ONDERSTEUNINGSPLAN SAMENWERKINGSVERBAND 25-03 Goedgekeurd 30 november 2015 1 Inhoudsopgave VOORWOORD .............................................................................................................................. 4 INLEIDING .................................................................................................................................... 5 Ondersteuningsplan ............................................................................................................................. 5 Leeswijzer............................................................................................................................................. 5 Hoofdlijnen........................................................................................................................................... 5 De regio SWV 25-03 ............................................................................................................................. 7 De procedurele route ondersteuningsplan .......................................................................................... 8 1. VISIE EN AMBITIE ...................................................................................................................... 9 1.1 Ambitie ........................................................................................................................................... 9 1.2 Visie ................................................................................................................................................ 9 1.3 Basiswaarden ................................................................................................................................. 9 1.4 Van visie naar actie ...................................................................................................................... 10 1.5 Begrenzing ................................................................................................................................... 11 DE REGIO CIJFERMATIG IN KAART ............................................................................................................. 12 2. ORGANISATIE ......................................................................................................................... 13 2.1 Rechtsvorm en organogram ........................................................................................................ 13 2.2 Good governance ......................................................................................................................... 14 2.3 Een krachtige uitvoeringsorganisatie .......................................................................................... 14 2.4 Communicatie .............................................................................................................................. 15 3. DEKKENDE ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR .............................................................................. 16 3.1 Basisondersteuning - algemeen ................................................................................................... 16 3.2 Basisondersteuning ...................................................................................................................... 17 3.3 Extra ondersteuning..................................................................................................................... 17 3.4 Arrangementen ............................................................................................................................ 18 3.5 Bovenschoolse voorziening .......................................................................................................... 18 3.6 Afstemming met cluster 1 en 2 .................................................................................................... 21 3.7 Afstemming met gemeenten ....................................................................................................... 23 4. LEERLINGSTROMEN ................................................................................................................ 25 4.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 25 4.2 Het nieuwe arrangeren ................................................................................................................ 25 4.3 Toelaatbaarheid tot het VSO ....................................................................................................... 25 4.4 LWOO en PrO .............................................................................................................................. 26 4.5 Toewijzing van arrangementen ................................................................................................... 27 4.6 Taken en samenstelling toewijzingscommissie............................................................................ 27 4.7 Procedure van de toewijzingscommissie ..................................................................................... 28 4.8 Ontwikkelingsperspectief (OPP) .................................................................................................. 32 4.9 Bezwaar en beroep ...................................................................................................................... 33 5. DOORLOPENDE LEER-EN ONDERSTEUNINGSLIJNEN ................................................................. 34 5.1 PO-VO........................................................................................................................................... 34 5.2 SO-VSO ......................................................................................................................................... 34 5.3 VO-VSO......................................................................................................................................... 34 5.4 SO-VO ........................................................................................................................................... 35 5.5 (V)SO-VO ...................................................................................................................................... 35 5.6 VMBO-MBO ................................................................................................................................. 35 5.7 Aansluiting op arbeid ................................................................................................................... 35 5.8 Uitstroom naar dagbesteding ...................................................................................................... 36 5.9 Voorkomen thuiszitters ................................................................................................................ 36 2 5.10 Afspraken over overdracht ........................................................................................................ 36 6. OUDERBETROKKENHEID ......................................................................................................... 37 6.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 37 6.2 Samenwerking met ouders .......................................................................................................... 37 6.3 Ondersteuningsplanraad ............................................................................................................. 37 6.4 Ontwikkelingsperspectief en ouders ............................................................................................ 37 6.5 Geschillen ..................................................................................................................................... 38 6.6 Informatie voor ouders ................................................................................................................ 38 7. KWALITEIT .............................................................................................................................. 39 7.1 Wettelijk kader............................................................................................................................. 39 7.2 Kwaliteitszorgbeleid van het samenwerkingsverband ................................................................ 39 7.3 werkgroep kwaliteit ..................................................................................................................... 41 7.4 Verantwoording ........................................................................................................................... 44 8. FINANCIËN ............................................................................................................................. 45 8.1 Toelichting op de meerjarenbegroting ........................................................................................ 45 8.2 Risico-inventarisatie ..................................................................................................................... 47 8.3 Financiële informatie ................................................................................................................... 48 9. BEGRIPPENLIJST...................................................................................................................... 50 In het bijlagenboek van het Ondersteuningsplan zijn de volgende bijlagen opgenomen: Statuten Samenwerkingsverband Doetinchem VO; Medezeggenschapsreglement Ondersteuningsplanraad; Regiovisie ‘Nieuwe arrangeren Achterhoek’; Basisondersteuningsprofiel begeleidingsschool; Basisondersteuningsprofiel dialoogschool; Klachtenprocedure; Criteria LWOO en Pro; Managementstatuut; Treasurystatuut; Meerjarenbegroting. 3 VOORWOORD Sinds de start van Samenwerkingsverband Doetinchem VO is er veel gebeurd. Er moest nog veel uitgewerkt worden en er is inmiddels veel uitgewerkt. We hebben onze eerste ervaringen met passend onderwijs opgedaan. De inspectie heeft in maart 2015 ons werk onderzocht en daarover haar bevindingen met ons gedeeld. Eén opmerking van de inspectie was dat ons ondersteuningsplan inmiddels op onderdelen achterhaald is omdat er zo veel is gebeurd, gedaan en ontwikkeld. Er is nog een reden om het ondersteuningsplan te vernieuwen. Per 1 januari 2016 worden samenwerkingsverbanden verantwoordelijk voor de gelden voor Passend Onderwijs Leerweg ondersteunend onderwijs (LWOO) en praktijkonderwijs (PRO). Dat betekent een forse uitbreiding van budget en verantwoordelijkheid. In dit vernieuwde ondersteuningsplan is te lezen hoe wij dit organiseren en hoe wij de gelden gaan inzetten. Binnen het samenwerkingsverband hebben we ons nog steeds een aantal ambitieuze doelen gesteld: De realisatie van een stevig ondersteuningsniveau in alle reguliere VO-scholen; Het terugbrengen van het deelnemersvolume in het speciaal voortgezet onderwijs, praktijkonderwijs en leerwegondersteunend onderwijs; Het tot stand brengen van een kleine, krachtige bovenschoolse voorziening. Deze doelen blijven onverkort van kracht. We gaan verder op weg om deze doelen te bereiken. Een krachtige inspanning wordt van het samenwerkingsverband gevraagd en zeker ook van de scholen en in de scholen. Zonder aanpassing van het onderwijs zal een school niet in staat blijken om meer leerlingen binnen de eigen school te houden en minder leerlingen te verwijzen naar zwaardere vormen van onderwijs en begeleiding. Het samenwerkingsverband doet een beroep op de energie, de creativiteit en het doorzettingsvermogen van de samenwerkende scholen en van allen die daar werken. Wij vertrouwen erop dat met ieders inspanning wij onze doelen zullen bereiken W. Huiskamp, voorzitter ALV H. Baan, voorzitter a.i. bestuur 4 INLEIDING ONDERSTEUNINGSPLAN In dit ondersteuningsplan, dat minimaal elke vier jaar opnieuw wordt vastgesteld, leggen de bevoegde gezagen van de scholen in het SWV vast welke ondersteuning zij op hun scholen bieden, vanuit welke visie wij handelen en welke ambities hierbij leidend zijn (zie hoofdstuk 1). Op schoolniveau gebeurt dit in het zogenaamde schoolondersteuningsprofiel. Deze profielen gezamenlijk bepalen het ondersteuningsprofiel van het samenwerkingsverband dat uiteindelijk wordt vastgelegd in het OP. Het OP is daarmee een belangrijke informatiebron voor iedereen die wil weten hoe de ondersteuning in de scholen binnen het SWV is geregeld. Om die reden is het van belang dat alle betrokken partijen zich erin kunnen vinden. Het OP wordt vastgesteld na goedkeuring van de schoolbesturen in het samenwerkingsverband en de ondersteuningsplanraad (OPR) en wordt daarna ter goedkeuring naar de onderwijsinspectie gestuurd. Deze procedure is wettelijk vastgelegd. Het OP dat in april 2014 is opgesteld, had een algemeen karakter. Om verschillende redenen was het noodzakelijk het oorspronkelijke OP aan te passen: De OPR had het OP voor 1 jaar goedgekeurd. Deze goedkeuring is in april 2015 verlengd tot 1 januari 2016; De Inspectie heeft tijdens het inspectiebezoek van 5 maart 2015 geconstateerd dat het OP op een aantal punten achterhaald is. Er hebben zo veel ontwikkelingen plaatsgevonden in het SWV na goedkeuring van het OP dat het geen representatief beeld is van de actuele situatie; Vanaf 1 januari 2016 zijn de samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs ook verantwoordelijk voor lwoo en pro. Het ondersteuningsplan moet hierop worden aangepast. LEESWIJZER Hoofdstuk 1 beschrijft de visie en ambities van het SWV en aan welke voorwaarden voldaan moet worden om te bereiken wat we nastreven. Daarnaast zijn de grenzen aangegeven. Hoe de organisatie van het SWV in elkaar zit en voor welke rechtsvorm is gekozen staat beschreven in hoofdstuk 2. Het OP geeft een beeld van de extra ondersteuning die binnen het SWV beschikbaar is. Hierbij kan het gaan om fysieke voorzieningen, maar ook om zogenaamde arrangementen. In het OP is ook beschreven hoe (ouders van) leerlingen toegang tot deze voorzieningen kunnen krijgen en welke procedures hiervoor gelden (hoofdstuk 3). De toewijzingscommissie heeft een belangrijke rol bij het toewijzen van extra ondersteuning in het afgeven van toelaatbaarheidsverklaringen (TLV’s) voor VSO. Vanaf 1 januari 2016 komen daar ook de aanwijzingen voor LWOO en de TLV’s voor Pro bij. Hierover zijn afspraken gemaakt en de werkwijze van de toewijzingscommissie is vastgesteld (hoofdstuk 4) Als het kind centraal staat, is de aansluiting met primair onderwijs van wezenlijk belang. De afstemming tussen primair, speciaal en voortgezet onderwijs is een doorlopend proces. Het primair, speciaal en voortgezet onderwijs heeft elkaar nodig in verband met overdracht en goede advisering (hoofdstuk 5). Ondersteuning in het onderwijs voor leerlingen die dat nodig hebben raakt ook de jeugdzorg en voor sommige leerlingen de AWBZ-zorg. De jeugdzorg valt integraal onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Het is daarom van belang met de gemeenten in de regio van het SWV afstemming te vinden tussen jeugdzorg enerzijds en passend onderwijs anderzijds. Over het OP vindt op overeenstemming gericht overleg (OOGO) plaats tussen samenwerkingsverband en gemeentebesturen (hoofdstuk 6). Het OP legt daarnaast de zorg voor de kwaliteit van passend onderwijs in de regio vast en heeft zich hierbij te houden aan de kaders die daarvoor zijn gesteld (hoofdstuk 7). De uitvoering van het OP vindt plaats binnen de financiële kaders, zoals deze door de landelijke overheid zijn gesteld. Deze kaders en de daaraan gekoppelde middelen bieden enerzijds veel mogelijkheden om de uitgangspunten van passend onderwijs te realiseren, maar dwingen anderzijds ook tot het maken van keuzes (hoofdstuk 8). HOOFDLIJNEN We werken voortdurend aan verbeteringen op het gebied van passend onderwijs in de regio. Stapsgewijs komen we dichter bij meest optimale situatie. In eerste instantie is in schooljaar 2014/2015 de organisatiestructuur van het SWV met de bovenschoolse voorziening opgezet. In de loop van het schooljaar is besloten de Rebound/Herplaatsing samen te voegen met Herstart/Op de rails. In schooljaar 2015/2016 zullen deze op één locatie verder gaan als een gezamenlijke bovenschoolse voorziening. We zoeken naar een 5 geschikte locatie om op de langere termijn ook de samenwerking met Horizon en Het Graafschap College te kunnen intensiveren en de expertise te kunnen bundelen. Er is veel verbeterd in de communicatiestructuren van het samenwerkingsverband. Er zijn diverse interne en externe overleggen georganiseerd, o.a. met leerplicht, jeugdzorginstellingen en omliggende samenwerkingsverbanden PO en VO. Periodiek zijn er overleggen met de orthopedagogen, de JMW’ers en de coördinatoren onderwijsondersteuning die werkzaam zijn op de aangesloten scholen. Voor ambulant begeleiders wordt binnenkort ook een periodiek overleg georganiseerd. De toewijzingscommissie heeft sinds de start in augustus 2015 veel werk verzet en de eerste ervaringen opgedaan. Deze ervaringen zijn gebruikt om de procedures aan te scherpen en bij te stellen. Verminderen van bureaucratie en een efficiënte werkwijze zijn daarbij belangrijk. Om terugkeer naar het reguliere onderwijs te bevorderen zal de toewijzingscommissie komend jaar nadrukkelijker in overleg gaan met het VSO over leerlingen van wie terugkeer naar het regulier onderwijs mogelijk is. Het samenwerkingsverband heeft er voor gekozen om de licenties voor LWOO ongewijzigd te laten. De geldstromen zijn daarmee vanaf 1-1-2016 gegarandeerd. Ook voor de criteria en/of de duur van de LWOO aanwijzing is niet gekozen voor opting out. Doelstelling is om voor schooljaar 2016/2017 wel te kiezen voor opting out. Ook de criteria voor Pro zijn ongewijzigd. Met behulp van de PCL zal de toewijzingscommissie met een verkorte werkwijze het afgeven van aanwijzingen LWOO en TLV’s voor Pro voor haar rekening krijgen. De implementatie hiervan is een uitdaging voor komend jaar. De regulier scholen krijgen meer verantwoordelijkheid en financiële ruimte om arrangementen te organiseren op de scholen. De toegevoegde waarde hiervan is dat arrangementen minder ad hoc en meer vanuit inhoudelijke overwegingen georganiseerd kunnen worden. Doel is eveneens dat de arrangementen een structureler effect hebben op het algehele niveau van onderwijsondersteuning van de scholen. Daarnaast komt de administratieve last van het aanvragen van een arrangement bij de toewijzingscommissie te vervallen. De risico-inventarisatie die afgelopen jaar is gedaan, laat zien dat een aantal risico’s mogelijk financiële gevolgen heeft in de toekomst. Deze financiële risico’s zijn opgenomen in de meerjarenbegroting. De inhoudelijke stappen om de risico’s te beperken moeten nog worden uitgewerkt. Daarbij is het mogelijk niet halen van de streefaantallen VSO leerlingen (landelijk gemiddelde) het belangrijkste aandachtspunt. Het vergroten van de opnamecapaciteit van de reguliere scholen heeft prioriteit op de korte termijn. Vooral in de ontwikkeling van de differentiatie van het onderwijs zullen nog flinke stappen gemaakt moeten worden. Het kwaliteitszorg van het SWV is basaal vormgegeven. De grote lijnen zijn uitgezet en er zijn indicatoren benoemd. In de komende half jaar zal het kwaliteitsbeleid verder worden uitgewerkt en worden geïmplementeerd. Met behulp van nog te scholen medewerkers uit de scholen worden audits gehouden. Het SWV helpt scholen om de eigen ontwikkeling van de kwaliteitszorg en van de onderwijsondersteuning vorm te geven. 6 DE REGIO SWV 25-03 De gemeenten Doetinchem, Oude IJsselstreek en Doesburg liggen geheel binnen de grenzen van het samenwerkingsverband 25-03. Voor Bronckhorst geldt dat de postcodes 7233, 7234 en 7251 buiten het samenwerkingsverband vallen. Voor Montferland zijn dat de postcodes 6941 en 6942. Figuur 0.1: Samenwerkingsverband 25-03 In onderstaand overzicht zijn de vestigingen opgenomen die binnen het samenwerkingsverband liggen met het totaal aantal leerlingen op 1 oktober 2014. School Brinnr Locatie Gemeente Onderwijstype AOC Oost 01IC01 Doetinchem VMBO (incl LWOO) AOC Oost 01IC18 Dependance Doetinchem VMBO (incl LWOO) De Isselborgh VSO 01QH01 Doetinchem VMBO/Havo Ulenhof College 02FC00 Doetinchem Mavo/Havo/VWO Ludger College 02NZ00 Doetinchem Mavo/Havo/VWO Metzo College 02NZ01 Doetinchem VMBO (incl LWOO) Rietveld Lyceum 20DA00 Doetinchem Mavo/Havo/VWO Almende College 14UM00 Isala Silvolde Oude IJsselstreek Havo/VWO Almende College 14UM01 Bluemers Silvolde Oude IJsselstreek VMBO/Havo Almende College 14UM02 Wesenthorst Ulft Oude IJsselstreek VMBO (incl LWOO)/Havo Prakticon 26KH00 Doetinchem Praktijkonderwijs Figuur 0.2: Aantal leerlingen op 1 oktober 2014 voor de scholen binnen het SWV 25-03 inclusief VSO Aantal leerlingen 616 233 160 1459 1878 1205 1252 1017 531 792 378 De enige VSO-school die binnen het samenwerkingsverband ligt, is de Isselborgh (cluster 4). 