BIJLAGE 1 Overzicht kaders sociaal

BIJLAGE 1
Overzicht kaders sociaal-economische beleid
In bijgaand overzicht wordt een overzicht gepresenteerd van Europese, landelijke, provinciale en
regionale beleidskaders die relevant zijn voor het provinciale sociaal-economisch beleid. Per
beleidskader wordt naam, ‘eigenaar’, jaartal en korte inhoud samengevat.
Beleidskader
Korte inhoud
Lissabon-agenda & Göteborg-agenda
In maart 2000 hebben de Europese leiders zich tot doel gesteld om van de
Europese Commissie
Europese Unie tegen 2010 de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie
2000
ter wereld te maken. Deze moet zorgen voor een duurzame economische groei met
meer en betere banen en een hechtere sociale samenhang zal daarbij het leefmilieu
respecteren. Het gaat hierbij dus om doelen zowel op het gebied van de
kenniseconomie als op het gebied van duurzaamheid en sociale samenhang. De
uitvoering van de Lissabon-strategie is gericht op groei en werkgelegenheid als
middelen om deze brede strategie te verwezenlijken.
Europese structuurfondsen 2007-2013 De Europese Commissie heeft voorstellen gepresenteerd voor de Structuurfondsen
in de periode 2007-2013 (vastgelegd in conceptverordeningen). De drie
doelstellingen die met het ‘cohesiebeleid’ worden nagestreefd zijn :
Europese Commissie
1.
convergentie;
2.
regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid;
3.
Europese territoriale samenwerking. De doelstellingen 2 en 3 zijn relevant
voor Noord-Brabant.
Binnen doelstelling 2 legt de Commissie de nadruk op drie thema’s, te weten
innovatie & kenniseconomie, milieu & externe veiligheid, toegankelijkheid en ICT
(het gaat om de fondsen EFRO en ESF). Doelstelling 3 heeft betrekkking op het
communitair initiatief, evenals Interreg op dit moment. Het kent drie luiken, te
weten : grensoverschrijdende samenwerking, transnationale samenwerking en
netwerkvorming. Inhoudelijke thema’s zijn : innovatie, milieu en risicopreventie,
toegankelijkheid en cultuur en onderwijs.
Het gebiedsgerichte economische beleid is uitgewerkt in de nota Pieken in de Delta,
Nota Pieken in de Delta
uit 2004. Hiermee richt het Rijk zich op basis van gebiedsgericht beleid op enkele
Ministerie van Economische Zaken
regio’s van nationaal belang op basis van het te verwachten economische
rendement. Het wegwerken van achterstanden maakt plaats voor het verder
stimuleren van economische sterktes, zodat een duidelijke focus in het beleid
ontstaat.
Twee van deze regio’s zijn gelegen in Noord-Brabant: Zuidwest-Nederland (‘beter
benutten gunstige ligging ten opzichte van Rotterdam en Antwerpen’) en ZuidoostNederland (‘naar een toptechnologische regio’).
Pieken in de Delta daagt de regio’s uit hun economische kansen zelf te benutten. In
2005 is een begin gemaakt met de concrete uitwerking van de ‘Pieken in de Delta’filosofie, waarbij een groot aantal regionale partijen betrokken zijn. Per gebied
wordt een programma ontwikkeld. Zes programmateams gaan samen met (lokale)
overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen werken aan goed functionerende
regionale netwerken, vijftig TOP-projecten (bedrijventerreinen), de verdere
ontwikkeling van de twee mainports en de aanpak van hardnekkige
2004
bereikbaarheidsknelpunten op ‘Triple-A verbindingen ’. EZ stuurt dat proces aan
en maakt bij de uitvoering gebruik van de expertise en competenties in de zes
gebieden. Per programma wordt bekeken wat de meest slagvaardige
organisatievorm is en welke publieke en private organisaties kunnen worden
ingeschakeld .
De sleutelgebieden-aanpak komt uit de koker van het Innovatieplatform. De
Aanpak sleutelgebieden
sleutelgebieden-aanpak richt zich op combinaties van bedrijvigheid en kennis
Innovatieplatform
waarin ons land excelleert. Dit vanuit de gedachte dat zich juist daar innovatieve
2004
kansen voordoen om de internationale concurrentiepositie te versterken. De vier
gebieden zijn:

