Darmstelsel
© Sabine Huybrecht
Pagina 1
Het darmstelsel
Anatomie
1.
Dunne darm (intestinum tenue)
belangrijkste deel van het gehele darmkanaal
• Volgende functies
Mechanisch
Secretorisch
Resorptief
• Lengte : 5 à 6 meter
• Doorsnede : 3 cm
• Bestaat uit drie delen
Twaalfvingerige darm
Nuchtere darm
Kronkeldarm
• Ziekten van de dunne darm
Ontsteking van de wand
Ziekte van Crohn
Divertikels
2.
Dikke darm
• Functie
indikking
darmflora
uitscheiding van zouten uit het bloed
• Lengte : 120 cm lang
• Doorsnede : 7 cm
• Drie delen
Blinde darm
Karteldarm
Endeldarm :
functie van het rectum
functie van de anus
Darmstelsel
© Sabine Huybrecht
Pagina 2
• Ziekten van de dikke darm
Appendicitis
Colitis
Proctitis
Poliepen of adenomen
Carcinomen
Ileus
Obstipatie
Diarree
Divertikels
Aambeien
3.
De prikkel tot defecatie
• Werking van de sfincter
· rectum niet of nauwelijks gevuld is, blijft binnenste sfincter gesloten; de buitenste
sfincter is dan ontspannen
· transport van de faeces
· de aandrang tot defeceren ontstaat doordat de wand van het rectum wordt
uitgerokken
· bij kinderen merken we een onmiddellijke defecatie
· volwassenen kunnen defecatie beïnvloeden door samentrekking van de buitenste
sluitspier
· defecatie kan bevorderd worden
· defecatiedrang langere tijd tegenhouden kan gevolgen hebben
4.
Het observeren van de faeces
• Samenstelling van de faeces
• Men kan aan de faeces het volgende observeren
Consistentie
Kleur
Abnormale bestanddelen
Geur
5.
Diarree
• Verschijnselen
• Oorzaken van diarree
Angst, spanning, schrik
Te snelle passage door maag en dunne darm
Onvoldoende kauwen
Te kort aan verteringssappen
Ontstekingen
Medicijn gebruik
Bepaalde voedingsbestanddelen
Veranderd voedselpatroon
Darmstelsel
© Sabine Huybrecht
Pagina 3
• Hulp aan de patiënt bij diarree
Medisch
Voeding
Verpleegkundig
6.
Obstipatie - verstopping
• Verschijnselen
• Klachten van de patiënt
• Oorzaken van obstipatie
1. Organisch verklaarbare verstopping
2. Organisch niet verklaarbare verstopping
Voeding
Verkeerde ontlastingsgewoonte
Lichaamsbeweging
Medicatie
Vochtinname
Nerveuze invloeden
Verslapping van de buikpers
Pijn
• Verpleegkundige zorgen
1. Preventieve maatregelen
2. Curatieve maatregelen = purgativa
7.
Purgativa
• Verklaring
Dit zijn geneesmiddelen die gebruikt worden om de darm te ledigen en die volgens
de intensiteit van hun werking kunnen ingedeeld worden in :
1) laxantia
2) purgativa
1) Laxantia
· werking
· bevatten
· voorbeelden
2) Purgativa
· werking
· bevatten
· voorbeelden
• Indicaties voor purgativa
• Toedieningswijzen van purgativa
1. Oraal
2. Anaal
Darmstelsel
© Sabine Huybrecht
Pagina 4
8.
Zetpil of suppositorium
• Uitzicht
• Samenstelling
• Indeling volgens hun doel
1. Ontlastingszetpil
2. Geneeskrachtige zetpil
• Werking van de zetpil
• Waarom een suppo toedienen
• Tips
• Verschillende soorten zetpillen
9.
Lavement of clysma
• Verklaring
Dit is het inbrengen op doktersvoorschrift van een min of meer grote hoeveelheid
vloeistof in het rectum d.m.v. een sonde of canule
• Doel
rectum ledigen
pre-operatie maatregel
darmwerking stimuleren
contrastmiddel
medicatie
spoelen
• Tegenindicatie
uitgebreide aambeien
vermoeden darmperforatie
vermoeden appendicitis
vermoeden peritonitis
vermoeden van ileus
• Werking
Een lavement werkt in op het darmslijmvlies en/of de darmfunctie door het
veroorzaken van mechanische-, chemische- en thermische prikkels
Mechanisch
Chemisch
Thermisch
Darmstelsel
© Sabine Huybrecht
Pagina 5
• Soorten
1. Microlavement
· werking
2. Gebruiksklaar fosfaat lavement
· werking
· voorbeelden
· oplossing
3. Glycerine lavement
· weinig gebruikt
· via rectale sonde
4. Inbrengen van een rectale sonde :
5. Groot of hoog lavement
Meestal in een kant en klare irrigatorzak
Doel
Hoeveelheid
Bereiken van een optimale werking
Druk
Houding
Duurtijd
Observatie
6. Soorten ontlastingslavementen
Meeste gebruikte oplossingen :
· Fysiologisch serum : Nacl 0,9 %
· dulcolax opl.
· sodium phosphate
· guttalax
10. Terminologie
enteroclyse
hemorrhoiden
tympanisme
faecalomen
Darmstelsel
© Sabine Huybrecht
Pagina 6
Anus Praeter Naturalis (A.P.N.)
1.
Bepaling
Een kunstmatig (operatief) darmuitgang doorheen de buikwand aangelegd, ter evacuatie
van de faeces
= colostonie (colon + stoma(=opening))
2.
Aanwijzingen voor het aanleggen van een A.P.N.
a. Localisatie :
vb. : - ileostomie = dunne darm
- colostomie
- urostoma (ureterostomie)
b. A.P.N. is tijdelijke of blijvende aard afh. van de oorzaak :
1)
2)
3)
4)
5)
mechanisch ileus : afsluiting v/d darm door een hindernis
- invaginatie = inéénschuiving v/d dunne darm in de dikke darm
- gezwel
- vreemd voorwerp
colitis ulcerosa : ontsteking van het colon gepaard gaande met ulcusvorming
(zwering)
divertikels : uitstulpingen in de darm die ontsteken
ziekte van Crohn : chronische ontsteking van een deel van de darm
colon- en rectumcarcinoom
Darmstelsel
© Sabine Huybrecht
Pagina 7