160 leerlingen van de Isselborgh worden bekostigd door het samenwerkingsverband. Daarnaast bekostigt het samenwerkingsverband 206 leerlingen die binnen de grenzen van het samenwerkingsverband wonen en daarbuiten naar een cluster 3 of 4 school gaan. 185 daarvan naar scholen van de Onderwijsspecialisten. In onderstaande figuur zijn de VSO-leerlingen opgenomen die op dit moment (teldatum 1 oktober 2014) worden bekostigd door het samenwerkingsverband. Bestuursnaam Schoolnaam Gemeentenaam Categorie Eindtotaal 1 2 3 SOTOG VSO Klein Borculo Berkelland 66 66 SOTOG VSO De Isselborgh Doetinchem 160 160 De Onderwijsspecialisten Briant College Arnhem 10 10 De Onderwijsspecialisten De Vaart / Vierbeek College Renkum 10 10 De Onderwijsspecialisten Hamalandschool Oost Gelre 35 6 41 De Onderwijsspecialisten De Ziep/Christoffelschool Montferland 51 21 72 De Onderwijsspecialisten Het Aladon Aalten 7 7 De Onderwijsspecialisten SG Mariëndael Arnhem 18 8 26 Stichting (v)so De Brouwerij Sgm. So/vso De Brouwerij Renkum 9 9 Totaal 359 8 34 401 Figuur 0.3 VSO-leerlingen die worden bekostigd vanuit het SWV op 1 oktober 2014. NB: alleen scholen opgenomen met meer dan 5 leerlingen vanuit SWV 25-03 7 DE PROCEDURELE ROUTE ONDERSTEUNINGSPLAN Korte termijn Eind maart 19 mei 2015 Tweede helft mei 2 juni 2015 Begin juni 16 juni 2015 Tweede helft juni 1 september 2015 16 september 2015 10 november 2015 24 november 2015 15 december 2015 1 januari 2016 Verlengd akkoord OPR op ondersteuningsplan versie 29 april 2014 tot 1 januari 2016 Evaluatie ondersteuningsplan in bestuur Gewenste en noodzakelijke aanpassingen inventariseren (in ieder geval keuzes al dan niet opting out voor licenties en criteria LWOO) Aangepaste delen van het ondersteuningsplan uitwerken in conceptversie Rest van het ondersteuningsplan blijft ongewijzigd 1e Conceptversie aangepaste delen ondersteuningsplan in bestuursvergadering Verwerken eventuele wijzigingen Bestuur 2e conceptversie aangepaste delen ondersteuningsplan in ALV Verwerken eventuele wijzigingen ALV Aangepaste delen invoegen in ondersteuningsplan Lijst met wijzigingen toevoegen 3e conceptversie aangepast ondersteuningsplan aanbieden aan OPR OOGO van bestuur met 5 wethouders over 3e concept ondersteuningsplan Vaststellen ondersteuningsplan door Bestuur Goedkeuring ondersteuningsplan door ALV Definitieve versie aangepast ondersteuningsplan naar de inspectie. Voorzien van de keuzes al dan niet opting out voor licenties en criteria LWOO. Bij opting out aantoonbaar m.b.v. formulier dat aan de voorwaarden wordt voldaan. Aangepast ondersteuningsplan treedt in werking. Lange termijn Het ondersteuningsplan dat voor vier jaar is opgesteld is tussentijds gewijzigd. De resterende looptijd is tot 1 mei 2018. Jaarlijks zal er een evaluatiemoment plaatsvinden waarbij de OPR, de ALV en het bestuur betrokken zijn. Indien noodzakelijk wordt het OP op basis daarvan aangepast of aangevuld. 8 1. VISIE EN AMBITIE De visie is richtinggevend voor het beleid, de activiteiten en de werkprocessen van het samenwerkingsverband. Het beleid van het samenwerkingsverband is geformuleerd binnen en vanuit de Wet passend onderwijs en het Referentiekader Passend Onderwijs. Op basis daarvan zijn ook de ambities geformuleerd en de actiepunten die visie en ambities moeten realiseren. De visie en ambities worden gekaderd door een aantal wettelijke en financiële begrenzingen. 1.1 AMBITIE De leerlingen in het verzorgingsgebied van het nieuwe samenwerkingsverband krijgen, zoveel mogelijk schoolen thuisnabij, een passend onderwijsaanbod richting vervolgonderwijs, startkwalificatie of arbeidsparticipatie zodat zij de kans krijgen om volwaardig in de maatschappij te kunnen participeren en functioneren. Door een verantwoorde samenwerking met andere betrokken partijen en het delen van expertise creëren we voor de leerlingen een meerwaarde ten opzichte van de mogelijkheden van de afzonderlijke scholen. Dit doen wij op zodanige wijze dat we kennis en middelen bundelen om zo de kracht van de deelnemende scholen te versterken. Door onderscheid te maken tussen basisondersteuning en extra ondersteuning geven we een helder beeld van de ondersteuning waarvoor de scholen dan wel het samenwerkingsverband verantwoordelijkheid draagt. Het realiseren van deze ambitie moet ervoor zorgen dat in de regio geen leerlingen tussen de wal en het schip vallen en dat alle leerlingen het onderwijs, de begeleiding en ondersteuning krijgen die aansluiten bij zijn ondersteuningsbehoeften. 1.2 VISIE Passend onderwijs betekent dat iedere leerling het onderwijs en de ondersteuning krijgt waar zij of hij recht op heeft. Goed onderwijs is de basis van passende ondersteuning. Kwalitatief goed onderwijs betekent: goede prestaties; aandacht voor talentontwikkeling; opbrengstgericht werken; kunnen omgaan met verschillen; doorgaande schoolloopbanen; een professionele, lerende cultuur. Goede ondersteuning betekent dat er voor alle leerlingen een passend antwoord is op de ondersteuningsvraag die zij, bij het onderwijsleerproces, kunnen hebben. 1.3 BASISWAARDEN De ambitie en visie van het samenwerkingsverband worden gedragen door de volgende vier basiswaarden. 1. Kwalitatief goed onderwijs, zo regulier en thuisnabij mogelijk Het samenwerkingsverband staat voor kwalitatief goed onderwijs met een sterke basisondersteuning op alle VO-scholen. Vragen van leerlingen èn docenten naar ondersteuning worden zoveel als mogelijk op school beantwoord. We willen zo weinig mogelijk leerlingen verwijzen naar speciale voorzieningen. We benutten hierbij de preventieve inzet van ketenpartners. 2. Voor alle leerlingen een passende plek, gespecialiseerd indien nodig Het samenwerkingsverband staat voor een passende plek op school voor alle leerlingen die bij een VO- of VSOschool van één van de scholen in het samenwerkingsverband staan ingeschreven dan wel woonachtig zijn in één van de gemeenten van de regio 25.03 en ondersteuning behoeven. Een passende plek betekent een arrangement voor een leerling dat aansluit bij de ondersteuningsbehoefte van leerlingen, ouders, docenten en scholen. Het streven van het samenwerkingsverband is erop gericht om leerlingen, wanneer een arrangement binnen het reguliere onderwijs niet volstaat, zoveel mogelijk dichtbij huis een plek op een speciale voorziening te bieden. 3. Eén kind, één gezin, één plan, één contact Het samenwerkingsverband staat voor integrale ondersteuning aan leerlingen. Een passend onderwijsaanbod gaat vaak samen met opvoed- en opgroeiondersteuning. Ondersteuning op school is onderdeel van de totale ondersteuning en zorg rond een jongere en het gezin, op basis van het principe “Eén kind, één gezin, één plan, één contact”. 9 4. Continuïteit in de onderwijsloopbaan, geen thuiszitters Het samenwerkingsverband staat voor continuïteit in de onderwijsloopbaan, als onderdeel van een ononderbroken ontwikkeling van kinderen. Thuiszitten is onacceptabel omdat je daarmee de toekomst van de jongere op het spel zet. Het samenwerkingsverband zal al het mogelijke doen om thuiszitten te voorkomen. Leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte worden begeleid om een soepele overgang van PO naar VO en van VO naar MBO te bewerkstelligen. 1.4 VAN VISIE NAAR ACTIE Om de uitgangspunten van passend onderwijs in het SWV te vertalen naar een werkende en deels nieuwe praktijk moet het nodige gebeuren. Een directe taak voor de scholen is om hun basisondersteuning voortdurend te versterken. De scholen hebben een belangrijke rol in de opvang van leerlingen met een specifieke ondersteuningsvraag. Sommige scholen hebben al veel ervaring in het omgaan met verschillen, andere scholen wellicht wat minder. Voor vrijwel alle scholen zal gelden dat ze hun bekwaamheden moeten vergroten om meer leerlingen met speciale ondersteuningsbehoeften op te kunnen vangen. In de acties wordt een scheiding gemaakt tussen de uitgangspunten. Uiteraard is die scheiding kunstmatig. De maatregelen lopen in elkaar over. 1. Kwalitatief goed onderwijs, zo regulier en thuisnabij mogelijk Om de basisondersteuning te versterken wordt een aantal acties ondernomen: a. Het samenwerkingsverband staat voor een sterke basisondersteuning en kent daarvoor een hoge standaard. De scholen hebben zich verplicht om aan die basisondersteuning te voldoen. De standaard voor basisondersteuning is de leidraad en het minimum voor het opstellen van de schoolondersteuningsprofielen. In schoolondersteuningsprofielen is die standaard basisondersteuning herkenbaar. b. In het samenwerkingsverband wordt kennisdeling georganiseerd tussen de scholen om de basisondersteuning te versterken. Kennisdeling kan verschillende vormen hebben: scholing, kenniskringen, netwerken voor de specialisten en studiedagen. c. Het samenwerkingsverband ondersteunt experimenten op scholen die hun kennis willen vergroten op specifieke onderwijsbehoeften. De resultaten van de experimenten moeten overdraagbaar zijn naar andere scholen en een ‘good practice’ zijn voor andere scholen. Het samenwerkingsverband stelt een programma van eisen op en scholen kunnen een experimenteeraanvraag doen. d. De scholen zijn zelf verantwoordelijk voor handelingsbekwame docenten. Docenten beschikken als het ware over ‘passend onderwijs-competenties’. Het samenwerkingsverband ondersteunt de scholen bij het verwerven van die competenties/ bekwaamheden. e. Ter versterking van de basisondersteuning binnen het samenwerkingsverband maakt het VO waar nodig gebruik van enerzijds de expertise binnen het samenwerkingsverband en anderzijds de instellingen voor jeugdhulpverlening, jeugdmaatschappelijk werk, de jeugdgezondheidszorg, de GGZ en leerplicht. f. Jeugdmaatschappelijk werk en de expertise van het VSO is in voldoende mate beschikbaar op de reguliere VO-scholen. De professionals van het maatschappelijk werk en het VSO zijn zoveel mogelijk onderdeel van de ondersteuningsstructuur van de reguliere VO-school. g. De scholen brengen systematisch de extra ondersteuningsvragen van leerlingen in beeld en stemmen hier hun aanbod op af. Dit om zoveel mogelijk leerlingen die eerst waren aangewezen op het speciaal onderwijs (extra ondersteuning) in het regulier onderwijs te bedienen. 2. Voor alle leerlingen een passende plek, gespecialiseerd indien nodig a. Voor leerlingen die tijdelijk niet bediend kunnen worden in het regulier onderwijs en het VSO is er een bovenschoolse voorziening. Deze leerlingen blijven ingeschreven op de school van herkomst. b. De verblijfsduur op deze bovenschoolse voorziening is afgestemd op het perspectief van de leerling en vereist een bijzondere toelaatbaarheidsverklaring. Het doel is dat deze leerlingen wordt zo spoedig mogelijk terug kunnen keren naar het reguliere onderwijs dan wel kunnen doorstromen naar een passende onderwijsvoorziening. c. We maken gebruik van het dekkende netwerk aan expertise dat we in het SWV hebben. 10 3. Eén kind, één gezin, één plan, één contact a. Zodra er op kind- en/ of gezinsniveau ondersteuning plaatsvindt door personen van buiten de eigen school is het leidend principe: één kind – één plan. b. De scholen spreken met de gemeenten af dat er per school vanuit de Jeugdhulp één schoolmakelaar/ regisseur/ hulpverlener ter beschikking komt die de contacten onderhoudt tussen de interne zorgstructuur het netwerk in de jeugdhulpverlening. De scholen werken actief samen met de ketenpartners onder het uitgangspunt “Eén kind, één gezin, één plan, één contact”. De communicatielijnen met de jeugdhulp worden zo kort mogelijk gehouden en de ondersteuning vanuit de domeinen gezondheid, opvoed- en opgroeiondersteuning en veiligheid wordt zo doelmatig mogelijk georganiseerd. 4. Continuïteit in de onderwijsloopbaan, geen thuiszitters a. De overgang van P(S)O-V(S)O en van V(S)O naar MBO van leerlingen met ondersteuningsvragen wordt met een warme overdracht begeleid. De schoolbesturen van PO - VO - MBO versterken de afspraken over een effectieve overgang van leerlingen met een extra zorgvraag of ondersteuningsbehoefte. b. De overgang van leerlingen praktijkonderwijs of leerlingen VSO met een uitstroomprofiel arbeid of dagbesteding wordt met een warme overdracht en nazorg begeleid. c. Er is speciale aandacht voor leerlingen die langdurig thuiszitten. Om thuiszitten zoveel als mogelijk te voorkomen voeren alle scholen een actief verzuimbeleid. Het protocol leerplicht is hiervoor de basis. Indien een leerling langer thuiszit wordt door de school en leerplicht in overleg met het samenwerkingsverband een passende oplossing gezocht om te voorkomen dat de continuïteit van het onderwijs aan de leerling in gevaar komt. Indien nodig wordt er onderwijs op afstand georganiseerd of kan de leerling het onderwijs tijdelijk volgen in een tussenvoorziening. d. Voor jongeren die over onvoldoende vaardigheden beschikken om te kunnen worden bemiddeld naar een reguliere werkgever en voor wie regulier onderwijs niet voldoet om die vaardigheden te verwerven, is de voorziening Werknet bedoeld. Deze voorziening verbindt en ontwikkelt leer/werktrajecten op maat. 1.5 BEGRENZING Naast de ambities die passend onderwijs kent, zijn er ook kaders die ambities mogelijk begrenzen. Uiteraard is er de financiële begrenzing. Het samenwerkingsverband heeft te maken met een negatieve verevening en op termijn ook met krimpende leerlingenaantallen. De negatieve verevening wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door een relatief hoog aantal leerlingen in categorie 1 en categorie 3 van het VSO. De taakstelling van het samenwerkingsverband is om de omvang van alle categorieën van het VSO gefaseerd op de landelijke norm te krijgen in 2020 en het aantal PrO- en LWOO indicaties verminderen. Door het versterken van de basisondersteuning en het realiseren van arrangementen wordt deze taakstelling als moeilijk doch haalbaar beschouwd. Wat betreft de plaatsingen in categorie 2 en 3 van het VSO houdt het samenwerkingsverband rekening met een daling in de residentiële plaatsingen, als gevolg van beleid van de gemeente in de transitie jeugd. 11 DE REGIO CIJFERMATIG IN KAART Zoals onderstaande figuur laat zien heeft het samenwerkingsverband Doetinchem e.o., op 1 oktober 2014, 9.397 leerlingen die naar één van de reguliere scholen (inclusief PrO, exclusief VSO) voor voortgezet onderwijs gaan. We zien dat het totaal aantal leerlingen en het aantal PrO-leerlingen gestegen is in de afgelopen jaren. In de komende jaren zal de krimp zijn intrede doen. 1-10-2011 1-10-2012 1-10-2013 1-10-2014 LWOO 1.124 1.111 1.109 1.125 PRO 308 335 364 378 overig VO 7.590 7.615 7.778 7.894 totaal VO*) 9.021 9.061 9.251 9.397 Figuur 1.1: Aantal leerlingen LWOO, PrO, overig en totaal dat naar één van de scholen binnen het samenwerkingsverband gaat In de figuur hieronder is het aantal VSO-leerlingen opgenomen dat woont in het gebied van het samenwerkingsverband. Dit is van belang voor het budget zware ondersteuningsbekostiging dat het samenwerkingsverband ontvangt. We zien in een periode van 4 jaar een min of meer stabiel aantal leerlingen in categorie 1. 1-10-2011 1-10-2012 1-10-2013 1-10-2014 vso cat 1 372 376 363 373 vso cat 2 6 8 5 9 vso cat 3 49 47 43 38 vso totaal 427 431 411 420 Figuur 1.2: Aantal leerlingen VSO dat woont in het gebied van het SWV 25-03 In onderstaande tabel zien we dat de deelnamepercentages voor LWOO en PrO in het SWV 25-03 hoger liggen dan de landelijk gemiddelden. Daarbij daalt het LWOO en groeit het PrO. VO2503 1-10-2011 1-10-2012 1-10-2013 1-10-2014 Landelijk 1-10-2011 1-10-2012 1-10-2013 1-10-2014 LWOO 12,45% 12,26% 11,99% 11,97% PRO 3,41% 3,70% 3,93% 4,02% totaal 15,87% 15,95% 15,92% 15,99% 10,61% 10,71% 10,67% 10,48% 2,80% 2,84% 2,92% 2,96% 13,41% 13,55% 13,59% 13,45% Figuur 2.1: Deelnamepercentages LWOO en PrO binnen het SWV 25-03 en landelijk De percentages VSO categorie 1 en 3 liggen ruim boven het landelijk gemiddelde. VO2503 1-10-2011 1-10-2012 1-10-2013 1-10-2014 Landelijk 1-10-2011 1-10-2012 1-10-2013 1-10-2014 vso cat 1 4,12% 4,15% 3,92% 3,97% vso cat 2 0,07% 0,09% 0,05% 0,10% vso cat 3 0,54% 0,52% 0,46% 0,40% vso totaal 4,73% 4,76% 4,44% 4,47% 3,03% 3,08% 3,15% 3,15% 0,11% 0,11% 0,11% 0,12% 0,31% 0,31% 0,34% 0,34% 3,45% 3,51% 3,61% 3,62% 12 2. ORGANISATIE 2.1 RECHTSVORM EN ORGANOGRAM Het SWV 25-03 heeft gekozen voor de rechtsvorm van een vereniging. De vereniging kent twee bestuursorganen: de algemene ledenvergadering (ALV) en het bestuur. De ALV wordt gevormd door de schoolbesturen die lid zijn van de vereniging. De Onderwijsspecialisten participeert als opting in partner binnen het samenwerkingsverband als volwaardig lid. De finale besluitvorming in de vereniging, voor zover niet overgelaten aan het bestuur, is voorbehouden aan de ALV. De ALV heeft als taak om toezicht te houden op het beleid en het bestuur en op de gang van zaken binnen de vereniging. De ALV ziet toe op: het verwezenlijken van de doelstelling en het bereiken van de gewenste resultaten; het functioneren van de bestuursleden en het naleven van de wettelijke verplichtingen en de code goed bestuur; de rechtmatige verwerving van middelen en de aanwending van middelen. De ALV bestaat uit vier leden, zijnde bestuursleden van: Stichting AOC Oost-Nederland (AOC Oost); Stichting Achterhoek VO (Achterhoek VO); Stichting Speciaal Onderwijs Twente en Oost Gelderland (SOTOG); Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking (De Onderwijsspecialisten). De vereniging heeft een bestuur van acht leden, namelijk de rectoren/directeuren van de scholen in het samenwerkingsverband: AOC Oost (vestiging Doetinchem); Het Ludger College; Het Almende College; Het Rietveld Lyceum; PC College Ulenhof; PRAKTICON; De vestiging Isselborgh Doetinchem van SOTOG; De Onderwijsspecialisten. Het bestuur bestuurt de vereniging en is belast met de realisatie van de doelstelling van de vereniging, daaronder begrepen het voldoen aan de uitvoering van de wettelijke taken, de strategie en het beleid met de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling van de vereniging. Het bestuur legt verantwoording af aan de ALV over het gevoerde beleid. Het bestuur brengt periodiek verslag uit aan de ALV. De realisatie van het OP wordt onder verantwoordelijkheid van het bestuur uitgevoerd door de directeur. Hij bereidt de bestuursbesluiten voor en zorgt voor een adequate uitvoering. Verder is hij voorzitter van de toewijzingscommissie, geeft hij leiding aan de bovenschoolse voorziening en draagt hij zorg voor de verdere ontwikkeling van passend onderwijs in deze regio, conform de visie, ambitie en uitgangspunten zoals deze zijn verwoord in hoofdstuk 1. De Ondersteuningsplanraad is een speciale medezeggenschapsraad binnen de vereniging en bestaat uit een vertegenwoordiging van ouders, personeelsleden en eventueel leerlingen van de scholen in het samenwerkingsverband. De OPR heeft instemmingsrecht op het OP van het samenwerkingsverband. 13 In organogram vorm ziet de organisatie er daarmee als volgt uit: Secretariaat & administratie ALV (toezicht) OPR Bestuur (8 leden) Toewijzingscommissie Directeur Monitoring & kwaliteit Figuur 2.1 Organogram SWV 25-03 De scheiding van toezicht en bestuur is organiek vastgelegd: de ALV is het toezichthoudende orgaan en het bestuur is het bevoegde gezag van het samenwerkingsverband. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van beide organen zijn vastgelegd in de op 1 november 2013 vastgestelde statuten. 2.2 GOOD GOVERNANCE In de statuten zijn de verhouding en de verantwoordelijkheden tussen bestuur en toezicht vastgelegd. We streven naar een situatie waarin formele toezichthoudende en toetsende kaders (vanuit de ALV) gepaard gaan met voldoende bestuurlijke slagkracht en bijbehorende strategische en formele beslisruimte. Relevant om hierbij vermelden is dat de schoolbesturen primair verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van de basisondersteuning en het samenwerkingsverband voor de extra ondersteuning. De details over de inrichting van het samenwerkingsverband staan beschreven in de volgende documenten: Statuten Samenwerkingsverband VO Doetinchem; Medezeggenschapsstatuut van de Ondersteuningsplanraad; Mangementstatuut. 2.3 EEN KRACHTIGE UITVOERINGSORGANISATIE Uitgangspunt bij de inrichting van de organisatie van het samenwerkingsverband is dat deze met zo min mogelijk bureaucratie en overhead gepaard gaat. Op de scholen zelf wordt immers het verschil gemaakt. Tegelijkertijd zijn er voor de uitvoering van de wettelijke taken en onze beleidsambities mensen nodig. De volgende functies en organisatieonderdelen zijn hierbij cruciaal: Directeur: heeft een belangrijke sturende en verbindende rol, zie hiervoor ook het programma ‘bestuur, management, administratie & organisatie’ in de meerjarenbegroting Monitoring & kwaliteitszorg: zie hiervoor hoofdstuk 7 van dit OP en het programma ‘monitoring en kwaliteitszorg’ in de meerjarenbegroting Secretariaat & administratie: zie hiervoor het programma ‘bestuur, management, administratie & organisatie’ in de meerjarenbegroting Belangrijke organen binnen onze organisatie zijn de OPR en de toewijzingscommissie. 14 2.4 COMMUNICATIE Gedurende de ontwikkeling van het regionale beleid op Passend Onderwijs binnen het SWV is goede interne en externe communicatie belangrijk. Dit gezien de veelheid aan bestuurlijke werkgroepen, organisaties en partners de betrokken zijn bij Passend Onderwijs. Nieuwsbrieven worden gericht op een specifieke doelgroep, bijvoorbeeld het basisonderwijs, op het moment dat dat dienstig is. Bij het opstellen van de nieuwsbrief worden belanghebbenden betrokken (bijvoorbeeld het SWV PO). Om met name ouders en scholen te informeren is een website opgezet, met documenten, actuele informatie en relevante links. De volgende doelgroepen zijn betrokken bij het samenwerkingsverband en zijn de communicatiedoelgroepen: 1. Leden (schoolbesturen en hun scholen) binnen het samenwerkingsverband; 2. Externe organisaties: de gemeentes; leerplichtambtenaren; het MBO; aangrenzende samenwerkingsverbanden; het samenwerkingsverband PO; onderwijsinstellingen voor jeugdzorg; 3. Toeleverende scholen in het primair onderwijs, het speciaal basis onderwijs (SBO of SBAO) en speciaal onderwijs (SO). Belangrijk voor de communicatie binnen het samenwerkingsverband en voor de ontwikkeling van de onderwijsondersteuning zijn een aantal periodieke overleggen: 1. Coördinatoren onderwijsondersteuning (zorg coördinatoren) 2. Orthopedagogen 3. Jeugd maatschappelijk werkers In deze overleggen wordt gesproken over de voortgang van de ontwikkeling van de basisondersteuning in de scholen en de (veranderende) rol van de coördinator / orthopedagoog / jeugdmaatschappelijk werker. De directeur van het samenwerkingsverband krijgt in deze overleggen veel informatie over de voortgang in de scholen, mogelijke knelpunten en problemen. Informatie over doelen, middelen en resultaten van scholen en samenwerkingsverband worden besproken en gezamenlijk wordt gezocht naar manieren om tot verbetering te komen. Daarbij gaat het over visie, beleid, organisatie, taken en procedures. De uitwisseling van ervaringen tussen mensen in dezelfde rol en positie is positief en vaak inspirerend. Kritische noten ontbreken niet en helpen om tot verbetering te komen. Met grote regelmaat is er (telefonisch) overleg met individuele leerplichtambtenaren en beleidsambtenaren van de vijf gemeenten binnen ons gebied. Daarnaast komen de leerplichtambtenaren en de beleidsambtenaren ook als groep bij elkaar met de directeur van het samenwerkingsverband. Uitwisseling en afstemming tussen gemeenten en samenwerkingsverband op beleidsterrein en uitvoering is van groot belang. Met de leerplichtambtenaren is naast veel overleg over leerlingen ook het gesprek nuttig over aanpak en werkwijze bij verzuim van leerlingen. 