Flowers & Food

High tech systemen & materialen,

Water

Creatieve industrie.
De nota Ruimte, verschenen in 2004, is erop gericht de economische kracht en de
Nota Ruimte
internationale concurrentiepositie van Nederland te versterken. De Rijksnota heeft
Ministerie van VROM
als focus het wegnemen van ruimtelijke knelpunten om economische groei te
2005
bevorderen. De regio Eindhoven/Zuidoost-Brabant is in de nota opgenomen als
‘Brainport’ op basis van de internationaal vooraanstaande positie op het terrein van
onderzoek en ontwikkeling.
Nota Mobiliteit
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
2006
De Nota Mobiliteit geeft de hoofdlijnen weer van het nationale verkeers- en
vervoersbeleid voor de komende decennia. Centraal staat dat mobiliteit een
noodzakelijke voorwaarde is voor economische en sociale ontwikkeling. Om de
economie en internationale concurrentiepositie van Nederland te versterken zijn
een goed functionerend systeem voor personen- en goederenvervoer en een
betrouwbare bereikbaarheid essentieel.
Evaluatie Regionale
Het ministerie van Economische Zaken heeft in 2005 onderzoek laten doen naar
Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) het functioneren van de regionale ontwikkelingsmaatschappijen (zoals de Brabantse
2000-2004
Ontwikkelingsmaatschappij) over de periode van 2000 tot en met 2004. In het
Ministerie van Economische Zaken
onderzoek is geconcludeerd dat de ROM’s een relevant instrument voor uitvoering
2005
van regionaal economisch beleid zijn.
In het onderzoek zijn een aantal aanbevelingen gedaan aan o.a. ministerie en
provincies. Belangrijke aanbeveling aan het ministerie van Economische Zaken is
om ‘serieus werk te maken van het vergroten van de slagkracht van de BOM’.
Provincie, ministerie en BOM nemen daartoe inmiddels deel in een Taskforce.
Actieprogramma Innovatie 2005-2010 Het Actieprogramma Innovatie, vastgesteld in 2005, heeft als ambitie op het
Provincie Noord-Brabant
gebied van innovatie en kenniseconomie als volgt benoemd: het verder versterken
2005
van de positie van Noord-Brabant als Europese topregio op het gebied van
innovatie. Innovatie is de sleutel om de concurrentiepositie van het Brabants
bedrijfsleven verder te versterken. Om dit te bereiken gaat de provincie:

kennis en industrie verder versterken (Connecting winners)

het aantal technostarters substantieel vergroten. (Creating winners)

het verbeteren van het innovatieklimaat, de kwaliteit van de beroepsbevolking
en breedbandvoorzieningen worden aangepakt (Enabling winners)
Opties voor vernieuwing economische In het rapport ‘Opties voor vernieuwing economische ondersteuningsstructuur’
ondersteuningsstructuur
(Ecorys) wordt een quick scan gedaan naar opties voor vernieuwing in de Brabantse
Provincie plus BrabantStad-partners
ondersteuningsstructuur. Op basis van de quick scan worden discussiepunten
2005
aangereikt om met de BrabantStad-partners, uitvoeringsorganisaties en andere
betrokken partijen in gesprek te gaan over mogelijkheden voor verbetering in de
ondersteuningsstructuur. De conclusie van het rapport is dat de
ondersteuningsstructuur in Brabant goed ontwikkeld is; op onderdelen is
optimalisatie mogelijk (‘van een 7 naar een 8’).
Midterm evaluatie Kadernota 2002-
In 2005 is de Midterm evaluatie van de Kadernota verschenen. In het rapport
2006
worden de ontwikkelingen op beleidsspeerpunten op sociaal-economisch terrein
Provincie Noord-Brabant
inzichtelijk gemaakt, zowel in vergelijking met omringende provincies als in een
2005
historische vergelijking. Gelijktijdig is hiermee een monitoringsinstrument
ontwikkeld dat het mogelijk maakt de komende periode de resultaten en
ontwikkelingen te blijven volgen.
Uit het rapport blijkt dat de provincie Noord-Brabant over het algemeen goed
‘scoort’ op de ontwikkelingen op de beleidsspeerpunten arbeidsmarkt,
bedrijventerreinen, toerisme en innovatie in de eerste helft van de Bestuursperiode.
Wanneer de huidige Brabantse situatie wordt afgezet tegen de omringende
provincies neemt Brabant een afwisselend gunstige en minder gunstige positie in,
maar overall is er geen sprake van een sterk afwijkende positie ten opzichte van
deze provincies.
Position paper Via Zuid-Nederland
In de position paper wordt geschetst hoe het landsdeel Zuid een bijdrage wil gaan
naar Lissabon
leveren aan het realiseren van de zogenaamde Lissabon- en Goteborg-
Provincies Limburg, Zeeland en
doelstellingen, en waarom maatregelen en investeringen in de kenniseconomie juist
Noord-Brabant plus GSB-steden Zuid- in Zuid-Nederland uitstekend zullen renderen.
In de position paper wordt gesteld dat door (1) het reeds aanwezige kennisniveau in
Nederland
2005
toptechnologie, procesindustrie en hoogwaardige zakelijke dienstverlening, (2) de
bewezen grote toegevoegde waarde die het samenwerken over de grens oplevert, en
(3) een reeds goed functionerende samenwerkingsstructuur tussen overheid,
bedrijfsleven en onderwijs, de kansen aanwezig zijn om snel rendement te kunnen
verwachten van beleid en daaraan gekoppelde financiële impulsen.,
Belangrijke thema;s zijn:

