Chemie - Faculteit Wetenschappen en Bio

CHEMIE
www.vub.ac.be/chemie
180
+
120
ECTS
Vrije Universiteit Brussel
Brussels Sciences & Humanities Campus
Pleinlaan 2
1050 Brussel
Brussels Health Campus
Laarbeeklaan 103
1090 Brussel
Brussels Technology Campus
Nijverheidskaai 170
1070 Brussel
Brussels Photonics Campus
Vollezelestraat 46
1755 Gooik
Verantwoordelijke uitgever
Caroline Pauwels, rector
Pleinlaan 2 - 1050 Brussel
De informatie in deze brochure is
onderhevig aan mogelijke wijzigingen.
Kijk altijd op www.vub.ac.be voor de meest
up-to-date informatie. Aan deze uitgave
kunnen geen rechten worden ontleend.
Realisatie
Vrije Universiteit Brussel
Dienst Marketing, Communicatie
en Evenementen
Pleinlaan 2 - 1050 Brussel
E. [email protected]
Concept
www.shortcut.be
Opmaak
Gekko
Met dank aan al onze proffen en studenten
voor hun medewerking bij de quotes en
foto’s.
2
04
Waarom Chemie?
06
Chemie aan de VUB
10
Blik op je bachelor
14
Meesterlijk door je master
18
Het leven na je master
20
Nieuwe wereld, nieuwe concepten
26
Studiekeuze en begeleiding
3
WAAROM CHEMIE?
IS CHEMIE DE JUISTE
OPLOSSING VOOR JOU?
De meesterkok die een snuifje zout toevoegt. De Formule 1-piloot die zich in zijn
racewagen van composiet materiaal laat zakken. De arts die een gloednieuw
geneesmiddel voorschrijft waarvan de oorsprong ligt in een natuurproduct afgezonderd
uit een plant uit het regenwoud ...
Chemie is overal
Zonder er bij stil te staan, komt iedereen dagelijks
in aanraking met chemie en de ontelbare
toepassingen van chemisch onderzoek. Zelfs
het wonder van het leven is niets anders dan een
aaneenschakeling van chemische reacties. Alle
stoffen op aarde en alle voorwerpen die je rondom
je ziet, bestaan uit een fascinerend spel van
dansende atomen en moleculen. Gemaakt door de
natuur of... door een chemicus.
Groot maatschappelijk belang
De voorbije vijftig jaar heeft de chemie op
explosieve wijze aan maatschappelijk belang
gewonnen. Chemici produceren, zuiveren,
controleren en verbeteren gebruiksvoorwerpen,
voedingswaren, geneesmiddelen, verven
en materialen. Veel modern comfort en
maatschappelijk welzijn is rechtsreeks te danken
aan het werk van scheikundigen.
4
Uitdagingen in de chemie
De grote uitdaging bestaat erin om deze
verwezenlijkingen verder te zetten met steeds
meer zorg voor economisch verantwoorde,
energiezuinige en milieuvriendelijke
productiemethoden. Een grondige kennis van
moleculen en van hun reacties is essentieel om
dergelijke nieuwe materialen en processen te
ontwerpen. Daarbij is ook een goed en objectief
inzicht in de interacties van chemische producten
met het leefmilieu vereist.
Infomomenten
Een keuze maken is niet voor iedereen even
gemakkelijk. Kom eens langs op een infodag
en spreek met een prof. Of met een van onze
studenten. Proef de sfeer op de campus. Dan weet
je het pas zeker. Want ook waar je gaat studeren
speelt een belangrijke rol.
Kijk op de achterkant van deze brochure of op
www.vub.ac.be/infomomenten om te weten
wanneer je langs kan komen.
Voorbereidingsactiviteiten
Ben je niet zo zeker van je stuk? Heb ik wel
genoeg wiskunde en chemie gehad? Om
optimaal aan je opleiding te starten, kan je
een aantal voorbereidingscursussen volgen
om je kennis van het secundair onderwijs op
te frissen. Voor Chemie ben je welkom op de
voorbereidingscursussen Chemie, Fysica en
Wiskunde. En met de zelftests weet je precies hoe
je er voor staat!
Meer info op www.vub.ac.be/voorbereiden.
5
CHEMIE AAN DE VUB
VOEL JE VOLLEDIG
IN JE ELEMENT.
Geen wetenschap zo verwant met de liefde als de chemie. Want als chemicus weet
jij welke processen er voor zorgen dat bepaalde elementen elkaar aantrekken of net
afstoten. Je wordt ook een kei in materie. Je voelt je in je element aan de computer én in
een laboratoriumomgeving. Maar de wereld is veel groter dan dat: uitgerekend aan de
knusse VUB kom je tot die – allereerste – ontdekking.
Niet dat we je willen afschrikken, maar de
wereld rekent op jou. Want die wereld wil
vernieuwen op een duurzame manier. En hoe je
het klimaatvraagstuk, de nood aan hernieuwbare
energie, de zoektocht van de industrie naar
intelligente materialen, of de stille revolutie in de
gezondheidszorg ook bekijkt: er komt chemie aan
te pas. Véél chemie. Neem jij de handschoen op?
Jouw houdbaarheidsdatum als
wetenschapper? Levenslang.
Als alles chemie is, dan is de chemie zelf natuurlijk
een centrale wetenschap. Daarom zijn er ook
zoveel raakvlakken met andere takken van de
wetenschap. Op drijfzand kan je niet bouwen, en
daarom staan je eerste bachelorjaren in het teken
van een stevige, algemene vorming. Verscheidene
opleidingsonderdelen loodsen je doorheen alle
aspecten van de chemie en de biochemie, anderen
geven je het volledige plaatje over verwante
basiswetenschappen.
Maar de wetenschap is geen statisch gegeven.
Elke dag worden nieuwe inzichten aangeboord,
oude inzichten verworpen. Meer nog, we rekenen
op jou om die explosieve groei van kennis mee
aan te wakkeren. Het betekent ook dat de VUB je
niet probeert om te toveren tot een wandelende
encyclopedie. We leren je net die inzichten en
wetenschappelijke attitudes aan waardoor
je snelle evoluties in de wetenschap steeds
weer weet te absorberen en te integreren in je
bestaande kennistank. Je hele leven lang zelfs.
6
Maak kleine verbindingen met anderen.
Voor groot praktisch vernuft.
