Zenuwstelsel en zintuigen

Studiefiche
Academiejaar 2016-2017
Zenuwstelsel en zintuigen (D001645)
Cursusomvang
(nominale waarden; effectieve waarden kunnen verschillen per opleiding)
Studiepunten 11.0
Studietijd 330 u
Contacturen
96.0 u
Aanbodsessies en werkvormen in academiejaar 2016-2017
A (semester 1)
hoorcollege
Lesgevers in academiejaar 2016-2017
Leybaert, Luc
D'Herde, Katharina
Gettemans, Jan
Paemeleire, Koen
Van Dorpe, Jo
70.0 u
GE05
GE05
GE07
GE05
GE22
Aangeboden in onderstaande opleidingen in 2016-2017
Bachelor of Science in de geneeskunde
Verantwoordelijk lesgever
Medelesgever
Medelesgever
Medelesgever
Medelesgever
stptn
11
aanbodsessie
A
Onderwijstalen
Nederlands
Trefwoorden
Hersenen, ruggenmerg, zenuwbanen, neuronen, visus, gehoor, neurotransmissie,
autonoom zenuwstelsel, neurovasculair systeem, cortex, basale ganglia, cerebellum,
motoriek.
Situering
Dit opleidingsonderdeel brengt de basiskennis aan in verband met de morfologie en
functie van het zenuwstelsel en de zintuigen. Het geeft inzicht in de samenhang tussen
moleculaire, cellulaire en systeemaspecten en introduceert basisconcepten omtrent
sensoriële en motorische organisatie en functie. Deze kennis is noodzakelijk als
voorbereiding om in de masteropleiding succesvol de studie van de klinisch-medische
aspecten van problemen van geestelijke gezondheid, zenuwstelsel alsook visueel en
auditief systeem te kunnen aanvatten. Dit blok legt de basisfundamenten terzake om
gedurende de vervolgopleiding de nodige medische en wetenschappelijke
competenties te kunnen verwerven.
Inhoud
• Embryologie van zenuwstelsel en zintuigen.
• Cellulaire neurofysiologie, actiepotentialen en synaptische communicatie.
• Biochemie van de neurotransmissie.
• Micro- en macroscopische organisatie van het zenuwstelsel.
• Extero-, proprio- en visceroceptie.
• Het oog en de visuele functie.
• De smaak en reuk functie.
• Het auditief en vestibulair systeem.
• De controle van houding en beweging.
• De centrale connecties van de craniale zenuwen.
• Slaap- en waakmechanismen.
• De centrale regulatie van viscerale functies en het autonoom zenuwstelsel.
• Instinctief gedrag en emoties.
• De hogere hersenfuncties.
• Het cerebrospinaal vocht, de ventrikels en de hersenvliezen.
• De vasculaire anatomie van hersenen en ruggenmerg.
• De topografische anatomie van het zenuwstelsel.
• Capita selecta uit de neurologie onder vorm van themalessen.
(Goedgekeurd)
1
Begincompetenties
Geslaagd zijn voor de opleidingsonderdelen:
De Cel: Fundamentele concepten, structuur en functie: partim I
De Cel: Fundamentele concepten, structuur en functie: partim II
De Cel: Energie en metabolisme
De Cel: Moleculaire biologie en genetica

De kennis van osteologie van schedel en wervelzuil grondig beheersen.