15 3. DEKKENDE ONDERSTEUNINGSSTRUCTUUR In het SWV worden de uitgangspunten uit de notitie Het nieuwe arrangeren in de Achterhoek (2013) onderschreven. Het in deze notitie gehanteerde onderscheid tussen een begeleidingsschool (regulier voortgezet onderwijs) en een dialoogschool (LWOO en Praktijkonderwijs) wordt in de OP overgenomen: in feite gaat het om twee onderscheiden profielen van basisondersteuning. In dit hoofdstuk staan de basisondersteuning en extra ondersteuning centraal. In hoofdstuk 4.2 wordt verder ingegaan op het nieuwe arrangeren. Er wordt van arrangementen gesproken wanneer er een combinatie is van onderwijs en extra ondersteuning waarvoor aanspraak wordt gemaakt op middelen vanuit het samenwerkingsverband die de basisbekostiging overstijgen. De beide basisondersteuningsprofielen begeleidingsschool en dialoogschool zijn als bijlagen opgenomen in het bijlagenboek van het OP. 3.1 BASISONDERSTEUNING - ALGEMEEN Wettelijk is vastgelegd dat het samenwerkingsverband het niveau van basisondersteuning vastlegt in het OP: de wet biedt ruimte om hieraan een eigen invulling te geven en daarover afspraken te maken. We omschrijven basisondersteuning als het door het samenwerkingsverband afgesproken geheel van preventieve en lichte curatieve interventies die binnen de onderwijsondersteuningsstructuur van de school planmatig en op een overeengekomen kwaliteitsniveau, eventueel in samenwerking met ketenpartners, worden uitgevoerd. In deze omschrijving zijn dus vier aspecten te onderscheiden. 1. Preventieve en lichte ondersteuning Onder preventie verstaan we de basisondersteuning voor alle leerlingen die er op is gericht om tijdig leerproblemen en opgroei- en opvoedproblemen te signaleren. In de beschrijving van de basisondersteuning worden de lichte curatieve interventies vastgelegd voor leerlingen met dyslexie, meer of minder gemiddelde intelligentie, fysieke beperkingen of voor leerlingen die behoefte hebben aan extra sturing op pedagogisch vlak. 2. Onderwijsondersteuningsstructuur In het ondersteuningsprofiel van de school wordt in ieder geval aangegeven wat de expertise is van het (ondersteunings)team voor wat betreft preventieve en (licht) curatieve interventies en hoe die zichtbaar zijn in de onderwijsorganisatie van de school. 3. Planmatig werken De indicatoren ondersteuning en begeleiding, zoals die door de onderwijsinspectie in het toezichtkader VO zijn vastgelegd, vormen hiervoor het uitgangspunt. 4. Kwaliteit van de basisondersteuning Criterium hiervoor is het landelijk vastgestelde toezichtkader van de onderwijsinspectie waarin een minimumnorm voor basiskwaliteit wordt omschreven: de opbrengsten van de school zijn tenminste voldoende en daarnaast voldoen het onderwijsleerproces en de ondersteuning en begeleiding aan de gestelde norm. Samenvattend verstaan we onder basisondersteuning de door het samenwerkingsverband afgesproken preventieve en licht curatieve interventies die: eenduidig geldend zijn voor het VO binnen het hele samenwerkingsverband, uitgevoerd worden binnen de ondersteuningsstructuur van de school en onder regie en verantwoordelijkheid van de school, indien nodig worden ondersteund met de inzet van expertise van andere scholen en soms met de inzet van ketenpartners en zonder indicatiestelling en op het overeengekomen kwaliteitsniveau planmatig worden uitgevoerd. 16 3.2 BASISONDERSTEUNING Op alle scholen binnen het samenwerkingsverband is door Sardes een audit gedaan naar de zorgstructuur van de scholen. Deze audit geeft een foto van de stand van zaken in 2012 van de schoolzorgstructuur op vijf velden, namelijk; 1. de hoeveelheid aandacht en tijd die aan de zorg wordt besteed; 2. het onderwijsmateriaal; 3. de ruimtelijke omgeving; 4. de beschikbare expertise; 5. de samenwerking met andere instanties. Op basis van deze vijf velden zijn de scholen ingedeeld naar ondersteuningsprofielen. Er zijn vier ondersteuningsprofielen: Netwerkschool; Begeleidingsschool; Dialoogschool; Integratieschool. De profielen verschillen in niveau van dialoog en het niveau van aanpassingen die ingezet worden. Onder deze vierdeling van profielen ligt een dimensie die loopt van gesegregeerd (‘exclusief’) naar geïntegreerd onderwijs (‘inclusief’). Met andere woorden: de netwerkschool profiteert adequaat en optimaal van de geïnstitutionaliseerde speciale (onderwijs)ondersteuning binnen andere instellingen, zoveel mogelijk gelegen in de directe omgeving van de school. De onderwijsondersteuning is aanwezig in andere speciale scholen of in gespecialiseerde zorginstellingen als een revalidatiecentrum. Op de integratieschool daarentegen is in principe alle speciale onderwijsondersteuning 'in huis’ aanwezig om leerlingen met ondersteuningsbehoefte te voorzien van adequate begeleiding, mede door een vaste partnerrelatie met zorginstellingen buiten het onderwijs, zoals het genoemde revalidatiecentrum. De ondersteuningsprofielen kunnen benaderd worden vanuit een ‘ontwikkelingsperspectief’, waarbij de netwerkschool als beginfase en de integratieschool als eindfase wordt gezien. Deze indeling heeft er uiteindelijk toe geleid dat elke school binnen het samenwerkingsverband tenminste functioneert als begeleidingsschool en dat scholen met LWOO-afdelingen en praktijkscholen aan de voorwaarden van de dialoogschool voldoen. Beide profielen zijn nader uitgewerkt in het basisondersteuningsprofiel begeleidingsschool en het basisondersteuningsprofiel dialoogschool. De individuele scholen hebben uiteindelijk te voldoen aan deze profilering en kunnen op basis hiervan bepalen waar zij op dit moment staan. De scholen geven dit in het schoolondersteuningsprofiel duidelijk aan en maken daarbij ook inzichtelijk welke interventies nog nodig zijn om aan deze profilering kunnen (blijven) te voldoen (= de ontwikkelagenda van de school). Eind 2014 is in gesprekken met de scholen gekeken naar het niveau van de basisondersteuning. Alhoewel er verschillen zijn tussen de scholen onderling zijn er grote stappen gemaakt. De schoolzorgstructuur van de VOscholen is grotendeels op orde als het gaat om de ruimtelijke omgeving en de samenwerking met andere instanties. De VO-scholen werken vooral aan het belangrijkste aandachtspunt, namelijk een betere differentiatie in de klas. Daarnaast behoeft de planmatige aanpak aandacht en is er nog niet op alle scholen sprake van samen met ouders. Alle scholen hebben een schoolondersteuningsprofiel opgesteld. 3.3 EXTRA ONDERSTEUNING Een hoog niveau van basisondersteuning laat onverlet dat een deel van de leerlingen extra ondersteuning nodig heeft. Zij kunnen gebruik maken van de zogenaamde onderwijs- en zorgarrangementen. Voor alle vormen van onderwijsondersteuning die de basisondersteuning overstijgen hanteren wij het begrip extra ondersteuning. Binnen het samenwerkingsverband wordt een dekkende infrastructuur van extra onderwijsondersteuning ingericht om alle leerlingen met een extra ondersteuningsvraag een passend aanbod te bieden. Deze extra onderwijsondersteuning omvat alle vormen en combinaties van onderwijs, ondersteuning en/of zorg die de basisondersteuning overstijgen. De grens tussen basisondersteuning en extra ondersteuning wordt door het samenwerkingsverband bepaald. Aan de bovenkant wordt de extra ondersteuning begrensd door het beschikbare budget van het samenwerkingsverband. De extra onderwijsondersteuning wordt georganiseerd in de vorm van arrangementen. Deze kunnen variëren van licht curatief en tijdelijk van aard tot intensief en langdurend of structureel van aard. 17 3.4 ARRANGEMENTEN We kennen binnen het SWV een aantal vaste arrangementen waar leerlingen alleen kunnen worden geplaatst als de toewijzingscommissie een verwijzing of aanwijzing of een toelaatbaarheidsverklaring heeft afgegeven. Het gaat dan om de volgende arrangementen: Voortgezet speciaal onderwijs Praktijkonderwijs (TLV van de toewijzingscommissie vanaf 1 januari 2016) Leerweg Ondersteunend Onderwijs (aanwijzing van de toewijzingscommissie van af 1 januari 2016) Boven schoolse voorziening (Rebound/Herplaatsing en Herstart/Op de rails). Daarnaast is de voorziening Horizon beschikbaar. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid om in uitzonderlijke gevallen een aanvraag te doen voor: Individuele arrangementen op reguliere scholen Arrangementen op de VO-scholen Voor de individuele arrangementen op de VO-scholen gelden vanaf 1 januari 2016 de volgende afspraken: Alle reguliere VO-scholen, inclusief de scholen met een LWOO afdeling en de Praktijkschool, krijgen per leerling een bedrag uit het beschikbare budget. Voor leerlingen die na tussenkomst van de toewijzingscommissie zijn geplaatst op de bovenschoolse voorzieningen is er indien nodig dus geld beschikbaar op de VO-school waar de leerling is ingeschreven. De school kan deze middelen naar eigen inzicht inzetten voor extra, tijdelijke arrangementen voor zowel individuele leerlingen als groepjes leerlingen. Het samenwerkingsverband houdt 10% apart voor zeer bijzondere, zware (en kostbare) gevallen. In de oorspronkelijke meerjarenbegroting en de begroting van 2015 zijn middelen vrijgemaakt voor arrangementen die op individuele basis worden toegekend door de toewijzingscommissie. Een enkele keer is hiervan ook gebruik gemaakt. In de praktijk blijkt de route langs de toewijzingscommissie ingewikkelder dan gedacht. Vooraf is niet altijd duidelijk hoe lang het individuele arrangement zal duren en welke kosten er precies mee gemoeid zijn. De VO-scholen worstelen met de aanvraag. Voor de toewijzingscommissie zijn het tijdrovende aanvragen en ook voor hen is het lastig te bepalen welke bedragen reëel zijn. Bovendien maakt de ene school in veel mindere mate gebruik van de beschikbare middelen dan de andere. Daarom is er voor gekozen om vanaf 1 januari 2016 de middelen voor arrangementen op de VO-scholen anders in te zetten. Middelen zijn primair bedoeld voor ondersteuning van leerlingen op de VO-scholen, voor individuele arrangementen op maat of voor kleine groepen leerlingen. De bedoeling is door deze extra arrangementen op de VO-scholen de uitstroom naar zwaardere arrangementen te verminderen. Waar mogelijk kan het leiden tot duurzame versterking van expertise in de basisondersteuning. Voor de verantwoording stelt de school jaarlijks een rapportage op over besteding, effecten en resultaten. Over deze rapportage wordt door school en toewijzingscommissie, verantwoordelijk voor de toewijzing van arrangementen, samen het gesprek jaarlijks gevoerd. 3.5 BOVENSCHOOLSE VOORZIENING Rebound en Herplaatsing Het SWV heeft een kleine OPDC-functie met als hoofdtaken Rebound en het begeleiden van Herplaatsingstrajecten. Rebound biedt onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die om bepaalde redenen tijdelijk niet op de eigen school kunnen blijven, maar waarvan de verwachting is dat ze daar naar een intensief traject wel kunnen terugkeren. Bij Herplaatsing gaat het om leerlingen voor wie een plaats elders op een school meer perspectief biedt voor een succesvolle (vervolg) schoolloopbaan. Tijdens het traject bij Herplaatsing wordt uitgezocht welke plek het best passend is of wacht de leerlingen op plaatsing elders. Er was in schooljaar 2014/2015 plaats voor ca. 60 VO en VSO leerlingen (Rebound en Herplaatsing samen). Uitgangspunt was drie groepen met een groepsgrootte van maximaal 12 leerlingen en een verblijfsduur van drie maanden een eventuele met een verlenging van nog eens drie maanden. Het SWV heeft de ambitie dat de basisondersteuning op de VO-scholen zich ontwikkeld tot het afgesproken niveau van begeleidingsschool. Voor het praktijkonderwijs en de scholen met LWOO gaat het om een ontwikkeling naar het niveau van dialoogschool. Deze ontwikkeling moet ertoe leiden dat er gaandeweg minder gebruik wordt gemaakt van de Rebound/Herplaatsing. We verwachtten een afbouw van 10% per jaar, 18 waarbij de voorziening binnen vijf jaar gehalveerd zou kunnen worden. In schooljaar 2014/2015 is gestart met twee klassen, een klas minder dan waar in eerste instantie van uitgegaan werd. In de eerste maanden bleven de aanmeldingen uit. Uiteindelijk hebben slechts 15 leerlingen voor een kortere of langere periode op de bovenschoolse voorziening les en ondersteuning gekregen. Herstart / Op de rails Onder het programma Herstart en Op de Rails ligt een convenant met het oude samenwerkingsverband waarin de invulling en vormgeving verder is geregeld. Herstart helpt leerplichtige leerlingen die niet naar school gaan (thuiszitters) in een traject van 16 weken weer naar school te gaan. Herstart heeft twee doelstellingen: 1. Bepalen welke school het beste past bij de thuiszitter; 2. De thuiszitter weer leren wennen aan het ritme en de regelmaat van naar school gaan. Om deel te nemen aan Herstart moet een leerling: 1. Meer dan vier weken thuiszitten, zonder uitzicht op plaatsing op een school; 2. Bekend zijn bij een leerplichtambtenaar; 3. Geen indicatie CvI-indicatie of TLV hebben voor speciaal onderwijs; 4. Niet in een traject naar een TLV zitten. Bij Op de Rails doet de leerling mee aan een onderwijsprogramma dat veel persoonlijke aandacht en begeleiding biedt. Er wordt gewerkt met duidelijke regels en afspraken om de te bereiken dat de leerling de kans krijgt een nieuwe start te maken. Een leerling kan deelnemen aan Op de Rails als: 1. Er structurele gedragsproblemen zijn, waardoor de veiligheid van de leerling, medeleerlingen en/of leerkrachten in gevaar komt; 2. Er geen sprake is van een geclassificeerde stoornis; 3. Hij of zij naar het regulier onderwijs gaat; 4. Hij of zij meer zorg en aandacht nodig heeft dan de huidige school kan bieden; 5. Er geen CvI-indicatie of TLV is voor speciaal onderwijs; 6. Hij of zij niet in een traject naar een TLV zit; 7. Hij of zij ingeschreven blijft op de school van herkomst. In de regio Doetinchem en omgeving worden Herstart en Op de Rails in een gezamenlijk programma aangeboden. Er kunnen maximaal 8 leerlingen tegelijkertijd aan deelnemen. De bekostiging vanuit het REC is vervallen. De middelen zijn als lumpsum bedrag toegedeeld aan samenwerkingsverbanden. In schooljaar 2014/2015 hebben 4 leerlingen gebruik gemaakt van Herstart/Op de rails. Nieuwe bovenschoolse voorziening Op basis van de ervaringen in schooljaar 2014/2015 heeft het bestuur geconcludeerd dat de Rebound/Herplaatsing nu al gehalveerd kan worden. Door het beperkte aantal leerlingen dat in schooljaar 2014/2015 van de voorziening gebruik heeft gemaakt, vallen de inkomsten tegen en is in stand houden van een voorziening met twee klassen niet langer verantwoord. Ook Herstart/Op de Rails had een tegenvallend leerlingenaantal. Beide voorzieningen gaan vanaf schooljaar 2015/2016 samen verder op één locatie als bovenschoolse voorziening. In eerste instantie wordt uitgegaan van twee klassen. Uitgangspunten Op basis van en naar aanleiding van het voorafgaande zijn de volgende uitgangspunten voor de toekomstige bovenschoolse voorziening geformuleerd: De voorziening valt onder het nieuwe samenwerkingsverband; De relatie met de vraag uit het VO staat centraal en daarom is deze voorziening ook gekoppeld aan het VO. Leerlingen staan/blijven ingeschreven op een van de VO-scholen van het SWV; De opvang van leerlingen is altijd van tijdelijke aard; Doel is terugleiden naar de school van herkomst of een andere, best passende, school bijvoorbeeld bij voorkeur binnen het samenwerkingsverband, binnen het MBO of Werknet; De voorziening maakt gebruik van de expertise die binnen het hele samenwerkingsverband aanwezig is; Rebound en Herplaatsing worden qua locatie samengevoegd met Herstart en Op de Rails. In een later stadium is ook samengaan of intensieve samenwerking met Horizon en eventueel het MBO (Graafschap College en AOC) het doel. 19 Afspraken Het SWV stuurt de toewijzing voor de bovenschoolse voorziening aan via de toewijzingscommissie en beheert/verdeelt de middelen. De directeur van het samenwerkingsverband stuurt de voorziening aan en de medewerkers zijn in dienst van het samenwerkingsverband en vallen onder de cao VO. Het samenwerkingsverband kan uiteraard ook besluiten om de administratie en/of het werkgeverschap bij een andere partij onder te brengen als daar aanleiding toe is. De toekomstige bovenschoolse voorziening is in ieder geval niet: Een voorziening met expertise over indicatiestelling; deze expertise is ondergebracht bij de toewijzingscommissie en valt als onderdeel van het samenwerkingsverband onder de directe verantwoordelijkheid van de directeur; de directeur verantwoordelijk voor het opzetten van een kennisnetwerk expertise waarin de experts op de VO en VSO scholen kennis kunnen delen; Een voorziening die binnen het samenwerkingsverband en voor de individuele scholen expertisedeling organiseert en de zorgexpertise onderhoudt; deze taak is voor de directeur van het samenwerkingsverband. Doel Het doel van de bovenschoolse voorziening is om de leerlingen terug te leiden naar de school van herkomst of een andere, best passende, school bijvoorbeeld bij voorkeur binnen het samenwerkingsverband, binnen het MBO of Werknet (Herplaatsing) om zo hun schoolloopbaan met succes te kunnen vervolgen. Relatie met het VO de Rebound-leerlingen krijgen les conform de afspraken met de school van herkomst; er is een actieve betrokkenheid van de school bij de eigen leerlingen: bij Rebound tot de leerling terug is op school (of in een uitzonderlijk geval elders) of elders verantwoord is geplaatst en overgedragen; met andere woorden: plaatsing in de bovenschoolse voorziening ontslaat de school niet van de verantwoordelijkheid voor de eigen leerlingen. Huisvesting Met ingang van schooljaar 2015/2016 zullen Rebound/Herplaatsing en Herstart/Op de rails in hetzelfde pand worden gehuisvest en worden samengevoegd tot een bovenschoolse voorziening. In schooljaar 2015-2016 kan de bovenschoolse voorziening op de locatie Zaagmolenpad blijven, als onderhuurder van het Metzo College. Deze oplossing geeft het samenwerkingsverband tijd en ruimte om vervolgens op zoek te gaan naar geschikte huisvesting voor de toekomst. Omdat het ultieme doel is de leerlingen terug te leiden naar het reguliere onderwijs, is het aan te bevelen de leerlingen zo dicht mogelijk bij het VO te houden. Hierbij kan wel de expertise van een VSO-school ingezet worden om tot een betere ondersteuning te komen. Dit staat enigszins op gespannen voet met de wens om te streven naar een bundeling van expertise met Horizon en eventueel Het Graafschap College. Huisvestingsvoorwaarden voor de bovenschoolse voorziening zijn: op één plek; maximaal drie klaslokalen (waaronder praktijkruimte) geconcentreerd in de school; afgeschermd met een eigen structuur; ruimte voor het afbouwprogramma; betaalbaar en organiseerbaar. Horizon De Horizon is een onderdeel van Lindenhout. Horizon biedt in samenwerking met onderwijs, jeugdhulpverlening en gemeenten daghulp aan jongeren, om tot een beter toekomstperspectief te komen. Het gaat om jongeren die in aanleg beschikken over normale ontwikkelingsmogelijkheden. Horizon kent 15 onderwijsplaatsen voor leerlingen uit het VO en MBO. In samenwerking met Lindenhout wordt het onderwijs verzorgd door SOTOG (cluster 4). De leerlingen zijn vanwege een complexe problematiek in het reguliere onderwijs voortijdig schoolverlaters of dreigen dat te worden. Tot nu toe komen deze leerlingen in aanmerking voor plaatsbekostiging. Plaatsbekostiging is zware zorg bekostiging en in dit construct, categorie 1 bekostiging. De drie bestaande programma’s zijn in samenhang met de bovenschoolse voorziening opnieuw beoordeeld. Onderzocht is of Herstart, Op de Rails, Horizon, Rebound en Herplaatsing overlap hebben op inhoud en 20 doelgroep. Daarnaast is bekeken of nu wordt voorzien in de expertise zoals die wenselijk is binnen de nieuwe bovenschoolse voorziening. Conclusie van het onderzoek is dat de doelgroepen verschillend zijn en die verschillen naar verwachting ook in de toekomst zullen blijven bestaan. De voorzieningen sluiten qua inhoud en expertise nog steeds aan bij de vraag. Overlappen zijn er vooral op het personele vlak. Conclusie van het onderzoek is dat er mogelijkheden worden gezien om de genoemde programma’s en bovenschoolse voorzieningen in een gebouw samen te voegen met behoud van verschillende functionaliteiten in aparte groepen. Samenvoeging van expertise in onderwijs en begeleiding tot een team voor de gecombineerde bovenschoolse voorziening zal tot kwaliteitsverbetering leiden. Een groter team heeft als voordeel dat er betere opvangmogelijkheden zijn bij ziekte van collega’s waardoor de voortgang van de begeleiding en het onderwijs meer gewaarborgd blijft. Ook bij excessen is er meer ondersteuning mogelijk. Contacten met jeugdzorg verlopen beter vanuit een punt. In augustus 2015 gaan de programma’s Herstart en Op de Rails en Rebound en Herplaatsing samen verder op een locatie. Horizon sluit om organisatorische redenen later aan. Streven is om uiterlijk met ingang van schooljaar 2016/2017 een gezamenlijke bovenschoolse voorziening te realiseren. Met cluster 1 en 2 zijn werkafspraken gemaakt, die terug te vinden zijn in § 3.6. 