Geef toe, naast de tabel van Mendeljev en
moleculaire structuren denk je bij Chemie toch
vooral aan indrukwekkende proefopstellingen. En
terecht, want het is bij uitstek een experimentele
wetenschap. Aan de VUB is een practicum geen
massa-evenement waar je als
student maar wat bij staat.
In kleine groepjes
Integendeel.
leer je nauwkeurig
Ook de resultaten van je
experimenten uit te
experimenten in rapporten
voeren en op een veilige
gieten en een overtuigende
en milieuvriendelijke
presentatie van die resultaten
manier omgaan met
neerzetten, geniet de volle
chemicaliën.
aandacht. Want dat is
belangrijk voor de rest van
je loopbaan. Je practica
helpen je niet alleen theorie beter te begrijpen
of noodzakelijke vaardigheden onder de knie te
krijgen. Ze zijn de ideale ‘zoekmachine’ om te
ontdekken welke onderzoeksvelden en takken van
de chemie jou het beste liggen.
Last but not least: practica in kleine groepen, dat
betekent véél interactie met je medestudenten,
met je assistenten en met je professoren. Je
gaat dus zelfstandig aan de slag (met de meest
moderne apparatuur overigens), en op raad en
daad dicht in de buurt.
Een wereld gaat open.
Geleidelijk aan verschuift de nadruk naar een
meer discipline-eigen opleiding, met veel tijd voor
experimenteel werk. Je maakt kennis met uiterst
nauwkeurige en gevoelige analysemethoden
en met toepassingen in de analytische en
milieuchemie. Je wordt ingewijd in de wereld van
nucleïnezuren, proteïnen en de biochemische
processen met hun toepassingen.
De fysische chemie verleent je dan weer inzicht in
vele fenomenen met dagdagelijkse toepassingen
en leert je ook de theoretische basis van
moleculaire eigenschappen. De chemie ‘in de
computer’ is hierbij niet meer weg te denken.
Daarnaast leer je hoe de structuur van complexe
organische moleculen opgehelderd kan worden
en hoe dergelijke moleculen in het laboratorium
opgebouwd kunnen worden.
Master of the universe.
In de Chemie, bedoelen we.
Stevige, diepe
theoretische vorming;
experimentele knowhow; kritisch denken;
en veel vrijheid bij het
samenstellen van je
programma.
Klaar voor je kolkende
master? De VUB organiseert
die eindsprint samen met
de UGent. Een cohesieve
samenwerking waar jij
sterker van wordt. Want de
deuren van gespecialiseerde
laboratoria en interuniversitaire
onderzoeksgroepen gaan voor
je open.
In je masterjaren sla jij echt je vleugels uit. Je
krijgt de kans om stage te lopen en ervaring te
vergaren in een professionele omgeving: een
bedrijf (bvb. Janssen Pharmaceutica, Galapagos,
enz.), een onderzoekslaboratorium of je kan het
heel letterlijk nemen en een deel van je opleiding
via het Erasmusprogramma aan een buitenlandse
universiteit volgen. Momenteel hebben we
akkoorden met o.a. universiteiten in Denemarken
(Kopenhagen), Frankrijk (Lyon, Parijs en
Montpellier), Portugal (Lissabon), Spanje (Girona)
en Nederland (Amsterdam).
Clusters en profielen: het samenspel tussen
beide leidt jou tot een unieke specialisatie. De
vier clusters laten je toe vakken te kiezen die
jouw interessegebieden best weerspiegelen:
moleculair en macromoleculair ontwerp; chemie
van materialen; analyse en karakterisering;
milieuchemie. De profielen hangen dan weer
samen met de omgeving waarin je liefst een
bijdrage wil leveren: onderwijs, onderzoek of
industrie.
En uiteraard investeer je tijdens je masterjaren ook
flink wat bloed, zweet en tranen in je masterproef.
Een groot onderzoeksproject dat je zelf kiest en
ontwikkelt, in samenspraak met een begeleider
van de vakgroep Chemie. Aan het uiteinde van
het kluwen van erlenmeyers en elektronenwolken
vloeit alvast één onbetaalbaar residu voort: je
masterdiploma Chemie aan de VUB.
7
NIETS IS
ONDENKBAAR
Aan de universiteit studeren ... Een zotte gedachte? Een gedurfde denkpiste? Een met
helium gevuld ballonnetje dat aan het plafond van je hersenpan blijft hangen? Niets
is ondenkbaar. En wat denkbaar is, is ook doenbaar. Vraag het maar aan Elon Musk
die zichzelf naar de maan en Mars mijmert. Aan Obama die zichzelf in het Witte Huis
heeft gedacht. Aan Ai Weiwei die met zijn koppige denkbeelden de Chinese muur
doet daveren. Niets is ondenkbaar. Ook voor jou niet. Zeker niet als je voor de Vrije
Universiteit Brussel kiest. Want als er één plek is waar gedachten alle vrijheid krijgen om
de hemel te bestormen, is het wel onze universiteit. Niets is ondenkbaar. Jij, hier, op de
campus, aan de unief: een zalige gedachte.
8
9
BLIK
OP JE
BACHELOR
Je vraagt je natuurlijk af welke vakken je allemaal krijgt. Een overzicht
van vakken uit de bachelor vind je hiernaast. Zo ziet het modeltraject
eruit.
10
EEN OVERZICHT VAN DE KERN- EN KEUZEVAKKEN UIT DE BACHELOR VIND JE HIER.
BACHELORJAAR 1
SP
SEM
HOC
WPO
Verplicht
51
Chemie: bouw van de materie en chemische reacties I
ZELF
9
1
52
39
Fysica: inleiding mechanica
3
1
18
22
Algemene biologie
6
1
26
39
Fysica: trillingen, golven en thermodynamica
6
2
30
39
Chemie: bouw van de materie en chemische reacties II
6
2
26
39
Wiskunde: calculus en lineaire algebra
9
1 en 2
48
52
Geologie
6
2
26
39
Inleiding tot de computerwetenschappen
6
1
26
39
Aanvullingen van chemie
6
2
26
39
Seminarie Actuele Wetenschappen en Samenleving
3
1 en 2
13
13
13
Basisvaardigheden wiskunde
3
1
6
24
12
9 Studiepunten te kiezen
SEM: semester HOC: hoorcollege WPO: werkcollege en/of praktische oefeningen ZELF: zelfstudie
Ga naar www.vub.ac.be voor de up-to-date informatie over de
opleiding en de opleidingsonderdelen.
zie voor meer uitleg pagina 16-17.
