Fodor

COMPUTATIONELE
REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET
DENKEN
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
FODOR’S EMPIRISCHE HYPOTHESE:
 MENSEN DENKEN MET BEHULP
VAN EEN TAAL VAN HET DENKEN
(LANGUAGE OF THOUGHT –
‘MENTALESE’)
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 WAT HOUDT DE LANGUAGE OF
THOUGHT HYPOTHESE IN?
 DAT SYMBOLEN (ZINNEN UIT DE TAAL
VAN HET DENKEN) IN ONS HOOFD ZITTEN
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 WAT HOUDT DE LANGUAGE OF
THOUGHT HYPOTHESE IN?
 DAT SYMBOLEN (ZINNEN UIT DE TAAL
VAN HET DENKEN) IN ONS HOOFD ZITTEN
 DAT DEZE ZINNEN IN ONS HOOFD
GESCHREVEN ZIJN
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
ZINNEN
 LET OP ONDERSCHEID TUSSEN TYPE EN TOKENS
 DEZELFDE TYPE ZIN KAN OP MEERDERE
MANIEREN IN MEERDERE MEDIA WORDEN
GEREALISEERD
 LET OP ONDERSCHEID TUSSEN INHOUD EN
VEHIKEL VAN REPRESENTATIE:
 BIJVOORBEELD:
 INHOUD ‘STOP!’,
 VEHIKEL: ARMGEBAAR, VERKEERSBORD,
UITROEP, AFBEELDING, GESCHREVEN ZIN,
LICHTRECLAME
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
TAAL VAN HET DENKEN HYPOTHESE:
 ZINNEN VAN MENTALESE ZITTEN IN HET HOOFD,
 DAT WIL ZEGGEN:
 ALS IEMAND EEN GEDACHTE HEEFT, DAN IS
 HET VEHIKEL VAN DIE GEDACHTE EEN ZIN
 HET MEDIUM WAARIN DIE GEDACHTE WORDT
GEREALISEERD IS EEN NEURALE STRUCTUUR IN
DE HERSENEN
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
ONDERLIGGENDE GEDACHTE:
DE HERSENEN ZIJN EEN SOORT
COMPUTER WAARIN DE NEURONEN EN
SYNAPSEN DIENEN ALS PRIMITIEVE
PROCESSOREN. COMBINATIES VAN DE
PROCESSOREN REALISEREN ZINNEN
UIT DE TAAL VAN HET DENKEN.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
TAAL VAN HET DENKEN HYPOTHESE:
 TWEE COMPONENTEN
 COMPUTATIONELE COMPONENT (SYNTAX)
 REPRESENTATIONELE COMPONENT (SEMANTIEK)
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 COMPUTATIE
 STELLING:
VOOR IEDER DENKEND SUBJECT X, EN EEN PROPOSITIONELE
HOUDING, A DAT P, GELDT DAT ER EEN COMPUTATIONEEL
DEFINIEERBARE RELATIE C BESTAAT, ZODANIG DAT:
 X HEEFT PROPOSTIONELE HOUDING A DAT P,
INDIEN EN ALLEEN INDIEN
 ER EEN REPRESENTATIE BESTAAT DIE COMPUTATIONEEL
BEREKEND KAN WORDEN IN X
EN
 DIE REPRESENTATIE BETEKENT DAT P.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
WHAT IS ‘COMPUTATION’?
 “EVERY COMPUTATIONAL DEVICE IS A COMPLEX
SYSTEM WHICH CHANGES PHYSICAL STATES IN SOME
WAY DETERMINED BY PHYSICAL LAWS. IT IS FEASIBLE
TO THINK OF SUCH A SYSTEM AS A COMPUTER JUST
INSOFAR AS IT IS POSSIBLE TO DEVISE SOME MAPPING
WHICH PAIRS PHYSICAL STATES OF THE DEVICE WITH
FORMULAE IN A COMPUTING LANGUAGE IN SUCH A
FASHION AS TO PRESERVE DESIRED SEMANTIC
RELATIONS AMONG THE FORMULAE.”
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 SYNTAXIS WORDT DUS VAN
SEMANTIEK GESCHEIDEN ZONDER
TE BEWEREN DAT DE
REPRESENTATIES GEEN
REPRESENTATIES ZIJN!
