Beheer van een grensoverschrijdende aquifer : studie

Beheer van een grensoverschrijdende aquifer :
studie aquifer van de kolenkalk
1
Inhoud :
•
•
•
•
Welke vooruitgang sinds 2009 ?
Piëzometrie: voorbeeld van een evoluerende aquifer
Chemie: inventarisatie van de kennis
Welke verwachtingen vanaf 2011 ?
2
2
Welke vooruitgang sinds 2009 ?
Middelen
2007*
voorgesteld
in
In 2011 uitgevoerde
werkzaamheden
Ontwikkeling samenwerking
tussen Frankrijk en België (VMM DGARNE - LMCU, BRGM UMons)
> 10 vergaderingen tussen Franse
en Belgische institutionele partners
> 20 vergaderingen Franse en
Belgische technische partners
Opzetten van een
gemeenschappelijk hydrogeologische basis
referentiesysteem: beschrijving en
quasi volledige kartering van de
geologische lagen
Uitvoering van 5 piëzometers
in Frankrijk
5 peilputten in Frankrijk
6 peilputten in België
Piëzometrische opvolging
Continue piëzometrische
monitoring + 2 piëzometrische
meetacties (laag- en hoogwater)
Hydro-geo-chemische studie
1e rapportage (beschrijvende
studie)
1e isotopen-analysecampagne
* uittreksel voorstelling project (Boulogne, 2007)
3
3
Piëzometrie : voorbeeld evoluerend
aquifer
Waarom piëzometrische karteringen uitvoeren?
Om de kennis van de hydraulische werking van de aquifer te verbeteren :
oorsprong van het water, snelheid en grondwaterstroming, effect van
onttrekkingen…
Hoe?
Door het manueel meten van de waterdiepte in alle putten met filters in de
kolenkalk
Opzoekwerk bij alle gebruikers en in archieven en databanken teneinde
representatieve metingen te waarborgen
Laatste actie uitgevoerd in okt.-nov. 2010, gelijktijdig in Frankrijk (BRGM)
en België (Umons en DGARNE), in totaal 163 meetpunten in Frankrijk
en België.
4
4
Piëzometrie : voorbeeld evoluerend
aquifer
Vergelijking kaarten 1910 en 2010 :
1910 : stijghoogteverschil van 65 m tussen de uiterste W-O punten van
het aquifer
Jaar : 1910
5
5
Piëzometrie : voorbeeld ve evoluerende
aquifer
Heterogeen gedrag van de aquifer (2 « blokken » + historische
overexploitatie, momenteel stijging van de peilen agv gezamenlijk beheer)
Vergelijking kaarten 1910 en 2010 :
140m verschil in verlaging vh piëzometrisch niveau tussen Halluin en
Leuze
6
6
Chemie : stand van zaken kennis
Waarom de chemie van het water analyseren ?
• Voor een betere kennis:
• De chemische interacties tussen water en het gesteente (oplossing,
ionenuitwisselingen)
• De hydraulische eigenschappen van de aquifer (oorsprong van het
water, snelheid en grondwaterstroming)
• de gevolgen op de waterkwaliteit van een kwantitatief beheer van de
waterlaag op lange termijn
Hoe ?
• Door het zo volledig mogelijk verzamelen van alle beschikbare
chemische data van de kolenkalklaag in de Belgische en Franse
archieven.
7
7
Chemie : stand van zaken kennis
Selectie gegevens : 25 000 bruikbare analysen
Resultaten ?
• « langdurige » historische reeksen (1990-2010) met stabiel chemisch
voorkomen ondanks stijging sulfaten
• Evolutie in de richting van de algemene grondwaterstroming (naar
het westen) met overwegend bicarbonaat-kalk voorkomen
• Bestudering hoofdelementen : ontbinding calciumcarbonaat en
dolomiet
(natuurlijke kalkbestanddelen), en waarschijnlijke
uitwisseling ionen met klei.
• betere kennis over het gedrag van de aquifer (voedingsgebied,
afpompingskegel, …) waardoor de isotopenstudie beter kon worden
voorbereid .
8
8
Chemie : isotopenstudie
Waarom ?
• Om een betere kennis te hebben van de
hydraulische werking van het aquifer, en om de
evoluties (geografisch en in de tijd) van de opgeloste
stoffenconcentraties te verklaren
?
Hoe?
• Verschillende afzonderlijke methodologieën om de leeftijd van het
grondwater te schatten met behulp van geo-chemische tracers : 14C
(2000 - 40 000 jaar) en 3H (0 - 50 jaar) , alsook CFC en SF6 (0 - 50
jaar)
• Studie bijzondere isotopen : 34S, 11B, 2H en 18O
Uitvoering ? 31 bemonsterde locaties in Frankrijk en België in 2011
Resultaten? Beschikbaar vanaf de zomer 2011
9
9
Welke verwachtingen vanaf 2011 ?
Verwachte resultaten *
Nog
uit
te
werkzaamheden
voeren
Piëzometrische opvolging
Permanente piëzometrische
monitoring van de waterlaag + 1
piëzometrische campagne
Hydro-geo-chemische studie
2e rapportage
2e isotopen-analysecampagne
3D-modellering aquifer
Statistische modellering met de
tool Tempo®
3D-Digitale Modellering met
software Marthe®
Toetsen van de bepalingen
van de toekomstige
guidances m.b.t. de goede
toestand van de
waterlichamen
Gebruik van het 3D-model
Eindrapportering
Voorstel bilateraal akkoord m.b.t.
grensoverschrijdend beheer
* uittreksel voorstelling project (Boulogne, 2007)
10
10
Merci de votre attention
Thank you for your attention
Dank u voor uw aandacht
11
11