SP ‘Studiepunt’: een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren
onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit
Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm
voor het transfereren van studiepunten).
11
BACHELORJAAR 2
SP
SEM
HOC
WPO
Fysica: elektromagnetisme
6
1
30
39
Biochemie
6
1
39
39
Organische chemie: structuur
3
1
26
13
Aanvullingen wiskunde
3
1
13
26
Thermodynamica
6
1
26
39
Inleiding tot de kwantumchemie
3
2
26
13
Organische chemie: reactiviteit
6
2
26
39
Analytische chemie I
6
1 en 2
26
39
Kansrekening en statistiek
6
2
26
26
Anorganische chemie
6
2
26
39
Practicum organische chemie
3
2
SP
SEM
HOC
Instrumentele analytische chemie
3
1
26
Fysicochemie: kwantumchemie
6
1
26
39
Moleculaire structuurbepaling
3
1
13
13
Practicum analytische en milieuchemie
3
1
Organic Chemistry: Methods of Synthesis
3
2
Projectwerk analytische- en milieuchemie
3
1 en 2
65
Projectwerk fysische en computationele chemie
3
1 en 2
65
Projectwerk organische chemie
3
1 en 2
65
Bachelorproef wetenschappen
12
1 en 2
ZELF
Verplicht
13
65
6 Studiepunten te kiezen
BACHELORJAAR 3
WPO
ZELF
Verplicht
21 Studiepunten te kiezen
12
65
26
26
340
KEUZEVAKKEN IN BACHELORJAAR 2 EN 3
SP
SEM
HOC
WPO
ZELF
Polymeren in de industrie
3
1
13
Biofysische scheikunde
6
2
39
Colloïdchemie
3
2
13
Algemene en moleculaire genetica, inclusief seminaries
bio-ethiek
6
1
39
36
Algemene dierkunde
3
2
26
13
Global Change
3
2
13
Evolutie
3
2
13
13
Wetenschappelijk rekenen
3
2
26
26
Biotechnologie
3
2
26
12
Filosofie van de wetenschap
3
2
26
Economie en bedrijfsleven
3
1
26
Algemene taalkennis Engels
3
1
Redelijk eigenzinnig. Kritische reflecties over mens en
maatschappij
3
1 en 2
10
18
32
Module Leren van individuele leerlingen
9
1
8
24
52
Module Brede school - verdieping tutoring
6
1
26
26
26
26
13
75
26
180
SEM: semester HOC: hoorcollege WPO: werkcollege en/of praktische oefeningen ZELF: zelfstudie
Ga naar www.vub.ac.be voor de up-to-date informatie over de
opleiding en de opleidingsonderdelen.
zie voor meer uitleg pagina 16-17.
SP ‘Studiepunt’: een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren
onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit
Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm
voor het transfereren van studiepunten).
13
MEESTERLIJK DOOR
JE MASTER
De masteropleiding wordt samen met de Universiteit Gent georganiseerd.
De expertise wordt gebundeld, waardoor je een ruimer aanbod krijgt aan
keuzevakken en onderwerpen voor je masterproef.
14
In de master heb je keuze uit 4 clusters:
• Molecular and Macromolecular Design
• Materials Chemistry
• Analysis and Characterisation
• Environmental Chemistry
En keuze uit 3 profielen:
•Industry
•Research
•Education/Onderwijs
De profielen Industry, Research en Education
worden aangeboden in de Engelstalige Master of
Science Chemistry. In de Nederlandstalige Master
of Science in de Chemie kan je enkel het profiel
Onderwijs volgen.
Heb je reeds een diploma Professionele
Bachelor Chemie dan kan je via een ad hoc
schakelprogramma van ongeveer 60 studiepunten
ook toegang krijgen tot de Master of Science in de
Chemie/Chemistry.
MASTERJAAR 1 EN 2
SP
Chemische Procestechnologie
4
Moleculaire Fysische Chemie
5
Chemometrie
4
Gevorderde organische chemie
5
Electrochemie
4
Milieuchemie
3
Polymeerchemie
5
Masterproef Chemie
30
Clustervakken
30
Profielvakken
30
Ga naar www.vub.ac.be voor de up-to-date informatie over de
opleiding en de opleidingsonderdelen.
zie voor meer uitleg pagina 16-17.
SP ‘Studiepunt’: een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren
onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit
Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm
voor het transfereren van studiepunten).
15
EEN WOORDJE UITLEG
Clusters in de master
De clusters doorbreken op een innoverende manier de traditionele hokjes. Elke cluster krijgt input
van onderzoeksgroepen van beide universiteiten
waardoor een brede vorming gegarandeerd wordt.
Onderzoeksgroepen uit de Vakgroep Chemie van
de Vrije Universiteit Brussel zijn aanwezig in alle
clusters en worden aangevuld met expertise uit de
masteropleidingen Bio-ingenieurswetenschappen en
Ingenieurswetenschappen: Chemie en Materialen.
• Molecular and Macromolecular Design biedt een
diepgaande opleiding in het ontwerp en de synthese van organische moleculen en polymeren, waarbij medicinale chemie, computationele chemie en
structuuranalyse uitvoerig aan bod komen.
• Materials Chemistry spitst zich toe op de eigenschappen van de materialen, waaronder polymeren, door o.a. oppervlakte analyse, X-stralen en
laser spectroscopie en computationele chemie.
• Analysis and Characterisation omvat het hele
gamma van analysetechnieken, met inbegrip van
nieuwe elektrochemische methoden, geavanceerde chromatografie en isotopen analyse.
• Environmental Chemistry bestudeert natuurlijke en
verstoorde processen in water en atmosfeer. Hierbij komen meerdere analysetechnieken aan bod,
maar ook nieuwe staalname- en meettechnieken
worden ontworpen en geoptimaliseerd.
Profielen in de master
Het profiel Industrie bereidt je voor op een rechtstreekse intrede in de bedrijfswereld. Als je het
profiel Onderwijs gekozen hebt, kan je in het hoger
en het secundair onderwijs aan de slag als docent.
Via het profiel Onderzoek bereid je je voor op een
onderzoeksloopbaan gericht op zelfstandig wetenschappelijk onderzoek.