(CONTRA SEARLE)
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
VERGELIJK ONDERSCHEID BEWIJSTHEORIE EN
MODELTHEORIE IN DE LOGICA:
 BEWIJSTHEORIE STREEFT CONSISTENTIE NA
(ALLE WELGEVORMDE FORMULES VAN DE
PROPOSITIE-LOGICA ZIJN TAUTOLOGIEËEN)
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
VERGELIJK ONDERSCHEID BEWIJSTHEORIE EN
MODELTHEORIE IN DE LOGICA:
 BEWIJSTHEORIE STREEFT CONSISTENTIE NA
(ALLE WELGEVORMDE FORMULES VAN DE PROPOSITIELOGICA ZIJN TAUTOLOGIEËEN)
 MODELTHEORIE GEEFT EEN INTERPRETATIE VAN
PROPOSITIES VAN EEN LOGISCHE KUNSTTAAL DIE
BEPAALT WELKE WAAR EN WELKE ONWAAR ZIJN
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
LANGUAGE OF THOUGHT
 SYNTAXIS HOUDT ZICH ENKEL BEZIG MET DE
VORM VAN WOORDEN (UIT HOEVEEL LETTERS
BESTAAT DAT WOORD? IS HET EEN
ZELFSTANDIG NAAMWOORD OF EEN
WERKWOORD?)
 SEMANTIEK HOUDT ZICH BEZIG MET WAAR
WOORDEN VOOR STAAN (WAT BETEKENT DAT
WOORD? WAAR VERWIJST HET WOORD
NAAR?)
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
WAT REPRESENTEERT EEN ZIN UIT DE TAAL VAN
HET DENKEN?
AFHANKELIJK VAN
1. WOORDBETEKENIS
2. WOORDVOLGORDE
 ‘ILJA HOUDT VAN ELLEN’
VERSUS
 ‘ELLEN HOUDT VAN ILJA’
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
TAAL VAN HET DENKEN:
 MENTALESE IS COMPOSITIONEEL
 CONTRASTEER COMPOSITIONELE TAAL
MET EEN NIET COMPOSITIONELE TAAL
(VLAGSIGNALEN VERSUS NATUURLIJKE
TAAL)
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
TAAL VAN HET DENKEN HYPOTHESE:
 WANNEER EEN DENKER EEN
OVERTUIGING HEEFT DAT P, DAN IS ER
EEN ZIN DIE DAT P BETEKENT IN ZIJN
HOOFD GESCHREVEN. HET VEHIKEL
VAN DIE ZIN IS LINGUISTISCH, HET
MEDIUM EEN NEURALE STRUCTUUR IN
DE HERSENEN.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 ARGUMENTEN VOOR DE TAAL VAN HET
DENKEN:
 SYSTEMATICITEIT VAN HET DENKEN
 IEMAND DIE KAN DENKEN
 ‘ILJA HOUDT VAN ELLEN
 KAN OOK DENKEN
 ‘ELLEN HOUDT VAN ILJA
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 ARGUMENT:
DE BESTE VERKLARING VOOR DE
COMPOSITIONALITEIT VAN HET
BEGRIJPEN VAN BETEKENIS IS DAT
DE TAAL VAN HET DENKEN OOK
COMPOSITIONEEL IS.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
ARGUMENTEN VOOR DE TAAL VAN
HET DENKEN:
 SYSTEMATISCH DENKEN VERSUS
ASSOCIATIEF DENKEN
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
IK WIL NAAR SCHIERMONNIKOOG. IK KAN GAAN
LOPEN OF MET DE BOOT GAAN. ALS IK GA LOPEN
STAAT MIJ EEN UNIEKE ERVARING TE WACHTEN
OP HET WAS, ZIE IK MISSCHIEN ZEEHONDEN,
SNUIF IK DE WIND OP, MAAR LOOP IK DE KANS DAT
IK VERDWAAL EN IN IEDER GEVAL KRIJG IK VIEZE
SCHOENEN. ALS IK MET DE BOOT GA, MOET IK
GELD UITGEVEN, MAAR ZIT IK WARM EN LOOP IK
DE KANS NOG AARDIGE MENSEN TE ONTMOETEN.