3.6 AFSTEMMING MET CLUSTER 1 EN 2 In de huidige situatie werken de scholen voor voortgezet onderwijs samen in 83 samenwerkingsverbanden om de lichte ondersteuning voor leerlingen te regelen. De scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs werken samen in 34 regionale expertisecentra. Met de invoering van passend onderwijs gaan alle scholen in een regio (met uitzondering van scholen in cluster 1 en 2) deel uitmaken van een (nieuw) samenwerkingsverband. Cluster 1 heeft vanwege de schaalgrootte en de specialistische expertise een landelijke systematiek, met budgetfinanciering en zonder landelijk vastgestelde criteria. Omdat de situatie voor cluster 2 vergelijkbaar is met cluster 1, haakt cluster 2 in de nieuwe situatie aan bij de landelijke systematiek van cluster 1. Net als in cluster 1 wordt in cluster 2 een beperkt aantal instellingen ingericht die het onderwijs gaan verzorgen. De huidige vestigingen voor cluster 2 gaan op termijn op in die instellingen. Dat moet heel zorgvuldig gebeuren en heeft daarom tijd nodig. Daarom geldt tot 1 augustus 2015 een overgangsperiode. Tot die tijd vallen de scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs onder de huidige besturen en worden nog niet overgedragen aan de instellingen in oprichting. Wel zijn de instellingen in oprichting per 1 augustus 2014 een rechtspersoon en moeten ze een commissie van onderzoek hebben ingericht. Dat betekent dat de rec’s, de commissies voor de begeleiding en de commissies voor de indicatiestelling per 1 augustus 2014 ophouden te bestaan. De instellingen in oprichting voeren vanaf 1 augustus 2014 een deel van de taken van de instelling uit, zoals die in de wet zijn beschreven. Namelijk: indiceren (toelaatbaarheid tot het (voortgezet) speciaal onderwijs of begeleiding binnen het regulier onderwijs); het leveren van begeleidingsarrangementen; trajectbegeleiding van ouders. Met ingang van 1 augustus 2015 is de samenstelling van de instellingen definitief en zijn de instellingen volledig ingericht. De huidige scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs zijn bestuurlijk ondergebracht bij de instellingen. In het kader van passend onderwijs zal er overleg en eventueel samenwerking zijn tussen het SWV en cluster 1 en 2. Wanneer er samengewerkt gaat worden in de vorm van aanbieden arrangementen, dan zal cluster 1 of 2 afstemmen met de directeur van het SWV. Cluster 1: Visio Na de invoering van de Wet Passend Onderwijs zal het onderwijs in Cluster 1 landelijk georganiseerd blijven. De redenen hiervoor zijn de beperkte omvang van de doelgroep en de specialistische expertise. In deze regio is Koninklijke Visio de organisatie die de ondersteuning voor blinde en slechtziende leerlingen (Cluster 1) biedt. Cluster 1 gaat wettelijk geen deel uitmaken van het samenwerkingsverband. Vanuit Visio Onderwijs is er een contactpersoon verbonden aan het samenwerkingsverband die benaderd kan worden bij vragen rondom het onderwijs aan visueel beperkte leerlingen. Het streven van Visio Onderwijs is zoveel mogelijk kinderen met een visuele beperking op reguliere, of andere vormen van speciale, scholen onderwijs te laten volgen. Op dit moment wordt bijna 75% van de leerlingen door de Ambulant Onderwijskundige Dienst van Visio begeleid. Om dit te realiseren wordt ondersteuning op maat 21 geboden. Op basis van de onderwijsbehoeften van het kind en de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht wordt een Begeleidingsplan opgesteld. Ondersteuning aan docenten en leerlingen kan bestaan uit: ambulante onderwijskundige begeleiding, advies, coaching, instructie, collegiale consultatie en cursussen. Naast ondersteuning door de ambulant onderwijskundig begeleider blijven er financiële middelen beschikbaar t.b.v. de visueel beperkte leerling. De toekenning van deze middelen zal centraal via Cluster 1 gaan lopen. Zodra de exacte invulling hiervan bekend is, wordt deze gecommuniceerd met de scholen en samenwerkingsverbanden. Wanneer sprake is van (een vermoeden van) een visuele beperking, kunnen ouders, maar ook de school, hun kind aanmelden bij Koninklijke Visio. Na onderzoek, beoordeelt de Commissie van Onderzoek of het kind op basis van de landelijke toelatingscriteria recht heeft op een Cluster 1 indicatie. Hierbij wordt ook aangegeven of het kind recht heeft op ambulant onderwijskundige begeleiding of op onderwijs op één van de scholen voor leerlingen met een visuele beperking van Visio. Cluster 2: Kentalis Voor leerlingen met een auditieve en/of communicatieve beperking (t.g.v. doofheid, slechthorendheid en/of ernstige spraaktaalmoeilijkheden, eventueel in combinatie met een autisme spectrumstoornis), die ingeschreven staan bij de scholen van het samenwerkingsverband en waarbij de onderwijsbehoefte de zorgplichtmogelijkheden van de scholen in het samenwerkingsverband overstijgt, werkt het samenwerkingsverband samen met de Stichting Kentalis Onderwijs, te Arnhem. De gemaakte afspraken van deze samenwerking zijn ten aanzien van: Basisondersteuning Wanneer de schoolinterne zorg ontoereikend is en vragen rondom een vermoede cluster2 problematiek niet beantwoord kunnen worden, kan een aanvraag voor Consultatie en Advies worden gedaan bij Kentalis Onderwijs. Het invullen van een signaleringsinstrument (in ontwikkeling) door de school t.a.v. vermoede cluster2-problematiek gaat hier aan vooraf. Consultatie en advies zijn kosteloos. Extra onderwijsondersteuning Wanneer blijkt, dat schoolinterne zorg en, indien van toepassing, schoolnabije zorg vanuit het samenwerkingsverband, de school en/of het samenwerkingsverband niet volledig aan haar zorgplicht kan voldoen, dan wordt bij Kentalis Onderwijs extra onderwijsondersteuning aangevraagd. De kosten van de extra onderwijsondersteuning komen ten laste van Kentalis Onderwijs (cluster 2 budget). De onderwijsondersteuning van Kentalis kan bestaan uit: 1. het begeleiden van een individuele leerling (licht arrangement); 2. het beschikbaar stellen door Kentalis van een leerkracht/docent voor een groep leerlingen met een gelijkwaardige specifieke cluster 2 onderwijsvraag (mediumarrangement); 3. het zo nodig uitbreiden van deze ondersteuning met logopedie door een logopedist van Kentalis Onderwijs; 4. het onderhouden van een directe lijn vanuit het loket voor Consultatie en Advies om adequaat hulp te kunnen bieden aan de doelgroep; 5. het assisteren op schoolniveau bij het opstellen van het Ontwikkelingsperspectief voor de leerling wat betreft de specifieke cluster 2 problematiek. De mate van inzet van Kentalis wordt bepaald door de Commissie van Onderzoek en is afhankelijk van de onderwijsbehoefte van de leerling(en) en de ondersteuningsbehoefte van de school. Verwijzing en plaatsing op een cluster 2 school Wanneer blijkt, dat de interne zorg van de school, de extra inzet vanuit het samenwerkingsverband en de extra inzet door Kentalis Onderwijs onvoldoende zijn om aan de onderwijsvraag van de leerling en de ondersteuningsbehoefte van de school te voldoen, dan kan een plaatsing op een cluster 2 school van Kentalis Onderwijs aangevraagd worden. Tijdens de aanvraagprocedure levert Kentalis Onderwijs een trajectbegeleider. Expertise-overdracht Kentalis Onderwijs ondersteunt de scholen binnen het samenwerkingsverband bij het vergroten van de cluster2 expertise. De scholen kunnen daarbij gebruikmaken van het Kentalis scholingsaanbod. 22 De expertiseoverdracht kan bestaan uit: 1. Het begeleiden van een leerkracht/docent i.v.m. een ondersteuningsvraag betreffende cluster 2 problematiek bijvoorbeeld in de vorm van co-teaching; 2. Het verzorgen van voorlichtingsbijeenkomsten voor individuele leraren of (een deel van) het team over spraak-/taalproblemen en hoorproblemen; 3. Het verzorgen van een cursus voor een (deel van het) team. 3.7 AFSTEMMING MET GEMEENTEN Ook over het concept van dit ondersteuningsplan voert het samenwerkingsverband op overeenstemming gericht overleg (OOGO) met de vijf gemeenten binnen ons gebied, omdat nieuw beleid en uitvoering van dat beleid over en weer gevolgen kan hebben. De gemeente is onder andere verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de leerplicht, het leerlingenvervoer en de onderwijshuisvesting. Daarnaast is het streven dat na invoering van de wet op het Passend Onderwijs er geen thuiszitters meer zijn. Gemeenten zijn per 1 januari 2015 door de decentralisaties verantwoordelijk voor de zorg voor jeugd. De Wet op de Jeugdzorg verplicht gemeenten met zowel met het samenwerkingsverband PO als VO afspraken te maken over de afstemming tussen onderwijs en jeugdzorg. Hierover is ook OOGO gevoerd, in 2014. Het OOGO met de gemeenten over het ondersteuningsplan kent als belangrijkste thema’s: 1. Jeugdzorg; 2. Leerlingenvervoer; 3. Leerplicht; 4. Onderwijshuisvesting. Van deze vier thema’s ligt het accent op jeugdzorg en leerplicht. De samenwerkingsverbanden 25-03 (PO en VO) én de gemeenten in het betreffende gebied (Bronckhorst, Doesburg, Doetinchem, Montferland en Oude IJsselstreek) hebben in het kader van de Wet Passend Onderwijs en de Jeugdwet een werkagenda opgesteld. Deze werkagenda is juni 2015 geactualiseerd. Zowel het samenwerkingsverband als de gemeenten onderstrepen het belang van afstemming, elk vanuit de eigen verantwoordelijkheid, om er voor te zorgen dat alle jeugdigen passend onderwijs en, wanneer nodig, passende ondersteuning krijgen. Gedeelde uitgangspunten voor de samenwerking tussen onderwijs en gemeenten zijn: Ouders zijn primair verantwoordelijk voor het opgroeien en opvoeden van hun kind(eren). Versterken van het gewone, positieve opgroeien en opvoeden; We gaan uit van wat het kind nodig heeft (en niet van wat het kind heeft); Lichte ondersteuning waar nodig, zwaarder als het moet; De ondersteuning is gericht op het versterken van de eigen kracht en zelfredzaamheid; Jeugdigen, ouders en professionals zijn betrokken en bepalen samen welke ondersteuning passend en haalbaar is; De ondersteuning wordt zoveel mogelijk in de directe opgroeiomgeving geboden (thuisnabij), met zoveel mogelijk gebruik van het eigen sociale netwerk; Er zijn geen thuiszitters; Er is een doorgaande lijn; Gezamenlijk investeren we in vroeg signalen en een effectieve en samenhangende aanpak (één kind/gezin, één plan, één regisseur). Buurtcoaches en wijkteams werken nauw samen met het onderwijs om dit te realiseren. Doelstellingen Kinderen in de West Achterhoek groeien gezond en veilig op en ontplooien zich maximaal tot zelfstandige en evenwichtige inwoners; Jeugdigen en ouders met een extra ondersteuningsbehoeften krijgen zo snel mogelijk passende, effectieve en samenhangende ondersteuning in de directe opgroeiomgeving. 23 Jeugdmaatschappelijk werk De inzet van de jeugdmaatschappelijk werker (JMW’er) op de VO-scholen is een gezamenlijk initiatief van de VO-scholen van het samenwerkingsverband, de gemeenten Doetinchem en Oude IJsselstreek en de Jeugdzorginstellingen in de regio. Ook de gemeenten Bronckhorst, Montferland en Doesburg ondersteunen de inzet van het jeugdmaatschappelijk werk. De JMW’ers zijn in dienst van een viertal organisaties op het terrein van welzijn en zorg, maar werken in de scholen. Ze zijn ze de schakel tussen de scholen en de wijkteams van de gemeenten en kunnen snel externe hulp inschakelen als dat nodig is. JMW voorziet in een werkbare invulling van de samenwerking tussen gemeenten en onderwijs en is een essentiële schakel in het verbinden van de onderwijsondersteuning met de (jeugd)zorgtaken van de gemeenten. De generalistische, onafhankelijke en outreachende werkwijze van het JMW sluit goed aan bij het jeugdzorgbeleid van de Achterhoekse gemeenten en de uitgangspunten zoals die eerder zijn genoemd. De JMW’er richt zich primair op leerlingen in het voortgezet onderwijs, het gezin en de leefomgeving van de jongere. De JMW’er heeft een preventieve en signalerende functie als het gaat om verzuim en dreigend thuiszitten. Daarnaast richt de JMW’er zich op vroege signalering van problematiek die zowel licht en enkelvoudig kan zijn, als complex en meervoudig. Bij de leerlingen is vaak niet alleen sprake van school of onderwijsproblemen, maar ook van problemen op andere leefgebieden, zoals persoonsontwikkeling, het gezin en/of vrijetijdsbesteding. De JMW’er ondersteunt bij het oplossen van- en omgaan met hulpvragen en verstoringen in het functioneren van jeugdigen in wisselwerking met hun sociale omgeving. De JMW’er stemt de begeleiding en ondersteuning af met de berokkenen (binnen en vanuit de school maar ook vanuit de buurtcoachteams van de gemeentes) van leerling/het gezin. JMW’er biedt een vorm van laagdrempelige en toegankelijke hulpverlening die plaatsvindt in de directe leef- en woonomgeving van de jeugdige. Voor deze hulpverlening is geen verwijzing of indicatie nodig. Algemeen beleid en leerplicht Zoals eerder genoemd is er met grote regelmaat (telefonisch) overleg met individuele leerplichtambtenaren en beleidsambtenaren van de vijf gemeenten binnen ons gebied. Daarnaast komen de leerplichtambtenaren en de beleidsambtenaren ook als groep bij elkaar met de directeur van het samenwerkingsverband. Uitwisseling en afstemming tussen gemeenten en samenwerkingsverband op beleidsterrein en uitvoering is van groot belang. Met de leerplichtambtenaren is naast veel overleg over leerlingen ook het gezamenlijke gesprek nuttig over aanpak en werkwijze bij verzuim van leerlingen. 24 4. LEERLINGSTROMEN 4.1 INLEIDING Met de invoering van passend onderwijs veranderde er het nodige op het gebied van de toewijzing van extra ondersteuning in het VO. Op 1 januari 2016 verdwijnen ook de Regionale Verwijzingscommissies (RVC) die de LWOO- en PrO- beschikkingen toekennen; de budgetten worden overgeheveld naar het samenwerkingsverband die ook de toewijzing organiseert. De uitgangspunten van passend onderwijs en de bovenstaande wijzigingen vragen om een nieuwe manier van toewijzing van middelen. Vanaf 2014-2015 is het samenwerkingsverband verantwoordelijk voor de budgetten van alle vormen van lichte ondersteuning (het regionaal zorgbudget, Rebound, Herstart en Op de Rails) en zware ondersteuning (plaatsing VSO) en vanaf 2015-2016 komen daar de ondersteuningsbudgetten voor LWOO en PrO bij (lichte ondersteuning). 4.2 HET NIEUWE ARRANGEREN Het uitgangspunt van het samenwerkingsverband is om de ondersteuning zoveel als mogelijk school-en leerlingnabij te organiseren. Dit betekent dat de leerling zoveel als mogelijk binnen de (reguliere) school de ondersteuning ontvangt die nodig is. Voor de scholen betekent dat dat zij de basisondersteuning goed op orde moeten hebben. Het nieuwe arrangeren heeft betrekking op de extra ondersteuning. Voor leerlingen die het reguliere VO (al dan niet tijdelijk) niet kunnen volgen, worden door het samenwerkingsverband arrangementen opgesteld. Voorbeelden van arrangementen zijn plaatsing in het VSO voor bepaalde of onbepaalde tijd, het toekennen van LWOO en PrO, het tijdelijk plaatsen van de leerling in een bovenschoolse voorziening en aanvullende specifieke ondersteuning in de reguliere school. De kosten voor deze arrangementen overstijgen de basisbekostiging van de georganiseerde ondersteuningsstructuur. Binnen het samenwerkingsverband zijn criteria en de procedures vastgesteld voor het toekennen van deze arrangementen. Het samenwerkingsverband heeft een toewijzingscommissie ingericht die zich zowel bezig houdt met de toelaatbaarheid tot het VSO als met de toekenning van de arrangementen. Gelet op het werk van de toewijzingscommissie, maken we hier onderscheid tussen de toelaatbaarheid tot het VSO, een aanwijzing voor LWOO en de toelaatbaarheid voor PrO.. 4.3 TOELAATBAARHEID TOT HET VSO Het samenwerkingsverband heeft de taak om kritisch te sturen op de deelname aan het VO en het VSO tussen 2015 en 2020. De taak die het samenwerkingsverband zichzelf heeft opgelegd is om uiteindelijk in 2020 uit te komen op de door OCW gestelde landelijke norm voor wat betreft het VSO en de omvang verkleinen van LWOO en PrO. Het realiseren van deze taakstelling wordt gefaseerd uitgevoerd. Algemene uitgangspunten: Een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) is landelijk geldig. Het samenwerkingsverband bepaalt zelf, binnen de wettelijke kaders, hoelang een TLV geldig is en of deze wordt verlengd. Het samenwerkingsverband dat de TLV afgeeft is verantwoordelijk voor de financiering van deze verklaring, ook als de leerling speciaal onderwijs volgt en/of verhuist naar de regio van een ander samenwerkingsverband. Voor leerlingen die geplaatst zijn in een residentiële voorziening betaalt het SWV waar de leerling vandaan komt. De aanmeldende school doet de aanvraag samen met ouders. Dit kan een PO, SO of VO-school zijn. De toewijzingscommissie bepaalt of en hoe lang de leerling toegelaten wordt tot het VSO. Aanvragen voor verlenging van de TLV gebeurt door de VSO-school waar het kind onderwijs volgt. De school waar de leerling staat ingeschreven stelt samen met ouders vast of de afgesproken en in het ontwikkelingsperspectief vastgelegde ondersteuning is geboden en wat het resultaat daarvan is. Als blijkt dat de geboden ondersteuning onvoldoende leiden tot het gewenste resultaat en/of de school de benodigde ondersteuning niet kan bieden wordt door de school in samenspraak met ouders een aanvraag bij de toewijzingscommissie voorbereid. Vervolgens bepaalt de toewijzingscommissie o.a. op basis van het ontwikkelperspectief en de evaluatie daarvan of en voor hoe lang de leerling geplaatst wordt in het VSO 25 (categorie I, II of III). Indien noodzakelijk worden school en/of ouders uitgenodigd voor toelichting of aanvullende informatie. Aanvragen voor toelating tot het VSO worden door de verwijzende school gedaan. Dat kan een PO, SO of VO school zijn. Ouders kunnen hun kinderen rechtstreeks bij een VSO school aanmelden, maar een leerling kan alleen met een TLV starten op een VSO school. Of de leerling een TLV krijgt, wordt besloten door de toewijzingscommissie. Als een TLV moet worden verlengt of een CvI afloopt en het nodig is dat de leerling langer onderwijs volgt op een VSO school, kan het VSO bij de toewijzingscommissie een aanvraag indienen voor een nieuwe TLV. De TLV wordt aangevraagd door de VSO school waar de leerling op dat moment onderwijs volgt. 4.4 LWOO EN PRO Vanaf januari 2016 wordt LWOO en PrO ingepast in Passend Onderwijs. Het samenwerkingsverband krijgt taakuitbreiding met het afgeven van de aanwijzingen voor LWOO en TLV’s voor PrO. Het budget voor LWOO en PrO wordt toegevoegd aan het budget voor lichte ondersteuning van het samenwerkingsverband. De bekostiging wordt de komende jaren bevroren op het deelnamepercentage van 1-10-2012. De criteria voor LWOO en PrO worden bij wet losgelaten per 1-1-2018. Het samenwerkingsverband is derhalve verantwoordelijk voor de toewijzing en het ondersteuningsbudget. Per 1-1-2016 is het mogelijk om te kiezen voor ‘opting out’. Daarbij zijn er twee mogelijkheden: 1. Opting out voor licenties. Het SWV bepaalt zelf welke VMBO-scholen LWOO bieden en vraagt de licentie(s) aan; 2. Opting out voor criteria. Het SWV laat de landelijke criteria voor een aanwijzing voor LWOO en/of de duur daarvan los. Voor PrO is opting out niet meer mogelijk. De landelijke criteria blijven gehandhaafd tot 1-1-2018. Beleid en keuzes LWOO Het samenwerkingsverband heeft er voor gekozen om de licenties voor LWOO ongewijzigd te laten. De geldstromen zijn daarmee vanaf 1-1-2016 gegarandeerd naar de scholen met een licentie: AOC Oost, Almende College, locatie Wesenthorst en het Metzo College. De middelen worden in de basis ingezet voor leerlingen met didactische achterstanden op VMBO basis of kader niveau. Voor leerlingen van alle niveaus met ondersteuningsbehoefte die de basisondersteuning te boven gaat, zijn op de VO scholen ondersteuningsmiddelen beschikbaar. Die middelen kunnen worden ingezet voor arrangementen op individuele basis, of in kleine groepen (zie 3.4 Arrangementen). Voor schooljaar 2015/2016 kiest het samenwerkingsverband niet voor opting out van de criteria en/of de duur van de LWOO aanwijzing. Doelstelling is om voor schooljaar 2016/2017 wel te kiezen voor opting out van de criteria. Uitgangspunten daarbij zijn: Streven naar minder administratieve last en vereenvoudiging van het proces; Uitgaan van de mogelijkheden van leerlingen, handelingsgericht; Transparant maken welke leerlingen wel/niet voor een LWOO aanwijzing in aanmerking komen; Transparant maken hoe de middelen worden ingezet. Dit vraagt van de basisscholen een handelingsgerichte en consistente aanlevering van de achterstanden van leerlingen. Om basisscholen goed voor te kunnen bereiden op de veranderingen is een start van opting out in schooljaar 2015/2016 te vroeg. In schooljaar 2015/2016 blijven de criteria en de duur van de LWOO aanwijzing dus gehandhaafd. De PCL Vanaf 1-1-2016 is de toewijzingscommissie verantwoordelijk voor het afgeven van toelaatbaarheidsverklaringen voor PrO en aanwijzingen voor LWOO. Uitgangspunt is dat de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) het gehele schooljaar 2015/2016 blijft bestaan. De PCL wordt gefaciliteerd vanuit het samenwerkingsverband en is onderdeel van de toewijzingscommissie. Zij bestaat minimaal uit een orthopedagoog en een deskundige op het terrein van vmbo en PrO. De PCL organiseert de testprocedure (indien van toepassing) en adviseert de VO-scholen over de aanvragen voor LWOO en PrO (en soms ook VSO). Dit advies is gebaseerd op testresultaten en informatie vanuit het PO. Bij twijfel wordt de toewijzingscommissie geconsulteerd. Vervolgens wordt de aanvraag onder regie van een 26 PCL-vertegenwoordiger, voorbereid en uitgevoerd op de VO-school. De aanvraag wordt aangeleverd aan de RVC (en vanaf 1-1-2016 aan de toewijzingscommissie). De PCL verzorgt het voorwerk, zodat in de toewijzingscommissie een efficiënte werkwijze kan hanteren bij de afhandeling van de aanvragen. Daarnaast heeft de PCL taken die gericht zijn op advisering en communicatie met ouders van leerlingen voor wie mogelijk een aanvraag voor een aanwijzing LWOO of een toelaatbaarheidsverklaring voor Pro wordt gedaan. Dat begint bij communicatie met de basisscholen. Verzorgen voorlichting voor Ib-ers en groepsleerkrachten; Voorlichting aan ouders van scholen voor SBO over de testprocedure (indien van toepassing); bespreken testresultaten met ouders en geven VO-advies; vooroverleg met scholen voor SBO en VSO mbt het advies voor schoolverlaters; communiceren verschillende partijen in PO en VO om ‘shopgedrag’ van ouders te voorkomen. 