Studiepunten te kiezen Bacheloropleiding op maat
Dankzij de vele keuzevakken in je bacheloropleiding
kan je kiezen tussen remediëren/bijspijkeren,
verbreden of verdiepen. Zo kan je een traject
uitstippelen dat aansluit bij jouw interessesfeer. En
als je de eeuwige twijfelaar bent kan je keuzevakken
nemen uit een andere opleiding om later eventueel
over te stappen naar die andere opleiding in de
wetenschappen met een maximale overdracht van
behaalde studiepunten.
16
Practicum organische chemie
Dit practicum wordt georganiseerd om studenten
kennis te laten maken met de praktische
vaardigheden die eigen zijn aan de organische
chemie. De cursus bestaat uit verschillende sessies
waarin de basishandelingen van de organische
synthese aangeleerd worden (bv. opbouw van een
reactieopstelling, werken onder watervrije condities,
distillatie, kristallisatie, trituratie, (vacuüm)
filtratie, evaporatie, etc.). Deze sessies worden
voorafgegaan door een inleidingsles over de
gehanteerde technieken en de veiligheidsaspecten
die hieraan verbonden zijn. Enkele proeven die op
de agenda staan: de synthese van t-butylchloride
en van een dehydroaminozuur; de nitrering van
broombenzeen; de bromering van E-stilbeen; een
esterificatie enz. De evaluatie van dit vak gebeurt
continu door de begeleider.
Inleiding tot de kwantumchemie
Het is niet langer ondenkbaar dat nieuwe chemicaliën
in de toekomst voor een groot gedeelte met de
computer zullen ontwikkeld worden in plaats van
langdurige en soms gevaarlijke experimenten
in het laboratorium. Deze in silico ontwikkeling
kan dankzij de combinatie van kwantumchemie
en krachtige computers. Atomen, moleculen en
chemische reacties kunnen nu volledig met de
computer gesimuleerd worden. Aan de basis van
deze ontwikkeling ligt de kwantummechanica.
In de kwantumchemie worden de principes van
de kwantummechanica toegepast op concrete
problemen uit de chemie.
Rond 1925 slaagde Schrödinger er in een vergelijking
op te stellen, die het gedrag van materie op het
niveau van de atomen, moleculen en vaste stoffen
beschreef. De vergelijking bleek echter niet oplosbaar
te zijn voor complexe atomen en moleculen.
Gedurende decennia werd dan ook gezocht naar
benaderingsmethoden die gebruik maken van
orbitalen. Een orbitaal is een golffunctie geassocieerd
aan een individueel elektron rond een positief geladen
atoomkern. Een verdere grote doorbraak volgde in
1964 dankzij de latere Nobelprijswinnaar Walter
Kohn. Kohn concentreerde zich op de elektronenwolk
in haar geheel en niet langer op elk elektron
afzonderlijk. Daartoe hanteerde hij als basisgrootheid
voor de beschrijving van een atoom of molecule de
zogenaamde ‘Electron Density’ of de dichtheid aan
elektronen in elk punt van de ruimte. Meteen was de
basis gelegd voor de ontwikkeling van de ‘Density
Functional Theory’, een ontwikkeling waarop vooral
fysici zich aanvankelijk toelegden, maar die vanaf
het midden van de jaren negentig ook steeds meer
chemici begon te boeien.
Instrumentele analytische chemie
Analytische chemie omvat de kennis en
vaardigheden die noodzakelijk zijn voor de bepaling
van de chemische samenstelling van monsters
op een kwantitatieve manier. Hierbij kijkt men
naar relatieve hoeveelheden van een of meerdere
verbindingen, terwijl een kwalitatieve methode
enkel informatie geeft over de samenstelling van
het monster. De cursus bestaat uit verschillende
modules waarin de basishandelingen van
Instrumentele analytische chemie besproken
worden:
• Elementanalyse met atomaire en moleculaire
spectroscopische methoden (absorptie-, emissieen fluorescentiespectroscopie)
• Inleiding tot massaspectrometrie en toepassingen
in de Milieuwetenschappen (met o.a.
chromatografische scheiding en detectie van
milieu- en voedingscontaminanten).
• Inleiding tot het gebruik van bio-analytische
technieken voor de bepaling van dioxineachtige of hormonale activiteit in milieu- of
voedingsmonsters.De lessen worden gedoceerd
om studenten kennis te laten maken met
de theoretische vaardigheden die eigen zijn
aan kwaliteitsborging bij chemische analyse
(verwijzing naar specifieke kalibratietechnieken en
validatieparameters uit de Europese wetgeving en
ISO-normen).
Projectwerk chemie (in verschillende vakgebieden)
In dit projectwerk verrichten de studenten een korte
onderzoeksstage teneinde hun onderzoeksattitude
te stimuleren. Na een aantal inleidende lessen
en practica werken de studenten individueel en
begeleid een klein onderzoeksproject uit dat
eventueel verder in detail kan uitgewerkt worden
tijdens de bachelorproef. De student dient hierover
tevens schriftelijk en mondeling te rapporteren, dit
zowel via schriftelijke verslaggeving als via een
posterpresentatie op het einde van het projectwerk.
17
HET LEVEN NA JE MASTER
HET EINDE IS PAS HET BEGIN
Beeld je in. Je studies zijn prima verlopen en je mag je masterdiploma in ontvangst
nemen. Je glimt van trots, en terecht. Want met dat diploma van jou ben je gewapend
als geen ander om de arbeidsmarkt op te gaan. Maar welke richting ga je uit? Je hebt
verrassend veel mogelijkheden en ook hier staat de VUB je bij.
Jobuitwegen
Dankzij je brede vorming kan je in tal van sectoren aan de slag. De meeste afgestudeerde masters
bouwen een loopbaan uit in de chemische, agrochemische of farmaceutische nijverheid. Ze verrichten
daar sterk uiteenlopende functies: in research, productie, laboratoria, verkoop en management. Een aantal
chemici komt terecht in overheidslaboratoria voor de controle en het onderzoek van eetwaren, drinkwater,
radioactieve straling, afvalstoffen en andere milieuaspecten. Ook in medische laboratoria, ziekenhuizen en
apotheken is er behoefte aan chemici.
Industrie
Het profiel Industrie bereidt je voor op een rechtstreekse intrede in de bedrijfswereld.
Onderwijs
Als je het profiel Onderwijs gekozen hebt, kan je in het hoger en het secundair onderwijs als leerkracht chemie aan de slag. Naar verwachting zal de vraag naar leerkrachten chemie in de komende jaren alleen maar
toenemen. De VUB biedt de Specifieke Lerarenopleidingen aan, waarbij je na 60 studiepunten de officiële
bevoegdheid hebt om les te geven.
