Pabo instroom geschiedenis Wat is blijven hangen? Tijdvak 1 (jagers en boeren) B.1.1 De aspirant-student kan uitleggen waarom jagersverzamelaars nomaden waren B.1.2 De aspirant-student kan veranderingen toelichten die het gevolg waren van de agrarische revolutie. Tijdvak 2 (Grieken en Romeinen) B.2.1 De aspirant-student kan Grieks-Romeinse cultuur herkennen en beschrijven. B.2.2 De aspirant-student kan voorbeelden herkennen en beschrijven van de beïnvloeding van de Grieks-Romeinse cultuur op de Germaanse cultuur. B.2.3 De aspirant-student kan de ontwikkeling van het christendom in het Romeinse Rijk beschrijven Les 2 (middeleeuwen) Tijd van monniken en ridders B.3.1 De aspirant-student kan beschrijven hoe het christendom zich in Europa verspreidde. B.3.2 De aspirant-student kan het ontstaan van de islam beschrijven B.3.3 De aspirant-student kan beschrijven hoe de islam zich verspreidde B.3.4 De aspirant-student kan hofstelsel, leenstelsel en horigheid uitleggen Tijd van steden en staten B.4.1 De aspirant-student kan de opkomst van handel en het ontstaan van steden uitleggen B.4.2 De aspirant-student kan uitleggen waarom de steden zelfstandiger werden ten opzichte van de adel. B.4.3 De aspirant-student kan aan de hand van het Bourgondische Rijk het ontstaan van staten binnen Europa beschrijven Ondergang West-Romeinse Rijk • Volksverhuizingen • Te weinig inkomsten (geen oorlogsbuit, geen hervormingen in belastingstelsel) • Geen eenheid • Teveel tegenstanders (Germanen / hunnen / Perzen) •Opvolgingsstrijd •Rijk is te groot •Decentralisatie Val West-Romeinse rijk Kaart volksverhuizingen Nieuwe rijken •Slechte economie / veiligheid • Handel valt weg • Slechte infrastructuur • Noormannen / moren • plunderaars Franken Franken Oplossingen voor economie / veiligheid • Hofstelsel • Leenstelsel Opdracht • Probeer d.m.v. een afbeelding / schema aan te tonen hoe het leenstelsel en het hofstelsel werken. • Ca 7 a 8 minuten de tijd. Leenstelsel Hofstelsel Hofstelsel Domein Gevolg Standenmaatschappij (tot 1789) Franken worden groot rijk! Nieuw West-Romeins Rijk? Verspreiding van het christendom Clovis ‘koning der Franken’ •Bekeert zich tot •Katholicisme •Hij en opvolgers sturen zendelingen/ Missionarissen •kerstening Pabo instroom geschiedenis Missionarissen: -Willibrord - Liudger - Bonifatius Koning Radboud (716) ‘Kom ik in hemel mijn voorouders wel weer tegen?’ Ten tijde van de Franken Stichten van Kloosters •Monniken kunnen schrijven •Behouden geschreven cultuur •Verspreiders christendom Ontstaan Islam (7e eeuw) Waarom belangrijk om te behandelen? Islam is de op één na grootste godsdienst (ruim 1,5 miljard gelovigen) Werkvorm ‘teken een moskee’ Ontstaan Islam In het jaar 622 ontstond in Mekka de islam. De stichter van dit geloof was de Arabische koopman Mohammed. Zijn boodschap werd opgeschreven in de Koran, het heilige boek van de moslims. Pabo instroom geschiedenis Verspreiding Islam •Taak van de moslims om geloof te verspreiden •Tolerant •Groot handelsrijk Opsplitsing Soennieten & Sjiieten Pauze Hoe kon de handel opbloeien zodat steden ontstonden? • Geen aanvallen meer van andere volken • Voedselproductie steeg •Meer landbouwgrond (kappen bossen, polders) •Drieslagstelsel •Paard in plaats van os •Verbeteren van werktuigen (ploeg) Gevolgen van voedselproductiestijging Het teveel aan voedsel kan verhandeld worden. Bevolkingsgroei Niet iedereen hoeft meer voedsel te verbouwen. Specialiseren in voedselproductie en specialisatie in beroepen. -> Gildes Ontstaan Steden Verandering in de samenleving Bestuur steden • Schout – Schout handelt namens de heer • Heer krijgt geld, stad krijgt rechten Schepenen • Bestuurders • Zorgden voor openbare orde Handelsverbond • Hanzesteden Europa wordt rijker en machtiger Waarom kregen koningen in West Europa steeds minder macht aan het einde van Tijdvak 3? • Adel -> maakte leendiensten erfelijk! (tijdvak 3) Het land werd versnipperd en werd bestuurd vazallen (leenmannen). De koning had weinig meer te zeggen Wat deden vorsten om toch hun macht terug te krijgen in de late middeleeuwen? - Centralisatie, ambtenarenapparaat, staand leger. - Dit kon nu omdat ze meer belastinggeld binnen kregen Hoe wilden koningen dit doen? • Ambtenaren • Centralisatie – Gevolgen voor adel & natievorming Hertogen van bourgondie willen eigen staat stichten (leenmannen) • Krijgen groot rijk door trouwen en oorlog voering. • Spelen de koning van Frankrijk en de keizer van Duitsland tegen elkaar uit! • Beriepen zich op oud koninkrijk • Hertogen hadden gebieden aan de grens van een rijk (mochten leger hebben) Koninkrijk Bourgondië? • Karel de stoute sterft in 1477 • Heeft geen mannelijke opvolger. Huiswerk • • • • Cultureel / religieus Politiek / bestuurlijk Economisch / sociaal Bronnen van het tijdvak