Inclusief onderwijs? [email protected] Nieuwe inzichten Kennis, rechten, beeldvorming 21ste eeuw: • Andere beeldvorming • Vn-verdrag Gelijke rechten van personen in een handicapsituatie – Apart zetten = discriminatie – Inclusie = recht • Nieuwe kennis – Plasticiteit • Resultaten inclusief onderwijs Ethisch-sociologisch-rechten • Mensen met een beperking worden geboren in situatie van voortdurende discriminatie • Tokenisme: – De meerderheid onderdrukt, geeft vorm aan de samenleving – De minderheid is afhankelijk, past zich aan, kan weinig vorm geven aan eigen leven Andere beeldvorming: burgerschapsmodel Defect-paradigma Ontwikkelingsparadigma Burgerschapsparadigma Mensvisie Defecten, tekorten Mogelijkheden Rechten Status persoon Patiënt Leerling Burger Begeleiding Verzorgen/ behandelen Trainen/ ontwikkelen Instituut Speciale voorzieningen in Gewone voorzieningen in samenleving samenleving Normalisatie/ Integratie Inclusie Plaats Maatschappelijke houding [email protected]/Incena/03-05-12 Segregatie Ondersteunen VN-verdrag gelijke rechten voor personen in een handicapsituatie – Opgesteld in 2006 – Geratificeerd in 2009 • Bevorderingsopdracht • Beschermingsopdracht • Opvolgingsopdracht • Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap (GRIP vzw) www.gripvzw.be VN-verdrag gelijke rechten voor personen in een handicapsituatie 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Respect voor de inherente waardigheid, autonomie Non-discriminatie Volledige en effectieve participatie in de samenleving Respect voor verschillen en acceptatie van mensen met een handicap als onderdeel van de menselijke diversiteit Gelijke kansen Toegankelijkheid Gelijkheid mannen en vrouwen Respect voor de zich ontwikkelende capaciteiten van kinderen met een handicap en voor het recht van kinderen om hun identiteit te behouden VN-verdrag gelijke rechten voor personen in een handicapsituatie Artikel 24 (onderwijs) • De Staten erkennen het recht van personen met een handicap op onderwijs. Teneinde dit recht zonder discriminatie en op basis van gelijke kansen te verwezenlijken, waarborgen Staten een inclusief onderwijssysteem op alle niveaus en voorzieningen; • Personen met een handicap toegang hebben tot inclusief, hoogwaardig en gratis basisonderwijs en tot voortgezet onderwijs en wel op basis van gelijkheid met anderen in de gemeenschap waarin zij leven; • Redelijke aanpassingen worden verschaft naar gelang de behoefte van de persoon in kwestie Nieuwe kennis • Plasticiteit van de hersenen • Effect van Mediatie en omgeving Plasiticiteit hersenen • Ons brein leeft en verandert – Genetische invloed – Afbraak – Opbouw door stimulatie – Niet alles ligt vast bij geboorte – Blootstelling is niet voldoende – Gemedieerde Leerervaring is nodig (Betekenis, gedrag, erbij horen, samen delen, transcendentie, …) Inclusief onderwijs Iedereen is welkom! Inclusie in Europa Top 10 1 Italië 2 Noorwegen 3 Litouwen 4 Portugal 5 Malta 6 Cyprus 7 Slovenië 8 Spanje 9 Schotland 10 Estland Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in gesegregeerd, onderwijs Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in aparte klassen in reguliere scholen 693 2083 6080 3576 289 276 1597 26478 6891 4400 0 0 224 1336 18 484 370 0 2124 1736 [email protected]/Incena Leerlingen met % leerlingen in specifieke inclusieve settings t.o.v. onderwijsbehoeften in totaal leerlingen met volledige inclusieve specifieke onderwijssettings onderwijsbehoeften 170003 33151 52334 39835 2080 4391 7479 85469 28221 18154 99,50% 93,90% 89,20% 89,00% 87,10% 85,20% 79,20% 76,30% 75,60% 74,70% Inclusie in Europa Staart Leerlingen met Leerlingen met Leerlingen met specifieke specifieke specifieke onderwijsbehoeften onderwijsbehoeften in onderwijsbehoeften in in gesegregeerd, aparte klassen in volledige inclusieve speciaal onderwijs reguliere scholen onderwijssettings Percentage leerlingen in inclusieve settings t.o.v. totaal leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 22 Bulgarije 8119 391 5573 39,60% 23 Nederland 59176 0 29119 33,00% 24 Frankrijk 76951 160 624 106327 30,90% 25 Duitsland 407170 0 76625 18,80% 26 Vlaanderen 44983 0 6139 11,10% 27 Denmark 5393 17345 1980 8,00% 28 6857 1026 652 7,60% 30203 0 137 0,4% Letland 29 Wallonië [email protected]/Incena Inclusie = samenleven Aanwezig Participatie Relaties Zelf-beslissingsrecht [email protected]/Incena Inclusief onderwijs • • • • • • • Verschillen = rijk Samen leren = samen leven Aanpassingen in/van de leeromgeving Ondersteuning waar nodig Naar het volgende niveau Maximum halen uit elke leerling Geen enkele reden om kinderen apart te zetten Resultaten • Geen enkel onderzoek toont aan dat leerlingen meer of beter leren in aparte settings • Studie bij 11000 leerlingen (USA) (Wagner et al 2006): – Minder afwezigheid – Minder storend gedrag – Meer kans op werk en uitbouwen zelfstandig leven Resultaten • Alle leerlingen met Down syndroom presteren beter in een inclusieve onderwijssetting dan in het BuO (de Graaf, 2013, Buckly, 2002) • Leerproblemen: tot meer dan 10% meer vooruitgang in IO dan BuO (Maldron, Cole, Majd, 2001) • Andere lln : (Maldron, Cole, Majd, 2001) – Geen negatieve impact op resultaten, integendeel – Profiteren mee van aanpassingen – Nieuwe leerkansen M-decreet 1ste stap naar inclusief onderwijs? Inclusief onderwijs in Vlaanderen • Tot nu toe vrijblijvend omwille van draagkrachtafwegingen • Ondersteuning – Met GON-begeleiding – Met ION-begeleiding – Met assistentie – Met informele ondersteuning • Vrijwilligers, stagiaires, … M-decreet 1/09/2015 Buitengewoon – Uitgebreid met Type 9 • Kinderen met autisme zonder verstandelijke beperking – type 1 en 8 en Ov3 worden geleidelijk vervangen door Basisaanbod: • 2 jaar evaluatie M-decreet 1/09/2015 • Recht op redelijke aanpassingen – Inschrijven » Gemeenschappelijk curriculum » Gemeenschappelijk curriculum + Redelijke aanpassingen » Individueel aangepast curriculum + Redelijke aanpassingen – Gemotiveerd verslag – CLB-School-Ouders Is het onderwijs hier klaar voor? • Scholen? • Leerkrachten? • CLB? • Ondersteuners? • Ouders? • Kinderen? • …? Meer weten of melden • Ouders voor inclusie • Steunpunt voor inclusie • Centrum voor gelijke kansen en racismebestrijding • Studiecentrum voor inclusie en enablement (UA-AP) – [email protected] – [email protected] Dankuwel! Zijn er nog vragen?