Onderzoek
Via het profiel Onderzoek bereid je je voor op een doctoraat. Dit is vooral gericht op zelfstandig wetenschappelijk onderzoek en kan een voortzetting zijn van je gekozen afstudeerrichting, maar je kan ook
kiezen voor een doctoraat in een andere specialisatie.
Carrièrebegeleiding? Eén adres, het VUB Career Center
De VUB staat er bekend om ‘goeie plantrekkers’ af te leveren: kritische, zelfstandige en open-minded
mensen. Toch zijn die eerste stappen op de arbeidsmarkt niet altijd even makkelijk. Het VUB Career Center
geeft je net dat steuntje in de rug dat je nodig hebt. Je kunt er terecht voor individueel advies rond cv’s,
gesprekstraining en jobmogelijkheden. Ook al tijdens je studies, trouwens. Zo ben jij tijdig op de hoogte
wat de jobmarkt je te bieden heeft.
Afgestudeerd, okee. Maar nooit meer studeren, nee.
Dat je je masterdiploma behaald hebt, dat is een hele prestatie. Maar ook daarna kun je je kennis aan de
VUB blijven bijspijkeren. Zo biedt de universiteit maar liefst 20 master-na-masteropleidingen en heel wat
postgraduaten. Een aanbod dat niet alleen ruim is, maar ook bijzonder hoogwaardig. En dus een extra troef
op je cv.
18
“Ik koos voor de studie chemie om later in de medicinale chemie terecht te komen.
De synthese van een bepaalde, op maat gemaakte, molecule is iets wat je in andere
opleidingen niet leert. Ik deed mijn doctoraatsonderzoek aan de VUB binnen de peptidechemie, meer bepaald rond enkefalines. Deze peptiden kunnen door het lichaam
zelf geproduceerd worden en hebben een pijnstillende werking. Zoveel jaren later
ging ik aan de slag bij Janssen Pharmaceutica. Ik startte als medicinale chemist in
het basisonderzoek. Daar zoekt men naar moleculen met interessante farmacologische werkingen.
Nu werk ik als Compound Development Team Leader in het domein van de
Neurowetenschappen, en in hoofdzaak psychiatrische ziektebeelden. Ieder project
is anders en iedere dag is dus ook anders. Je moet je inwerken in de literatuur,
wetenschappelijke ontwikkelingen opvolgen, je leert uit voorgaande projecten, je
leidt vergaderingen of woont ze bij, je stelt presentaties en documenten op, je leidt
een team ...”
Marc Ceusters
Compound Development Team Leader, Janssen Pharmaceutical Companies of
Johnson and Johnson
19
VUB
15.000
studenten
127
verschillende
nationaliteiten
771
>50.000
proffen
alumni
30 bacheloropleidingen
75 masteropleidingen
20 master-na-masteropleidingen
8 faculteiten 4 campussen
150
onderzoeksgroepen
94
miljoen euro
onderzoeksbudget
Universitair Ziekenhuis Brussel
727
bedden
338.800
consultaties
30.277
hospitalisaties
20
NIEUWE
WERELD,
NIEUWE
CONCEPTEN
Studeren aan een universiteit, dat is
onvergetelijk. Letterlijk. Nergens anders
leer je zo duidelijk de grote lijnen te zien.
Van maatschappelijke ontwikkelingen,
bijvoorbeeld. Studeren aan de VUB?
Dat is anders dan studeren aan een
andere universiteit. Ook al omdat we
de enige universiteit van Vlaanderen
zijn die expliciet op het principe van Vrij
Onderzoek is gebaseerd. Klaar voor een
stap in een nieuwe wereld?
2 keer 13 weken les. 2 weken blok.
3 weken examens.
Fluitje van een cent, toch?
Studeren, dat gebeurt aan de VUB in semesters.
Meer bepaald twee. Elk van die twee semesters
bestaat uit 13 lesweken. Die worden telkens
gevolgd door 2 weken blok. Daarna heb je 3 weken
examens: in januari en in juni. Sommige van die
examens vallen tegen? Dat zet je recht tijdens
de tweede zit. Die duurt van eind augustus tot
midden september. Een druk schema, zeg je? Met
een goede studiemethode valt het beter mee dan
je zou denken. Zelfs met al die taken, presentaties
en groepswerken tussendoor. En bovendien: na
elke examenperiode heb je een weekje vakantie.
Plus een aantal dagen ‘academisch verlof’. SintVerhaegen op 20 november is de belangrijkste
voor de VUB, wanneer we de stichter van de VUB
vieren en herdenken.
Flexibel studeren
Vroeger moest je voor één onvoldoende een
heel jaar opnieuw doen. Dat is niet meer zo.
Het hoger onderwijs is de laatste jaren veel
flexibeler geworden. De vakken waarvoor je niet
geslaagd bent, neem je mee naar het volgende
jaar en combineer je met nieuwe vakken. Zo
krijg je een geïndividualiseerd studietraject.
Sommige studenten nemen bewust een
deeltijds programma op, bijvoorbeeld om de
combinatie met een (studenten)job mogelijk
te maken. Het samenstellen van je individueel
studietraject gebeurt wel altijd samen met je
studietrajectbegeleider.
Academische competenties
Uit tal van gegevens juiste, gefundeerde
conclusies trekken. Weten hoe je onderzoek opzet
en aan welke vereisten dat moet voldoen opdat
het resultaten geeft die een wetenschappelijke
toets kunnen doorstaan. Uit een probleemstelling
de kern weten te halen en die beknopt en helder
kunnen weergeven. Nieuwe, onverwachte
verbanden weten te leggen tussen bijvoorbeeld
maatschappelijke fenomenen. Dat zijn allemaal
zogenaamde academische competenties en een
universiteit als de VUB is dé plaats om die aan te
leren.
Vrij Onderzoek.