innovatie en kenniseconomie;

milieu en externe veiligheid;

toegankelijkheid en ICT;

stedelijke dimensie.
De Europese programmastructuur wordt ingericht volgens de twee economische
regio’s uit Pieken in de Delta met een ‘stedelijk luik’.
De Task force Brainport (bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid uit regio
Brainport Navigator 2013 – Lissabon
Eindhoven/Zuidoost Brabant) heeft opdracht gegeven om een strategisch
Voorbij!
actieprogramma op te stellen voor de ontwikkeling van Brainport
Brainport/Commissie Sistermans
Eindhoven/Zuidoost-Brabant, een hot spot benoemd in de Nota Ruimte. Deze
2005?
regio voldoet reeds aan de ‘Barcelona’-norm van de Lissabon-doelstellingen. Om de
Brainport te versterken is het nodig een aantal maatregelen te nemen:

Blijvende inzet op kennisinstensiteit;

Kiezen voor grensoverschrijdende samenwerking;

Investeren in een evenwichtige sociaal-economische ontwikkeling.
De Triple Helix – hechte samenwerking tussen bedrijfsleven, kennis- en
onderwijsinstellingen en overheid – is het fundament onder Brainport.
‘Van Kennis naar Kunde naar Kassa’
Van Kennis naar Kunde naar Kassa’ is de titel van de Innovatieagenda 2010 voor
regio Zuidoost-Nederland. In 2010 wil Zuidoost-Nederland een toonaangevende
Regiegriep Zuidoost-Nederland
2005
regio zijn in Europa op het gebied van innovatie en ondernemerschap. De
specialisaties van de regio zijn:

high tech systemen, apparaten en materialen;

medische technologie en life sciences;

food and nutrition.
Het is de bedoeling de huidige sterktes van de regio verder te versterken. Het gaat
daarbij om kennisontwikkeling, kennistoepassing, en vercommercialisering (kennis,
kunde, kassa). Uiteraard is het van belang ook de randvoorwaarden niet uit het oog
te verliezen (enabling technologies, value added services).
Zuidwest-Nederland piekt in de Delta
Zuidwest-Nederland piekt in de Delta (mei 2005)
‘Zuidwest-Nederland piekt in de Delta’ heeft als subtitel: aanzet tot
Regiegroep Zuidwest-Nederland
2005
actieprogramma van de samenwerkende partners in West-Brabant en Zeeland.
De kans voor Zuidwest-Nederland ligt in het profiteren van de strategische ligging
in het hart van de Rijn-Schelde-Delta, tussen de havens van Rotterdam en
Antwerpen/Gent. Er zijn drie (vier) speerpuntsectoren benoemd:

procesindustrie

logistiek

kusstoerisme

maintenance valley
Bij deze speerpunten staan innovatie van de bestaande bedrijvigheid, plaats bieden
aan bedrijvigheid, het verbeteren van de bereikbaarheid, en het vernieuwen van
vakmanschap voorop.