Is het een vitale zwangerschap? Zwangere met buikpijn altijd zien!
advertisement
Pak uw stemkaarten vast Laat de witte envelop nog even dicht a.u.b. Witte stemkaart = envelop op stoel 1 Rode en Groene stemkaart in tas Zwanger en Ziek: (geen) probleem voor de huisarts? Karen Damen, verloskundig actief huisarts, Linschoten Hans Duvekot, gynaecoloog-perinatoloog, Erasmus MC Elke fase vraagt om oplettendheid Zwangerschap vraagt om extra oplettendheid En wel: ongeacht de duur van de zwangerschap Een zwangere met klachten hoort thuis bij de verloskundige Ja Nee Ik, als huisarts, voel mezelf bekwaam in de zorg voor zwangeren Ja Nee Feiten • • • • • 7 50 zwangere vrouwen per normpraktijk per jaar (2350) Zwangere 3.6 x, niet-zwangere 2.2 x naar huisarts Verloskunde geschrapt uit het basis curriculum Verloskunde uit de huisarts opleiding Aantal partus o.l.v. huisarts <5% van alle partus Feiten Kan een huisarts nog goede zorg aan zwangere vrouwen leveren? Doen we het überhaupt goed in Nederland? 8 Perinatale sterfte in Europa 9 Peristat 2003: plaats 15 van 15 5 kinderen per 1000 bevallingen 10,9 pro mille 10 Peristat 2008: plaats 26 van 28 5 kinderen per 1000 bevallingen 10,4 pro mille 11 Peristat 2010: plaats 26 van 32 5 kinderen per 1000 bevallingen 9,0 pro mille 12 Maternale sterfte 1993-2005 in NL: 12.1 (8.8 directe oorzaken) Maternal Mortality Ratio = aantal overleden moeders per 100.000 levend geborenen 13 Maternale sterfte 2010 Nederland 9.0 per 100.000 14 Vroege zwangerschap 15 Wilt u deze vrouw zien, nu of morgen of laat u haar eerst een test doen en terugbellen? Nu Morgen Test Vroege zwangerschap 17 Wilt u deze zwangere vrouw zien, geeft u haar instructies door de telefoon of stuurt u direct naar de ? Zien Instructie Gyn Differentiaal diagnose: bloedverlies 1e trimester • • • • Dreigende) Miskraam Innestelings bloeding EUG Mola • Gynaecologische oorzaken • Ovarieel Hyperstimulatie Syndroom • Urineweg infectie • Torsio ovarii 19 Bloedverlies 1e trimester: feiten • 21 % bloedverlies voor 20 weken • 12 % krijgt een miskraam • 1 % heeft een EUG • < 1 % heeft een mola 20 Extra uteriene graviditeit (EUG) • Klinische manifestaties 6-8 weken over tijd: – Buikpijn 99% – Vaginaal bloedverlies 56% – Amenorroe 74% • Schouderpijn en loze aandrang 21 Beoordeling 1e trimester Anamnese • Mate van buikpijn • Conceptie: IVF/ICSI • Mictie/Defaecatie Lichamelijk onderzoek •Bloeddruk/Pols/Temp •Vaginaal toucher –Portio –Cavum Douglasi •Speculum onderzoek 22 In speculo: Haalt u het weefsel eruit, of laat u het in situ? Eruit In situ Wat doet u hiermee? 24 Inspectie van het weefsel is voldoende, of stuurt u het op voor PA? Inspectie PA Decidual cast • Onder invloed van progesteron gevormd endometrium • Komt ook voor bij een EUG • Ziet er niet altijd zo mooi uit 26 Leerpunten 1e trimester • Stel uzelf altijd 2 vragen: – Waar zit de zwangerschap? – Is het een vitale zwangerschap? • • • • • Zwangere met buikpijn altijd zien! EUG heeft soms een aparte presentatie Weefselverlies altijd inspecteren Weefselverlies PA bij twijfel of > 3 miskramen Zwangerschapstest in dokterstas 27 2e en 3e trimester 28 Wilt u deze zwangere vrouw zien, of geeft u haar instructies, of stuurt u haar direct naar de ? Zien Instructie Gyn Doet u bij deze klachten een vaginaal toucher of doet u een speculum onderzoek of beide? VT Spec Beide Beoordeling 2e en 3e trimester Uitgebreide anamnese • Aard pijn • Andere oorzaken Lichamelijk onderzoek • Bloeddruk/Pols/Temp • Speculum onderzoek • VT 31 Differentiaal diagnose bloedverlies 2e en 3e trimester • 7 % bloedverlies na 20 weken • geen relatie met vroeggeboorte • bloedverlies in 1e trimester meer kans op vroeggeboorte (3.6 X) • geen VT zonder placenta lokalisatie! • Alleen bij buikpijn VT geïndiceerd 32 2e en 3e trimester 33 Wilt u deze zwangere vrouw zien, of schrijft u een recept? Zien Recept Oesophageale klachten tijdens de zwangerschap • De helft van alle zwangeren heeft last van misselijkheid en braken • De helft van alle zwangeren heeft last van zuurbranden 35 Maternale sterfte in UK en Nederland 36 Definitie ernstige pre-eclampsie • Pre-eclampsie: • Bloeddruk > 140/90 mm Hg • Proteinurie > 300 mg/24 uur 37 • Klachten Klachten bij ernstige preeclampsie • • • • • • Ernstige hoofdpijn, verwardheid Visus klachten, sterretjes zien Algemene malaise Pijn in de bovenbuik, maagklachten Misselijkheid en braken Plotseling vocht vasthouden in gezicht, handen of voeten • Tintelingen in de handen • Benauwdheid, pijn op de borst 38 Het urinestickje Beschouw het stickje als een zeer grove maat: gouden standaard is de eiwit/kreatinine ratio of 24-uurs bepaling 39 Leerpunten 2e en 3e trimester • Stel uzelf altijd 2 vragen: – Past deze klacht bij een zwangerschapscomplicatie? – Maskeert zwangerschap het gebruikelijke ziektebeeld? • Zwangere met bloedverlies en buikpijn altijd zien! • Geen VT bij bloedverlies zonder placenta lokalisatie! • Altijd VT bij zwangere met buikpijn zonder bloedverlies • Vage klachten: denk aan pre-eclampsie! 40 Kraambed 41 Wilt U deze kraamvrouw zien, of geeft u telefonisch instructies? Zien Instructi e Kraamvrouwenkoorts • Groep A streptococcen • Hoge piekende koorts, zieke vrouw • Septisch beeld snel ontwikkelend • Gastro intestinale klachten! • RCOG: handen ook wassen voor de toiletgang 43 Longembolie • Vijf maal vaker tijdens zwangerschap en kraambed • Meest frequent tijdens eerste 3 weken kraambed • Trias van Virchow: hypercoagulabiliteit, vaatschade, stasis 44 Leerpunten Kraamvrouw • Onderzoek: 3 B’s: borsten, buik, benen • Zwangere met koorts altijd zien! • Laboratorium onderzoek in zwangerschap en kraambed niet altijd betrouwbaar • Denk bij koorts ook aan longembolie en trombose! 45 Een zwangere met klachten hoort thuis bij de verloskundige Ja Nee Ik, als huisarts, voel mezelf bekwaam in de zorg voor zwangeren Ja Nee Dank u wel voor uw aandacht!