4.5 TOEWIJZING VAN ARRANGEMENTEN In het samenwerkingsverband beslist de toewijzingscommissie over het al dan niet toekennen van toelaatbaarheidsverklaringen en extra ondersteuning waarvan de aanvragende school vindt dat die voor een leerling nuttig en nodig is. Vanaf 1-1-2016 beslist de toewijzingscommissie ook over aanwijzingen voor LWOO en toelaatbaarheidsverklaringen voor PrO. Over de kosten voor de extra ondersteuning worden afspraken gemaakt. Bij plaatsing op een bovenschoolse voorziening volgt geld de leerling. Voor andere vormen van extra ondersteuning kan een vergoeding aan het samenwerkingsverband worden gevraagd. De toewijzingscommissie heeft goede en voldoende informatie nodig op basis waarvan besluiten genomen kunnen worden. Scholen en ouders leveren die informatie aan, voor LWOO en PrO aanvragen worden ze daarvoor bijgestaan door de PCL. Streven daarbij is om de administratieve last zoveel mogelijk te beperken en efficiënt en effectief te werken. In het kader van Passend Onderwijs, de Jeugdwet, de Participatiewet en de veranderingen in de AWBZ, is het voor de samenwerkingsverbanden van groot belang dat onderwijs en gemeenten nauw samenwerken. Immers, een leerling met extra ondersteuningsbehoeften heeft die ondersteuning vaak ook nodig in de individuele en/of gezinssituatie. Hoe eerder die hulp wordt ingezet, hoe beheersbaarder de problematiek is, ook financieel. De toewijzingscommissie streeft dan ook naar een snelle en efficiënte afhandeling van de aanvragen, waarbij wel recht wordt gedaan aan de inbreng van ouders/leerling en de school. 4.6 TAKEN EN SAMENSTELLING TOEWIJZINGSCOMMISSIE Voor sommige leerlingen is de extra ondersteuning die de VO-scholen kunnen bieden, niet toereikend. Het bevoegd gezag van de school waarop een leerling is aangemeld of van de school waarop de leerling onderwijs volgt, kan een aanvraag indienen bij de toewijzingscommissie. De Toewijzingscommissie is belast met de beoordeling van aanvragen m.b.t.: Het toewijzen van arrangementen zowel op de VO-scholen als bovenschools; Het toekennen van aanwijzingen LWOO en toelaatbaarheidsverklaringen PrO (vanaf 1-1-2016); Toelaatbaarheidsverklaringen voor VSO cluster 3 en 4 (incl. verlengingsaanvragen); Het terugplaatsen van leerling van VSO naar een van de VO-scholen, al dan niet met extra ondersteuning. De Toewijzingscommissie heeft een belangrijke taak in het realiseren van de geformuleerde streefcijfers en de taakstelling VO en VSO (bekostigingscategorie I, II en III). Daaraan gekoppeld is de vraag of voorliggende taken/verantwoordelijkheden goed zijn ingevuld. Deze taak hangt samen met de budgetverantwoordelijkheid van de directeur van SWV, die tevens voorzitter is van de toewijzingscommissie. Samenstelling De toewijzingscommissie bestaat in ieder geval uit: 1. De directeur van het samenwerkingsverband; is als voorzitter verantwoordelijk voor het volgen van de juiste procedure en de administratieve afhandeling (al dan niet m.b.v. secretariële ondersteuning). Neemt het besluit over al dan niet toewijzen van een arrangement of afgeven van een toelaatbaarheidsverklaring. Is budgetverantwoordelijk. Verder zijn in ieder geval de volgende functies en/of inhoudelijke kennis vertegenwoordigd: 27 2. 3. 4. Een orthopedagoog / psycholoog vanuit zowel VO als VSO (cluster 3 en 4) die ervaring heeft met het oude indiceren, de verwijzing naar Rebound / Op de Rails en jeugdzorg en die de sociale kaart goed kent; Een persoon die ervaring heeft opgedaan binnen de PCL met het toekennen van LWOO en PrO en met deze ervaring kan reflecteren op het succes van deze leerlingen binnen deze onderwijsvorm; Iemand die de scholen binnen het samenwerkingsverband kent waarvoor de leerling is aangemeld en ervaring heeft met de toelating tot het regulier VO. Het maximum van deelnemers is bereikt, wanneer toevoeging van een nieuwe persoon de effectiviteit van het overleg tekort doet. Een kleine groep komt tevens de flexibiliteit ten goede. Andere deskundigen kunnen door de toewijzingscommissie worden geconsulteerd (‘vrije stoel’). Zowel ouders, school als de toewijzingscommissie kunnen aangeven deskundigen bij de bespreking te willen uitnodigen. Het samenwerkingsverband nodigt vervolgens de deskundige uit. Ouders worden door de school uitgenodigd. Leerlingenstromen Bij aanmelding voor de toewijzingscommissie, onderscheiden we verschillende leerlingenstromen: Aanmelding voor een aanwijzing voor LWOO is altijd afkomstig van een van scholen met een LWOO afdeling. Aanmelding voor een toelaatbaarheidsverklaring voor PrO is altijd afkomstig van een school voor Praktijkonderwijs. Ook omzettingen van een LWOO aanwijzing naar een PrO TLV loopt via de school voor Praktijkonderwijs. Inbreng is vanuit de LWOO-school. Aanmeldingen voor het toekennen van arrangementen zoals de bovenschoolse voorziening of Horizon komen van de reguliere VO-scholen of van het VSO. Aanmeldingen voor VSO komen meestal van de VO-scholen. Ook VSO-scholen kunnen een aanvraag indien als ouders de leerling daar rechtstreeks hebben aangemeld en de VSO-school denkt dat dit de best passende onderwijsplek is voor deze leerling. Ook SBO kan leerlingen die de overstap moeten maken naar VSO rechtstreeks aanmelden. In incidentele gevallen meldt een PO school een leerling aan. Aanmeldingen voor herindicatie VSO komen van het VSO. Een aanvraagprocedure kan ook ingang gezet worden door de leerplichtambtenaar of jeugdhulpverlener voor leerlingen die niet staan ingeschreven op een school (absoluut verzuim). 4.7 PROCEDURE VAN DE TOEWIJZINGSCOMMISSIE Aanmelden bij de toewijzingscommissie Als een leerling wordt aangemeld bij een van de scholen van het samenwerkingsverband, volgt de school haar eigen aanmeldprocedure. Als er sprake is van een leerling met ondersteuningsbehoefte onderzoekt de school of deze ondersteuning kan worden geboden binnen de basisondersteuning of extra ondersteuning van de eigen school of van een andere school van het samenwerkingsverband. Lukt dat niet, dan wordt gekeken op welke manier passend onderwijs aan de leerling kan worden geboden. Nadat vastgesteld is dat een arrangement op de VO-school bekostigd door het samenwerkingsverband (alleen in uitzonderlijke gevallen mogelijk), een LWOO aanwijzing of een plaatsing op de bovenschoolse voorziening, PrO of VSO wenselijk is voor een leerling, wordt de aanvraag voor de toewijzingscommissie voorbereid. De school betrekt daarbij ouders nadrukkelijk. Aanvraag bestaat uit: een aanmelding van de aanvraag onder vermelding van de naam van de leerling, per e-mail bij de toewijzingscommissie. vermelding van het soort aanvraag: - een toewijzing van een arrangement op de VO-school of een verlenging daarvan; - een toewijzing van een bovenschools arrangement (incl. plaatsing op een bovenschoolse voorziening) of een verlenging daarvan; - een aanwijzing voor LWOO, - een toelaatbaarheidsverklaring voor PrO, VSO cluster 3 of cluster 4 of een verlenging daarvan; - of een terugplaatsing naar het regulier VO. binnen 4 weken na aanmelding verstrekken van de relevante documenten die nodig zijn voor de toewijzing/toekenning (dossier) 28 Aanvragen voor een toelaatbaarheidsverklaringen voor PrO die meer dan 8 werkweken voor 1 oktober bij de toewijzingscommissie worden aangemeld, kunnen nog voor 1 oktober (= teldatum) worden afgegeven. Voor VSO is de groeiregeling van toepassing. Relevante documenten Voor iedere aanvraag wordt een standaard digitaal aanmeldformulier ingevuld. De school vraagt het arrangement, de aanwijzing of de toelaatbaarheidsverklaring aan. Met uitzondering van een aanvraag voor een aanwijzing voor LWOO wordt het aanmeldformulier ondertekend door de verantwoordelijke rector/directeur van de school. Ouders zijn intensief betrokken in de periode voorafgaand aan de aanvraag en bij de aanvraag zelf. Zij ondertekenen het aanmeldformulier ook en geven daarmee aan dat zij het dossier hebben gelezen en alle van belang zijnde informatie, conform de wettelijke verplichting hiertoe, hebben aangeleverd. Onderstaande documenten heeft de toewijzingscommissie nodig om aanvragen voor arrangementen op de school of bovenschools (Rebound, Herplaatsing, Herstart, Op de Rails of Horizon) en toelaatbaarheidsverklaringen voor VSO cluster 3 en 4, te kunnen beoordelen. De school die de aanvraag indient verstrekt de documenten digitaal aan de toewijzingscommissie. NAW gegevens leerling en school. Een beschrijving van de vraag aan de TW. Daarin zitten bijvoorbeeld de onderdelen: wat is het probleem, wat zijn beperkingen en wat zijn mogelijkheden, wat is er inmiddels al, handelingsgericht, gedaan door de school, wie zijn daarbij betrokken, wat heeft dat opgeleverd. Dit moet de handelingsverlegenheid van de school aantonen. Een actueel en geëvalueerd ontwikkelingsperspectief (OPP) van de leerling met onder andere de beschrijving van de belemmerende en bevorderende factoren (wettelijk verplicht). Indien aanwezig de volledige rapportage van het meest recente intelligentieonderzoek. Eventueel andere gegevens die door de school relevant worden geacht voor de ondersteuningsvraag (bijv. rapportage psychologisch onderzoek, rapportage externen). Aanmeldformulier met handtekening van zowel de rector / directeur van de school als van de ouders (beide verplicht). Voor het beoordelen van een aanvraag voor een toelaatbaarheidsverklaring PrO of aanwijzing LWOO heeft de toewijzingscommissie het volgende nodig. Motivering van de school die gebaseerd is op ervaringen met de leerling in het onderwijsleerproces, zoals die onder meer blijken uit het onderwijskundig rapport, bedoeld in artikel 42 van de Wet op het primair onderwijs en artikel 43 van de Wet op de expertisecentra; De leerachterstanden van de leerling; Het intelligentiequotiënt van de leerling; Indien dat noodzakelijk is voor het vormen van een oordeel, de resultaten van een of meer persoonlijkheidsonderzoeken met betrekking tot prestatiemotivatie, faalangst en emotionele instabiliteit die een beeld geven van de sociaal-emotionele problematiek van de leerling in relatie tot de leerprestaties; Extra bij aanvraag toelaatbaarheidsverklaring voor PrO: de zienswijze van de ouders (schriftelijk) en ondertekening door ouders. TLV’s cluster 3 en 4, plaatsing bovenschoolse voorziening en advies Bij de bespreking van de aanvraag in de toewijzingscommissie worden ouders (en de leerling als dat mogelijk is) en de school die de aanvraag heeft gedaan, uitgenodigd als daar aanleiding toe is. Een dossier wordt eerst besproken zonder aanwezigheid van ouders en school. In veel gevallen is het dossier voor de toewijzingscommissie duidelijk genoeg om een besluit te kunnen nemen. Als de toewijzingscommissie het voor het nemen van een besluit en/of het uitbrengen van een advies aan de school en ouders wenselijk vindt, worden ouders, de school en evt. derden uitgenodigd voor een tweede behandeling. Zij worden in de gelegenheid gesteld om aanvullende vragen te beantwoorden en hun zienswijze te geven op de situatie rondom de leerling. De toewijzingscommissie beoordeelt voor iedere aanvraag op individueel niveau of de aangevraagde ondersteuning (TLV of andere vorm van ondersteuning) de best passende is voor deze leerling. 29 Criteria De toewijzingscommissie hanteert voor het proces van toekennen van een TLV voor VSO of het toewijzen van een arrangement, geen vaste criteria. De basis voor wordt gevormd door (multidisciplinaire) handelingsgerichte onderkenning van de ondersteuningsbehoefte vanuit het principe van thuis- en schoolnabijheid. Een TLV wordt afgegeven als plaatsing in het VSO noodzakelijk is voor een goed vervolg van de schoolloopbaan van de leerling. Daarbij moet de reguliere school aantonen dat er, gezien de ondersteuningsbehoefte van de leerling, sprake is van handelingsverlegenheid. Een adequaat regulier alternatief is dan niet voorhanden. Voor een bovenschoolse voorziening geldt dat er sprake is van een tijdelijke plaatsing. Terugkeer naar de reguliere school van inschrijving dan wel plaatsing op een andere school/voorziening is een kwestie van enkele maanden. De periode op de bovenschoolse voorziening kan tot doel hebben de leerling rustiger en stabieler te laten worden. Ook kan de leerling gericht geobserveerd worden. Handelingsgerichte adviezen worden gegeven aan leerling, ouders en school. De periode in de bovenschoolse voorziening kan ook worden gebruikt voor een oriëntatie op een andere richting. Voor een aanwijzing voor LWOO worden in schooljaar 2015/2016 de huidige criteria gehandhaafd (geen opting out). Voor een TLV voor Pro blijven de landelijke criteria gehandhaafd tot 1-1-2018. Herindicaties/verlenging TLV’s VSO en aanvragen voor TLV’s van SO en SBO leerlingen De aanmeldprocedure voor een verlenging van een TLV of een nieuwe TLV voor leerlingen van het SO of SBO, verloopt op dezelfde manier als hierboven beschreven. Voor de behandeling van deze aanvragen door de toewijzingscommissie, is een vereenvoudigde werkwijze van toepassing. Twee leden van de toewijzingscommissie, waaronder de orthopedagoog met expertise in het cluster waarvoor de aanvraag bedoeld is, bespreken op locatie met de VSO school of SO/SBO school de dossiers. De school wordt in de gelegenheid gesteld om een toelichting te geven. Over de aanvragen die een duidelijk besluit mogelijk maken wordt direct een besluit genomen. De aanvragen waarbij de twee leden van de toewijzingscommissie nog vragen hebben, worden nogmaals besproken in de toewijzingscommissie. Ouders en school worden daarbij uitgenodigd. Daarna wordt een besluit genomen en/of een advies aan school en ouders uitgebracht. Criteria Een TLV wordt afgegeven als het noodzakelijk is voor een goed vervolg van de schoolloopbaan van de leerling. Daarbij moet de SO/VSO school aantonen dat er, gezien de ondersteuningsbehoefte van de leerling, nog geen adequaat regulier alternatief is. Terugplaatsing naar het regulier voortgezet onderwijs Soms zijn leerlingen van het VSO sterk gemotiveerd om over te stappen naar het reguliere onderwijs. Ook ouders spelen daarbij een, soms grote, rol. De school voor speciaal onderwijs heeft een open oog voor leerlingen die op het reguliere onderwijs verder kunnen gaan. Het samenwerkingsverband draagt hieraan ook bij. TLV’s worden voor een periode van 1 of 2 jaar afgegeven. Een periode waarna bekeken moet worden of een leerling terug kan stromen naar regulier onderwijs of dat een verlenging van de TLV noodzakelijk is. Soms wordt bij de afgifte van een TLV specifiek aangegeven dat de mogelijkheden voor een terugkeer naar regulier moeten worden onderzocht dan wel dat daar gericht aan moet worden gewerkt. Nieuw is dat de toewijzingscommissie ruim voor de einddatum met het VSO in overleg gaat met het VSO over een mogelijke terugplaatsing naar het reguliere onderwijs. Dit om te bevorderen dat bijtijds met ouders, leerling en reguliere school wordt gesproken over terugkeer. Als er tot terugplaatsing wordt besloten wordt door betrokken scholen in overleg met ouders en leerling een stappenplan gemaakt en uitgevoerd. Soms wordt daarbij een gefaseerde opbouw afgesproken. Criteria Het voornaamste criterium voor een terugplaatsing naar regulier onderwijs is dat een succesvol vervolg op een reguliere school aannemelijk is. Uiteraard is dit maatwerk. Werkwijze De toewijzingscommissie komt gemiddeld wekelijks bij elkaar. De frequentie kan wisselen gedurende het schooljaar en is afhankelijk van het aantal aanvragen. Tijdens de bijeenkomsten worden binnengekomen aanvragen behandeld. De leden ontvangen de te bespreken dossiers uiterlijk vijf dagen voor de vergadering. 30 Naast de geplande vergadering is het aan de directeur om tussentijds vergaderingen te beleggen voor (urgente) aanvragen. Op basis van het complete dossier formuleert de commissie binnen drie weken na ontvangst van het complete dossier, het handelingsgerichte advies. Als het nodig is om aanvullende informatie op te vragen bij de school die de aanvraag heeft ingediend, bij ouders/leerling of bij deskundigen, wordt de termijn met maximaal twee weken opgeschort. Voor aanvragen die betrekking hebben op LWOO of Pro heeft de toewijzingscommissie een verkorte werkwijze afgesproken. Voor een efficiënte afhandeling van de aanvragen die betrekking hebben op LWOO of Pro verdeelt de toewijzingscommissie de aanvragen eerst in categorieën. Dit is mogelijk doordat de PCL de aanvragen samen met de aanvragende school nauwkeurig heeft voorbereid. Categorie 1: (LWOO binnen de criteria IQ 75-90) worden administratief afgehandeld Categorie 2: (LWOO binnen de criteria IQ>90) en Categorie 3: (LWOO met tegenstrijdige criteria) en ISK leerlingen worden door minimaal twee leden van de toewijzingscommissie voorbereid en ter besluitvorming voorgelegd aan de hele toewijzingscommissie Categorie 4: (PrO binnen de criteria IQ<80 en PrO met tegenstrijdige criteria geldt dezelfde procedure als bij categorie 2 en 3; Categorie 5: (omzetten van LWOO naar Pro), voor de aanvragen die vallen onder de bijzondere regeling hanteert de toewijzingscommissie dezelfde procedure als bij categorie 2, 3 en 4. (zie ook bijlage LWOO en Pro) De directeur van het samenwerkingsverband neemt het besluit om het gevraagde arrangement of de toelaatbaarheidsverklaring al dan niet toe te kennen en voor welke periode op basis van het advies van de commissieleden. Daarnaast kan de commissie handelingsgerichte adviezen geven aan de aanvraagschool over de beste passende ondersteuning. Ook bij aanvragen die betrekking hebben op het terugplaatsing van leerlingen naar het reguliere VO, neemt de directeur een besluit en kunnen adviezen worden geformuleerd. Afgifte TLV’s Om zicht te krijgen op de periode tussen de afgifte van de TLV en de daadwerkelijke plaatsing van een leerling op een VSO school, brengt de toewijzingscommissie de school binnen een week per brief/e-mail op de hoogte van haar besluit en de onderbouwing daarvan. Op basis daarvan brengt de school de ouders op de hoogte. School begeleidt ouders bij het zoeken naar de best passende VSO school voor hun kind. Bij daadwerkelijke inschrijving op een VSO school, kan de VSO school waar de leerling wordt ingeschreven, de TLV opvragen bij het samenwerkingsverband. Zo kan het samenwerkingsverband bijhouden op welke VSO school de leerling wordt ingeschreven en houdt ze zicht op de totale doorlooptijd van de toewijzingscommissie. Een toelaatbaarheidsverklaring wordt afgegeven voor minimaal 1 jaar en maximaal 2 jaar. Daarna zal opnieuw bekeken worden welke ondersteuning passend is voor de leerling. In bijzondere gevallen (bijv. EMB leerlingen) kan een toelaatbaarheidsverklaring voor de hele schoolloopbaan worden afgegeven. De toelaatbaarheidsverklaring wordt voorzien van een nummer, de start- en einddatum en de overeengekomen bekostigingscategorie (categorie I, II of III). Tegen het besluit van de commissie om al dan niet een toelaatbaarheidsverklaring toe te kennen, kunnen ouders en/of de school bezwaar aantekenen en in beroep gaan. Daartoe heeft de toewijzingscommissie een klachtenprocedure opgesteld (zie 4.9). 31 Maximale doorlooptijd (wettelijke termijnen) 4.8 ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF (OPP) Voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, stelt de school een ontwikkelingsperspectief op. Het gaat om extra ondersteuning die het reguliere ondersteuningsaanbod te boven gaat en die wordt betaald met middelen van het samenwerkingsverband. Een ontwikkelingsperspectief wordt in ieder geval opgesteld voor alle leerlingen in het PrO en in het VSO en om leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte op de reguliere VO-scholen (alle niveaus). Voor leerlingen met een LWOO aanwijzing is het opstellen van een ontwikkelingsperspectief niet verplicht, tenzij deze leerlingen naast LWOO ondersteuning ook andere extra ondersteuning krijgen. Het opstellen van een ontwikkelingsperspectief gebeurt in overleg met ouders en leerling. Het ontwikkelingsperspectief wordt ook gebruikt voor het volgen van de resultaten van de inzet van de extra ondersteuning. Ten minste een keer per schooljaar wordt het ontwikkelingsperspectief met ouders (en leerling) geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie treft de school, indien nodig, extra maatregelen om de leerling op de koers van de vastgelegde uitstroombestemming te houden of stelt het ontwikkelingsperspectief bij. Voor leerlingen die binnen de school extra ondersteuning krijgen waarvoor de school de kosten zelf betaalt uit de reguliere middelen, is het aan te raden om een ontwikkelingsperspectief op te stellen, om ook van deze leerlingen de vorderingen en resultaten van de extra ondersteuning te kunnen volgen. 