Psychische klachten belangrijke oorzaak lang verzuim in

Psychische klachten belangrijke oorzaak lang verzuim in architectenbranche
Maar liefst 40,5 % van het aantal beoordeelde ziekmeldingen van bureaus die aangesloten zijn bij het
Verzuimloket Architecten komt door psychische klachten. Bovendien duurt psychisch verzuim vaak
lang. De kosten zijn niet te onderschatten. Maar hoe krijg je als werkgever grip op dit soort verzuim?
Door tijdig maatregelen te nemen, kun je de verzuimduur met een derde verkorten en duizenden
euro’s besparen, stelt ArboNed.
De cijfers liegen er niet om. Uit onderzoek van TNO blijkt dat psychische klachten oorzaak nummer
één zijn bij middellang verzuim. Bij lang verzuim staan ze op nummer twee. Maar liefst een vijfde van
alle verzuimdagen is te wijten aan psychische klachten. Dat komt niet doordat werknemers vaak
verzuimen als ze zich mentaal niet honderd procent voelen, maar doordat ze veel langer wegblijven
van het werk dan bij lichamelijke klachten. Gemiddeld zijn ze 53 dagen afwezig vanwege psychische
redenen. Bij een depressie kan dit zelfs oplopen tot 207 dagen.
Binnen de deelnemende bureaus aan het Verzuimloket Architecten verzuimt men gemiddeld 165
dagen vanwege psychische klachten. Daarmee is psychisch verzuim een serieus en kostbaar
probleem voor de kantoren, waar ze ook moeilijk vat op krijgen.
Rob Hoedeman, bedrijfsarts bij arbodienst ArboNed: “Werkgevers hebben vaak het gevoel dat ze
geen grip hebben op psychisch verzuim. Het kan door het werk komen, maar ook door de
privésituatie. Ze weten niet hoe ze het moeten aanpakken. Toch kunnen ze meer dan ze denken.”
Kort frequent verzuim vaak signaal
Er zijn verschillende vormen van psychische klachten. Overspannenheid komt met ruim veertig
procent het meest voor. Andere veelvoorkomende problemen zijn spanningsklachten, depressie,
burn-out en angststoornissen. Door hier als werkgever eerder op in te spelen, is het mogelijk
langdurig verzuim aanzienlijk te beperken. Dat begint bij het herkennen van de klachten.
Hoedeman: “Meestal voelen werkgevers wel aan dat er wat aan de hand is. Ze moeten in ieder geval
alert zijn als een werknemer klaagt over stress of aangeeft minder controle te hebben over het werk.
Bovendien kunnen ze uit het gedrag van de werknemer veel afleiden: hij of zij functioneert minder
goed als normaal en vermijdt zware werkbelasting.”
Ook kort frequent verzuim is een sterk signaal, zo blijkt uit onderzoek. Is een werknemer een jaar
lang vaak afwezig door ziekte en volgt daarna lang verzuim, dan zijn psychische klachten meestal de
reden hiervan.
Oorzaak achterhalen en gericht aanpakken
Het regelmatig analyseren van het verzuim van medewerkers is een belangrijk hulpmiddel om
psychische klachten in een vroeg stadium vast te stellen. Daarna moet de oorzaak van het probleem
snel worden achterhaald. Hoedeman: “De meest voorkomende oorzaken zijn het werk, het
onvoldoende hanteren van grenzen en de balans tussen werk en privé. Een speciale
gespreksmethode helpt te ontdekken waar de problemen van een werknemer precies vandaan
komen. Daarbij stelt de bedrijfsarts of een andere deskundige vragen vanuit verschillende
invalshoeken, bijvoorbeeld fysiek, mentaal, werk, zorg, privé, spiritueel en cultureel. Met de
informatie die zo’n gesprek oplevert, kunnen werkgevers heel gericht actie ondernemen en de juiste
oplossingen inzetten, ook voor re-integratie.”
Goede begeleiding voorkomt terugval
Om terugval te voorkomen, is het essentieel dat een medewerker na psychisch verzuim goede
begeleiding krijgt op het werk. Petra Koopmans, statisticus bij ArboNed, deed promotieonderzoek
naar terugkerend ziekteverzuim. Zij stelde vast dat er een grote kans bestaat dat medewerkers die
langdurig afwezig waren door psychische problemen terugvallen nadat ze weer aan het werk zijn
gegaan. “Bijna een op de vijf mensen is opnieuw voor lange tijd afwezig met psychische klachten. Bij
de helft gebeurt dit zelfs binnen tien maanden”, aldus Koopmans. Ook hier boeken werkgevers
goede resultaten met een passende aanpak. Hoedeman: “Effectief is bijvoorbeeld een vast spreekuur
bij de bedrijfsarts, waar de werknemer in de eerste maanden na het verzuim terecht kan. Zo stel je
eventuele problemen snel vast en kun je direct maatregelen nemen om terugval te voorkomen.”
Kostenbesparing door verkorten verzuimduur
De praktijk leert dat werkgevers met een juiste en vooral ook tijdige benadering van psychisch
verzuim het aantal verzuimdagen met een derde kunnen inkorten. Dat is niet alleen goed voor de
continuïteit van de organisatie, maar levert ook een forse kostenbesparing op. “Door op tijd in te
grijpen kan de gemiddelde verzuimduur van 53 dagen met 17 dagen worden verkort. Eén dag
verzuim kost 250 euro, dus dat scheelt 4.250 euro per werknemer. Reken maar uit wat dit betekent
bij verzuim als gevolg van een depressie met een gemiddelde duur van 207 dagen”, aldus Hoedeman.
Ander groot voordeel van het verkorten van het ziekteverzuim, is dat de kans op terugkeer op het
werk toeneemt. Koopmans: “Hoe langer het verzuim duurt, hoe kleiner de kans dat iemand weer aan
de slag gaat. Een werknemer die door psychische klachten verzuimt, loopt een groter risico om
arbeidsongeschikt te worden.” Ook op die kostenpost kun je als werkgever dus flink besparen.
De cijfers van verzuim door psychische klachten





Bij middellang verzuim (8 – 64 dagen) zijn psychische klachten oorzaak nummer 1 met
45%*.
Bij lang verzuim ( > 64 dagen) zijn psychische klachten oorzaak nummer 2 met 25%.* Bij de
bureaus die deelnemen aan het Verzuimloket Architecten is dat 48,4%***.
Psychische klachten zijn verantwoordelijk voor 20% van alle verzuimdagen.*.
De gemiddelde verzuimduur bij psychische klachten is 53 dagen.* Bij de deelnemers aan
het Verzuimloket is gemiddelde verzuimduur 165 dagen ten gevolge van psychische
aandoeningen.***
Na psychisch verzuim valt bijna 20% terug door psychische klachten.**
* cijfers
bron Arbobalans
TNO, (2010)
De
van verzuim
door psychische klachten
** bron Recurrence of Sickness Absence, Petra Koopmans, ArboNed, december 2009
***bron brancherapportage Verzuimloket architecten augustus 2010