“In De advocaat zit een prachtige essentie voor mijzelf.”

Hoofdrolspeler Porgy Franssen:
“In De advocaat zit een prachtige essentie voor mijzelf.”
Acteur Porgy Franssen speelt voor Toneelgroep Maastricht de hoofdrol in de klassieke tragedie De
advocaat. Het stuk is geïnspireerd op de opkomst en ondergang van voormalig strafpleiter Bram
Moszkowicz. Franssen: “Het gaat over een geraffineerd, charmant man, die inziet dat hij tot nu toe
handelt volgens het script dat zijn vader voor hem schreef. Een verdrietig inzicht, dat ongetwijfeld
veel mensen zullen herkennen.”
De advocaat vertelt niet letterlijk het verhaal van de Limburgse advocatenfamilie. De beruchte val van
Bram Moszkowicz vormt wel aanleiding voor het stuk. In 2013 werd Moszkowicz, bekend als
‘mediageniek maffiamaatje’, uit zijn ambt gezet. Zijn financiën waren verre van op orde en hij kwam
niet opdagen op verplichte cursussen.
Acteur Porgy Franssen beaamt dat hij goed is gecast, gezien de frappante uiterlijke gelijkenis tussen
hem en de echte Bram. “Ik zie weleens foto’s en dan denk ik: ‘Verrek, dat had ik kunnen zijn. Maar
op toneel doe ik niet mijn best om de man na te spelen of zo. Ik tuit mijn mond een beetje. Gooi een
heel klein Limburgs accent over zware, lange formuleringen die zijn eloquentie aantonen. Daarmee
houdt de verwijzing naar de echte Moszkowicz wel op. Het stuk staat op zichzelf. En als acteur blijf ik
dichtbij mezelf om een breed pallet gevoelens aan te kunnen spreken. Daar geeft de prachtige tekst
van schrijver Ilja Leonard Pfeijffer ook alle aanleiding toe.”
Zijn hoge verwachtingen over het script waren voor Franssen een belangrijke reden om de rol te
accepteren. “Pfeijffer heeft ze meer dan waargemaakt”, zegt hij. “De advocaat is een echt taalstuk.
Met zijn zachte retorica en de glans van woorden haalt hoofdpersonage Bram recht in zaken waarvan
iedereen denkt: ‘Het kan toch niet anders dan dat hij dit gaat verliezen!’ De kwaliteit van taal
beïnvloedt onze rechtspraak. Nergens vind je zoveel waarheden als in de advocatuur. Zo zegt Bram:
‘Het is onze roeping om oog in oog met de waarheid telkens nieuwe waarheden te scheppen naar het
beeld dat wij wenselijk achten.’ Alleen, de man krijgt daar zelf genoeg van. Oprechtheid is een
belangrijk thema in het stuk. Daar ontbreekt het in dit advocatenleven duidelijk aan.”
Franssen noemt De advocaat zelf liever een tragikomedie dan een klassiek drama. “Het strakke
keurslijf waarin Bram Moszkowicz opgroeide is niet mis, daarin liegt de voorstelling niet. De tragiek
is dat de advocaat inziet dat hij niet het leven leidt dat hij wil. Hij kwam ongewild in het toneelstuk
van zijn vader terecht. Om de regie over zijn leven terug te krijgen, beraamt hij een plan. Alles moet
kapot. Dat is verdrietig. Tegelijkertijd zijn de personages menselijk genoeg om te kunnen lachen.
Bram is een geraffineerd charmeur die volkomen zijn eigen plan trekt. En het mooie: hij begint
opnieuw.”
Tot zijn verrassing ontdekte Franssen een belangrijke parallel met zijn eigen leven. “In de pers klaag
ik altijd veel over mijn vak. Het staat me weleens tegen dat het leven op toneel belangrijker is dan
daarbuiten. Dat probeer ik nu steeds meer om te draaien. Als Bram zeg ik tegen het publiek: “Als mij
de eer vergund mag zijn dat mijn pleidooi uw een applaus ontlokt, zou ik het zeer op prijs stellen als
het niet het personage geldt, maar de acteur die ik werkelijk ben. In die zin zit een prachtige essentie
voor mijzelf.”
© Ingrid Beckers voor Toneelgroep Maastricht februari 2017
De advocaat is te zien van 3 maart t/m 13 mei 2017 in de Nederlandse theaters.