32 Binnen zes weken na de start van het onderwijs of na constatering van de extra ondersteuningsbehoefte van de leerling, moet een ontwikkelingsperspectief zijn vastgesteld. Dit geldt niet voor leerlingen die tijdelijk op een school zijn geplaatst omdat nog geen andere, geschikte onderwijsplek is gevonden. Het bevoegd gezag van de school stelt het OPP vast, nadat hierover zorgvuldig overleg is gevoerd met de ouders en leerling. Wat staat er in het ontwikkelingsperspectief? Het OPP gaat in op de mogelijkheden van de leerling. Het OPP beschrijft hoe dicht de leerling de gestelde doelen kan benaderen en welke extra ondersteuning daar voor nodig is. Het document biedt school, ouders en inspectie houvast bij het reflecteren op de gerealiseerde opbrengsten. In het OPP staan o.a. de belemmerende en stimulerende factoren van de leerlingen, mede op basis hiervan worden sociaal-emotionele en didactische doelen geformuleerd met een plan van aanpak op weg naar een te verwachten uitstroombestemming/niveau. Informatie in het ontwikkelingsperspectief vormen ook de basis van een aanvraag bij de toewijzingscommissie: N.a.w. gegevens school en leerling; De schoolloopbaan; De capaciteiten en sociaal emotionele situatie; De omstandigheden in de thuissituatie; Overzicht van al uitgevoerde ondersteuningsactiviteiten en het effect ervan; Betrokkenheid van instelling zorg en welzijn en effect ervan; Wat moet er (in een periode) bereikt worden met de leerling (doelen); De te verwachten uitstroombestemming van de leerling; De leerrendementsverwachting per leergebied; Bevorderende en stimulerende omstandigheden voor het bereiken van de doelen; Belemmerende omstandigheden voor het bereiken van de doelen; De verplichte onderdelen in het ontwikkelingsperspectief zijn: 1. De te verwachten uitstroombestemming van de leerling; 2. De onderbouwing van de verwachte uitstroombestemming van de leerling. Deze onderbouwing bevat de samenhangende argumenten die relevant zijn voor het onderwijs en die daarmee de keuze onderbouwen voor een uitstroombestemming; 3. Noodzakelijke ondersteuning en begeleiding en, 4. (indien aan de orde), de afwijkingen van het onderwijsprogramma. De Inspectie van het Onderwijs ziet toe op de kwaliteit van het onderwijs, en daarmee ook op het ontwikkelingsperspectief. 4.9 BEZWAAR EN BEROEP Als er over toelaatbaarheid voor VSO of PrO of over een aanwijzing voor LWOO een geschil is, dan is er een bezwaar- en beroepsprocedure op grond van de algemene wet bestuursrecht mogelijk. Dit betekent dat ouders eerst bij het bestuur van het samenwerkingsverband bezwaar maken. Vervolgens zal een onafhankelijke commissie het bestuur van het samenwerkingsverband adviseren. Het samenwerkingsverband neemt op grond van dat advies een besluit op het bezwaar. Als ouders het niet eens zijn met deze uitspraak, kunnen zij in beroep gaan bij de bestuursrechter en eventueel een voorlopige voorziening aanvragen. (zie bijlage ‘Als u een klacht heeft…’) De beschikking over de toelaatbaarheid van de toewijzingscommissie is bindend. Op elke beschikking staat vermeld hoe belanghebbenden gebruik kunnen maken van de bezwaar- en beroepsprocedure. In alle gevallen zal het bestuur van het samenwerkingsverband erop toezien dat voorafgaand aan de formele procedures er een gesprek plaatsvindt tussen bezwaarmakers en samenwerkingsverband. 33 5. DOORLOPENDE LEER-EN ONDERSTEUNINGSLIJNEN Een onderdeel van alle doorlopende leerlijnen is de toewijzingscommissie. Binnen elke doorlopende leerlijn worden leerlingen met een bijzondere ondersteuningsbehoefte gemeld bij de toewijzingscommissie voorafgaand aan een nieuw schooljaar of tussentijds wanneer er sprake is van een gewijzigde ondersteuningsbehoefte. De toewijzingscommissie brengt advies uit over de ondersteuning die de leerling binnen de doorlopende leerlijn van zijn schoolloopbaan nodig heeft. 5.1 PO-VO Leerlingen uit het primair onderwijs melden zich aan bij een school voor voortgezet (speciaal) onderwijs naar keuze, rekening houdend met het schooladvies. Bij onduidelijkheid of twijfel over de overdrachtsgegevens neemt de ontvangende school altijd contact op met de contactpersoon van de toeleverende school. De aannamecommissie van de V(S)O-school beoordeelt aan de hand van het ondersteuningsprofiel van hun school en de richtlijnen van toelaatbaarheid of zij de betreffende leerling een passende onderwijsplaats kan bieden. Mocht de ondersteuning die een school kan bieden onvoldoende (b)lijken, dan kan de VO-school via de toewijzingscommissie een aanvraag indienen voor extra ondersteuning in de vorm van een arrangement, toelaatbaarheidsverklaring voor VSO of Pro of een aanwijzing voor LWOO. Tussen het SWV VO en het SWV PO is er regelmatig overleg en daar waar nodig en wenselijk afstemming op beleid en activiteiten. Het gaat over het maken van afspraken over leerlingvolgsystemen, een warme overdracht van dossiers en het vinden van een passende onderwijsplek voor iedere leerling. Ook in de samenwerking met de gemeente Doetinchem trekken SWV PO en VO gezamenlijk op. Om de samenwerking tussen PO en VO te formaliseren is een stuurgroep PO-VO ingericht. De VO-scholen in regio Doetinchem streven in samenwerking met de aanleverende basisscholen, naar het optimaliseren van de doorlopende leerlijn PO-VO. De procedure die daarin wordt gevolgd, wordt jaarlijks geëvalueerd en indien gewenst, geoptimaliseerd door de stuurgroep PO-VO. Tevens worden afspraken gemaakt over terugkoppeling van informatie aan het basisonderwijs en uniforme analyse van de op- en afstroom, ten opzichte van het basisschooladvies. En er worden activiteiten georganiseerd om de uitwisseling van expertise te bevorderen. De stuurgroep heeft mandaat op een onderstaande terreinen: Het stappenplan toelating/plaatsing & terugkoppeling PO-VO met tijdpad Afspraken t.a.v. onderwijskundige rapporten en OSO Afspraken t.a.v toelating en plaatsing Afspraken over de doorlopende lijn Inhoudelijke verbinding PO-VO 5.2 SO-VSO Het is binnen ons samenwerkingsverband niet vanzelfsprekend dat een leerling vanuit het speciaal onderwijs (SO) automatisch doorstroomt naar het voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Leerlingen die van het SO naar het VSO willen, melden zich aan bij een school voor V(S)O. Deze school beoordeelt, volgens dezelfde richtlijnen en criteria als bij alle leerlingen, of er sprake is van een behoefte aan extra ondersteuning. Mocht (de aannamecommissie van) de school voor V(S)O van mening zijn dat plaatsing binnen het VSO nodig is of dat er zodanig extra zware ondersteuning wenselijk lijkt dat een reguliere school in het VO deze niet kan bieden, dan legt de school waar de leerling zich heeft aangemeld het dossier voor aan de toewijzingscommissie. De toewijzingscommissie besluit over het al dan niet verstrekken van een toelaatbaarheidsverklaring voor het VSO (cluster 3 en 4). 5.3 VO-VSO Ook leerlingen die reeds op een school voor regulier onderwijs zitten kunnen, door redenen van pedagogischdidactische aard, in aanmerking komen voor een plaats in het VSO. Bij uitzondering zal dit rechtstreeks gebeuren, maar vaker zullen eerst bepaalde vormen van extra ondersteuning (denk aan type arrangementen als Rebound, Herplaatsing, Op de Rails of de Horizon-klas) worden ingezet. Wanneer bijvoorbeeld ouders van mening zijn dat hun kind beter tot zijn recht komt op het VSO, dan zal dit eerst worden besproken binnen de zorgstructuur van de school. De coördinator onderwijsondersteuning is de aangewezen persoon om te bepalen 34 of een leerling wordt aangemeld bij de toewijzingscommissie, die vervolgens besluit over het al dan niet afgeven van een toelaatbaarheidsverklaring. 5.4 SO-VO Leerlingen die op het speciaal onderwijs zitten en naar een school voor voortgezet onderwijs gaan, melden zich aan bij een school voor VO in het samenwerkingsverband. De aannamecommissie van de school voor VO beoordeelt de toelating. Bij aanmelding op een VSO-school is een toelaatbaarheidsverklaring van het samenwerkingsverband verplicht. 5.5 (V)SO-VO Wanneer een leerling zich in voldoende mate ontwikkeld heeft op het VSO, dan kan deze leerling geplaatst worden op het VO of keert deze terug naar de school van herkomst of naar een andere school voor VO. Als het nodig is om de leerling op de VO extra te ondersteuning kan daarvoor een arrangement worden ingezet. In overleg met de ouders en de ontvangende school vindt een warme overdracht plaats. 5.6 VMBO-MBO Een belangrijk doel van samenwerking binnen onze regio is de aansluiting van VMBO op MBO en de ontwikkeling van doorlopende zorg- en leerlijnen VMBO-MBO-HBO. In lijn met het regionaal plan onderwijsvoorzieningen en de doelstellingen van regionale platforms bevordert het samenwerkingsverband initiatieven die gericht zijn op een verbeterde aansluiting van VMBO-MBO op de regionale arbeidsmarkt. Samen met betrokken gemeenten en werkgevers hebben we aandacht voor het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Profijt is zo’n initiatief waarin VO, VSO en MBO in de Achterhoek nauw samenwerken. Docenten ontmoeten elkaar 3 à 4 keer per jaar (per vakgroep) om te praten over de aansluiting VO – MBO binnen hun opleidingen/ vakgebied. Daarnaast zijn er vakoverstijgende groepen m.b.t. Taal & Rekenen, Decanaat, Zorg, Techniek en LOB. Directies van de aangesloten scholen vergaderen 5 keer per jaar en er zijn 2 coördinatoren (1 uit VO en 1 uit MBO) die elk voor ca. 0,8 fte voor Profijt werken. In het onderliggende convenant is het volgende overeengekomen: het doel van Profijt is om in gezamenlijk beleid zodanige voorwaarden te ontwikkelen, dat de inrichting van het onderwijs en de werkwijze in de scholen van het VBO en het VSO, in aansluiting tot het MBO, AOC Oost en ROC Graafschap College, leiden tot meer onderwijsdeelnemers, die (beroeps-) gekwalificeerd hun opleiding zullen afronden. De samenwerking met het HBO, vooralsnog Hogeschool Iselinge, heeft als doel versterking van de kennisinfrastructuur en versterking van de onderlinge en externe relatiestructuur. Profijt is gericht op het versterken van de beroepskolom en onderscheidt vier overkoepelende thema’s: Verbeteren van programmatische aansluiting door het ontwikkelen van doorlopende leerlijnen; Verbeteren van loopbaanoriëntatie en –begeleiding; Bewaken van doorlopende zorglijnen en pedagogische ontwikkelingen voor specifieke groepen leerlingen; Versterken kennisinfrastructuur en betere samenwerking onderwijs – bedrijfsleven. 5.7 AANSLUITING OP ARBEID Het primaire doel van ons samenwerkingsverband is de leerlingen zodanig onderwijs te bieden dat zij hun schoolloopbaan gediplomeerd en/of met een startkwalificatie kunnen afsluiten. Sommige leerlingen zullen dit doel niet kunnen halen. Wij bereiden hen voor op een arbeidsplaats in de regio. In de voorliggende jaren ging het hierbij voornamelijk om leerlingen in het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs. Voor hen zijn er arbeidsmarktgerichte routes inclusief begeleiding bij de overgang van school naar werk. Dit in lijn met de (wettelijke) verantwoordelijkheid voor uitstroomroutes. Hoewel het nog niet duidelijk is of dit voor het VO ook een wettelijke taak wordt, bieden diverse scholen in ons samenwerkingsverband leer- en begeleidingstrajecten naar arbeid voor leerlingen. Zo dragen wij bij aan het realiseren van de beoogde maatschappelijke effecten, zoals: meer jongeren behalen een startkwalificatie; meer jongeren verwerven duurzaam een inkomen uit arbeid; meer jongeren participeren actief in de samenleving. Scholen zijn zelf maatschappelijk verantwoordelijk voor de aansluiting op arbeid voor leerlingen bij wie alle inzet om een diploma of startkwalificatie te halen, geen effect heeft gesorteerd. Voor de leerlingen in het VO ligt er ook een verantwoordelijkheid voor aansluiting op het MBO indien zij ongediplomeerd van school gaan 35 (entree-trajecten). Leerlingen in het Praktijkonderwijs en het Voortgezet Speciaal Onderwijs beschikken over begeleidingsmogelijkheden die de nadruk leggen op vaardigheden die nodig zijn om zelfstandig te kunnen functioneren. De vraag vanuit de arbeidsmarkt is bepalend voor de inrichting van de leerroutes richting werk. Een gezamenlijk initiatief om de toeleiding tot de arbeidsmarkt te verbeteren is Werknet. Werknet is een initiatief van AOC Oost, PRAKTICON, VSO cluster 3, VSO cluster 4, MBO, de gemeenten, het Werkgeverservicepunt en het UWV. Werknet begeleidt met trajecten jongeren die over onvoldoende vaardigheden beschikken om te kunnen worden bemiddeld naar een reguliere werkgever en voor wie regulier onderwijs niet voldoet om die vaardigheden te verwerven. In deze trajecten worden jongeren op een alternatieve manier, met maatwerk, vanuit de situatie waarin ze terecht gekomen zijn, uiteindelijk naar de arbeidsmarkt geleid met al of niet een diploma of certificaten. Onderdeel van de trajecten is een combinatie van re-integratie, onderwijs en jobcoaching. Het budget dat verschillende partijen in fases van dat traject op tafel kunnen leggen wordt gebundeld. Hierdoor wordt er een doorlopend traject van gemaakt. Op 1 augustus 2014 maakte Werknet de overgang van project naar een structurele voorziening bekostigd uit regulier beschikbare middelen. Werknet is nauw verbonden met de werkgevers door middel van de werkgeversservicepunten (samenwerkingsverband van UWV, SW Bedrijven en gemeenten die mede invulling geven aan de integrale dienstverlening naar werkgevers). Hiermee is Werknet de verzamelnaam voor alle bestaande en toekomstige leer-/werktrajecten waarin jongeren op een alternatieve manier, met maatwerk, vanuit de situatie waarin ze terecht gekomen zijn, uiteindelijk door een combinatie vanuit re-integratie, onderwijs en jobcoaching naar de arbeidsmarkt worden geleid met al dan niet een diploma of certificaten. 5.8 UITSTROOM NAAR DAGBESTEDING Voor een beperkt aantal leerlingen in het VSO is er geen perspectief op arbeid, ook niet binnen de sociale werkvoorzieningen met ‘gesubsidieerde ondersteuning’. Voor deze leerlingen is het ontwikkelingsperspectief gericht op het vinden van een zinvolle dagbesteding. Om ook deze doelgroep in het samenwerkingsverband optimaal te kunnen ondersteunen kan samenwerking worden gezocht met ketenzorgpartners c.q. AWBZ- en/of WMO-voorzieningen. 5.9 VOORKOMEN THUISZITTERS Tot de monitoringsfunctie van het SWV behoort ook het volgen van leerlingen die (dreigen) tot de groep thuiszitters (te gaan) behoren. De regio Achterhoek hanteert hiervoor een preventieve aanpak ten aanzien van thuiszitters. De scholen in het PO, VO en MBO en de gemeenten hebben een verzuimprotocol ingesteld. Elke leraar registreert verzuim en signaleert vroegtijdig opvallend verzuim. In het verzuimprotocol staat beschreven wanneer de leerplichtambtenaar wordt ingeschakeld en wat zij/haar rol is. Deze werkwijze wordt inmiddels een jaar gehanteerd en evaluatie van de werkwijze door het samenwerkingsverband kan de werkwijze verder verbeteren. De jeugdmaatschappelijk werkers werken in de scholen en hebben een preventieve en signalerende functie als het gaat om verzuim en dreigend thuiszitten. Naast deze preventieve aanpak is een curatieve aanpak nodig. Inmiddels is meer zicht op de omvang van de problematiek zoals het aantal ontheffingen en thuiszitters. Periodiek wordt een update aangeleverd aan het samenwerkingsverband door de leerplichtambtenaren. Alhoewel verschillende maatregelen zijn genomen om het aantal thuiszitters terug te dringen moet een curatieve aanpak specifiek gericht op deze groep leerlingen nog worden ontwikkeld, Het samenwerkingsverband zet dit als prioriteit in de ontwikkelagenda. 5.10 AFSPRAKEN OVER OVERDRACHT Over de overdracht van leerlingen zijn binnen het samenwerkingsverband de volgende gezamenlijke afspraken gemaakt: De overdracht gebeurt digitaal; En wel volgens het OSO (van PO naar VO); De richtlijnen voor een warme overdracht worden hierbij gevolgd; Er is altijd de mogelijkheid om aanvullende informatie op te vragen bij de aanleverende school. 36 6. OUDERBETROKKENHEID 6.1 INLEIDING Bij de toelating tot een VO-school van een leerling worden onderwijsbehoeften van de leerling vastgesteld. De focus is binnen passend onderwijs verschoven van de beperking van leerling naar de kansen die hij heeft. Dit vraagt (op onderdelen) ook om andere begeleidingsactiviteiten. Leerling en ouders worden hierbij, als deskundigen, betrokken. Tevens wordt gezamenlijk een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Op basis van de onderwijsbehoeften wordt bepaald welke ondersteuning de leerling nodig heeft binnen school. Waar we voorheen gericht waren op de beperkingen van een leerling, kijken we nu naar de kwaliteiten en onderwijsbehoeften van de leerling. De school brengt in kaart hoe zij tegemoet kan komen aan deze (bijzondere) onderwijsbehoeften of gaat, indien zij dit niet kan waarmaken, met ouders op zoek naar een andere school. 6.2 SAMENWERKING MET OUDERS Ouders krijgen binnen passend onderwijs een andere positie. Zij worden gezien als gelijkwaardige deskundigen als het gaat om hun kind, onze leerling. Het is van belang dat ouders betrokken worden bij het opstellen van het ontwikkelingsperspectief en de onderwijsbehoeften van de leerling en bij het kiezen van het daarbij passende arrangement. Naast de onderwijsbehoeften van leerlingen is er aandacht voor ondersteuningsbehoeften van ouders. Belangrijk in de samenwerking met ouders is dat het onderwijssysteem transparant is. School en ouders praten met elkaar over de onderwijs ondersteuning die hun de leerling / hun kind nodig heeft. Ouders krijgen inzicht in het ondersteuningsprofiel van de school. Wanneer een leerling extra ondersteuning nodig heeft, betrekt de VO school de ouders bij het in kaart brengen van de ondersteuningbehoefte. De toewijzingscommissie neemt alleen aanvragen in behandeling waarbij de ouders het aanvraagformulier hebben getekend. Die handtekening betekent dat ze weten wat er in het dossier staat en dat ze akkoord gaan met de aanvraag. Als de toewijzingscommissie voor het nemen van een goed besluit over een leerling een bespreking met school en ouders nodig vindt, wordt aan de school gevraagd om de ouders hiervoor uit te nodigen. De relatie tussen school en ouders wordt hierin voorop gesteld. De beslissingen en de eventuele toewijzing van een arrangement worden door de school helder en transparant met ouders gecommuniceerd. Met ouders, interne en externe deskundigen wordt constructief samen gewerkt. 6.3 ONDERSTEUNINGSPLANRAAD Sommige ouders denken graag mee over de wijze waarop leerlingen in de scholen het best ondersteund kunnen worden om tot het beste onderwijs te komen. Per bestuur kan de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad / ondernemingsraad twee mensen afvaardigen voor de ondersteuningsplanraad (OPR): een lid namens het personeel en een lid namens de leerlingen/ouders. De OPR praat samen met het SWV over de ondersteuning op scholen en in het samenwerkingsverband en de verdeling van de middelen. Het samenwerkingsverband faciliteert de OPR. De OPR heeft instemmingsrecht op het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband. Het schoolondersteuningsprofiel wordt beoordeeld door de MR van elke school. Ook hierin is de rol van ouders geborgd. De OPR overlegt ongeveer 5 keer per jaar met de directeur. Voor de OPR is een plek ingericht op de website van het samenwerkingsverband. Daar zijn de namen van de leden en het e-mailadres te vinden. 6.4 ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF EN OUDERS Het opstellen van een ontwikkelingsperspectief is verplicht voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Dit geldt niet voor leerlingen die ondersteuning ontvangen vanuit de basisondersteuning van de school (zie 4.9 Ontwikkelingsperspectief). Binnen ons samenwerkingsverband wordt grote waarde gehecht aan de ouderbetrokkenheid. Niet alleen betrokkenheid van ouders, maar ook hun commitment en regie zijn essentieel. Het is van groot belang dat ouders al bij de overdracht van PO naar VO betrokken zijn. Het moet voor ouders helder zijn wat de VO school kan bieden aan een leerling met extra ondersteuningsbehoeften, zodat zij een verantwoorde keuze kunnen maken. Transparantie in aanbod en handelen is hierbij van belang. Concreet betekent dit openheid van zaken als het gaat om het ondersteuningsprofiel van de school, het en de eventuele inzet van extra ondersteuning. 37 Naast de jaarlijkse evaluatie worden ouders betrokken bij grote wijzigingen in de doelen of inzet van de ondersteuning. 6.5 GESCHILLEN Het kan voorkomen dat ouders zich niet kunnen vinden in het besluit van de toewijzingscommissie. Daarvoor is een klachtenprocedure opgesteld (zie 4.10 Bezwaar en Beroep en de bijlage ‘Als u een klacht heeft….’). Ouders kunnen een klacht kenbaar maken bij de toewijzingscommissie of met het samenwerkingsverband. Voor geschillen over de toewijzing kan een second opinion worden aangevraagd bij SWV Slinge Berkel of SWV Zutphen. Als de klacht blijft bestaan kunnen ouders zich wenden tot de landelijke Bezwaaradviescommissie. Als er sprake blijkt te zijn van een geschil, dan kunnen ouders hiervoor terecht bij de landelijke geschillencommissie. Deze (tijdelijke) landelijke geschillencommissie houdt zich bezig met geschillen op het terrein van passend onderwijs tussen ouders en school. Vanaf 1 augustus 2014 oordeelt deze commissie in een geschil tussen ouders en het bevoegd gezag van scholen voor PO, VO en (V)S) over: De (weigering van) toelating van leerlingen die extra ondersteuning behoeven; De verwijdering van leerlingen; Het ontwikkelperspectief. De geschillencommissie doet uitspraken over de toelating in het kader van passend onderwijs. Dat is niet aan de orde indien het besluit over toelating te maken heeft met plaatsgebrek of niet voldoet aan de voorwaarden die het bevoegd gezag of de wet stelt voor inschrijving. Over de procedure bij de Geschillencommissie passend onderwijs is een informatiefolder voor ouders beschikbaar. Deze folder is te downloaden op de website van de geschillencommissie: www.onderwijsgeschillen.nl. Tijdens de gehele procedure kunnen ouders zich laten bijstaan door een onderwijsconsulent. De onderwijsconsulent is onafhankelijk en geeft ouders kosteloos advies en begeleiding. 