Voorwoord Naar jaarlijkse gewoonte wordt u hierbij het jaarverslag van de afdeling Sociale Zaken van ons OCMW aangeboden. Het poogt een realistisch beeld te geven van de uitgevoerde activiteiten binnen de sociale dienst. Het nodige cijfermateriaal werd aangebracht door de maatschappelijk werkers, ieder vanuit zijn deelopdracht van de maatschappelijke dienstverlening. Meestal zal u bij de cijfers enige uitleg of commentaar kunnen vinden. Graag geef ik u in dit voorwoord een kort overzicht van de projecten en nieuwigheden die in de loop van 2013 vanuit de Sociale Dienst, het Sociaal Huis en het Dienstencentrum uitgewerkt werden. In de loop van 2012 werd een Woonzorgdossier opgemaakt in het kader van de Provinciale Beleidslijn Woonzorg. Met dit dossier wordt een beleid, verspreid over de komende 5 jaar, uitgewerkt, waarbij Wonen – Zorg – Welzijn, centraal staat. Hiertoe werden verschillende contacten gelegd met het middenveld, gebruikers en andere actoren. Het eindresultaat werd begin 2013 bij de Provincie ingediend. Na de goedkeuring van het dossier door de deputatie in mei 2013, werden vanaf 1 juni 2013 de eerste acties opgestart. Het prijsbarema van onze dienst huishoudelijke hulp werd aangepast naar aanleiding van de stijgende prijs van een dienstencheque. De prijs voor een uur poetshulp bedroeg in 2013 : € 5,00 - € 7,50 of € 9,00, afhankelijk van het inkomen. Ook de prijs voor een warme maaltijd, zowel die, die aan huis geleverd worden, als de prijs in het dienstencentrum werd aangepast. Voor een maaltijd die aan huis geleverd wordt, dient € 5,25 of € 8,50 betaald te worden, afhankelijk van het inkomen. In het dienstencentrum de Braambeier werd een sociaal tarief ingevoerd voor de warme maaltijden, waardoor telkens dient nagegaan worden of de gebruikers al dan niet aan de voorwaarden voldoen. Gebruikers die niet aan de voorwaarden voldoen, betalen een hoger tarief per maaltijd. De leeftijdgrens om gebruik te maken van de dienst warme maaltijden en dienst huishoudelijke hulp werd gelijkgeschakeld. Vanaf 65 jaar kan iedereen een aanvraag tot het bekomen van deze dienstverlening indienen. Uitzonderingen op de leeftijdsvoorwaarde zijn nog steeds mogelijk na sociaal onderzoek. In het kader van preventie inzake schuldhulpverlening werden terug verschillende initiatieven genomen. In samenwerking met Basiseducatie organiseerden we opnieuw de cursus “ik en mijn portemonnee”, waar een groep van een 10-tal cursisten gedurende 10 weken stil stonden bij de besteding van hun budget en een aantal tips meekregen. Als vervolg werd, voor dezelfde groep, de cursus “Zeker van jezelf” gegeven. [+Pluspunt.] draaide in 2013 op volle toeren, en werd uitgebreid met een kledijbank en een speelgoedbank. In de paasvakantie werd voor de eerste maal een speelgoedbeurs georganiseerd, waarbij cliënten de mogelijkheid kregen om een aantal stuks speelgoed per kind te komen ophalen. p 1 / 123 Vanuit de sociale dienst werd het initiatief genomen om het barema van de wintertoelage te herwerken naar een nieuw barema, waardoor een maandelijkse forfaitaire tussenkomst in de energiekosten kon toegekend worden. Het bedrag van de maandelijkse energietoelage is gebaseerd op het bedrag van de minimale levering aardgas, dat door de bevoegde minister vastgelegd wordt, rekening houdend met typologie van de woning en de geldende tarieven. De uitbetaling van de sociaal pedagogische toelage werd met ingang van 01/01/2013 overgedragen van het gemeentebestuur naar het OCMW. De sociaal pedagogische toelage wordt toegekend aan gezinnen met een niet-werkend kind met een beperking. Voor het werkjaar 2013 werd een jaarlijks bedrag uitbetaald. Tegen het einde van 2013 werd het reglement herwerkt, waardoor vanaf januari 2014 een maandelijkse toelage kan uitbetaald worden. Naar aanleiding van de daling in het aantal asielzoekers dat zich in ons land aanmeldt, besloot de Staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie, Maggie De Block, om bepaalde conventies van onbepaalde duur op te zeggen. Bij ons bestuur werd een locatie voor 5 personen en een locatie voor 2 personen opgezegd. De bewoners zullen, ten laatste tegen 31 maart 2014 een andere opvangplaats toegewezen krijgen. Bijgevolg zal het aantal beschikbare plaatsen in het LOI dalen van 22 naar 15. Deze locaties behoren tot het patrimonium van het OCMW en zullen vanaf 1 april 2014 aangewend worden voor sociale verhuring. In de loop van 2013 besloot de Raad voor Maatschappelijk Welzijn om over te gaan tot de aankoop van een gezinswoning in Loppem. Deze woning is geschikt voor de opvang van een gezin met 4 personen of voor 4 alleenstaande mannen. Nadat de nodige renovatie- en aanpassingswerken uitgevoerd zijn, zal de woning in de loop van 2014 in gebruik genomen worden. Deze woning zal gebruikt worden als LOI in plaats van een appartement te Aartrijke. Zoals elk jaar wensen wij een paar overwegingen mee te geven, die belangrijk zijn bij het lezen van dit jaarverslag : Iedere maatschappelijk werker voert doorheen zijn opdracht bijna ononderbroken informatieve, adviserende en administratieve opdrachten uit. Deze zijn onmogelijk te registreren en zijn dus niet in dit verslag opgenomen. Cijfergegevens zeggen vaak heel veel, kunnen vergeleken worden, maar dienen in het sociaal werk toch met de nodige omzichtigheid geïnterpreteerd te worden. Ze zeggen zo bitter weinig over de arbeidsintensieve en vaak tijdrovende begeleidingen die achter deze cijfers schuil gaan. Als slot, een oprecht woord van dank aan de onthaalbediende van het Sociaal Huis voor de hulp bij de opmaak van dit jaarverslag. Anja Bardyn Directeur Sociale Zaken p 2 / 123 0. ALGEMEEN 0.1. Identificatie van het OCMW OCMW van NIS-nummer Provincie Adres ZEDELGEM 31040 West-Vlaanderen Brugsestraat 3 8211 Aartrijke Telefoon 050/20.07.28 Fax 050/20.86.99 Email [email protected] Ondernemingsnummer : 0212.185.718 0.2. Bestuur Voorzitter: Ann Devriendt Raadsleden: Braem Paul Cools Mauricette Degadt Roland De Groodt Jean-Pierre Desendere Katrien De Smedt Gündi De Vos Sabrina Goes Ellen Noë An Vanhollebeke Martine Secretaris: Luc Hongenaert Financieel beheerder: Eva Dewinter 0.3. Overzicht van de dienstverlening van het OCMW Algemene sociale dienst: - Leefloon Financiële eenmalige steun Voorschotten op allerhande sociale uitkeringen Info en advies Psychosociale begeleiding Administratieve ondersteuning Uitputting rechten Aansluiting ziekteverzekering Opvang van daklozen Bemiddelen bij uithuiszetting p 3 / 123 - Voedselpakketten Oplaadpunt budgetmeter Samenwerking met Eandis – LAC Stookoliepremies Minimale levering aardgas Tussenkomst inzake sociaal, culturele en sportieve participatie Juridische ondersteuning Tewerkstelling Sollicitatiebegeleiding Sociale huisvesting in eigen patrimonium Financiële steun aan asielzoekers Materiële opvang voor asielzoekers Budgetbeheer Budgetbegeleiding Collectieve schuldenregeling Sociaal pedagogische toelage Bejaardenzorg : - Dienst huishoudelijke hulp Warme maaltijden Zorgverzekering Mantelzorgpremie Aanvraag tot opname in het Woonzorgcentrum Kortverblijf Aanvraag tot verblijf in Serviceflats Vreemde rusthuizen De sociale dienst van ons centrum wordt ook in zijn dagelijkse werking opgedeeld in deze verschillende deelaspecten. De acht maatschappelijk werkers vormden in 2013 3 clusters, waarbij elk lid van een cluster een gelijkaardige deeltaak uitvoert. Hierdoor kunnen zij elkaar vlot vervangen en kan de continue dienstverlening gegarandeerd worden. De clusters zijn als volgt verdeeld: Trio Intake – leefloon – steun – tewerkstelling - huisvesting - asielzoekers Duo Bejaardenzorg Trio budget Iedere maatschappelijk werker specialiseert zich in het onderdeel dat aan hem of haar toegewezen werd, waardoor wij voor ieder onderdeel “specialisten” in huis hebben. Deze onderdelen zullen in de hiernavolgende hoofdstukken verder uitgewerkt worden, gestaafd met de nodige cijfergegevens. p 4 / 123 Lokaal Dienstencentrum de Braambeier : - Activiteiten Ontmoeting Dienstverlening Warme Maaltijden Douche Pedicure Wassalon Minder Mobielen Centrale Boodschappendienst Ophaaldienst Vrijwilligerswerking p 5 / 123 1. ALGEMENE SOCIALE DIENSTVERLENING Het bekomen van een menswaardig bestaan, de basisopdracht van het OCMW, is niet mogelijk zonder een minimum aan middelen. Zonder een basisinkomen verkrijg je moeilijk een woning, gezondheidszorg, …. Een basisinkomen is bijgevolg één van de fundamentele grondrechten die we onze cliënten garanderen. Financiële steun geven kan een tijdelijk hulpmiddel zijn, een tussenstap naar financiële onafhankelijkheid. De steun dient echter afgestemd te zijn op de specifieke noden van de cliënt. Dit impliceert dat het OCMW op een structurele manier probeert een antwoord te bieden aan de hulpvraag van de cliënt. Dat hierdoor steeds op maat dient gewerkt te worden, spreekt voor zich. Belangrijk hierbij is om te vermelden dat wij de vrijwilligheid van de cliënt voorop stellen, maar dat onze hulp niet louter vrijblijvend is. Tegenover dit recht op middelen staan ook de plichten van de cliënt. Het OCMW vertrekt vanuit de mogelijkheden van de cliënt en kijkt samen met de betrokkene op welke manier aan de probleemsituatie kan gewerkt worden. 