De basis van de VUB
‘Het denken mag zich nooit onderwerpen,
noch aan een dogma, noch aan een partij,
noch aan een hartstocht, noch aan een
belang, noch aan een vooroordeel, noch
aan om het even wat, maar uitsluitend
aan de feiten zelf, want zich onderwerpen
betekent het einde van alle denken’. Dat
citaat van Henri Poincaré, een befaamde
wiskundige uit het eind van de 19de eeuw,
hangt prominent bij de kantoordeur van
onze rector. En met reden: dit principe van
Vrij Onderzoek is uitdrukkelijk opgenomen
in de statuten van de Vrije Universiteit
Brussel. Maar het wordt ook uitgedragen
in de manier waarop we ons onderwijs,
ons onderzoek en onze maatschappelijke
dienstverlening organiseren. Met respect
voor alle meningsuitingen. Maar zonder
ons te laten leiden door taboes, dogma’s
of andere heilige huisjes. Opmerkelijk:
geen enkele andere Vlaamse universiteit
houdt het principe van Vrij Onderzoek zo
uitdrukkelijk hoog. Iets om conclusies uit te
trekken?
21
DE VUB, EEN UNIVERSITEIT
DIE ERUIT SPRINGT
Niet in Vlaanderen, maar in Brussel. Niet her en der verspreid over de stad, maar
geconcentreerd op vier campussen. Niet strak hiërarchisch georganiseerd, maar proffen
en assistenten die vlot benaderbaar zijn. De VUB neemt in vele opzichten een aparte
plaats in.
Kleine afstanden, lage drempels
Kritische geest, warm hart
Op onze campussen flaneer je van je les tussen
koten en sportfaciliteiten naar het restaurant
en weer terug. Geen verkeer te ontwijken, enkel
uitnodigende grasvelden. Het voordeel van zo’n
écht campusgevoel? Dat je snel en makkelijk
contact legt, ook met studenten van andere
richtingen. Dat je tijd wint, dag na dag. En dat je je
meteen thuis voelt aan je universiteit.
De VUB is een universiteit met traditie, een baken
van denkmethodes wars van dogma’s – het
zogeheten Vrij Onderzoek. Veel werkgevers
erkennen dat VUB-alumni geen jaknikkers zijn,
maar een probleem grondig analyseren zonder
voor de hand liggende paden te bewandelen. Een
neveneffect van die kritische reflex: een enorme
opstoot in de ontwikkeling van een warme en
attente persoonlijkheid. Dat zal je hier gauw
merken. En zelf ervaren.
Sterk onderwijs, persoonlijk opgediend
Het Vlaamse hoger onderwijs geniet een sterke
reputatie. Ook de VUB ontvangt regelmatig heel
lovende visitatierapporten voor haar opleidingen.
Maar het tastbare voordeel voor jou? Da’s dat
je hier niet in de massa opgaat, dat je les (en
practica!) krijgt in kleinere groepen. Je geniet van
een uitstekende persoonlijke begeleiding en je
onderhoudt vlotte contacten met je proffen en
assistenten.
22
Niet zoeken, veel vinden
Vlot sporen, tof wonen
Op de Brussels Sciences & Humanities Campus in
Etterbeek vind je alle faculteiten behalve die van
de Geneeskunde en Farmacie. Die huist in Jette
op de Brussels Health Campus, in de schaduw
van het Universitair Ziekenhuis. Beide campussen
hebben meer faciliteiten dan het doorsnee
viersterrenhotel: fitness, medische en morele
dienstverlening, een atletiekpiste en voetbalveld,
fuifzalen, cafés, koten, geldautomaten,
laboratoria, bibliotheek … En, oh ja, het beste
studentenrestaurant van Vlaanderen en Brussel.
Niet op kot? Ach, een van je medestudenten biedt
je in no time een logeerplek aan. Met wat geluk is
je maat of vriendin zelfs de trotse
bewo(o)n(st)er van een van de felbegeerde
koten op de campus. Maar dan nog: de faculteit
Geneeskunde en Farmacie ligt op dezelfde
campus als het Universitair Ziekenhuis: flinke
busverbinding dus. De Brussels Sciences &
Humanities Campus ligt op amper 100 meter van
het station van Etterbeek en wordt omsingeld
door tram- en metrohaltes. En van de Brussels
Technology Campus ben je na een metroritje van
slechts 5 minuten in het Zuidstation.
Enter Brussel, exit verveling
Toch even terugkomen op die ‘studentenstad’kwestie. Wel, in Brussel zitten in elk
geval véél studenten. Maar hier zitten
ook veel multinationals. Of internationale
bestuursinstellingen. Het is ook niet alleen de
hoofdstad van Vlaanderen, België en Europa: even
slenteren in de straten rond de Grote Markt of de
Beurs en je snapt meteen dat dit het mekka van
de horeca en cultuur is. In Brussel ben je nooit
uitgekeken. Omdat er zoveel te zien is. Omdat er
zoveel verandert. Omdat het een stad is.
Helpen kiezen, helpen slagen
Remember het Vrij Onderzoek en de kritische
VUB’ers? Welaan dan, je moet ons niet zomaar
geloven. Waarom kom je het zelf allemaal niet
eens een keer onderzoeken, daar in Brussel?
Een verloren uitstap wordt het zeker niet,
want we helpen je ook bij het maken van een
juiste studiekeuze. Tijdens jouw laatste jaar
op de schoolbanken organiseren we tal van
infomomenten waarop we elkaar kunnen leren
kennen. Je treft ze allemaal aan op de achterkant
van deze brochure.
23
WIST JE DAT …
Je vanaf je derde bachelor op Erasmus
kan vertrekken? De opleiding chemie heeft
een aantal uitwisselingsovereenkomsten met
verschillende universiteiten. Je kan ook kiezen
om je eigen onderzoek aan een buitenlandse
universiteit te voeren. Zo is het mogelijk om de
internationale samenwerkingsverbanden binnen
de academische wereld te ervaren.
Het modern Fysicalabo ook toegankelijk is
voor studenten chemie? Zo krijgen ook deze
studenten de kans gebruik te maken van de
hoogtechnologische apparatuur.
Door de uitstroom van oudere werknemers
de chemische sector jaarlijks 2.000 nieuwe
chemici zoekt?
Scheikunde bij top 10 best betaalde jobs
staat? Hun gemiddelde maandelijks brutoloon
bedraagt 4.966 euro (Bron: FOD Economie update
30.08.2014)
24
Er een vlotte verbinding is naar het centrum?
Vanaf de campus ben je op enkele minuten in het
centrum via metro, trein, tram of bus.
VUB DAT ZIJN WIJ
Al ruim 180 jaar bouwt de VUB mee
aan een betere samenleving als een
vooruitstrevende, vrij onderzoekende
en kritisch denkende universiteit.