6.6 INFORMATIE VOOR OUDERS Het SWV beschikt over een website waarop relevante informatie en links te vinden zijn (www.samenwerkingsverbanddoetinchem.nl). Voor ouders is een speciaal hoofdstuk ingericht met thema’s en links die voor hen interessant (kunnen) zijn. Op de website wordt minimaal twee keer per jaar een nieuwsbrief geplaatst met nieuws en informatie van het SWV VO en PO. Vertegenwoordigers van het SWV zijn bereid om op uitnodiging van medezeggenschapsraden algemene informatie te verstrekken over het SWV. Informatie over leerlingen verloopt altijd via de school waar de leerling staat ingeschreven. 38 7. KWALITEIT 7.1 WETTELIJK KADER Vanuit de Inspectie van het Onderwijs wordt toezicht gehouden op de uitvoering van de Wet passend onderwijs. De inspectie heeft hiervoor het Toezichtkader Passend Onderwijs ontwikkeld. Het toezicht op de samenwerkingsverbanden valt onder integraal toezicht, omdat het in samenhang toezicht houdt op de kwaliteit, de naleving van de wet en het financiële beleid. Voor het kwaliteitszorgbeleid van het samenwerkingsverband is het waarderingskader van de inspectie het uitgangspunt, aangevuld met specifieke doelstellingen en afspraken in het samenwerkingsverband. In het waarderingskader van de inspectie is onderscheid gemaakt tussen drie normindicatoren: 1. Resultaten: het samenwerkingsverband voert de opgedragen taken uit en realiseert een samenhangend geheel van ondersteuningsvoorzieningen binnen en tussen de scholen, zodanig dat alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een zo passend mogelijke plaats in het onderwijs krijgen. 2. Management en organisatie: het samenwerkingsverband weet zijn missie en doelstellingen binnen het kader van de Wet passend onderwijs te realiseren door een slagvaardige aansturing, effectieve interne communicatie en een doelmatige, inzichtelijke organisatie. 3. Kwaliteitszorg: het samenwerkingsverband heeft zorg voor de kwaliteit door systematische zelfevaluatie, planmatige kwaliteitsverbetering, jaarlijkse verantwoording van gerealiseerde kwaliteit en borging van gerealiseerde verbeteringen. De inspectie houdt niet alleen toezicht op de kwaliteit, maar ook op de naleving van wettelijke voorschriften voor de samenwerkingsverbanden, zoals de regels voor vaststelling van het ondersteuningsplan en de verantwoording via jaarverslaggeving. Wanneer de normen van basiskwaliteit opgesteld door de inspectie, bekend zijn zal het kwaliteitsbeleid daarop aangepast worden. Het samenwerkingsverband houdt zo zicht op de onderwerpen die ook voor de inspectie van belang zijn. 7.2 KWALITEITSZORGBELEID VAN HET SAMENWERKINGSVERBAND Het kwaliteitszorgbeleid is erop gericht gefundeerde uitspraken te kunnen doen over de kwaliteit van het samenwerkingsverband en waar nodig te verbeteren, op basis van systematisch onderzoek. Het kwaliteitszorgbeleid stelt daarmee het bestuur van het samenwerkingsverband in staat om met voldoende inzicht te sturen op gewenste beleidsresultaten, en bijbehorende inzet van middelen. Voor beoordelen van kwaliteit samenwerkingsverband is het nodig: A. Te weten of leerlingen de ondersteuning krijgen waar zij recht op hebben; B. Zicht te hebben op de doelmatigheid van de bestuurlijke en organisatorische inrichting van het samenwerkingsverband; C. Te weten of de besteding van middelen rechtmatig en doelmatig is. A. Krijgen leerlingen de ondersteuning waar ze recht op hebben? Binnen het samenwerkingsverband wordt onderscheid gemaakt tussen: Basisondersteuning: Voldoen scholen aan de afspraken over de basisondersteuning? Extra ondersteuning: Voorziet het samenwerkingsverband in een dekkend aanbod van passende onderwijsvoorzieningen voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben? Voldoen scholen aan de afspraken over de basisondersteuning? Elke school moet voldoen aan de basisondersteuning: In het ondersteuningsplan is basisondersteuning omschreven als het geheel van preventieve en lichte curatieve interventies die binnen de onderwijsondersteuningsstructuur van de school planmatig en op een overeengekomen kwaliteitsniveau, eventueel in samenwerking met ketenpartners, worden uitgevoerd. Om het niveau van basisondersteuning vast te stellen wordt gebruik gemaakt van de 4 niveaus van ondersteuning. Binnen het samenwerkingsverband is afgesproken dat elke school VO-school ten minste voldoet aan niveau begeleidingsschool. Scholen met LWOO-afdelingen en praktijkscholen moeten aan de voorwaarden van de dialoogschool voldoen. Daarnaast dienen scholen voldoende te scoren op de opbrengsten, een ondersteuningsprofiel te hebben met een ontwikkelagenda. Het samenwerkingsverband heeft inzicht in deze gegevens en stuurt erop dat scholen hieraan voldoen. In het document Niveau van 39 basisondersteuning VO-scholen staat beschreven in hoeverre de VO-scholen in het voorjaar van 2014 voldeden aan de profielen begeleidingsschool of dialoogschool. Hoewel de scholen zorgplicht hebben en aan kwaliteitseisen moeten voldoen, is onderstaand overzicht niet bedoeld om toezicht te houden of om deze verantwoordelijkheid over te nemen van de scholen. Daar zijn aparte toezichtkaders voor ontwikkeld. Wel heeft het samenwerkingsverband de informatie nodig om vast te stellen of het samenwerkingsverband ervoor zorgt dat leerlingen de ondersteuning krijgen die zij nodig hebben. De inspectie heeft de overlappende beleidsterreinen erkend en heeft gezegd daar rekening met te houden in haar oordelen. Hieronder staat hoe het samenwerkingsband gegevens verzamelt om vast te stellen of scholen aan het niveau van basisondersteuning voldoet. Waar moet een VO-school aan voldoen? Indicatoren begeleidingsschool/dialoogschool Waar halen we gegevens vandaan? In het bijlagenboek van het OP staan de profielen uitgewerkt Opbrengsten voldoende Opbrengstenkaarten School heeft een ondersteuningsprofiel School heeft een plan van aanpak ter verbetering: de ontwikkelagenda School werkt planmatig aan verbetering van de punten op de ontwikkelagenda Het ondersteuningsprofiel Het ondersteuningsprofiel In jaarverslag staan plannen en evaluaties rondom passend onderwijs Wat doet (kwaliteitszorg) SWV? Analyse van inventarisatie van maart 2014 waarin scholen hebben aangegeven hoe ver ze zijn met indicatoren van het profiel begeleidings- of dialoogschool. Critical friends project waarbij scholen elkaar bezoeken en zich richten op een aspect van passend onderwijs. Hierbij kan mogelijk aangesloten worden bij het critical friends traject dat AchterhoekVO sinds dit jaar organiseert. Analyse op opbrengstenkaart per school SWV maakt een overzicht van de ondersteuningsprofielen. SWV maakt een overzicht van de ontwikkelagenda’s en eventuele ondersteuningsbehoefte bij de uitvoering daarvan. Voorziet het samenwerkingsverband in een dekkend aanbod van passende onderwijsvoorzieningen voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben? Voor het monitoren van extra ondersteuning wordt gebruik gemaakt van normindicator 1 ‘resultaten’ van het waarderingskader van de inspectie. Het samenwerkingsverband realiseert passende ondersteuningsvoorzieningen voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben (is er een dekkend aanbod); Het samenwerkingsverband realiseert de toewijzing van de extra ondersteuning en plaatsing van leerling tijdig en effectief; Het samenwerkingsverband zet zijn middelen doelmatig in; Het samenwerkingsverband realiseert de beoogde kwantitatieve en kwalitatieve resultaten die het voor leerlingen heeft opgesteld; Binnen het samenwerkingsverband is geen schoolverzuim door leerlingen die (mogelijk) extra ondersteuning nodig hebben; Het samenwerkingsverband stemt goed af met jeugdzorg en WMO zorg. Extra ondersteuning kan op de school of buiten de school worden geboden. Scholen krijgen van het samenwerkingsverband een budget dat ingezet kan worden voor extra ondersteuning en/of de verbetering van de ondersteuningsstructuur van de school. Via de toewijzingscommissie kunnen scholen daarnaast extra middelen aanvragen voor specifieke extra ondersteuning op school. Wanneer een leerling extra ondersteuning nodig heeft dat niet op de school geboden 40 kan worden, kan de leerling een arrangement toegewezen krijgen voor een arrangement buiten de school, zoals een bovenschoolse voorziening of het speciaal voortgezet onderwijs. Om na te gaan of het samenwerkingsverband de resultaten behaalt, heeft het samenwerkingsverband inzicht nodig in een aantal zaken. Op hooflijnen gaat het om inzicht in het aantal leerlingen dat extra ondersteuning nodig heeft, het totaal aanbod van extra ondersteuning op school en buiten de school en de kwaliteit daarvan, de besteding van middelen dat scholen krijgen van het samenwerkingsverband voor extra ondersteuning, de besteding van de middelen voor extra ondersteuning via de toewijzingscommissie. Scholen verantwoorden hoe het budget dat zij van het samenwerkingsverband ontvangen besteed wordt. Het gaat daarbij zowel om een verantwoording van de besteding als van de resultaten; Scholen verantwoorden hoe het budget dat zij van het samenwerkingsverband ontvangen voor arrangementen besteed wordt. Het samenwerkingsverband heeft inzicht in het aantal leerlingen dat extra ondersteuning krijgt en in welke vorm en wat de resultaten zijn; Het samenwerkingsverband registreert elke aanvraag, die binnen komt bij de toewijzingscommissie, van welke school de aanvraag afkomstig is, om welke problematiek het gaat (grote lijnen), welke beslissing genomen wordt en binnen welke termijn. De toewijzingscommissie evalueert jaarlijks het overzicht van verwerkte aanvragen en toetst of aan de wettelijk voorwaarden bijv. m.b.t. termijn is voldaan. Daarnaast stelt ze de gegevens beschikbaar aan derden (binnen het samenwerkingsverband) die er informatie uit kunnen halen voor de verbetering van de kwaliteit van de ondersteuningstructuur. Om vast te stellen hoe de leerlingen die extra ondersteuning krijgen toegewezen zich ontwikkelen (presteren en welbevinden) in het vervolg van hun schoolloopbaan is nog geen meetinstrument ontwikkeld. De toewijzingscommissie evalueert tevens de verschillende arrangementen en andere vormen van extra ondersteuning van het samenwerkingsverband stelt deze bij, indien blijkt dat er geen dekkend aanbod in de regio is. Het samenwerkingsverband heeft heldere kwantitatieve en kwalitatieve doelen opgesteld die getoetst kunnen worden; Het samenwerkingsverband heeft het verzuim in de regio in beeld. Het aantal thuiszitters is een van de parameters voor de risicoanalyse van de inspectie. Op basis van de risicoanalyse bepaalt de inspectie of het inspectieonderzoek verder wordt uitgebreid dan een analyse op de resultaten alleen; Het samenwerkingsverband werkt samen met verschillende partijen en evalueert de kwaliteit van deze samenwerkingen. B. Is de bestuurlijke en organisatorische inrichting van het samenwerkingsverband doelmatig? Dit betekent dat het samenwerkingsverband zijn missie en doelstellingen weet te realiseren en door een slagvaardige aansturing, effectieve communicatie en een doelmatige inzichtelijke organisatie. Op dit moment kan het OP hierin voorzien. Komend jaar zou een evaluatiebijeenkomst met de betrokken partijen uitgevoerd kunnen worden: bijvoorbeeld op de grootste knelpunten en succesfactoren van het samenwerkingsverband. De samenwerkingsverbanden in de regio Achterhoek werken samen. De bestuurlijke en organisatorisch inrichting betreft daarom niet alleen het samenwerkingsverband, maar ook de afspraken die gemaakt worden op regioniveau. Een helder overzicht van kwalitatieve en kwantitatieve doelen stelt het samenwerkingsverband in staat hierop te evalueren. C. Is de besteding van middelen rechtmatig en doelmatig? Hiervoor moet een koppeling gemaakt worden tussen de uitgaven, passend binnen de meerjarenbegroting enerzijds en de realisatie van de kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen van het samenwerkingsverband anderzijds. In de registratie van elke aanvraag en het verloop van de aanvraag hoort ook een weergave van de financiële consequenties. 7.3 WERKGROEP KWALITEIT Om het kwaliteitsbeleid verder uit te werken is een werkgroep kwaliteit actief. De werkgroep kwaliteit is in eerste instantie belast met het meten en verbeteren van de kwaliteit van de ondersteuning op de scholen van het samenwerkingsverband. Daarnaast zijn de volgende doelen voor deze werkgroep geformuleerd: 41 Grens proces volgen en toezicht houden Indicatoren benoemen op basis van de Parameters en aspecten uit het Toezichtkader/Waarderingskader Inzoomen op casussen om helder te krijgen hoe de school zaken aanpakt Grip krijgen op thuiszitters Daarnaast is het uitwerken van de organisatie bij deze werkgroep belegd. Kwaliteitsmeting op de scholen Monitoren van kwaliteit is niet vrijblijvend. Voor het meten van de kwaliteit van de onderwijsondersteuning op de V(S)O-scholen, is het Toezichtkader van de inspectie leidend. Een eerste gespreksronde in december 2014 heeft een beeld opgeleverd van de mate waarin scholen zijn toegegroeid naar passend onderwijs en naar het gewenste niveau van basisondersteuning. Daarnaast is geïnventariseerd waar scholen behoefte aan hebben en wat de rol van het samenwerkingsverband daarbij zou kunnen zijn. In het najaar van 2015 zal er een onafhankelijke meting worden gedaan van de basisondersteuning op alle VO scholen. Deze meting zal plaatsvinden in de vorm van een collegiale visitatie. De meting heeft voor de reguliere school 3 aspecten: 1. het schoolondersteuningsprofiel wordt op elke school getoetst aan de dagelijkse praktijk, 2. het niveau van onderwijsondersteuning wordt getoetst en 3. er worden adviezen geformuleerd voor de verdere ontwikkeling van de (basis)ondersteuning. Na deze meting is een goede vergelijking tussen de reguliere VO-scholen mogelijk. De werkgroep kwaliteit heeft nagedacht over hoe we meten, wat we meten, hoe we rapporteren en wat we doen met de resultaten om duurzame kwaliteitsverbetering te realiseren. Voorafgaand aan de systematische metingen van het SWV stelt iedere school aan zichzelf de vraag hoe het niveau en de kwaliteit van de onderwijsondersteuning zich verhoudt tot de afspraken over de basisondersteuning. Het eigenaarschap daarvan ligt bij de scholen. Benoemen van indicatoren op schoolniveau Op basis van de indicatoren uit het Toezichtkader, het door het SWV geformuleerde beleid en het afgesproken niveau van basisondersteuning, heeft de werkgroep kwaliteit een set met indicatoren opgesteld om in beeld te brengen wat het ondersteuningsniveau is van de scholen en waar collectief nog leemtes zitten. En ze brengen de voortgang in beeld. De indicatoren zijn zo geformuleerd dat ze bij de scholen kunnen operationaliseren wat nog nodig is en wat nog gedaan moet worden om de doelen van het SWV te realiseren. Einddoel van de VOscholen is minimaal het afgesproken niveau van basisondersteuning. Het totale niveau van onderwijsondersteuning van de VO-scholen moet omhoog. Voor de VSO-scholen ligt het niveau van ondersteuning al hoger. Voor die scholen zullen de indicatoren worden aangepast. Aan het eind van de cyclus worden de doelen en indicatoren geëvalueerd. Doelen kunnen op basis van de resultaten naar boven of naar beneden worden bijgesteld. Wijzigingen mogen niet worden ingegeven door wat scholen nu niet kunnen, maar zijn gebaseerd op wat al dan niet haalbaar is. Indien nodig worden indicatoren herbenoemd. Indicatoren Organisatie De werkwijze in de school is gericht op het beleid en de doelen in het schoolondersteuningsprofiel; Beleid en doelen in het schoolondersteuningsprofiel zijn gericht op het bereiken van het afgesproken niveau van basisondersteuning (dialoogschool of begeleidingsschool); Op iedere school is een ‘ondersteuningspunt’ ingericht. Er is een verbinding met de opdracht/doelen van de school in het kader van passend onderwijs. Differentiatie De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben (basisondersteuning). De school bestrijdt daarmee effectief achterstanden; 42 De mentoren en docenten zijn pedagogisch en didactisch zodanig vakbekwaam dat ze in staat zijn verschillende ondersteuning te bieden aan verschillende leerlingen; De school heeft een duidelijke aanpak van differentiatie op niveau van de individuele leerling dus inclusief excellente leerlingen. Eigenaarschap Docenten en mentoren voelen zich verantwoordelijk voor het bieden van passend onderwijs aan alle leerlingen; Leerlingen worden handelingsgericht besproken in alle (leerling) besprekingen. Ondersteuningsroute Er is sprake van een duidelijke en eenduidige ondersteuningsroute die bekend is bij medewerkers; De ondersteuningsroute is beschreven in het ondersteuningsplan; De ondersteuningsroute is er op gericht leerlingen zo veel mogelijk passend onderwijs in de klas / school te bieden; De toelaatprocedure van de school voldoet aan de wetgeving passend onderwijs en met name de zorgplicht; Als de school niet tegemoet kan komen aan de onderwijsondersteuningsbehoefte van een leerling, treedt de school in contact met de toewijzingscommissie; De school draagt bij aan een adequate overgang van (zorg)leerlingen van aanleverende en naar vervolgscholen en vervult haar rol in de zorgketen. Ontwikkelingsperspectief Alle leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte hebben een ontwikkelingsperspectief; De school begeleidt leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben effectief aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief; Het ontwikkelingsperspectief is een ontwikkelingsgericht document met doelen en evaluatiemomenten; Het ontwikkelingsperspectief wordt opgesteld in samenwerking met ouders. Ouders worden betrokken bij het formuleren van de doelen en de periodieke evaluatie; Bij leerlingen met een ondersteuningsbehoefte is er sprake van educatief partnerschap tussen school, leerling en ouders; Voorlichting Er is op de website van de school een link naar de website van het SWV; Het ondersteuningsprofiel van de school staat op de website van de school; In het ondersteuningsprofiel is een ontwikkelagenda opgenomen; Het ondersteuningsprofiel is bekend bij en besproken met docenten, ouders (en leerlingen); Werkwijze: de audits Jaarlijks vinden audits plaats op alle scholen van het SWV. Uitgangspunt is een benadering op basis van ‘critical friends’ waarbij verbetering van het niveau van onderwijsondersteuning voorop staat. Ouders worden nadrukkelijk betrokken bij de audits. Voorafgaand aan de audits zal aan de scholen de vraag worden gesteld gegevens aan te leveren mbt: thuiszitters en frequentverzuimers; spreiding van leerlingen met ondersteuningsbehoefte/een ontwikkelperspectief; in-, door- en uitstroom van leerlingen met ondersteuningsbehoefte; in-, door- en uitstroom van VSO leerlingen; klachten die een relatie hebben met onderwijsondersteuning; ondersteuningsprofiel en website. Van iedere school wordt een auditor opgeleid. Een roulerende auditteam van 4 auditoren bezoekt de scholen en toetst de indicatoren. Het auditteam wordt voorgezeten door een onafhankelijk voorzitter. De resultaten worden op een uniforme manier in kaart gebracht zodat ze met elkaar te vergelijken zijn. Taak van de auditor is naast het bezoeken/auditeren van andere scholen ook om de kwaliteitszorg van de onderwijsondersteuning in de eigen school levend en opbrengstgericht te houden. 43 De resultaten De resultaten van de scholen worden met elkaar vergeleken en in eerste instantie met de betreffende school besproken. Met elkaar wordt bekeken waar handelingsverlegenheid zichtbaar is geworden en wat nodig is in de school om een groter groep leerlingen onderwijs te kunnen bieden. Gezamenlijk wordt een stappenplan opgesteld ter verbetering. Als de voortgang of de kwaliteit van de onderwijsondersteuning van een school structureel achterblijft wordt daarvan melding gemaakt aan het bestuur. We zitten nog niet op de sanctielijn maar proberen elkaar op inhoud te vinden. Op niveau van het samenwerkingsverband wordt bekeken waar de leemtes zitten. Dit wordt teruggekoppeld aan het bestuur en er worden beleidslijnen uitgezet om deze leemtes op te vullen. 7.4 VERANTWOORDING Schoolbesturen en samenwerkingsverbanden leggen via het jaarverslag, jaarrekening en het ondersteuningsplan verantwoording af over de inzet van de ontvangen middelen en de daarmee bereikte resultaten en kwaliteit. Daarnaast legt het bestuur van het samenwerkingsverband verantwoording af aan de algemene ledenvergadering en aan de inspectie. Op deelaspecten legt het samenwerkingsverband verantwoording af aan relevante partners, zoals de gemeente inzake jeugdmaatschappelijk werk en het primair onderwijs inzake de doorstroom en toewijzing van arrangementen. 