiteloos over een stad als Haarlem
zou kunnen gaan. Hunkering en stedelijke nostalgie zijn van alle tijden.
Om die reden haalt Franc Knipscheer, Gouts uitgever en steunpilaar achter het door Gout
samengestelde literaire blad Extaze, hem voor dezelfde eenmansshow (zij het dan met
begeleiding door gitarist Ronnie Krepel) naar Haarlem.
Letterij is een programma van Uitgeverij In de Knipscheer en boekhandel H. de Vries in de
Pletterij (de nieuwe naam van het Mondiaal Centrum), Lange Herenvest 122, Haarlem.
Vanavond (20 uur).
Haarlems Dagblad
‘Smaak van Haarlem’
Donderdag 20 september 2012