BOVENDIEN KAN IK MEER BAGAGE MEENEMEN.
NA LANG WIKKEN EN WEGEN NEEM IK TOCH DE
BOOT.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 IK WIL NAAR SCHIERMONNIKOOG.
IK KAN GAAN LOPEN OF MET DE
BOOT GAAN. IK WORD WAKKER EN
HOOR MEEUWEN KRIJSEN.
MEEUWEN DOEN ME ALTIJD
DENKEN AAN EEN ZEEREIS, DUS IK
NEEM DE BOOT.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
FODOR:
 EEN WETENSCHAPPELIJKE PSYCHOLOGIE DIE
GEDRAG WIL VERKLAREN MET BEHULP VAN
WETMATIGHEDEN MOET ER VAN UITGAAN
DAT MENSEN LOGISCH REDENEREN. VRIJE
ASSOCIATIE KOMT WEL VOOR, MAAR DE
MEESTE MENTALE PROCESSEN ZIJN
SYSTEMATISCH EN RATIONEEL.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 DENKEN IN MENTALESE GESCHIEDT
LOGISCH
 BIJVOORBEELD:
 INDIEN IK IN MANTUA BEN, BEZOEK IK
PALAZZO TE.
 IK BEN IN MANTUA.
 DERHALVE: IK BEZOEK PALAZZO TE.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 GELDIGE REDENERING: MODUS
PONENDO PONENS
 DE REDENERING IS GELDIG, WANT
UIT WARE PREMISSEN TREKKEN
WE EEN WARE CONCLUSIE.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
FODOR:
HET DENKEN IN MENTALESE IS NET ZO:
DE OVERGANGEN TUSSEN ONZE
GEDACHTEN ZIJN WAAR DANKZIJ HUN
VORM.
MAAR DAN MOETEN ZE OOK EEN VORM
HEBBEN!
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
DE HERSENEN ZIJN NET ALS EEN
COMPUTER:
 SYMBOLEN IN EEN COMPUTER HEBBEN
ZOWEL FORMELE ALS SEMANTISCHE
EIGENSCHAPPEN. DE PROCESSOREN IN DE
COMPUTER ZIJN ALLEEN GEVOELIG VOOR DE
FORMELE EIGENSCHAPPEN. DAT WIL ZEGGEN
DAT ALLEEN DE FORMELE (SYNTACTISCHE)
EIGENSCHAPPEN DE COMPUTER CAUSAAL
BEINVLOEDEN.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 DE CAUSALE EIGENSCHAPPEN
WEERSPIEGELEN DE FORMELE
EIGENSCHAPPEN EN DE FORMELE
EIGENSCHAPPEN WEERSPIEGELEN
DE SEMANTISCHE
EIGENSCHAPPEN.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 ‘P & Q’
 WAARHEID BLIJFT ‘BEWAARD’
 ‘IF YOU TAKE CARE OF THE
SYNTAX, THE SEMANTICS WILL
TAKE CARE OF ITSELF.’
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 “COMPUTERS SHOW US HOW TO CONNECT SEMANTICAL
WITH CAUSAL PROPERTIES FOR SYMBOLS […] YOU
CONNECT THE CAUSAL PROPERTIES OF A SYMBOL WITH
ITS SEMANTIC PROPERTIES VIA ITS SYNTAX […] WE CAN
THINK OF ITS SYNTACTIC STRUCTURE AS AN ABSTRACT
FEATURE OF ITS […] SHAPE. BECAUSE, TO ALL INTENTS
AND PURPOSES, SYNTAX REDUCES TO SHAPE, AND
BECAUSE THE SHAPE OF A SYMBOL IS A POTENTIAL
DETERMINANT OF ITS CAUSAL ROLE, IT IS FAIRLY EASY
[…] TO IMAGINE SYMBOL TOKENS INTERACTING
CAUSALLY IN VIRTUE OF THEIR SYNTACTIC STRUCTURES.
THE SYNTAX OF A SYMBOL MIGHT DETERMINE [ITS]
CAUSES AND EFFECTS […] IN MUCH THE SAME WAY THAT
THE GEOMETRY OF A KEY DETERMINES WHICH LOCKS IT
WILL OPEN.”