1.1. Website In deze tijden van digitalisering, stellen we vast dat het gebruik van internet en sociale media steeds belangrijker worden. De laagdrempeligheid van dit medium mag niet onderschat worden en kan een belangrijke rol spelen bij het verstrekken van informatie aan de ruime bevolking. Sinds 1 januari 2009 beschikt het OCMW over een eigen website. Ieder onderdeel van het OCMW, samen met de voornaamste vormen van dienstverlening, worden in deze website uitgebreid toegelicht. Grafiek: aantal bezoekers website 25,000 19,484 20,000 19,478 16,710 15,000 12,914 10,000 5,000 0 2010 2011 2012 2013 p 6 / 123 We kunnen u volgende cijfergegevens aanbieden omtrent het gebruik van onze website in de loop van 2013 : - 19.478 bezoekers - 88,9 % van de bezoekers gebruikt een desktop 6,7 % een tablet 4,4 % een mobiel apparaat 59,13 % nieuwe bezoekers Maartenshove: 8,16 Uithuiszetting: 0,48 Maaltijden: 3,16 Intranet: 0,76 Kinderdagverblijven: 5,56 Sociale dienst: 0,44 OCMWZedelgem: 49,72 Vacatures: 2,52 Dagverzorgings centrum: 0,48 Mantelzorg: 7,24 Art 60: 0,84 Sociaal huis Zedelgem: 4,08 Braambeier: 16 1.2. Sociaal Huis In de loop van 2007 werd aangevat met de verbouwingswerken van het OCMW tot een Sociaal Huis. Deze werden in het najaar van 2008 voltooid, waardoor op 12 december 2008 de deuren van het Sociaal Huis officieel geopend werden. Inhoudelijk werd gekeken om overlappingen tussen het gemeentebestuur en het OCMW te vermijden en deze zaken te bundelen in de dagelijkse werking van het Sociaal Huis. Volgende taken werden door het gemeentebestuur uitgevoerd en werden gedeeltelijk overgedragen aan het Sociaal Huis: - alle personen met sociale vragen en welzijnsvragen, die zich aanbieden bij de medewerkers van de dienst bevolking, worden doorverwezen naar het Sociaal Huis aanvragen pensioen, IGO, IVT, IT, parkeerkaart, … mantelzorgpremie p 7 / 123 Grafiek: Aantal bezoekers Sociaal Huis 1200 1000 999 1032 903 800 600 400 200 0 2011 2012 2013 In de loop van 2013 konden wij 903 bezoekers in het Sociaal Huis noteren. Het aantal bezoekers die hier geregistreerd werden, betreft mensen die fysiek in ons gebouw aanwezig waren. Telefonische vragen of vragen via mail, werden tot op heden niet geregistreerd. We stellen echter vast dat wij steeds vaker op deze manier gecontacteerd worden, zeker wat betreft de informatieve vragen. De daling van het aantal bezoekers kan bijgevolg hierdoor voor een stuk verklaard worden. Het feit dat een aantal vragen rechtstreeks naar de woonwinkel doorgestuurd worden en dat de mutualiteiten ook aanvragen tot het bekomen van een THAB kunnen behandelen, speelt ook mee. Grafiek: aanvragen THAB, RVP 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 163 120 2011 2012 111 2013 De mogelijkheid tot het aanvragen van een pensioen, hulp aan bejaarden, inkomensvervangende tegemoetkoming, … was binnen onze werking een nieuwe materie. In de loop van 2013 werden 111 aanvragen vanuit het Sociaal Huis ingediend. De daling in het voorbije jaar kan verklaard worden vanuit het feit dat de mutualiteiten vanaf het 4e kwartaal ook dergelijke aanvragen kunnen indienen en behandelen. Deze wijziging zal vermoedelijk nog duidelijker worden in de cijfers van 2014. Hieronder kunt u cijfergegevens raadplegen omtrent de taken die uitgevoerd worden door de intaker. Aangezien de maatschappelijk werker, die verantwoordelijk is voor het Sociaal Huis, ook de functie van intaker op zich neemt, lopen deze taken voortdurend in elkaar over. We hebben ervoor gekozen om alle cijfergegevens van deze maatschappelijk werker in het stukje over de intaker naar voor te brengen. p 8 / 123 1.3. Intake De intakefunctie binnen de sociale dienst werd sinds 2005 uitgewerkt. Concreet betekent dit dat iedere nieuwe persoon zich aanmeldt bij de maatschappelijk werker intaker. Tijdens het intakegesprek wordt gepoogd een oplossing te zoeken voor het gestelde probleem. Indien nodig, wordt doorverwezen naar de intaker budget of de maatschappelijk werker die instaat voor de begeleiding van de leefloners. Deze functie biedt een belangrijke meerwaarde in de maatschappelijke dienstverlening ten opzichte van personen of gezinnen die zich voor het eerst wenden tot de sociale dienst. Ook voor de cliënten die zich na een lange tussenperiode met een nieuw probleem aanmelden op de sociale dienst kan een meerwaarde gerealiseerd worden. De functie als intaker vereist een specifieke competentie van de maatschappelijk werker, aangezien deze tijdens het eerste gesprek zoveel mogelijk informatie dient te verzamelen die relevant is voor het oplossen van de probleemsituatie. Gerichte vraagstelling, onderscheid kunnen maken tussen hoofdzaak en bijzaken, aandacht hebben voor onderliggende problematieken enz. behoren tot deze competenties. Deze maatschappelijk werker fungeert bijgevolg als centraal aanspreekpunt voor het OCMW. In het kader van de uitwerking van het Sociaal Huis was de logische stap dan ook dat deze persoon de intakefunctie voor het Sociaal Huis en het OCMW op zich zou nemen. Het takenpakket van de intaker is heel gevarieerd en wordt steeds afgestemd op de vragen die vanuit de bevolking gesteld worden. In een volgend hoofdstuk wordt melding gemaakt van een aantal vormen van financiële steunverlening. Belangrijk hierbij is dat ongeveer de helft van deze dossiers opgemaakt en afgehandeld werden door de intaker. Daarnaast zijn er een groot aantal tussenkomsten die niet voorgelegd worden aan het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst aangezien de intaker er in slaagde een oplossing voor het probleem te bekomen zonder dat het OCMW financieel diende tussen te komen. 1.4. Tussenkomsten door de intaker / Sociaal Huis: Schulden Grafiek: Eenmalige vragen tot het bekomen van een afbetalingsplan 100 80 82 68 72 60 38 40 20 0 2010 2011 2012 2013 p 9 / 123 De vragen tot het bekomen van afbetalingsplannen betreffen: - Belastingen: 5 Energie (gas, elektriciteit, water): 1 Gerechtsdeurwaarders en incasso: 13 Andere: 19 Daarnaast wordt er in heel veel dossiers informatie en eventueel advies verleend omtrent schuldenbeheer (begeleiding, beheer, CSR). Er kan geen onmiddellijke verklaring gegeven worden, die een daling van deze vragen kan verduidelijken. Huisvesting - Aanvragen tot het bekomen van een sociale woning: Grafiek: aantal aanvragen tot het bekomen van een sociale woning 70 60 50 40 30 20 10 0 58 57 43 16 2010 2011 2012 2013 Het aantal vragen tot het bekomen van een sociale woning is enorm gedaald, omdat dergelijke vragen vanuit onze diensten systematisch doorgestuurd worden naar de woonwinkel. Enkel bij dossiers die hier intensief begeleid worden, wordt de taak nog door onze maatschappelijk werkers opgenomen. We stellen vast dat mensen steeds vaker zelf de weg vinden om zich voor een dergelijke woning in te schrijven. Een groot aantal van onze cliënten zijn ondertussen reeds ingeschreven en doorlopen hun wachttijd. - Vragen omtrent huisvesting en kwaliteit van het wonen: Grafiek: aantal vragen omtrent huisvesting 300 255 250 200 220 223 151 150 100 50 0 2010 2011 2012 2013 p 10 / 123 Ook hier kunnen wij een daling van het aantal vragen vaststellen. Reden hiervoor is dat steeds meer dergelijke vragen behandeld worden in de Woonwinkel. Vanuit het sociaal huis wordt dan ook systematisch doorverwezen indien een dergelijke vraag gesteld wordt. Algemene informatie Bij het behandelen van deze hulpvragen wordt bijna nooit een dossier opgemaakt. Het betreft een zeer uitgebreid gamma aan sociale aangelegenheden die de burger in zijn welzijn aantast, zoals daar zijn: verslaving, relatieproblemen, werk en opleiding, financiële zorgen, sociaal statuut, gespecialiseerde dienstverlening, administratieve formaliteiten… Het betreft voor 2013: 510 dossiers ! De invoering en uitbouw van de intakefunctie is een gegeven dat als zeer positief wordt ervaren binnen de sociale dienst. Nog belangrijker is de gunstige weerslag op de hulpverlening waardoor de dienstverlening is geoptimaliseerd. Uiteraard is het verstrekken van ruime en algemene informatie, het uitbrengen van adviezen en het aanvragen van afbetalingsplannen terug te vinden bij elke maatschappelijk werker. Deze en veel meer, zijn wezenlijke onderdelen van iedere begeleiding en behandeling van een dossier. De maatschappelijk werker van het OCMW fungeert vaak als eerste en als laatste van de vele hulpverleners op wie de cliënt zijn hoop kan stellen. Hij of zij vindt er een klankbord, een luisterend oor, een gesprekspartner, een vertrouwenspersoon of een begeleider. Taaltest Een aantal maatschappelijk werkers zijn gemachtigd tot het afnemen van een taaltest in functie van de inschrijving voor een sociale woning. In het kader van het sociaal huurbesluit dienen mensen die niet kunnen aantonen dat zij onderwijs in het Nederlands gelopen hebben een dergelijke taaltest te ondergaan. Voorheen richtten mensen zich tot het Huis van het Nederlands. Doordat deze testen nu in het OCMW of het Sociaal Huis zelf kunnen afgenomen worden, kan een inschrijving sneller vervolledigd worden. Grafiek: aantal afgenomen taaltesten 60 50 54 50 45 40 30 20 13 10 0 2010 2011 2012 2013 Het afnemen van een dergelijke taaltest kan ook in de Woonwinkel uitgevoerd worden, wat onmiddellijk een verklaring is voor de daling van het aantal aanvragen. p 11 / 123 2. RECHT OP LEEFLOON MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE - In navolging van de wet op het bestaansminimum, werd het recht op maatschappelijke integratie verzekerd door de wet op het leefloon (wet van 26 mei 2002). Deze wet stelt dat iedere persoon recht heeft op maatschappelijke integratie, bestaande uit een tewerkstelling en/of leefloon. Dit gaat al dan niet gepaard met een geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie. Het recht op maatschappelijke integratie is een volledig wettelijk gereglementeerde vorm van hulpverlening. Om aanspraak te kunnen maken op leefloon, moet de cliënt aan een aantal voorwaarden voldoen: - - Werkelijk in België verblijven Meerderjarig zijn of gelijkgesteld door huwelijk of ontvoogding Voldoen aan één van volgende nationaliteitsvoorwaarden: Belg; EU-onderdaan ingeschreven in het bevolkingsregister; Staatloze; Erkend vluchteling; Vreemdeling ingeschreven in het bevolkingsregister Over onvoldoende bestaansmiddelen beschikken Werkbereid zijn Rechten laten gelden op sociale uitkeringen Voor mensen jonger dan 25 jaar moet binnen een bepaalde periode gezocht worden naar tewerkstelling. In afwachting daarvan kan het leefloon toegekend worden, maar dient een geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie opgemaakt te worden binnen de drie maanden. 2.1. Categorieën In de loop van 2013 werd een totaal bedrag van € 412.043,67 aan leefloon uitbetaald. Een deel hiervan wordt door de POD Maatschappelijke integratie aan ons centrum terugbetaald. Voorwaarde is echter dat de dossiers op een correcte manier ingegeven worden in het computerprogramma en cfr de wettelijke reglementering doorgestuurd worden. We kunnen hiervoor rekenen op de deskundigheid van een administratief medewerker van de sociale dienst, die deze zaken nauwkeurig voorbereidt en opvolgt. Hierdoor wordt het aantal foutcodes tot het absolute minimum herleid en worden geen subsidies mislopen. Voor het jaar 2013 bedroeg de tussenkomst van het POD € 240.010,91. Daarnaast wordt een gedeelte van het leefloon terugbetaald door de gerechtigde zelf of door de uitbetalingsinstelling sociale zekerheid aangezien wij een voorschot gegeven hebben. In de loop van 2013 kon € 24.438,65 teruggevorderd worden. Het resterende bedrag van € 147.594,11 wordt gedragen door het bestuur zelf. De huidige categorieën leefloon zijn: - Cat. 1: samenwonende Cat. 2: alleenstaande Cat. 3: persoon samenwonend met één of meerdere personen ten laste p 12 / 123 Grafiek: totaal aantal gerechtigden op leefloon 140 120 97 97 107 99 100 80 60 40 20 0 2010 2011 2012 2013 Grafiek: Aantal gerechtigden per categorie Cat 1: 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 37 40 32 2010 33 2011 2012 2013 Cat 2: 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 46 39 38 33 2010 2011 2012 2013 p 13 / 123 Cat 3: 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 27 27 21 2010 2011 21 2012 2013 Gedurende het jaar 2013 werd aan 99 verschillende personen een leefloon toegekend. Het aantal dossiers is tegenover de voorbijgaande jaren terug licht gedaald. Grafiek : Aantal gerechtigden per geslacht Cat 1en Man: 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 27 22 21 18 2010 2011 2012 2013 Cat 1 en vrouw: 30 25 18 20 14 16 12 15 10 5 0 2010 2011 2012 2013 p 14 / 123 Cat 2 en Man: 30 24 25 20 22 17 15 12 10 5 0 2010 2011 2012 2013 Cat 2 en Vrouw: 30 23 25 21 20 21 15 15 10 5 0 2010 2011 2012 3 3 3 2010 2011 2012 2013 Cat 3 en Man: 30 25 20 15 10 3 5 0 2013 p 15 / 123 Cat 3 en Vrouw: 30 24 24 25 19 19 20 15 10 5 0 2010 2011 2012 2013 Opvallend is de stijging in het aantal dossiers alleenstaanden met kinderlast. Hier kunnen we een duidelijke stijging vaststellen, terwijl het aantal dossiers Cat 1 en Cat 2 daalden. Bij de groep van mensen die Cat 3 ontvangen, stellen we vast dat het in 24 van de 27 dossiers gaat over een alleenstaande vrouw met een gezin ten laste. Hierbij is het belangrijk om te vermelden dat 31 van deze personen slechts een gedeeltelijk leefloon ontvingen. Dit betekent dat het een aanvulling is op een ander inkomen dat evenwel lager is dan het bedrag van het leefloon waarop ze aanspraak kunnen maken of dat er rekening gehouden wordt met eigen maandelijkse inkomsten, zoals kinderbijslag of onderhoudsgeld. Bij de personen die inwonen bij hun ouders of kinderen, wordt er met deze inkomsten rekening gehouden. Op datum van 31/12/2013 werd aan 58 personen een maandelijks leefloon uitbetaald. Maandelijks merken wij dat gemiddeld tussen de 50 en 60 personen een leefloon ontvangen. 2.2. Studenten en GPMI Hoedanigheid leefloners Studenten 15% GPMI 17% Andere 67% In het totaal aantal van de 99 personen die in 2013 recht hadden op een maandelijks leefloon, stellen we vast dat 32 van hen jonger is dan 25 jaar ! p 16 / 123 Het spreekt voor zich dat de begeleiding van jongeren heel intensief is. Deze mensen staan aan de start van hun intrede in de maatschappij en worden hierbij ondersteund door de maatschappelijk werker. De keuzes die op dat ogenblik gemaakt worden, zullen bepalend zijn voor het verdere verloop van hun leven, beroepsloopbaan en integratie in de maatschappij. Grafiek: aantal studenten met leefloon 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 16 2010 15 2011 15 2012 15 2013 Onder het aantal gerechtigden werden in 2013, 15 studerenden geregistreerd. Het aantal studenten blijft groot binnen de groep leefloners. Voor deze 15 studenten werd tussen de sociale dienst en de betrokkene een geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie, gericht op de studies, afgesloten. Dergelijk contract is bij wet opgelegd wanneer de rechthebbende op leefloon jonger is dan 25 jaar. De studenten worden tijdens de zomermaanden steeds gestimuleerd om een vakantiejob uit te voeren. Het strikt volgen van de lessen en deelnemen aan de examens vormt een cruciaal onderdeel van het engagement. Bij twee studenten werd het leefloon gestopt, doordat zij hun diploma behaalden en hiermee terecht konden op de arbeidsmarkt. Een intensieve opvolging en begeleiding vanuit de sociale dienst verhoogt de kans op volbrengen van de studies en integratie in de maatschappij. Daarnaast werd er voor 17 gerechtigden op het leefloon een geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie afgesloten, gericht op tewerkstelling. Van deze 17 personen kon in de loop van 2013 bij 10 dossiers het leefloon en het geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie stopgezet worden. In 2 gevallen ging het over personen die een tewerkstelling vonden op de reguliere arbeidsmarkt, bij 4 dossiers werd het leefloon stopgezet n.a.v. een tewerkstelling art60. Bij 1 dossier werd het leefloon stopgezet, aangezien de cliënt rechten opende op een ander inkomen en in 3 dossiers omdat ze niet langer op ons grondgebied verbleven. p 17 / 123 2.3. Leefloon en onderhoudsplicht Billijkheidsredenen 3 Onderhoudsplicht: 2 Onderhouds plicht bepaald op € 0,00 : 8 Onderhoudsgeld : 2 Bij iedere student die leefloon ontvangt, dient overgegaan te worden tot het onderzoeken van de onderhoudsplicht in hoofde van de ouders. Dit sociaal onderzoek verloopt meestal heel moeizaam. Vaak ligt een breuk met de ouders aan de basis van de vraag tot het toekennen van een leefloon. Het feit dat vanuit het OCMW een sociaal en financieel onderzoek bij de ouders uitgevoerd wordt, zorgt bij hen vaak voor onbegrip en frustraties. In de loop van 2013 werd bij alle 15 studenten de onderhoudsplicht in hoofde van de ouders onderzocht. In drie dossiers werd besloten om af te zien van de onderhoudsplicht omwille van billijkheidsredenen. Opvallend is dat in 8 van de 15 dossiers, de ouders gescheiden zijn, waardoor de onderhoudsplicht van beiden afzonderlijk diende onderzocht te worden. In al deze dossiers werd de onderhoudsplicht in hoofde van de moeder bepaald op € 0,00. Dit betekent dat het inkomen van de moeder zich steeds onder de grens bevond. In slechts één dossier werd in hoofde van de vader een bedrag onderhoudsplicht bepaald cfr het barema. In twee dossiers werd er geen onderhoudsplicht vastgesteld in hoofde van de vader, aangezien hij voldeed aan de voorwaarden van het echtscheidingsvonnis en een maandelijks onderhoudsgeld aan de student zelf overmaakte. In de drie dossiers waarin billijkheid toegepast werd, was dit steeds in hoofde van de vader. Slechts bij twee dossiers werd de onderhoudsplicht in hoofde van de vader bepaald op € 0,00, rekening houdend met zijn inkomen. p 18 / 123 2.4. Stopzettingen leefloon Grafiek: aantal stopzettingen leefloon 70 59 60 50 51 47 44 40 30 20 10 0 2010 2011 2012 2013 Bij de helft van de rechthebbenden op het leefloon in de loop van 2013, kon de toekenning worden beëindigd. Dit aantal is hoog en is voor een groot deel te danken aan de intensieve opvolging van deze dossiers. De redenen van stopzetting zijn als volgt samen te vatten: - tewerkstelling: 9 openen van het recht op een andere sociale uitkering: 9 einde schorsing RVA: 8 verhuis naar andere gemeente: 10 einde tewerkstelling art 60: 5 einde studies en verblijf buiten grondgebied: 2 voldoende inkomen door partner : 2 overleden : 2 andere: 4 Opmerkelijk is het groot aantal stopzettingen naar aanleiding van tewerkstelling, het openen van het recht op een andere uitkering of verhuis. We merken steeds vaker op dat mensen de periode tot hun werkloosheidsuitkering of ziekteuitkering niet langer zelf kunnen overbruggen, waardoor zij in afwachting een leefloon aanvragen. 2.5. Weigeringen leefloon In de loop van 2013 werden 4 aanvragen tot bekomen van leefloon geweigerd bij beslissing van het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst. De redenen hiervoor vloeien uiteraard steeds voort uit het sociaal en financieel onderzoek vanuit de sociale dienst. Volgende redenen komen het meest frequent voor: - onbevoegdheid onvoldoende medewerking aan het sociaal onderzoek cliënt dient recht op andere inkomsten uit te putten voldoende eigen inkomsten p 19 / 123 2.6. Leefloon tijdens verblijf in een onthaaltehuis Voor een aantal cliënten ontvangen wij vanuit het onthaaltehuis een aanvraag tot het toekennen van een leefloon voor de periode van het verblijf in dit onthaaltehuis. Dit is een wettelijke opdracht geregeld op basis van de wet van 2 april 1965. Het gaat in de meeste gevallen om personen die tijdelijk verblijven in onthaaltehuizen onder beheer van CAW “ De Poort” en CAW “ De Viersprong” te Brugge. Deze cliënten stonden ingeschreven in onze gemeente op het ogenblik van de opname en beschikken over geen of onvoldoende eigen inkomsten. Grafiek: leefloon tijdens verblijf in een onthaaltehuis 6 5 5 4 3 2 2 1 1 0 0 2010 2011 2012 2013 In 2013 heeft het OCMW in 2 dossiers voor opname in onthaaltehuizen de kosten geheel of gedeeltelijk ten laste genomen. Voor alle duidelijkheid: de personen die verbleven in de eigen doorgangswoning werden hier niet meegeteld. Een registratie hieromtrent volgt verder in dit verslag. p 20 / 123 3. INDIVIDUELE STEUNVERLENING Binnen onze sociale dienstverlening bestaat naast het leefloon een uitgebreid pakket aan sterk uiteenlopende vormen van financiële steun. Deze vormen van financiële steunverlening, gekoppeld aan barema’s, worden op regelmatige basis toegekend. Daarnaast wordt er materiële steunverlening toegekend onder de vorm van voedselpakketten en kunnen de cliënten een aanvraag inleiden tot het bekomen van een referentieadres bij het OCMW. We hebben het inzake de financiële steunverleningen meer bepaald over: huurtoelage ten laste name huurwaarborg voorschotten op kinderbijslag, werklozensteun, … installatiepremie tussenkomsten medische kosten ziekenfondsbijdragen eenmalige financiële steun voor betaling energiefacturen, verzekeringen, … individuele tussenkomsten socio-culturele participatie stookoliepremie wintertoelage / energietoelage minimale levering aardgas tussenkomst in begrafeniskosten … Het toekennen van deze verschillende vormen van steunverlening is een direct gevolg van vraag en aanbod. Enerzijds neemt de diversiteit in de vragen om financiële steun voortdurend toe. Anderzijds heeft het OCMW een aantal interne regelingen en steunbarema’s ontwikkeld om op een objectieve manier tegemoet te komen aan de meeste aanvragen. Uiteraard zijn de toekenningen leefloon in het kader van de RMI–wet hier niet meer opgenomen. Ook de financiële steunverlening aan asielzoekers is hieronder niet geregistreerd; deze komt later aan bod. p 21 / 123 3.1. Totaal aantal dossiers Grafiek: totaal aantal dossiers financiële steunverlening 220 212 210 202 200 194 190 180 180 170 160 2010 2011 2012 2013 Onder de noemer “financiële steunverlening” zoals hierboven beschreven, heeft de sociale dienst in 2013 in het totaal 202 vragen aan het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst voorgelegd. Over al deze vragen werd een individuele beslissing genomen. Het merendeel van deze dossiers wordt opgevolgd door de intaker van het Sociaal Huis. Doordat daar reeds een grondig sociaal onderzoek uitgevoerd wordt en alle mogelijke rechten uitgeput worden, zien we dit soort dossiers dalen. Het geven van financiële steun dient steeds beschouwd te worden als laatste vangnet bij het ontbreken van andere alternatieven. 3.2. Energietoelagen Reeds meerdere jaren werd door ons bestuur een wintertoelage toegekend. Deze vorm van bijkomende financiële steun werd uitbetaald van oktober tot en met maart, met als doel de bijkomende kost n.a.v. de winterperiode te helpen dragen. Dit was voornamelijk een voordeel bij de mensen die mazout dienden aan te kopen. Voor de cliënten die verwarmen op gas en elektriciteit, werd echter de kost van de verwarming verspreid over het volledige jaar. Vanuit de sociale dienst werd het initiatief genomen om een nieuw barema uit te werken, waardoor een maandelijkse forfaitaire tussenkomst in de energiekosten kon toegekend worden. Het bedrag van de maandelijkse energietoelage is gebaseerd op het bedrag van de minimale levering aardgas, dat door de bevoegde minister vastgelegd wordt, rekening houdend met typologie van de woning en de geldende tarieven. Dit betekent ook dat de bedragen van de energietoelage jaarlijks in de loop van de maand december aangepast worden, na het verschijnen van de omzendbrief minimale levering aardgas. De bedragen van de energietoelage werden in 2013 vastgesteld op : € 29,00/m voor de personen die wonen in een appartement € 41,00/m voor de personen die wonen in een hoekhuis of rijhuis € 50,00/m voor de personen die wonen in een vrijstaand of halfopen huis p 22 / 123 De uitgave voor de energietoelage wordt volledig gedragen door het bestuur en bedroeg in 2013 : € 17.671,80 Grafiek: Aantal energietoelagen 60 54 50 42 38 40 38 30 20 10 0 2010 2011 2012 2013 3.3. Huurtoelagen Grafiek: aantal huurtoelagen 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 43 42 34 2010 2011 33 2012 2013 Dit jaar kunnen wij terug een stijging in het aantal huurtoelagen vaststellen. Bij de meeste cliënten die recht openen op een maandelijkse energietoelage, wordt ook recht op een huurtoelage geopend. De uitgave voor de huurtoelage wordt volledig gedragen door het bestuur en bedroeg in 2013 : € 37.272,08 p 23 / 123 3.4. Huurwaarborgen Grafiek: aantal huurwaarborgen 27 26 26 25 24 24 23 23 22 22 21 20 2010 2011 2012 2013 Het aantal huurwaarborgen is in 2013 terug gestegen. In alle dossiers werd de huurwaarborg cash overgemaakt volgens de voorwaarden die in het huurcontract vermeld stonden. In slechts 8 dossiers werd een huurwaarborg toegekend, die leidde tot het huren van een sociale woning. Alle andere huurwaarborgen werden betaald met als doel het huren van een woning op de privé markt. We merken op dat het betalen van dit bedrag voor veel mensen nog steeds moeilijk is. Het wettelijk invoeren van de bankwaarborgen heeft er niet voor gezorgd dat cliënten zelf in staat zijn de waarborg te vereffenen. De huurwaarborg dient steeds door de cliënt aan ons centrum terugbetaald te worden. Vanuit de overheid wordt een beperkte financiële tussenkomst toegekend, ter ondersteuning in de administratieve afhandeling van dergelijke dossiers. Voor 2013 werd ons een bedrag van € 325,00 toegekend. In de loop van 2013 werd voor € 24.793,00 aan huurwaarborgen uitbetaald. Dit betekent dat een huurwaarborg gemiddeld € 953,58 bedraagt. 3.5. Installatiepremie Grafiek: installatiepremie 8 7 6 5 4 3 2 1 0 7 4 3 2010 2011 2012 3 2013 p 24 / 123 Als een dakloze zich definitief gaat vestigen, heeft hij recht op een eenmalige installatiepremie. Deze premie dient aangewend te worden om zich effectief te installeren, en mag niet gebruikt worden voor de betaling van de huurwaarborg of eerste maand huishuur. Deze premie, ten belope van 1/12e van het jaarbedrag cat. 3, gezinslast, kan toegekend worden aan volgende categorieën van personen: Leefloners Personen die leven van een vervangingsinkomen uit sociale zekerheid Personen die leven van een inkomen max 10 % hoger dan het leefloon - In de loop van 2013 werden 2 installatiepremies toegekend aan personen die recht hadden op een maandelijks leefloon. De andere persoon beschikte over een inkomen uit sociale zekerheid. Dit bedrag wordt volledig terugbetaald vanuit de overheid aan het lokaal bestuur. 3.6. Voorschotten op sociale uitkeringen Grafiek: Voorschotten op sociale uitkeringen 40 36 35 29 30 25 21 18 20 15 10 5 0 2010 2011 2012 2013 Het aantal voorschotten op sociale uitkeringen daalde in 2013 terug. Cliënten hebben vaak moeite met administratie, waardoor hun uitbetaling enige vertraging oploopt en het OCMW genoodzaakt is om tijdelijk een oplossing aan te reiken. 3.7. Tussenkomst in medische kosten Grafiek: tussenkomst in medische kosten 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 19 16 13 10 2010 2011 2012 2013 p 25 / 123 We kunnen terug een sterke daling vaststellen in het aantal dossiers dat een tussenkomst inzake medische kosten vanuit ons centrum ontvangt. Er worden door de sociale dienst inspanningen geleverd om alle bestaande rechten uit te putten. Cliënten hebben vaak recht op Maf, zorgverzekering, … Tevens wordt er inspanning geleverd om een hospitalisatieverzekering af te sluiten en de oplegkosten te minimaliseren. Niettemin is soms een tussenkomst van het OCMW noodzakelijk. 3.8. Ten laste name kosten begrafenis Grafiek: Ten laste name kosten begrafenis 4.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 4 4 1 0 2010 2011 2012 2013 Vaak wordt er door de nabestaanden info gevraagd over de mogelijkheden die vanuit het OCMW aangeboden worden, maar slechts uitzonderlijk resulteert dit in een effectieve aanvraag. Reden hiervoor is dat de begrafenis gegund werd aan één bepaalde begrafenisondernemer en dat de modaliteiten van de begrafenis bepaald werden met het oog op het behouden van de menselijke waardigheid, zonder bijkomende extra’s. Zo is het houden van een koffietafel, drukken van overlijdensberichten of kaartjes niet toegestaan. Indien kennissen of familie zelf een kaartje wensen te maken, wordt dit uiteraard toegestaan. De nabestaanden kunnen kiezen uit een klassieke begrafenis of een crematie. Voor beide is een vaste prijs bepaald. Dit bedrag wordt terugvorderbaar gesteld tgo de nalatenschap. Zelden leidt dit tot een effectieve terugbetaling. In het voorbije jaar werd in 4 dossiers de kosten van de begrafenis ten laste genomen. 3.9. Ten laste name mutualiteitbijdragen Grafiek: Tussenkomst in sociale bijdragen of bijdragen mutualiteit 3.5 3 3 2.5 2 2 1.5 1 1 0.5 0 0 2010 2011 2012 2013 p 26 / 123 In de loop van 2013 werd er in geen enkel dossier de mutualiteitbijdrage of sociale bijdrage ten laste genomen. Dergelijke vragen worden heel uitzonderlijk gesteld. Indien het bestuur beslist om tussen te komen, worden deze bedragen vaak niet terugvorderbaar gesteld. 3.10. Tussenkomsten in energiekosten De maandelijkse energiekost neemt een steeds grotere hap uit het gezinsbudget. In de voorbije jaren merken we dan ook op dat mensen bij het OCMW aankloppen met een hoge jaarlijkse afrekening of met de vraag om de maandelijkse factuur ten laste te nemen. Regelmatig dient ook steun gegeven te worden onder de vorm van een levering stookolie. Grafiek: tussenkomsten in energiekosten 30 27 25 22 20 14 13 15 10 5 0 2010 2011 2012 2013 In de loop van 2013 werd aan 27 personen een tussenkomst gegeven. In een aantal dossiers werd een tussenkomst toegekend om terug levering van gas of elektriciteit te bekomen. In andere dossiers werd een afrekening of één of meerdere maandelijkse facturen ten laste genomen. Hier zien we een duidelijke stijging in het aantal tussenkomsten, dit in tegenstelling tot bepaalde andere vormen van steunverlening die in de loop van 2013 afnamen. Grafiek: jaarlijkse uitgave aan tussenkomsten energiekosten 16000 14821.17 14000 12000 12226.52 10324.27 10000 8000 6000 4000 2000 0 2011 2012 2013 De bedragen die door ons centrum toegekend worden, worden volledig teruggevorderd van de overheid via het energiefonds ( Fonds Vandelanotte ). p 27 / 123 3.11. Stookoliepremie Grafiek: totale uitgaven stookoliepremie € 66,097.50 70,000.00 60,000.00 € 57,848.00 € 61,758.40 € 56,839.30 50,000.00 40,000.00 30,000.00 20,000.00 10,000.00 0.00 2010 2011 2012 2013 Dit bedrag wordt volledig door de overheid aan ons centrum terugbetaald. Grafiek: aantal aanvragen stookoliepremie 460 447 440 415 420 400 391 380 380 360 340 2010 2011 2012 2013 In de loop van 2013 werden 380 beslissingen genomen omtrent de toekenning van een stookoliepremie. Dit betekent voor de eerste keer in drie jaar een daling van het aantal aanvragen. Er werden 5 weigeringen genoteerd. In 4 dossiers werd de aanvraag geweigerd, wegens te hoge inkomsten, in één dossier omdat de factuur buiten termijn was. In de praktijk is het echter zo dat heel wat mensen informatie vragen omtrent deze premie. Als blijkt dat zij niet in aanmerking komen, zien zij vaak af van de aanvraag. Het zou dan ook onlogisch zijn om te concluderen dat in totaal slechts 380 mensen zich aanboden met een dergelijke vraag. Het aantal zal heel wat hoger liggen. p 28 / 123 3.12. Minimale levering aardgas Om te vermijden dat mensen vanwege een gebrek aan geld om op te laden in de winter zonder verwarming vallen, voorzag de Vlaamse Regering op initiatief van Vlaams minister van Energie, Freya Van den Bossche, vanaf de winter van 2010 een alternatief. Dat laat de OCMW’s toe om aan behoeftigen een beperkte financiële steun toe te kennen om op te laden. Deze financiële tussenkomst staat voor een minimale hoeveelheid aardgas, goed voor een minimaal comfort. De OCMW’s beschikken hiermee over een extra instrument om een financiële tussenkomst te doen in de energiekosten. De mogelijkheid om minimale levering aardgas toe te kennen loopt van 1 december tot en met 28 februari. De bevoegde minister heeft de mogelijkheid om deze periode, n.a.v. de weersomstandigheden, te verlengen. De kost ervan kunnen we grotendeels (70 %) recupereren via de netbeheerders. Het saldo wordt teruggevorderd via het Fonds Vandelanotte, waardoor de budgettaire impact voor het OCMW nihil is. De bedragen worden jaarlijks door de bevoegde minister bepaald, rekening houdend met een gemiddeld aardgasverbruik en de woontypologie. Grafiek: aantal aanvragen Minimale levering aardgas 12 11 11 10 8 6 4 3 2 2 0 2010 2011 2012 2013 3.13. Tussenkomst inzake sociaal, culturele en sportieve participatie Bij een grote groep mensen bestaat er nog steeds een drempel naar deelname in culturele activiteiten. Daartoe heeft de federale overheid, POD maatschappelijke integratie, de nodige initiatieven en maatregelen genomen ter bevordering van de maatschappelijke participatie en de culturele en sportieve ontplooiing van de OCMW-cliënten. Deze maatregel wil de kansarmen in het sociale leven betrekken door ze te laten deelnemen aan cultuur, sport en de nieuwe informatie- en communicatietechnologie. De rol van het OCMW hierin is dat het de doelgroep definieert, de projecten formuleert en de deelnemers in contact brengt met de aanbieders. p 29 / 123 Het OCMW krijgt sinds 2003 middelen ter beschikking waarmee het de actieve of passieve deelname door de doelgroep aan activiteiten of manifestaties kan stimuleren. Ons centrum koos er voor om voornamelijk de individuele acties te ondersteunen. Er werd in 2010 een bijkomend budget ter beschikking gesteld dat mikt op de integratie van kansarme kinderen. In 2013 kregen wij vanuit de overheid volgende middelen ter beschikking : € 7.012,00 participatie + € 4.425,00 kinderarmoede Deze subsidie wordt volledig verdeeld onder onze cliënten, onder de vorm van individuele tussenkomsten en collectieve acties. In de loop van 2013 werden 216 individuele tussenkomsten toegekend, aan in totaal 101 verschillende personen. Daarnaast werden in 2013 inspanningen geleverd om het aantal collectieve acties te verhogen: - Nieuwjaarsmaaltijd OCMW cliënten: 49 deelnemers Cursus “ik en mijn portemonnee”: 7 deelnemers Cursus “zeker van jezelf” : 10 deelnemers Ontbijt OCMW cliënten: 55 deelnemers Uitstap naar Pairi Daiza i.s.m. Jeugddienst: 37 deelnemers Jetons speelpleinwerking: 13 deelnemers Centrale aankoop toegangstickets bioscoop: 100 deelnemers Grafiek: aard van de tussenkomst Vakantiekamp: 4 Paramedisch: 6 Kinderopvang: 9 Abonnement: 19 Cursus 2 Andere: 17 Internet: 10 Gerecycleerde computer: 1 Schoolkosten 57 Sport: 8 Daguitstap 26 Lidgeld: 11 Toegangsticket 46 p 30 / 123 3.14. Weigeringen gevraagde steun Grafiek: weigeringen steun 35 30 30 25 25 21 20 15 15 10 5 0 2010 2011 2012 2013 Het aantal steunaanvragen dat geweigerd werd, is in 2013 terug gestegen. Aanvragen worden soms geweigerd omdat het sociaal onderzoek nog niet kon afgewerkt worden, maar deze worden dan op het eerstvolgende Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst opnieuw voorgelegd. 3.15. [+Pluspunt.] De sociale dienst neemt het al enkele jaren op zich, om het aanbod aan voedingswaren vanuit de overheid te verdelen aan de mensen met de laagste inkomens. Deze voedingswaren worden gratis ter beschikking gesteld via het BIRB (Belgisch Interventie en Restitutiebureau). In de Raad voor Maatschappelijk Welzijn d.d. 21/04/2011 werd besloten om zelf over te gaan tot de oprichting van een voedselbank en de bestaande dienstverlening bijgevolg gevoelig uit te breiden. In de tweede helft van september 2011 werd voedselbank [+Pluspunt.] operationeel. Er werd een lokaal gehuurd aan de sociale huisvestingsmaatschappij Vivendo op de Rusthuislaan 11 te 8210 Zedelgem. Deze lokalen werden vroeger gebruikt als lokaal dienstencentrum en waren dus goed gekend bij de Zedelgemse bevolking. Het feit dat ze gelegen zijn in het midden van een sociale woonwijk, helpt de drempel te verlagen. De voedingsmiddelen worden aangeleverd door de voedselbank van Kuurne, BIRB en schenkingen van lokale handelaars en privé personen. Er werd een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met Oranje – De Sprinkel (voorziening voor personen met een mentale beperking), voor het maken en verdelen van de pakketten. De goederen die door het BIRB geleverd werden, werden dus opgeslagen in de lokalen van onze voedselbank, en worden vanaf 30/09/2011 via dit kanaal verdeeld. De aanvraag tot het bekomen van een voedselpakket dient steeds te gebeuren vanuit onze sociale dienst en na het uitvoeren van een grondig sociaal onderzoek. Door dit voedselpakket ter beschikking te stellen, kan vaak een crisisperiode overbrugd worden. p 31 / 123 Grafiek: aanvragen voedselpakket 70 63 60 50 40 28 30 19 20 10 9 7 0 Gezinnen Alleenstaande met kinderen Alleenstaande Koppel Totaal In totaal kregen we 63 aanvragen tot het bekomen van een voedselpakket. Het ging in totaal over 123 personen, waarvan 95 volwassenen en 28 kinderen. Bij de 63 aanvragen telden we 36 eerste aanvragen en 27 heraanvragen, personen die reeds 6 maanden pakketten gekregen hadden en een verlenging vroegen. Na uitvoering van het sociaal onderzoek werd in 7 dossiers besloten om niet over te gaan tot het geven van een voedselpakket. Redenen hiervoor waren dat het beschikbaar leefgeld te hoog was of dat deze personen reeds pakketten kregen via een andere organisatie. Wekelijks wordt er op vrijdagvoormiddag verdeeld. Momenteel hebben wij een capaciteit van 8 pakketten in een ochtend. De capaciteit werd beperkt tot 8 pakketten per namiddag, omdat we de draagkracht van de bewoners van de Sprinkel niet wilden overbelasten. Oorspronkelijk werd gestart met 6 pakketten per namiddag, maar sinds oktober 2012 worden er 8 pakketten gemaakt. In de loop van 2013 werd er 48 keer bedeeld. Een gezin krijgt iedere maand één pakket, afgestemd op zijn gezinssamenstelling en de leeftijd van de kinderen, gedurende een periode van 6 maanden. De samenstelling van de pakketten is sterk afhankelijk van de giften van de lokale handelaars en het aanbod van de voedselbank te Kuurne. Volgende zaken worden momenteel aangeboden: ontbijtgranen, droge rijst/pasta, sausjes, groenten in conserven, diepvriesgroenten, diverse soorten melk, vis in blik, charcuterie, vers vlees, chips, koeken, confituur, choco, snoep, frisdrank, kant-en-klare maaltijden (diepvries of conserven), diepvries- frietjes/aardappelschijfjes/kroketjes, yoghurt/pudding, boter/olie, kruiden, onderhoudsproducten, hygiëne producten, speelgoed, babyproducten (pampers, doekjes, lotion, …), suiker, bloem, koffie, … p 32 / 123 Grafiek : aanvragen noodpakket 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 18 9 6 1 2 Gezinnen Alleenstaande ouders Alleenstaande Koppel Totaal In 2013 werden 18 noodpakketten verdeeld. In dringende gevallen kan dit pakket bekomen worden op voorstel van de sociale dienst. Dit pakket wordt vaak gebruikt om een korte periode, waarbij er onvoldoende beschikbaar leefgeld is, te overbruggen. In de loop van 2013 werd ons aanbod uitgebreid en richtten wij eveneens een kledijbank en een speelgoedbank op. Alle kledij die bij ons terecht komt, werd geschonken. We richten ons momenteel hoofdzakelijk op babymateriaal en kledij voor kinderen tot 12 jaar. Een bewoner van de Sprinkel, staat in voor het sorteren, wassen en strijken van de kledij. De kledijbank is niet vrij toegankelijk, aangezien wij niet in het vaarwater van andere initiatieven willen komen. Er kan een pakket aangevraagd worden via de maatschappelijk werker. Het klaargemaakte pakket wordt bij de cliënt afgeleverd. In de loop van 2013 werden 4 kledijpakketten verdeeld : 3 voor alleenstaande ouders, één voor een gezin. Het speelgoed waarover wij beschikken, werd steeds geschonken. Een bewoner van de Sprinkel staat in voor het afwassen van het speelgoed, controle op volledigheid en of het nog werkt en verpakken van het speelgoed in cellofaan. Tijdens de paasvakantie werd voor de eerste keer een speelgoedbeurs georganiseerd. Mensen konden er gratis een stuk speelgoed komen afhalen. In totaal maakten 14 gezinnen, bestaande uit 33 kinderen van dit aanbod gebruik. Het is de bedoeling om een dergelijk initiatief jaarlijks en telkens rond Pasen en Sinterklaas te organiseren. 3.16. Referentieadres In de loop van 2013 stelden 4 personen de vraag tot het bekomen van een referentieadres. p 33 / 123 4. TEWERKSTELLING Het recht op tewerkstelling vormt een belangrijk onderdeel van de integrale aanpak van de cliënten. Via een job groeit de zelfstandigheid bij de betrokkenen en kan er een duidelijke zingeving en tijdsinvulling gezocht worden. De volledige integratie van onze cliënten in de maatschappij vormt steeds het ultieme doel en de weg ernaartoe gebeurt heel vaak via activering. Het spreekt voor zich dat dit steeds op een weloverwogen manier moet gebeuren en dat we in de mate van het mogelijke rekening houden met de mogelijkheden, competenties en beperkingen van de cliënt. Een job op de reguliere arbeidsmarkt vinden, wordt meestal voorafgegaan door een traject waarin we sleutelen aan allerlei belemmerende factoren zoals er zijn: kinderopvang, gebrek aan attitude, gebrek aan ervaring, beperkt opleidingsniveau, geen vervoer, gebrekkige talenkennis, … De wetgeving die het recht op maatschappelijke integratie regelt, geeft aan het OCMW een heel strikte en bijzondere opdracht mee. Zeker voor de jongeren (min 25 jarigen) die aanspraak maken op maatschappelijke integratie en het leefloon, dient steeds een contract tot maatschappelijke integratie opgemaakt en uitgewerkt te worden. Het uiteindelijke doel is om mensen zo snel mogelijk uit de hulpverlening te halen. Maatschappelijk werker en cliënt zoeken samen naar een passende tewerkstelling en/of opleiding. Artikel 60§7 De trajecten binnen het OCMW omvatten hoe langer hoe meer mogelijkheden. We werken niet alleen met externe partners, ook binnen het OCMW nemen we de nodige initiatieven om iedereen een traject op maat aan te bieden onder de vorm van een tewerkstelling art 60§7. De Raad voor Maatschappelijk Welzijn heeft besloten om 10 tewerkstellingsplaatsen in het kader van art 60§7 aan te bieden. Het betreft voor de interne plaatsen: hulp bij materiële opvang en boodschappendienst voor het hoofdgebouw, onderhoud Maartenshove, keuken Maartenshove, medewerker in het dienstencentrum, arbeider in de leerwerkplaats, onderhoud in de kinderdagverblijven. Daarnaast kunnen volgende externe plaatsen aangeboden worden: Kringwinkel ’t Rad, VZW Sesam, Sobo@werk en het gemeentebestuur. p 34 / 123 Grafiek: aantal tewerkstellingen art 60§7 14 12 12 10 9 10 10 8 6 4 2 0 2010 2011 2012 2013 Een maatschappelijk werker staat in voor de begeleiding en opvolging van deze medewerkers. Zij krijgen de kans om ruime werkervaring op te doen en hebben nadien meer mogelijkheden op tewerkstelling binnen de reguliere arbeidsmarkt. Deze personen verdwijnen ook uit de OCMW steunverlening, onder welke vorm dan ook. In de loop van 2013 werden 10 personen tewerkgesteld onder het statuut van artikel 60§7. Van 4 personen liep hun contract ten einde in de loop van 2013, twee tewerkstellingen werden in onderling overleg stopgezet, één persoon werd omwille van dringende redenen ontslagen. Op datum van 31/12/2013 waren 3 personen in dienst. Taartdiagram: plaats van tewerkstelling Kinderdagverblijf: 1 Braambeier: 1 Kringwinkel: 2 Hoofdzetel: 1 Gemeentebestuur: 1 VZW MaartensSesam: 1 hove: 1 Arbeidstrajectbegeleiding In de loop van 2013 werd er heel sterk ingezet op Arbeidstrajectbegeleiding. Naar aanleiding van de verandering binnen het team van de sociale dienst, waardoor een trio verantwoordelijk werd voor leefloon/steun/ATB, werden een aantal wijzigingen doorgevoerd. Arbeidstrajectbegeleiding wordt nu opgenomen door meerdere maatschappelijk werkers. Maandelijks, meestal kort na de zitting van het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst, p 35 / 123 worden de dossiers leefloon besproken en wordt bepaald wie welk traject aangeboden kan krijgen. Dit zorgde er voor dat alle leefloners, die als bemiddelbaar beschouwd worden, onmiddellijk opgenomen werden in een traject. De personen waarbij er een vermoeden is van een medische problematiek, werden ook in ATB opgenomen. Er werd nagegaan in hoeverre de medische problematiek een tewerkstelling uitsluit of indien aangepast werk mogelijk is. Taartdiagram: resultaat ATB werkjaar 2013 Medisch ongeschikt : 11 Tewerkstelling of opleiding : 10 Lopende begeleiding : 10 Stopzetting leefloon : 10 Gedurende het werkjaar 2013 werden 41 personen begeleid in het zoeken naar een aangepaste tewerkstelling. Als we de vergelijking maken met 2012, dan stellen we vast dat toen 21 personen opgenomen werden in ATB. Er kan dus een duidelijke stijging in het aantal begeleidingen vastgesteld worden. 10 personen konden effectief tewerkgesteld worden in het reguliere circuit of via de wettelijke mogelijkheden van het OCMW of hebben een opleiding aangevat. p 36 / 123 5. SCHULDHULPVERLENING De budgetteringsproblematiek is niet meer weg te denken uit de OCMW-werking. Het aantal cliënten neemt verder toe en wij stellen vast dat veel cliënten met meer schuldeisers en een steeds hogere schuldenlast geconfronteerd worden. Vroeger kwamen cliënten met een overmatige schuldenlast vaak pas beroep doen op de hulp van de sociale dienst wanneer hun toestand uitzichtloos was geworden. Nu merken we dat de dienst budget in vergelijking met vroeger een lagere drempel heeft. Mensen bieden zich steeds meer aan bij ons centrum met de vraag tot budgetbegeleiding. Bij iedere intake wordt de financiële en budgettaire situatie van betrokkenen onderzocht. Aan de hand daarvan wordt er nagegaan welke soort hulpverlening (schuldbemiddeling, budgetbegeleiding, budgetbeheer, collectieve schuldenregeling) de beste oplossing kan bieden voor hun problematiek. Bekendmaking van de dienst, een tijdige herkenning van het probleem en een globale aanpak van de financiële toestand kan voorkomen dat cliënten in een uitzichtloze situatie terechtkomen. Deze vorm van maatschappelijke dienstverlening neemt jaar na jaar toe; wellicht niet altijd in aantallen dossiers of aanvragen maar zeker in de complexiteit van de situaties en dit is moeilijk in cijfers te vatten. De begeleidend maatschappelijk werker dringt zeer ver door tot in de private levenssfeer van de personen en de gezinnen die deze vorm van dienstverlening bekomen. Schuldbemiddeling dekt een ruim deel van budgetbegeleiding, budgetbeheer en collectieve schuldenregeling. Ook niet te vergeten zijn de vele vragen naar informatie, advies en occasionele of eenmalige tussenkomsten. Naast het financiële aspect worden wij soms tezelfdertijd geconfronteerd met relationele problematiek waaronder partnergeweld, kinderverwaarlozing, verslaving en psychiatrische problemen. Budgettering kan maar slagen mits een totale aanpak. Om een goede opvang van de Multiprobleem gezinnen te waarborgen is overleg noodzakelijk met andere diensten zoals comité voor bijzondere jeugdzorg, mutualiteiten, centrum geestelijke gezondheidszorg, ziekenhuizen, CLB, … Het ontbreken van doorzettingsvermogen bij de cliënten heeft vaak tot gevolg dat ze voortijdig afhaken. Om dit te vermijden en de motivatie van de cliënt geleidelijk aan op te bouwen, werd de werking van de dienst Budget in juni 2007 aangepast. Er werd besloten om te werken met een intaker budget die zich specialiseert in het vooronderzoek. Door ruimschoots de tijd te nemen om met de cliënt de verschillende mogelijkheden te overlopen, door het dossier zo volledig mogelijk op te maken, door naar de motivatie te peilen, … pogen we het vroegtijdig afhaken te verminderen. Om volkomen wettelijk deze taken uit te voeren heeft OCMW Zedelgem een erkenning als “Dienst voor schuldbemiddeling”. Naast enkele maatschappelijk werkers staat een juriste in voor ondersteuning van de dienst Budget. p 37 / 123 5.1. Budgetbegeleiding Grafiek: aantal dossiers budgetbegeleiding 90 80 77 84 77 70 60 44 50 40 30 20 10 0 2010 2011 2012 2013 Een cliënt die meewerkt aan een budgetbegeleiding blijft zijn financiële middelen zelf beheren. De begeleiding zorgt voor opvolging van het dossier, staat de cliënt bij en ondersteunt hem of haar. Betaalplannen voor meerdere schulden kunnen worden aangevraagd. Hierbij wordt steeds gepoogd om een menswaardig leven voor de cliënt te waarborgen. Een open, eerlijke en gemotiveerde medewerking van de cliënt is onontbeerlijk om de kansen op slagen te realiseren. Grafiek: uitvoering budgetbegeleiding Dienst budget: 6 Intake: 38 Budgetbegeleiding wordt niet enkel aangeboden door de maatschappelijk werkers van de dienst budget, maar wordt tevens uitgevoerd door de intaker en de maatschappelijk werker die instaat voor de begeleiding van de leefloners. Voor 2013 kunnen we vaststellen dat 6 begeleidingen uitgevoerd worden door de dienst Budget en 38 begeleidingen door de intaker. De daling van het aantal budgetbegeleidingen situeert zich hoofdzakelijk in de eerstelijnsfunctie. p 38 / 123 5.2. Budgetbeheer Grafiek: aantal dossiers budgetbeheer 39 38 38 37 36 36 35 35 34 34 33 32 2010 2011 2012 2013 Bij budgetbeheer neemt de begeleider het beheer van de financiële middelen uit handen van de cliënt. Dit kan geheel of gedeeltelijk en is in principe tijdelijk. Een budgetrekening wordt geopend en staat onder beheer van de maatschappelijk werker – begeleider. Een contract budgetbeheer wordt afgesloten en nog een aantal andere formaliteiten worden vervuld, zoals de vaststelling van het leefgeld. Via een afnamerekening bij Belfius kan de cliënt zelf bepalen hoe en wanneer hij zijn leefgeld opneemt. De uiteindelijke bedoeling is dat de cliënt na verloop van tijd zijn budget terug in eigen handen neemt. Deze vorm van doorstroming blijkt echter in weinig situaties haalbaar en realiseerbaar te zijn. Budgetbeheer wordt niet enkel uitgevoerd door de maatschappelijk werkers van de dienst Budget, maar ook in beperkte mate door de maatschappelijk werker die instaat voor de begeleiding inzake het leefloon. 5.3. Collectieve schuldenregeling Grafiek: aantal dossiers collectieve schuldenregeling 38 37 37 36 36 35 34 33 33 33 32 31 2010 2011 2012 2013 p 39 / 123 Voor de uitwerking van deze dossiers wordt samengewerkt met het OCMW Brugge, die effectief als collectieve schuldbemiddelaar optreedt. In een aantal uitzonderlijke gevallen wordt gevraagd aan de arbeidsrechter om een externe schuldbemiddelaar aan te duiden om de collectieve schuldenregeling op te nemen. Waar eerst verondersteld werd dat de rol van begeleider vanuit het eigen OCMW eerder beperkte taken zou inhouden, blijkt dit hoe langer hoe meer niet zo te zijn. De opdracht van de maatschappelijk werker - begeleider van het eigen OCMW, ligt vooral in het dagelijks beheer, zijnde het blijvend motiveren van betrokkenen om verder te doen, het mede beheren van het beperkte leefgeld dat mensen ontvangen en het optreden als vertrouwenspersoon. Hij is vaak ook bemiddelaar tussen cliënt en de collectieve schuldbemiddelaar die door de rechtbank is aangesteld. Het aantal dossiers Collectieve Schuldenregeling blijft in 2013 nog steeds hoog, maar we stellen terug een lichte daling vast. We merken op dat het aantal nieuwe aanvragen lager is dan het aantal dossiers dat kan stopgezet worden wegens einde van de Collectieve Schuldenregeling. We stellen vast dat cliënten, die gedurende lange tijd beperkt geweest zijn wegens een Collectieve Schuldenregeling enorm uitkijken naar het einde. Meestal krijgen ze zelfs een kleine spaarboek mee, nadat alle schulden afbetaald zijn. We stimuleren hen telkens om nog een beperkte periode in budgetbeheer / budgetbegeleiding te blijven, waardoor ze terug vertrouwd raken met het beheren van hun eigen budget. Geen enkele cliënt wenst hier echter op in te gaan. Aangezien dit nog steeds over een vrijwillige vorm van hulpverlening gaat en er geen verplichtingen opgelegd worden door de overheid, kunnen we hier weinig aan doen. Dit werd echter wel door onze diensten aan de toezichthoudende instantie gemeld in het kader van het werkingsverslag. 