Eindcompetenties
1 De structuur en functie van het centraal zenuwstelsel en zintuigen begrijpen als een
1 geïntegreerd geheel
2 Basiskennis omtrent de embryologische ontwikkeling van het zenuwstelsel
1 verwerven
3 De structuur en de histologische bouwstenen van het zenuwstelsel kunnen
1 benoemen, herkennen en aanwijzen
4 De anatomische en fysiologische organisatie en verbindingen in hersenen en
1 ruggenmerg kunnen beschrijven, herkennen en benoemen
5 De werking van de zintuigen, in het bijzonder visus en gehoor alsook de motorische
1 controle en aansturing van de spieren kunnen uitleggen, beredeneren en verklaren
6 Begrip hebben van de hogere cerebrale functies
7 Basis anatomische, biochemische en fysiologische inzichten kunnen aanwenden
1 voor het begrijpen van gezondheid en ziekte van zenuwstelsel en zintuigen
8 De in themalessen aangereikte onderwerpen in een klinisch perspectief kunnen
1 brengen en toepassen
9 De via tutorials aangebrachte materie kunnen analyseren, synthetiseren en
1 argumenteren
Creditcontractvoorwaarde
Toelating tot dit opleidingsonderdeel via creditcontract is mogelijk mits gunstige beoordeling
van de competenties
Examencontractvoorwaarde
Dit opleidingsonderdeel kan niet via examencontract gevolgd worden
Didactische werkvormen
Hoorcollege
Toelichtingen bij de didactische werkvormen
Practicum histologie: PC-klasoefeningen adhv virtuele microscopie van de behandelde
weefselstructuren
Leermateriaal
- Blokboek "Zenuwstelsel en zintuigen"
- Figurenboek Neuroanatomie, K. D'Herde, Academia Press
Histologie:
- Lespresentaties met schema's en foto's (Minerva)
- Practicumnotities (Minerva); virtuele beelden van histologische coupes op Athena
(OlyVIA) 
A-leerboeken:
- R. PUTZ, Atlas van de Menselijke Anatomie, Sobotta deel 1 en 2, Nederlandse
uitgave, Latin nomenclature. Bohn Stafleu Van Loghum.
- W. F. GANONG, Review of Medical Physiology. Lange Medical Books/ McGraw-Hill.
Bijkomend illustratief materiaal wordt via het Minerva leerplatform voorzien
Referenties
B-leerboeken:
-B. Young et al., Wheather's Functional Histology, Churchill Livingstone, Elsevier, 5th
edition
-D.E. Haines, Fundamental Neuroscience, Churchill Livingstone, recentste editie
-Squire et al., Fundamental Neuroscience, Academic Press, recentste editie
-Kandel et al., Principles of Neural Science, McGraw-Hill, recentste editie
-Bijkomende referenties worden via het elektronisch leerplatform Minerva doorgegeven
Vakinhoudelijke studiebegeleiding
Interactieve ondersteuning via Minerva (forums, e-mail).
Persoonlijke ondersteuning door de diverse lesgevers kan gebeuren op elektronische
afspraak via de secretaris van dit blok. Vragen omtrent de leerstof worden ook via deze
weg naar de lesgevers gekanaliseerd.
Secretaris van dit blok: Mevr. Veronique Volkaert, tel.: 09-332 13 18 , e-mail:
[email protected]
(Goedgekeurd)
2
Titularis: Prof.Dr. Luc Leybaert, tel.: 09-332 33 66, e-mail: [email protected]
Blokcommissievoorzitter: Prof.Dr. Paul Boon, tel.: 09-332 45 39, e-mail: Paul.
[email protected]
Evaluatiemomenten
periodegebonden en niet-periodegebonden evaluatie
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode
Schriftelijk examen met open vragen, schriftelijk examen met meerkeuzevragen
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode
Schriftelijk examen met open vragen, schriftelijk examen met meerkeuzevragen
Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie
Schriftelijk examen
Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie
Examen in de tweede examenperiode is mogelijk
Toelichtingen bij de evaluatievormen
Radiologische beelden en histologische coupes, en, hersendissecties op preparaten
Eindscoreberekening
De periodegebonden evaluatie telt mee voor 92,5 % van het eindresultaat en de niet
periodegebonden evaluatie voor 7,5 %.
Met betrekking tot de periodegebonden evaluatie:
Deze bestaat uit 60 meerkeuzevragen (hier wordt de standaard setting toegepast) en
open vragen (klassieke verbetering).
De open vragen gaan over platen of figuren met tekstposities die dienen
gecomplementeerd te worden (fysiologische functionele verbanden en anatomische
structuren ).
De evaluatie omvat vier delen:
- Deel radiologie
- Deel fysiologie, anatomie, histologie, biochemie, themalessen en tutorials
(MCQ)
- Deel fysiologie en anatomie (dat gaat over de evaluatie van de platen, via open
vragen)
Met betrekking tot de niet periodegebonden evaluatie:
Deze bestaat uit een schriftelijke stationsproef met gebruik van preparaten van
menselijke hersenen waarop structuren moeten herkend worden
Bij afwezigheid op een gedeelte van het examen wordt het eindcijfer berekend met een
nul score voor het gedeelte waaraan niet werd deelgenomen. Indien het eindresultaat
10 punten of meer op 20 is, wordt dit eindresultaat herleid tot 9/20.
(Goedgekeurd)
3