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 DE REPRESENTATIONELE
EIGENSCHAPPEN VAN HET DENKEN
WORDEN VERBONDEN MET DE
CAUSALE EIGENSCHAPPEN, DOOR
MIDDEL VAN DE SYNTAXIS DIE
GEREALISEERD WORDT IN DE
HERSENEN.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 DENKEN IS COMPUTATIONEEL:
REPRESENTATIES WORDEN
GEMANIPULEERD VOLGENS
FORMELE REGELS.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
WELKE FORMELE REGELS?
 EERSTE ORDE LOGICA
 VISUELE COMPUTATIES (ZIE
DAVID MARR: VISION)
 SYNTACTISCHE STRUCTUREN
(NOAM CHOMSKY)
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
 PROBLEMEN VOOR DE TAAL VAN
HET DENKEN HYPOTHESE
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
HOMUNCULI
 (HOE KRIJGEN DE ZINNEN UIT DE TAAL
VAN HET DENKEN BETEKENIS?)
 OMDAT ZE DOOR IEMAND GEBRUIKT
WORDEN IN JE HOOFD?
 KUNNEN ZE EEN EFFECT HEBBEN OP HET
GEDRAG VAN EEN DENKER, ZONDER DAT
DE ZINNEN UIT DE TAAL VAN HET
DENKEN BEWUST BEGREPEN WORDEN?
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
HET VOLGEN VAN EEN REGEL VERSUS HET
CONFORMEREN AAN EEN REGEL
 DE PLANETEN VOLGEN HUN BAAN
OVEREENKOMSTIG DE WETTEN VAN KEPLER,
MAAR ZE GEHOORZAMEN DIE WETTEN NIET.
 ANTWOORD: DIE REGELS WORDEN IMPLICIET
GEKEND EN GEVOLGD DOOR EEN DENKER.
 WEDERVRAAG: WAT IS IMPLICIETE KENNIS?
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
REGELS ZIJN NORMATIEF, MAAR DE REGELS VAN
DE TAAL VAN HET DENKEN ZIJN ONDERDEEL VAN
EEN VERKLARENDE, BESCHRIJVENDE THEORIE.
KAN DAT?
 ANTWOORD: DE TAAL VAN HET DENKEN
HYPOTHESE IS EEN IDEALISATIE, EEN MODEL
VAN WAT CONCRETE DENKERS DOEN EN
DENKEN. HET MAAKT, NET ZOALS DE ANDERE
WETENSCHAPPEN GEBRUIK VAN
CETERIS PARIBUS CLAUSULES.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
HOE KRIJGEN DE ZINNEN UIT DE TAAL
VAN HET DENKEN BETEKENIS?
FODOR:
ASYMMETRISCHE
AFHANKELIJKHEIDSTHEORIE
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
CAUSALE THEORIEËN VAN MENTALE
INHOUD:
 VEROORZAAKT KOEREPRESENTATIE
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
CAUSALE THEORIEËN VAN MENTALE INHOUD:
 VEROORZAAKT KOE-REPRESENTATIE
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
DISJUNCTIE-PROBLEEM
KOE OF PAARD VEROORZAAKT KOEGEDACHTE
OPLOSSINGEN:
IDEALE OMSTANDIGHEDEN
(CIRCULAIR)
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
FODOR: ASYMMETRISCHE
AFHANKELIJKHEIDSTHEORIE
 PAARDEN KUNNEN ALLEEN MAAR KOEGEDACHTEN VEROORZAKEN, OMDAT
KOEIEN DAT AL DOEN. KOEIEN KUNNEN
DAARENTEGEN WEL KOE-GEDACHTEN
VEROORZAKEN, ALS PAARDEN DAT NIET
ZOUDEN DOEN.
COMPUTATIONELE REPRESENTATIONELE
THEORIE VAN HET DENKEN
KRITIEK:
FODOR ZEGT EIGENLIJK:
 VERGISSINGEN ZIJN PARASITAIR OP
WARE OVERTUIGINGEN.
 O.K. MAAR WAT BEPAALT OF WE ONS
VERGISSEN? DE VRAAG BLIJFT: HOE
KOMEN ZINNEN UIT DE TAAL VAN HET
DENKEN AAN HUN BETEKENIS?