Vanuit onze internationale hoofdstad
Brussel zijn we verbonden met de
wereld.
Een onafgebroken streven naar
kennis, inzicht en verlichting vormt
de rode draad bij alles wat we doen
op het vlak van onderwijs, onderzoek
en maatschappelijk engagement.
Tegelijk blijven we inzetten op een
heel persoonlijke en democratische
benadering die alle leden van de
VUB-community sterker maakt,
zodat ze succesvol hun rol kunnen
opnemen in de wereld van vandaag
en morgen.
BACHELOR CHEMIE
14 uur theorielessen & 14 uur practica en
werkcolleges per week
25
STUDIEKEUZE EN BEGELEIDING
LICHT JE IN,VRAAG ROND
Wil je je kans op slagen zo groot mogelijk maken? Dan maak je best een goede
studiekeuze. Maar hoe doe je dat precies? Door actief aan de slag te gaan! Een
doordachte studiekeuze vraagt tijd en inspanningen. Gelukkig helpt de VUB je
door het bos de bomen te zien.
Is Chemie iets voor mij?
Wil jij later je creativiteit de vrije loop laten en een bijdrage leveren aan deze nieuwe uitdagingen? De
opleiding Chemie bereidt je voor op een boeiende loopbaan in een van de meest onderzoeksintensieve en
sterke sectoren in Vlaanderen en in het buitenland
Goed voorbereid aan je studie beginnen
Voor een succesvolle start van je universitaire studies in de wetenschappen kan je best goed voorbereid
zijn. Een overzicht van de verwachte voorkennis Wiskunde, Chemie en Fysica kan je opzoeken op www.
vub.ac.be/chemie.
Als je denkt dat sommige onderwerpen een opfrissing vragen of als je bepaalde onderdelen nooit gezien
hebt, dan kan je daar voor de start van het academiejaar nog iets aan doen.
Kijk op www.vub.ac.be/voorbereiden wat het aanbod is.
Basisvaardigheden wiskunde
Wiskunde is vaak een van de grote knelvakken voor studenten in hun eerste jaar. Wie eventuele tekorten
in zijn voorkennis wiskunde niet heeft kunnen wegwerken tegen de start van het academiejaar, kan hier
tijdens het jaar nog aan werken. Binnen de opleiding Chemie kan je het keuzevak “Basisvaardigheden
wiskunde” in het eerste semester volgen. Studenten worden intensief begeleid in het verwerven van
essentiële wiskundige vaardigheden en bij het maken van oefeningen.
Studiebegeleiders
Heb je nood aan meer studiemateriaal? Of wil je graag weten hoe je je in jouw specifieke situatie het best
kan voorbereiden op een studie wetenschappen aan de VUB? In het Centrum voor Studie en Begeleiding
zijn studiebegeleiders beschikbaar die je kunnen helpen met je voorbereiding.
Neem contact op via [email protected].
26
Stapje per stapje naar de juiste studiekeuze
STAP 1. KEN JEZELF!
STAP 2. VERDIEP JE IN HET
OPLEIDINGSAANBOD!
STAP 3. DE IDEALE MATCH
Neem jezelf onder de loep:
Neem een kijkje op
www.onderwijskiezer.be en
vind zo je weg in het aanbod
van het hoger onderwijs in
Vlaanderen. Kom te weten of
je over bepaalde voorkennis
moet beschikken. Lees
ook over de verschillende
afstudeerrichtingen en
informeer je over welke jobs
je met je diploma kan vinden.
De ultieme check of je
gekozen opleiding en
universiteit goed bij je zullen
passen? Kom gewoon langs
tijdens één van de vele
infomomenten die ieder
jaar op de campus worden
georganiseerd. Dit is de enige
manier om werkelijk te voelen
hoe het er hier aan toe gaat.
•
Wie ben ik? Wat doe
ik graag? Wat vind ik
interessant?
•
Wat kan ik aan? In welke
vakken ben ik sterk? Wat
ligt me minder?
•
Wat wil ik? Wil ik vooral
theoretische kennis opdoen of liever meer met
praktijk bezig zijn? Ben
ik bereid om veel tijd in
mijn studies te steken?
Welk beroep wil ik later
uitoefenen?
Studiebegeleiding helpt je
antwoorden te vinden op
deze en vele andere vragen.
Contacteer hen via
[email protected].
En ga zeker ook eens praten
met de studiekeuzebegeleider bij jou op school.
Raak je er nog niet helemaal
uit? Kom dan langs op een
SID-in bij jou in de buurt. Ook
de VUB is aanwezig en kan
je er alles vertellen over de
VUB-opleidingen. De data en
locaties van de volgende SIDins kan je vinden op
www.vub.ac.be/
infomomenten.
Nog niet overtuigd van je
keuze? Hoor eens rond
in je eigen netwerk en
probeer een student te
spreken die de opleiding al
volgt. Bijvoorbeeld tijdens
de openlesdagen in de
krokusvakantie.
Tot slot nog dit. Zit je met vragen over je studiekeuze? Studeer je in een bijzondere situatie? Heb je
bijvoorbeeld dyslexie, wil je je studie combineren met topsport of met een baan? Kom dan langs bij
Studiebegeleiding, de plek voor alle hulp bij studievragen. Onze studiebegeleidingsmedewerkers zijn op
elke infodag aanwezig, maar je kunt ze ook e-mailen op [email protected].
27
28
PRAKTISCHE INFO
EEN VLIEGENDE START
De lessen van academiejaar 2017-2018 starten in de vierde week van september. We
verwelkomen je graag op een van de onthaalmomenten voor nieuwe studenten. En op
tal van andere activiteiten tijdens Kick off the Campus. Zo maken we je vanaf dag één
wegwijs op de VUB. Heb je nu al een vraag voor de VUB? Neem dan contact op met het
Infopunt Studenten ([email protected]). Zij staan altijd voor je klaar.
Leerkrediet
Alsjeblieft, je krijgt 140 studiepunten. Bij wijze van verwelkoming bij aanvang van een initiële bachelor- of
masteropleiding. Die 140 studiepunten maken je leerkrediet uit. Dat krediet gebruik je om vakken te ‘kopen’
uit je studietraject. Slaag je voor die vakken, dan krijg je je punten terug. Meer nog: de eerste
60 studiepunten die je terugkrijgt, worden verdubbeld (alsjeblieft bis). Slaag je niet voor een of meer
vakken, dan ben je de studiepunten die deze vakken ‘waard’ zijn, kwijt. En moet je opnieuw studiepunten
van je leerkrediet ‘afgeven’ om ervoor te kunnen herkansen. Te vermijden, zoiets, want zo slinkt je
leerkrediet.
