Oogheelkunde Behandeling van netvliesaandoeningen met Avastin® Inleiding Er is bij u sprake van een netvliesaandoening waarbij lekkende bloedvaatjes een rol spelen. Uw oogarts heeft daarom gesproken over de mogelijkheid van een behandeling met Avastin® injecties in het oog. Deze folder geeft meer informatie over het gebruik van Avastin®. Er zijn verschillende netvliesaandoeningen waarbij het uitgroeien van bloedvaatjes en het lekken van vocht uit de bloedvaatjes in het netvlies een rol speelt. De meest voorkomende aandoening is netvliesslijtage. Lekkende bloedvaatjes kunnen ook voorkomen bij diabetes en bij trombose (afsluiting) van bloedvaatjes. Bij alle genoemde ziektes speelt de groeifactor van de bloedvaatjes een rol. Deze groeifactor wordt ook wel vascular endothelial growth factor (VEGF) genoemd. De VEGF is bij alle genoemde aandoeningen verhoogd. Er zijn medicijnen om deze groeifactor te verlagen, dit zorgt voor minder vaatgroei en minder vochtlekkage. Binnen de oogheelkunde zijn momenteel twee VEGF verlagende medicijnen: Avastin® (bevacizumab) en Lucentis® (ranibizumab). Wat is Avastin®? Het afremmen van de groei van bloedvaten is in eerste instantie bedacht als middel om de bloedtoevoer naar tumoren af te sluiten: de tumoren kunnen niet meer groeien en zelfs verdwijnen. Hiervoor is het medicijn Avastin ontwikkeld en het wordt gebruikt voor de behandeling van darmkanker. Avastin® is door de gezondheidsautoriteiten beoordeeld en goedgekeurd op veiligheid en werkzaamheid bij darmkanker. Het is een officieel geregistreerd geneesmiddel voor darmkanker en mag daarom in Nederland worden gebruikt. Avastin® bleek ook zeer effectief voor de behandeling van netvliesslijtage. Ook hierbij werkt het als krachtige remmer van de vaatuitgroei. Het middel is voor de behandeling van oogaandoeningen nog niet officieel beoordeeld op werkzaamheid en veiligheid en dus is er sprake van off label gebruik. Dit wil zeggen dat Avastin® wel in Nederland mag worden gebruikt maar niet officieel is geregistreerd voor de behandeling van oogaandoeningen. Er bestaat wel een middel dat officieel is geregistreerd voor de behandeling van oogaandoeningen met lekkende bloedvaatjes, dat middel heet Lucentis®. Dit middel komt van dezelfde fabrikant, maar is erg duur. In de afgelopen vijf jaar is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het gebruik van Avastin® bij oogaandoeningen. Daaruit komt steeds naar voren dat Avastin® een effectief en veilig middel is bij intra-oculair gebruik (in het oog). Veel zorgverzekeraars hebben besloten om voor de behandeling van oogaandoeningen alleen nog maar het middel Avastin® te vergoeden. Het middels is net zo effectief en veilig als Lucentis, maar wel vele male goedkoper. In het Groene Hart Ziekenhuis maken we gebruik van het middel Avastin®. Omdat het om een off-label medicijn gaat, hebben we de nadrukkelijke schriftelijke toestemming van u als patiënt nodig. Hiertoe willen wij u vragen om een zogenaamde “patiëntenverklaring” te ondertekenen. Het vooronderzoek Om te bepalen of u in aanmerking komt voor een intra-oculaire (inwendig van het oog) injectie krijgt u eerst een uitgebreid oogheelkundig onderzoek. Dit onderzoek bestaat vaak uit een fluorescentie angiogram, (FAG) en een Optical Coherence Tomografie (OCT). FAG: hierbij wordt een kleurstof in een ader van de arm gespoten. De bloedvaten van het netvlies worden hierdoor zichtbaar en lekkende bloedvaten kunnen worden opgespoord. OCT: hierbij wordt een scan gemaakt van de verschillende lagen van het netvlies en wordt de hoeveelheid vocht in de macula (= gele vlek) in kaart gebracht. Aan de hand van de uitkomsten bepaalt de oogarts of u in aanmerking komt voor een injectie. De behandeling Wij verzoeken u voor de behandeling geen make-up op het gezicht te doen en sieraden thuis te laten. Op de afdeling wordt uw oog een aantal keer verdoofd met druppels. Als u op de operatiekamer bent, krijgt u opnieuw verdovingsdruppels toegediend. Het oog en de oogleden worden gedesinfecteerd. Na het plaatsen van een ooglidspreider wordt voor de laatste keer verdoving aangebracht. Daarna kan de oogarts de injectie toedienen. Mogelijke risico’s en complicaties In zeer zeldzame gevallen kan er een bacteriële infectie van de oogbol optreden. Wij raden u daarom aan om, vooral in de eerste week na de behandeling, op de volgende symptomen te letten: toenemende heftige pijn van het oog, vaak met overgevoeligheid voor licht - toenemende roodheid van het oog en zwelling rond het oog nog verdere sterke achteruitgang in het gezichtsvermogen schade aan de lens of het netvlies of het optreden van een bloeding in het oog zijn zeer zeldzame complicaties Na de behandeling kan er gedurende één dag sprake zijn van een lichte irritatie van het oog. Ook kan er enkele dagen een heel klein bloedinkje in het oogwit zijn, op de plaats waar geïnjecteerd is. Het ontstaan van vlekjes of vlokjes in het gezichtsveld van het behandelde oog is onvermijdelijk en verdwijnt meestal weer binnen enkele dagen. Hoewel de kans op algemene bijwerkingen klein is, kan Avastin® stollingsproblemen of verhoogde bloeddruk geven. De kans op deze bijwerkingen is klein omdat de dosering in dit geval veel lager is dan bij de behandeling van darmkanker. Na de behandeling Direct na de behandeling mag u naar huis. U mag niet zelfstandig rijden. Na de eerste injectie krijgt u meestal nog twee injecties toegediend met een tussentijd van vier tot zes weken. Ongeveer vier weken na de 3e injectie komt u voor controle op de polikliniek en wordt het resultaat met u besproken. Soms zijn er meer injecties nodig om een beter of blijvend effect te bewerkstelligen. Contact Bij klachten kunt u op werkdagen tussen 8.00 en 16.30 uur contact opnemen met de polikliniek Oogheelkunde, tel. nr.: (0182) 50 50 14. Na 16.30 uur op werkdagen en in het weekend kunt u via de centrale balie van het ziekenhuis contact opnemen met de dienstdoende oogarts, tel. nr.:(0182) 50 50 50. Colofon uitgave: Groene Hart Ziekenhuis, Gouda productie: Marketing & Communicatie november 2015 04.11.048 Patiëntenverklaring Ik heb de folder behandeling van netvliesaandoeningen met Avastin® gelezen of deze is mij voorgelezen. - Ik begrijp wat mijn oogaandoening en de mogelijke behandelingen inhouden. - Ik begrijp dat dit middel bij mij wordt voorgeschreven voor een indicatie waarvoor het middel niet is geregistreerd. - De risico’s, voordelen, alternatieven en beperkingen van deze behandeling zijn met mij besproken en al mijn vragen zijn beantwoord. - Ik geef hierbij toestemming om de injectie met Avastin® toe te passen in mijn linker/rechter oog (doorstrepen wat niet van toepassing is) op de tijdstippen aangegeven door mijn oogarts. - Deze toestemming is geldig voor de gehele behandelingsduur of totdat ik deze herroep. Naam: Geboortedatum: Adres: Postcode/Woonplaats: Naam van behandelend oogarts: Handtekening patiënt: Datum: