Veerkracht versterken in de samenleving Praktijkervaringen vanuit

Veerkracht versterken in de
samenleving
Praktijkervaringen vanuit Israël
gekoppeld aan internationaal
onderzoek
Marieke Sleijpen & Juul Gouweloos
14-11-2012
Inhoud
• Wat is veerkracht en hoe herstellen mensen
van een schokkende gebeurtenis?
• Welke factoren zijn van invloed op herstel,
voor, tijdens en na een schokkende
gebeurtenis?
• Hoe versterkt het Israel Center for the
Treatment of Psychotrauma (ICTP) de
veerkracht in de bevolking?
• Oefeningen om veerkracht te versterken.
Wat is veerkracht?
Definitie van veerkracht
• ‘Goede aanpassing of positieve
ontwikkelingsresultaten ondanks ernstige
bedreigingen’ (Masten, 2001)
• ‘Een dynamisch proces dat een positieve
aanpassing omvat in het kader van
betekenisvolle tegenslagen’
(Luthar et al., 2000)
Trajecten van herstel
Bonnano, 2011
Nog een traject…
http://www.youtube.com/watch?v=V
cSBO8YAnTQ
Percentages veerkracht
• Overgrote meerderheid is
veerkrachtig en heeft geen
langdurige psychische klachten.
• 5-15% krijgt PTSS na een ramp,
oorlog, verkeersongeluk.
• Percentages tot 40% PTSS bij
seksueel geweld en marteling.
Bonnano, 2004; Ozer, 2003
Factoren van invloed op
veerkracht.
Voor:
• Eerdere mentale klachten
• Eerdere schokkende gebeurtenissen.
• Trauma in de kindertijd
• Persoonskenmerken: optimisme,
zelfvertrouwen, gehardheid, emotionele
stabiliteit.
• Voorbereiding/training
• SES
o.a. Drogendijk & Gouweloos, 2011; Vermetten, Kleber, Van der Hart, Sleijpen &
Haagen, 2012; Hoijtink, Te Brake & Dückers, 2011; Alvarez & Hunt. J Trauma Stress,
2005; Perrin et al. Am J Psychiatry, 2007
Factoren van invloed op
veerkracht.
Tijdens:
• Ernst van de schokkende gebeurtenis.
• Verlieservaringen
• Ervaren, interne controle
• Zelfredzaamheid
• Duidelijke informatievoorziening
• Praktische hulp
• Sociale steun!
o.a. Drogendijk & Gouweloos, 2011; Vermetten, Kleber, Van der Hart, Sleijpen & Haagen, 2012;
Hoijtink, Te Brake & Dückers, 2011
Factoren van invloed op
veerkracht
Na:
• Duidelijke informatievoorziening
• Sociale steun
• Additionele stressoren: schadeafhandeling
etc.
• Media-aandacht en stigmatisering
• Probleemgerichte- en flexibele coping: b.v.
zoeken afleiding en ontspanning.
• Ervaren controle
o.a. Drogendijk & Gouweloos, 2011; Vermetten, Kleber, Van der Hart, Sleijpen & Haagen, 2012;
Hoijtink, Te Brake & Dückers, 2011
Een minderheid
ontwikkelt toch klachten.
•
•
•
Signalering en doorverwijzing middels
watchfull waiting.
Bv. na rampen door centraal informatiepunt,
actieve- naar buiten gerichte- screening
Op werk door georganiseerde collegiale
ondersteuning en monitoring.
The Israel Center for the
Treatment of Psychotrauma
I
•
Israël
Continue dreiging
van oorlog / terreur
9% van de Israëliërs
lijdt aan PTSS
ICTP is opgericht in 1989
door Danny Brom
Resilience Unit
Van behandeling getraumatiseerd individu, naar
versterking van de veerkracht in de gehele
bevolking.
Trainingen op scholen,
eerste hulpdiensten,
minderheidsgroepen
en leger.
Building Resilience Intervention
• Versterking van emotieregulatie en het bewust worden
van connectie tussen lichaam en geest, (b.v. met
relaxatie oefeningen)
• Identificatie van iemands sterke en minder sterke
copingstijlen; trainen van flexibiliteit
• Vergroten van empathie en sociale steun door het
aanleren van vaardigheden in het herkennen van
emoties bij jezelf en bij anderen
• Aandacht voor het belang van betekenisgeving en
hoop na schokkende gebeurtenissen
• Vaardigheden om de diverse bronnen van steun aan
te boren
Oefening I
Ga in een kring staan en maak de
kring geleidelijk kleiner en weer
groter
Oefening II
Je hebt een hele drukke en
stressvolle werkdag achter de
rug, wat doe je als je thuis komt?
http://www.youtube.com/watch?v=G_Z3l
midmrY