44 8. FINANCIËN In dit hoofdstuk presenteren we de budgetten die het samenwerkingsverband vanaf 1 augustus 2014 ontvangt en uitgeeft in een meerjarenbegroting, die loopt tot en met 2021, het eerste jaar waarin van verevening geen sprake meer is. De meerjarenbegroting is in het bijlagenboek bij dit ondersteuningsplan opgenomen. In dit hoofdstuk geven we een toelichting op de inkomsten en uitgaven en keuzes die het samenwerkingsverband daarin heeft gemaakt, naast de verplichtingen die moeten worden nagekomen. De meerjarenbegroting kent dan ook een nadrukkelijke relatie met de overige hoofdstukken van het ondersteuningsplan. De meerjarenbegroting is in de eerste plaats een financiële vertaling van de gemaakte keuzes in het ondersteuningsplan. In dit samenwerkingsverband zijn de financiën echter ook sturend geweest in deze keuzes. Dit heeft te maken met enerzijds de negatieve verevening van ruim € 1,7 miljoen, die het samenwerkingsverband de komende jaren moet verwerken, en anderzijds met de uitspraak van de leden dat passend onderwijs gefinancierd moet worden uit de bekostiging zoals deze vanaf 1 augustus 2014 geldt. De meerjarenbegroting zoals deze in dit hoofdstuk wordt gepresenteerd en toegelicht geeft tevens aan wat de begroting jaar is. Per kalenderjaar wordt een gedetailleerde begroting op gesteld. Deze begroting wordt jaarlijks besproken in relatie tot het ondersteuningsplan en vooral de ontwikkelingen in de praktijk. Op basis van deze besprekingen kan de begroting op onderdelen worden aangepast, of het beleid worden bijgesteld. Uitgangspunten 1. De meerjarenbegroting gaat uit van de bekostiging zoals deze vanaf 1 augustus 2014 geldt, hetgeen betekent dat er geen aanspraak wordt gedaan op de lumpsumgelden van de scholen. Teneinde dit te bereiken moet het aantal VSO-leerlingen in de regio terug naar de landelijke norm en het aantal PrO- en LWOO-indicaties worden verminderd. Dit uitgangspunt heeft nog geen vertaling gevonden in de meerjarenbegroting. 2. Het samenwerkingsverband zet, vooral in de eerste twee jaren in op de versterking van de basisondersteuning van leerlingen in het VO en zet middelen en expertise in om deze ondersteuning optimaal te kunnen realiseren. De VO scholen blijven zelf verantwoordelijk voor deze versterking van de basisondersteuning. De voorwaarden en eisen die zijn omschreven in de profielen voor de basisondersteuning van de begeleidingsscholen en de dialoogscholen vormen hiervoor het fundament. Deze beide profielen worden per school vertaald in de schoolondersteuningsprofielen. 3. De versterking van de basisondersteuning mag niet ten koste gaan van de noodzaak en de continuïteit van de extra ondersteuning. Hierbij kan ook het VSO van betekenis zijn. 8.1 TOELICHTING OP DE MEERJARENBEGROTING In de toelichting wordt de opbouw van de meerjarenbegroting per schooljaar 2013-2021 gevolgd. De opbouw kent de volgende vier onderdelen: 1. Baten 2. Lasten VSO, PrO & LWOO 3. Lasten Ondersteuningsplan 4. Resultaat Baten De inkomsten van het samenwerkingsverband zijn gebaseerd op de ILT t-1 en zijn opgesteld conform de wet. De inkomsten op rij: 1. 2. 3. 4. 5. Lichte ondersteuning: conform overzicht bekostiging OCW Het budget voor lichte ondersteuning bestaat uit vier samengevoegde budgetten, namelijk: a. het Regionaal Zorgbudget; b. Rebound middelen c. Herstart middelen d. Op de Rails middelen LWOO (zie ook lasten LWOO): dit geldt vanaf 1 januari 2016 en is conform overzicht bekostiging OCW. PrO (zie ook lasten PrO): dit geldt vanaf 1 januari 2016 en is conform overzicht bekostiging OCW. Verevening lichte ondersteuning algemeen: betreft de verevening als gevolg van de overgang van de telling 3 en 4 vmbo naar alle leerlingen VO. Zware ondersteuning: conform overzicht bekostiging OCW. 45 6. 7. 8. Verevening zware ondersteuning: conform overzicht bekostiging OCW. Overige baten: basisbekostiging VSO (peildatum) te ontvangen van VO. Geoormerkte baten: het gaat hier om de baten betreffende 1) de bovenschoolse voorziening (Rebound en Herplaatsing) op basis van 60 leerlingen op schooljaarbasis: het is de overdracht van de basisbekostiging (€800 per maand) vanuit de school waar de leerling staat ingeschreven gedurende de verblijfsduur in de bovenschoolse voorziening, en 2) Herstart / Op de Rails van €800,- per leerling per maand. Lasten VSO, LWOO en Pro Een deel van deze uitgaven wordt uitgevoerd door DUO op basis van de hierboven aangegeven ILT-gegevens. 1. 2. 3. Afdracht LWOO (via DUO). Afdracht PrO (via DUO). Afdracht VSO (via DUO): mede op basis van de gemaakte prognoses, maar vooral op basis van de afspraak om het VSO in 2020 teruggebracht te hebben naar de landelijke norm, is de afdracht VSO berekend. Dit betekent het volgende: het samenwerkingsverband kent 363 categorie 1 leerlingen (volgens de telling van 01-10-2013); dat is 0,89% boven de landelijke norm (volgens de telling van 01-10-2011); om op het landelijk gemiddelde te komen, betekent dit dat er in de komende jaren 90 leerlingen minder naar het VSO moeten en in het reguliere VO moeten worden opgevangen. Zie ook programma 10: hier is een stelpost opgenomen voor (deels) niet gerealiseerde reductie VSO vanaf 2016/17. 4. Afdracht VSO: zie programma 5 5. Afdracht VSO: zie programma 5 Lasten ondersteuningsplan Uitgaven die voortvloeien uit de keuzes die het samenwerkingsverband maakt. De bovengenoemde afdrachten zijn bepalend voor de hiervoor beschikbare middelen. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Verplichte besteding AB bij VSO in het schooljaar 2015-2016: aangezien het samenwerkingsverband niet heeft gekozen voor opting out wordt in 2014-2015 (het zogenaamde overgangsjaar) het AB-deel van de rugzakgelden door DUO rechtstreeks uitgekeerd aan de VSO scholen; in 2015-2016 ontvangt het SWV deze gelden, maar moeten deze verplicht worden besteed bij de VSO scholen die tot dan toe de ABdiensten leverden (verplichte winkelnering). Voor de jaren daarna zijn bedragen opgenomen die de verplichtingen in het kader van het tripartiete akkoord met zich meebrengen (zie 12.). Versterking basisondersteuning: beschikbare middelen tot en met schooljaar 2016/17 bestaat uit €5.000 per BRINNR en €25 per leerling voor het verder ontwikkelen en versterken van de basisondersteuning. Vanaf schooljaar 2017-2018 is 2500,- per BRINNR opgenomen in de begroting en € 25,- per leerling. Eenmalige LGF: in schooljaar 2014/15 is 80% van het schooldeel uitgekeerd. Daarna wordt het bedrag afgebouwd met 20% per jaar waarbij schooljaar 2017/18 het laatste schooljaar is. Innovatieve projecten: voor innovatieve projecten en projecten die het pedagogisch en/of didactisch handelen op de V(S)O scholen versterken, is een bedrag opgenomen in de begroting. Jaarlijks kunnen hiervoor projectaanvragen worden ingediend door de scholen, de aanvragen worden door het bestuur beoordeeld. Individuele arrangementen op de scholen: voor individuele arrangementen op de scholen of voor ondersteuning van kleine groepen leerlingen is een bedrag van € 20,- per VO-leerling per jaar opgenomen. De scholen kunnen zonder tussenkomst van de toewijzingscommissie, zelf bepalen hoe en voor welke leerlingen deze middelen worden ingezet. Daarnaast is een klein bedrag opgenomen voor bijzondere individuele arrangementen op of vanuit de VO scholen, die wel door de toewijzingscommissie worden toegekend aan een school. Groeibekostiging VSO: overdracht van het personele deel van de ondersteuningsbekostiging geldt vanaf schooljaar 2015-2016 en is wettelijk verplicht. Het samenwerkingsverband voert dit uit. Het materiele deel van de ondersteuningsbekostiging draagt samenwerkingsverband ook over. Het personele en het materiele van de basisbekostiging komt binnen bij de VO-scholen. Het samenwerkingsverband zorgt in eerste instantie voor de overdracht van de basisbekostiging aan de VSO scholen, maar verrekent dit bedrag met de VO-scholen. Omdat de groeiregeling uitgaat van het positieve groeisaldo kan deze basisbekostiging niet direct aan een leerling worden gekoppeld. De verrekening vindt plaats op basis van het aandeel dat iedere VO-school heeft in de verwijzingen naar het VSO. Bovenschoolse voorziening: Rebound/Herplaatsing en Herstart/Op de Rails zijn samengevoegd in een bovenschoolse voorziening. De inzet van het personeel is sterk gereduceerd tot totaal 3,5 fte. In de 46 begroting zijn naast personele lasten ook andere lasten opgenomen zoals huisvestingslasten. Arrangeren en toewijzen: het samenwerkingsverband heeft ervoor gekozen om a) de toelating van de leerlingen tot het VSO, b) de indicering PrO en LWOO (vanaf schooljaar 2015-2016) en c) het toewijzen van de arrangementen onder te brengen bij de toewijzingscommissie. De toewijzingscommissie staat onder leiding van de directeur van het samenwerkingsverband en bestaat verder uit drie orthopedagogen, een specialist uit de PCL en een secretaris (zie § 4.6 op blz. 27/28). Bijzondere expertise wordt op afroep ingeschakeld door de commissie. Daarnaast zijn kosten opgenomen voor het voortbestaan van de PCL (nog 2 jaar) en voor eventuele geschillen. 8. Scholing en professionalisering: hieronder valt scholing en professionalisering van het eigen personeel. Daarnaast wordt hieruit professionalisering bekostigd voor het SWV in het algemeen, waaronder een scholingsdag voor orthopedagogen in samenwerking met SWV Slinge Berkel. 9. Bestuur, management, administratie en organisatie: personele lasten van medewerkers van het SWV zoals de directeur, secretariële ondersteuning en de beleidsmedewerker. Daarnaast de kosten van huisvesting, administratieve lasten, ICT, etc. 10. Verwacht korting ivm niet realiseren van de reductie PrO en VSO: dit is een stelpost voor het geval de streefaantallen PrO en VSO niet gehaald worden. Verwachting is dat de leerlingen aantallen PrO wel afnemen. Om die reden is tot en met schooljaar 2019/20 een dalend bedrag opgenomen. Voor VSO aantallen ligt dat moeilijk. Daarvoor is een groeiend bedrag opgenomen, ter compensatie van de korting op de lumpsum van de VO-scholen. 11. Beleidsrijk (nog in te zetten): het samenwerkingsverband gaat ervan uit dat het verder ontwikkelen van passend onderwijs in de regio vraagt om nader onderzoek en doorontwikkeling. Daarnaast vraagt het opzetten van een kwaliteitszorgsysteem voor het monitoren van de voortgang van Passend Onderwijs de eerste jaren de nodige inspanning. Daarvoor is de eerste vier jaar een bedrag van € 200.000,- opgenomen in de begroting waarvan € 25.000 voor kwaliteitszorg. 12. Ambulante begeleiding: Voor schooljaar 2015/16 geldt een verplichte herbesteding van de middelen voor ambulante begeleiding bij Sotog en De Onderwijsspecialisten (zie 0.). Voor de jaren daarna zijn bedragen opgenomen die de verplichtingen in het kader van het tripartiete akkoord met zich meebrengen. Er is vanuit gegaan dat dit bedrag tot en met schooljaar 2017/18 ook bij Sotog en De Onderwijsspecialisten wordt besteed. Inhoudelijke discussie moet nog richting geven aan afspraken voor de langere termijn. 7. 8.2 RISICO-INVENTARISATIE Baten Onbetrouwbare overheid Het SWV zal er rekening mee moeten houden dat door veranderingen in wetgeving rondom Passend Onderwijs de financiering in de toekomst wijzigt. Het gaat dan om zowel om mogelijke veranderingen in de budgeten voor lichte als voor zware ondersteuning. Ook is het niet ondenkbaar dat na 2018 LWOO en Pro landelijk wordt verevend. Lasten Niet halen van de streefaantallen VSO leerlingen In het ondersteuningsplan is beschreven dat het streven is, om het aantal leerlingen in het VSO terug te brengen naar het landelijk gemiddelde in 2020. De streefwaardes staan beschreven in de MJB. Het is de vraag of het reëel is te verwachten dat de streefwaardes worden gehaald (zie tabel en percentages voor de ontwikkelingen van de afgelopen jaren). Dit risico is niet alleen een risico voor het SWV maar ook voor de reguliere VO scholen in het SWV. Bij overschrijding van het landelijk gemiddelde worden de kosten van het aantal leerlingen boven het landelijk gemiddelde, ingehouden op lumpsum van de scholen. De zwaarte van de problematiek neemt toe. Niet tijdig aanmelden van de leerlingen bij de toewijzingscommissie, lijdt er toe dat de situatie op de VO school al zo nijpend is, dat het VSO alle zeilen moet bijzetten om deze leerlingen een passende onderwijsplek te kunnen bieden. Terugstromen naar regulier VO of plaatsen op een tussenvoorziening is dan niet meer aan de orde. Niet halen van de streefaantallen LWOO en Pro leerlingen In het ondersteuningsplan is ook beschreven dat de aantallen LWOO en Pro leerlingen naar het landelijk gemiddelde moeten. Het financiële risico dat hier aan zit is veel lager omdat LWOO en Pro nog niet wordt verevend. Het risico is wel aanwezig dat de aantallen van het SWV op peildatum 1 oktober 2012 worden overschreden. 47 Ambulante begeleiding De keuzes die gemaakt worden rondom de ambulante begeleiding brengen risico’s met zich mee. In 2015/2016 vindt verplichte herbesteding van de middelen plaats bij Sotog en De Onderwijsspecialisten. De inzet van ambulante begeleiders op de VO-scholen blijft qua inzet ongewijzigd in dit schooljaar. Omdat de kosten van de personele inzet lager is dan het her te besteden bedrag zoeken we met de VO-scholen en Sotog en De Onderwijsspecialisten naar een zinvolle besteding van deze middelen vanuit cluster 3 en 4. Daarbij is de aansluiting en overdracht van expertise tussen vso en VO essentieel. Voor de schooljaren 2016/2017 en 2017/2018 zijn nog geen inhoudelijke besluiten genomen. Wel zijn er middelen opgenomen in de MJB waarmee voldaan kan worden aan de verplichtingen van het tripartiete akkoord. Deze middelen zijn in deze twee schooljaren gereserveerd voor Sotog en De Onderwijsspecialisten. Aangezien er geen afspraken zijn gemaakt in de eerste twee fases, moet er in fase drie (2016-2017) alsnog overleg over betrokken personeel plaats vinden met de werkgevers. Ook als er in de toekomst toch voor gekozen wordt om de middelen voor ambulante begeleiding anders in te zetten zal het samenwerkingsverband in overleg met de huidige werkgevers en met de vakorganisaties moeten komen tot oplossingen voor het personeel. Het gaat dan om financiële risico’s voor de besturen waar de ambulant begeleiders in dienst zijn, maar ook om inhoudelijke risico’s voor de aangesloten scholen. Als ambulante begeleiding komt te vervallen heeft dat consequenties voor de -ondersteuningsstructuur op de scholen. Toewijzingscommissie Vanaf 1 januari 2016 wordt het samenwerkingsverband verantwoordelijk voor de toewijzing van LWOO en Pro. Dat betekent een uitbreiding van taken van de toewijzingscommissie. Het gaat op jaarbasis om +/- 50 leerlingen voor Praktijkonderwijs en +/- 340 leerlingen voor LWOO. Niveau van basisondersteuning op de VO-scholen Als het afgesproken niveau van basisondersteuning op de VO-scholen niet wordt gehaald, brengt dit risico’s met zich mee. Het gaat daarbij in eerste instantie om inhoudelijke risico’s, maar deze kunnen zeker leiden tot financiële risico’s. Denk daarbij aan meer uitval, het eerder doorverwijzen van leerlingen naar de tussenvoorziening of naar het VSO. Personeel in dienst van SWV Personeel op de loonlijst zorgt voor financiële risico’s. Bij de functie van directeur, beleidsmedewerker en administratief medewerker is dat risico vooral aanwezig bij (ziekte)verzuim. Bij personeel van de Rebound/Herplaatsing is dat risico ook aanwezig als het aantal leerlingen van deze bovenschoolse voorziening achter blijft bij het begrote aantal. Risico Herstart/Op de rails Voor Herstart/Op de rails is een bedrag van € 75.000,- opgenomen in de begroting. Begroot is op 8 leerlingen die gezamenlijk zorgen voor een bijdrage van € 64.000,- van de VO-scholen waar de leerlingen ingeschreven staan. Als het leerlingeaantal lager is wordt het verschil door het SWV bijgepast. 8.3 FINANCIËLE INFORMATIE De financiële administratie Het voeren van de financiële administratie is ondergebracht bij een onderwijsadministratiekantoor Cabo in Doetinchem. Voorbereidende werkzaamheden worden gedaan door het SWV. Als Accountant is Van Ree accountants uit Barneveld aangesteld. Beschrijving van Administratieve Organisatie / Interne Controle (AO/IC) De rol van alle functionarissen in het kader van het financieel management moet beschreven worden. Planning & Control – cyclus In de Planning & Control - cyclus wordt het financieel beleid en het financieel beheer verankerd (wie doet wat wanneer). Treasurystatuut Het samenwerkingsverband heeft een treasurystatuut vastgesteld, die is opgenomen in de bijlage. 48 Managementrapportages Periodiek worden aan de directeur van het SWV managementrapportages verstrekt over de (financiële) stand van zaken (uitputting) van de begrote activiteiten. De directeur bewaakt en controleert aan de hand van de managementrapportages de financiële budgetten en ziet toe op de voortgang van de geplande activiteiten. De directeur rapporteert ten minste 3x per jaar over de financiële stand van zaken aan het bestuur, die op haar beurt tijdens iedere vergadering rapporteert aan de ALV. Jaarrekening en verantwoording De nieuwe samenwerkingsverbanden VO hebben een directe bekostigings- en verantwoordingsrelatie met de rijksoverheid. De inkomsten worden ontvangen op de bankrekening van het samenwerkingsverband. De (verticale) financiële en inhoudelijke verantwoording vindt plaats aan de Onderwijsinspectie. Hierbij gaat het om een koppeling tussen beleid en financiën: het samenwerkingsverband bepaalt de beleidsdoelstellingen, vertaalt deze in activiteiten en voorziet deze activiteiten van budgetten. Beleid en financiën zijn dan ook geïntegreerd gepresenteerd in dit Ondersteuningsplan. 49 9. BEGRIPPENLIJST De hier gehanteerde begrippenlijst komt uit het referentiekader, uitgezonderd de teksten die cursief gedrukt zijn. Het referentiekader is het geheel van werkwijzen en afspraken waarnaar schoolbesturen en samenwerkingsverbanden zich richten bij de vormgeving van de ondersteuningsplicht Passend Onderwijs. BEGRIP Arrangement TOELICHTING/DEFINITIE Extra onderwijsondersteuning op maat, met inzet van bovenschoolse voorzieningen, expertise en financiën. Een arrangement kan variëren van licht curatief en tijdelijk van aard tot intensief en langdurend of structureel van aard. Een onderwijsondersteunings-arrangement beperkt zich tot het domein van het onderwijs. Basiskwaliteit Inspectienorm: opbrengsten (voortgezet onderwijs zijn tenminste voldoende en het onderwijsleerproces of de ondersteuning en begeleiding voldoet op de kernindicatoren. Het door het samenwerkingsverband afgesproken geheel van preventieve en licht curatieve interventies die binnen de onderwijs ondersteuningsstructuur van de school planmatig en op een overeengekomen kwaliteitsniveau worden uitgevoerd. Cluster 1: Visueel gehandicapte kinderen; speciaal onderwijs Cluster 2: Auditief en communicatief gehandicapte kinderen, dove kinderen, slechthorende kinderen, kinderen met ernstige spraakproblemen; Cluster 3: Lichamelijk gehandicapte kinderen, verstandelijk en meervoudig gehandicapte kinderen, langdurig zieke kinderen; Cluster 4: Kinderen met ernstige gedragsproblemen. Alle vormen van onderwijsondersteuning die de basisondersteuning overstijgen. Binnen ‘extra ondersteuning’ kunnen verschillende typeringen voor het aanbod worden gebruikt, zoals breedte - en diepte ondersteuning of een indeling in zwaarte. Beleidsdocument van het samenwerkingsverband dat laat zien op welke wijze een dekkend aanbod van onderwijsondersteuning in de regio word gerealiseerd. In het ondersteuningsplan SWV zijn tenminste de onderwijsondersteuningsprofielen van de scholen opgenomen en het door het samenwerkingsverband vastgestelde (ambitie)niveau van basisondersteuning dat voor alle scholen geldt. Het geheel van maatregelen dat betrekking heeft op de onderwijsondersteuning van zittende en nieuwe leerlingen (inclusief aanmelding, inschrijving en toelating). Hierin staan de ontwikkelpunten per school in voor de inrichting van de basisondersteuning en extra ondersteuning. Deze ontwikkelagenda komt in het schoolondersteuningsprofiel te staan van elke school. Een reboundvoorziening (sinds 2006) biedt tijdelijke opvang aan leerlingen met gedragsproblemen voor wie de zorg die de eigen school kan bieden niet langer toereikend is. Betrokkenheid van de eigen school gedurende het verblijf van een leerling in Rebound is een vereiste: de leerling blijft dan ook ingeschreven op de school van herkomst. De leerling volgt gewoonlijk een programma waarin onderwijs en gedragsbeïnvloeding centraal staan, met het Basisondersteuning Clusterindeling Extra ondersteuning Ondersteuningsplan SWV Ondersteuningsplicht Ontwikkelagenda Rebound 50 Regulier onderwijs (VO) Schoolondersteuningsprofiel Voortgezet speciaal onderwijs (VSO) AFKORTING LWOO PrO MJB SWV OPR VSO LGF LGB ILT t-1 doel zo snel mogelijk terug te keren in het reguliere onderwijs, bij voorkeur op de eigen school, of anders op een andere school binnen het samenwerkingsverband. Het programma dat de leerling volgt is maatwerk en is vastgelegd in een individueel handelingsplan. Bij vertrek van de leerling wordt deze voorzien van een gefundeerd advies over het voor hem meest passende vervolg en een eindverslag met aanbevelingen voor de vervolgsituatie. In veel gevallen biedt Rebound nabegeleiding om de terugkeer te vergemakkelijken en de in Rebound bereikte resultaten in het VO te behouden. Praktijkonderwijs, vmbo, mavo, havo of vwo. De beschrijving per individuele school waarin basis- en extra ondersteuning omschreven worden en de ontwikkelagenda van de school is weergegeven. Cluster 3 en 4 onderwijs. BETEKENIS Leerweg ondersteunend onderwijs Praktijkonderwijs Meerjarenbegroting Samenwerkingsverband Ondersteuningsplanraad Voortgezet speciaal onderwijs Leerling gebonden financiering Leerling gebonden budgetten Integrale Leerlingen Telling t-1 51