Toelatingsvoorwaarden en geïndividualiseerde studietrajecten
Met een diploma secundair onderwijs kan je starten in elke bacheloropleiding (met uitzondering van
Geneeskunde). Wil je graag meer info over specifieke toelatingsvoorwaarden voor bijvoorbeeld het
schakelprogramma of directe toegang tot de master, kijk dan op de VUB-website bij de opleiding van jouw
voorkeur.
Hier vind je een lijst met de toelatingsvoorwaarden voor de opleidingen: www.vub.ac.be/opleidingen.
Heb je vragen rond toelating, vrijstellingen en vakkenpakketten, neem dan contact op met de
studietrajectbegeleider van de opleiding. Het samenstellen van je individueel studietraject gebeurt altijd
samen met je studietrajectbegeleider.
Studiegeld en Sociale Dienst Studenten
Je studiegeld wordt berekend op basis van het aantal studiepunten dat je opneemt, je nationaliteit,
opleiding en contracttype. Studenten uit de Europese Economische Ruimte (EER) die zich voor een initiële
bachelor- of masteropleiding inschrijven, betalen een standaard vast bedrag en een variabel bedrag per
studiepunt. Elk jaar wordt het studiegeld opnieuw berekend.
De exacte berekening vind je op www.vub.ac.be/inschrijvingen. Zit je in een financieel moeilijke situatie,
dan neem je best contact op met de Sociale Dienst Studenten van de VUB. Zij bekijken per dossier hoe je
geholpen kan worden.
Je vindt de Sociale Dienst Studenten via www.vub.ac.be/begeleiding.
Inschrijvingen 2017
Je kunt je het hele jaar online aanmelden voor jouw opleiding aan de VUB. Ook als je nog geen diploma
secundair onderwijs hebt. We houden je dan op de hoogte van de stappen die je moet nemen om je
inschrijving te officialiseren.
De inschrijvingen op de campus starten in de zomer van 2017.
Meer info en aanmelden: www.vub.ac.be/inschrijvingen.
29
30
“De vrijheid van denken en toegang
tot een grenzeloze creativiteit bij mezelf
maar ook bij de studenten, maken het
beroep van docent onvervangbaar.
Je zit aan het roer van een schip dat
een lange ontdekkingsreis maakt. En
tijdens die reis probeer je niet alleen
wetenschappelijke ontdekkingen te
doen, je tracht ook elke student die je
over de vloer krijgt duidelijk te maken
dat ze zich in een geprivilegieerde
positie bevinden. Zij zijn de metsers van
morgen. Zij maken nieuwe moleculen
en ontwikkelen nieuwe detectie- en
synthesemethoden. Zij zijn diegenen
die ervoor kunnen zorgen dat onze
samenleving vooruit gaat. Chemie staat
werkelijk centraal tussen fundamenteel
onderzoek enerzijds en praktische
toepassingen anderzijds!”
Professor Steven Ballet,
Vakgroepen Chemie en
Bio-ingenieurswetenschappen
31
NIETS IS
ONDENKBAAR
03-04 NOV 2016
Herfstkamp
Welke opleiding past bij jou? Tijdens het herfstkamp kan je naar hartenlust
proeven van opleidingen die je aanspreken. We zorgen ervoor dat je geen
gortdroge kost wordt voorgeschoteld. Alle workshops zijn interactief en leerrijk.
Lol trappen kan je ook na de “lesuren”: wie kiest voor het tweedaags programma
bestudeert onze studenten in hun natuurlijke biotoop. Je overnacht op kot en voor
je je bed induikt, proef je van het studentenleven aan de VUB.
www.vub.ac.be/herfstkamp
12-14 JAN 2017
HAASRODE
19-21 JAN 2017
GENT
26-28 JAN 2017
KORTRIJK
16-18 FEB 2017
ANTWERPEN
23-25 FEB 2017
GENK
18 MRT 2017
BRUSSELS HEALTH CAMPUS
+ BRUSSELS TECHNOLOGY
CAMPUS
25 MRT 2017
BRUSSELS SCIENCES
& HUMANITIES CAMPUS
23 APR 2017
2 SEP 2017
27 FEB - 3 MRT 2017
SID-ins
Het hoger onderwijs komt naar je toe. Je kent ze vast wel: de SID-ins
georganiseerd door de Vlaamse overheid. Elke hoger onderwijsinstelling is er
aanwezig. Je kunt hier met één bezoek alle opleidingen en instellingen grondig
met elkaar vergelijken. In elke provincie wordt een SID-in georganiseerd. Heel
ver hoef je je dus niet te verplaatsen. Op donderdag en vrijdag kan je met je klas
komen, op zaterdag is de beurs open voor iedereen. Dan kan je je ouders mee op
sleeptouw nemen.
www.vub.ac.be/sid-in
Infodagen
Je wilt info? Je krijgt info. Van onze proffen, studietrajectbegeleiders en student
ambassadors. Iedereen staat klaar om jouw vragen te beantwoorden.
Of het nu gaat over je opleiding, voorkennis, studiebegeleiding, het
studentenleven, de campus, Brussel ... Je kan direct een blik werpen op de
cursussen, de bibliotheek en de koten. Na deze dag zijn alle vraagtekens die nog
door je hoofd spookten zeker geschrapt.
www.vub.ac.be/infodag
Openlesdagen
Weten waar je aan begint. Wanneer jij van je welverdiende krokusvakantie geniet,
gooien wij al onze deuren open. Precies, je leest het goed: je kan gewoon onze
aula’s binnenwandelen, een klapstoeltje uitkiezen en de les mee volgen.
Geen voorkeursbehandeling, geen aangepaste workshop: gewoon het leven zoals
het is aan de VUB.
www.vub.ac.be/openlesdagen
25 SEP 2017
Je eerste dag als student
[email protected]
www.vub.ac.be
www.facebook.com/vrijeuniversiteitbrussel
@VUBrussel
mt 09-16/1.400 ex.
Bij de start van het academiejaar verwelkomen we al onze nieuwe studenten.
Perfect om alle nodige info te verzamelen, én het ideale moment om je nieuwe
studiegenoten te ontmoeten. Niet te missen dus!