5.4. Dossiers in vooronderzoek Sinds juni 2007 werd één maatschappelijk werker van de dienst Budget gedeeltelijk vrijgesteld om de intakes op zich te nemen. De intaker van het sociaal huis ontvangt de aanvragen tot het bekomen van schuldhulpverlening, en na positief advies van het team sociale dienst, wordt de persoon ingeschreven op de wachtlijst. In de loop van 2013 stonden 33 personen op de wachtlijst ingeschreven. Hierbij staan tevens personen vermeld die in de loop van 2012 een aanvraag indienden en personen die op 31/12/2013 nog steeds op de wachtlijst ingeschreven stonden. Grafiek : aantal dossiers op wachtlijst op 31 december 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 17 9 4 2011 2012 2013 p 40 / 123 Op datum van 31/12/2013 stonden 4 personen ingeschreven op de wachtlijst. Grafiek : aantal personen geschrapt op wachtlijst in de loop van 2013 Verhuisd: 6 Geen interesse meer: 3 Naar intaker budget: 20 In de loop van 2013 werden in totaal 29 personen geschrapt op de wachtlijst. Het merendeel werd doorgestuurd naar de intake budget. We stellen vast dat slechts 3 personen besloten hebben om niet in te gaan op het aanbod tot onderzoek van hun schulddossier. Grafiek: aantal dossiers opgestart in vooronderzoek 25 21 20 18 22 17 15 10 5 0 2010 2011 2012 2013 In de loop van 2013 werden 22 dossiers doorgestuurd naar de intaker Budget. Dit is terug een stijging in vergelijking met de voorbije jaren. We stellen vast dat de dossiers steeds complexer worden (echtscheiding – eigendom – vorige zelfstandige activiteit - …) en dat het vooronderzoek daardoor meer tijd in beslag neemt. Het doel van dit vooronderzoek was de motivatie van de cliënt te bevragen en de draagkracht te onderzoeken. We merken op dat we vaak meermaals moeten aandringen bij de cliënt om de nodige stukken binnen te brengen. Dit neemt uiteraard ook heel wat tijd in beslag. p 41 / 123 Grafiek: resultaat na vooronderzoek Begeleiding: 4 Collectieve Schuldenregeling: Voorlopige bewindvoering: 1 5 Stopzettingen: 3 Beheer: 9 We merken op dat het merendeel van de dossiers die doorgestuurd werden naar de intaker budget verder opgevolgd werden in het kader van een beheer, begeleiding of collectieve. Redenen hiervan zijn de grondige screening door de intaker Sociaal Huis, die reeds een vooronderzoek voert en de cliënt duidelijk op de hoogte brengt van de mogelijkheden en beperkingen in het kader van schuldhulpverlening. Hierdoor zijn de verwachtingen realistischer op het ogenblik dat ze in begeleiding gaan bij de intaker budget. Ook de intaker budget neemt ruim zijn tijd om het dossier te vervolledigen en de motivatie van de cliënt te bevragen. Na een onderzoek dat gemiddeld 2 à 3 maanden duurt, wordt een advies opgemaakt dat besproken wordt op het team budget. Op dat ogenblik wordt tevens gekeken welke medewerker van de dienst budget zal instaan voor de verdere opvolging van het dossier. We stellen vast dat in bijna de helft van alle dossiers voor een budgetbeheer gekozen werd. Steeds meer tweeverdieners kloppen bij het OCMW aan. Na aftrek van hun vaste kosten en leefgeld hebben zij vaak een voldoende hoog restbedrag ter beschikking om hun schuldenpakket af te lossen. Een Collectieve Schuldenregeling is bijgevolg niet noodzakelijk. Er zijn nog steeds een aantal dossiers waarbij er geen verder gevolg gegeven werd aan de oorspronkelijke vraag. Deze groep bestond in 2013 slechts uit 3 personen. Dit is het laagste aantal sinds de opstart van de intakefunctie budget. In de loop van 2013 werd geen enkel dossier doorgestuurd naar een externe schuldbemiddelaar. p 42 / 123 5.5. Stopzettingen financiële begeleiding Elke begeleiding, onder gelijk welke vorm, dient uit te monden in een oplossing van de aangebrachte problemen. Dit is niet anders bij financiële begeleiding. De cliënt dient er sterker, weerbaarder uit te komen om zijn eigen financiële middelen weer zelf te beheren. Grafiek: aantal stopzettingen 25 20 20 18 14 15 12 10 5 0 2010 2011 2012 2013 In 2013 werden 18 dossiers in de dienst Budget afgesloten. De voornaamste redenen zijn: - Einde collectieve schuldenregeling / schuldenvrij : 3 afbetaling van alle schulden : 2 verhuis naar een andere gemeente: 4 aanstelling voorlopig bewindvoerder : 2 herroeping Collectieve Schuldenregeling : 1 eigen vraag van de cliënt: 2 geen medewerking : 2 overlijden : 2 We merken op dat er dossiers kunnen afgesloten worden doordat de cliënten alle schulden afbetaald hebben en ondertussen over voldoende mogelijkheden en vaardigheden beschikken om zelf in te staan voor het uitvoeren van hun betalingen. Het feit dat cliënten verhuizen is de voornaamste reden waardoor de schuldhulpverlening stopgezet wordt. p 43 / 123 6. ASIELZOEKERS 6.1. Equivalent leefloon In de financiële steunverlening aan asielzoekers, toegewezen aan ons OCMW, kunnen betrokkenen aanspraak maken op een wettelijk bepaald bedrag aan steun. Deze bedragen hangen af van de gezinsvorm en zijn gelijk aan de bedragen van het leefloon. Gezinnen met kinderlast hebben eveneens recht op kinderbijslag. Om alle misverstanden te vermijden, dient benadrukt te worden dat deze steunverlening geen leefloon is vanuit de R.M.I. wet. Zij wordt toegekend als financiële steunverlening aan kandidaat asielzoekers in het kader van de OCMW-wet. Om 100 % terugbetaald te krijgen van de Staat moet de asielzoeker gehuisvest worden in onze gemeente of een aangeboden woonst weigeren. De woonstweigering moet gestaafd worden met een huisvestingsdossier: de woning die aangeboden werd, moet immers effectief vrij zijn en bovendien geschikt en betaalbaar. Als een asielzoeker zich wil vestigen in onze gemeente maar wij geen woningaanbod kunnen doen en hij dus noodgedwongen elders moet wonen, krijgen wij slechts 50 % van de kosten terugbetaald door de Staat. 6.1.1. Aantal rechthebbenden equivalent leefloon op 31 december 2013 Grafiek: aantal rechthebbenden op 31/12/2013 14 13 13 12 10 8 8 6 4 3 2 0 2010 2011 2012 2013 Grafiek: aantal rechthebbenden op 31/12/2013 – opgesplitst per categorie Gezin 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Alleenstaanden Samenwonenden 9 8 6 4 3 2 1 2 1 1 0 2010 2011 2012 0 2013 p 44 / 123 Ook in 2013 blijft de trend zich doorzetten waarbij het aantal asielzoekers in gewone financiële steunverlening blijft dalen. Grafiek: aantal nieuwe dossiers 6 5 5 4 3 2 2 2 1 0 0 2010 2011 2012 2013 In de loop van 2013 werd geen enkel dossier financiële steunverlening opgestart. 6.1.2. Stopzettingen financiële steunverlening Grafiek: stopzettingen equivalent leefloon 16 15 14 12 10 7 8 5 6 4 4 2 0 2010 2011 2012 2013 De reden van stopzetting zijn: Verhuis: 1 Stijging gezinsinkokomen: 1 Overlijden: 1 Illegaal: 1 Vrijwillige terugkeer: 1 p 45 / 123 6.1.3. Financiële tussenkomsten 6.1.3.1. Wintertoelage / Energietoelage Grafiek: aantal wintertoelagen / energietoelagen 18 16 16 14 12 10 8 6 6 3 4 4 2 0 2010 2011 2012 2013 Deze tussenkomst wordt tevens toegekend aan de asielzoekers die niet op het grondgebied van onze gemeente verblijven. 6.1.3.2. Huurtoelage Grafiek: aantal tussenkomsten in huishuur 6 5 5 4 3 2 2 2 2 1 0 2010 2011 2012 2013 Deze steun wordt enkel toegekend aan de vreemdelingen die op het grondgebied wonen. We merken echter op dat een aantal vreemdelingen die wel op het grondgebied wonen, niet zelf instaan voor het betalen van de huishuur, waardoor ze geen aanspraak kunnen maken op een huurtoelage. p 46 / 123 6.1.3.3. Huurwaarborg Grafiek: Tussenkomst huurwaarborg 12 10 10 8 6 4 2 2 0 0 0 2010 2011 2012 2013 Er kan in de voorbije jaren een enorme daling vastgesteld worden in het aantal huurwaarborgen dat betaald werd voor asielzoekers. Deze huurwaarborgen worden aangevraagd door asielzoekers die het LOI verlaten na erkenning, regularisatie of subsidiaire bescherming. 6.1.3.4. Medische kosten Grafiek: aantal tussenkomsten in medische kosten 2.5 2 2 1.5 1 1 0.5 0 0 0 2010 2011 2012 2013 6.1.3.5. Installatietussenkomst Grafiek: installatietussenkomst 2.5 2 2 1.5 1 1 1 0.5 0 0 2010 2011 2012 2013 p 47 / 123 6.1.3.6. Medische kosten voor illegalen In de loop van 2013 werd voor 1 gezin dat illegaal op het grondgebied verbleef een tussenkomst toegekend inzake de dringende en medisch noodzakelijke hulp. 6.2. Materiële opvang. Sinds 2002 is het OCMW Zedelgem van start gegaan met de uitbouw van een Lokaal opvanginitiatief , afgekort LOI , voor de opvang van kandidaat-asielzoekers. Dit LOI is verspreid over het grondgebied over 6 locaties: - appartement 1: Brugsestraat 79/003 (5 personen) appartement 2: Rembertstraat 23/001 ( 4 personen ) appartement 3: Rembertstraat 23/002 ( 3 personen ) appartement 4: Rembertstraat 23/003 ( 4 personen) appartement 5: Brugsestraat 79/006 (4 personen) appartement 6: Rusthuislaan 11/111 (2 personen) Het LOI van ons OCMW beschikt in het totaal over 22 plaatsen en wordt sporadisch uitgebreid naar aanleiding van een geboorte bij één van de gezinnen. Naar aanleiding van de daling van het aantal asielzoekers, besloot de Staatssecretaris voor Asiel en Migratie om bepaalde conventies van onbepaalde duur op te zeggen. Appartement 1 (5 personen) en appartement 6 (2 personen) werd opgezegd. De huidige bewoners zullen, ten laatste tegen 31 maart 2014 een andere opvangplaats toegewezen krijgen. Bijgevolg zal het aantal beschikbare plaatsen dalen van 22 naar 15. In de loop van 2013 besloot de Raad voor Maatschappelijk Welzijn om over te gaan tot de aankoop van een gezinswoning in Loppem. Deze woning is geschikt voor de opvang van een gezin met 4 personen of voor 4 alleenstaande mannen. Nadat de nodige renovatie- en aanpassingswerken uitgevoerd zijn, zal de woning in de loop van 2014 in gebruik genomen worden. Deze woning zal gebruikt worden als LOI in plaats van appartement 5. Of de woning in Loppem zal bewoond worden door een gezin van 4 personen of 4 alleenstaande mannen is nog onduidelijk. 6.2.1. - Aantal huishoudens in LOI Brugsestraat 79/003: 1 huishouden koppel met 3 kinderen Rembertstraat 23/001: 10 alleenstaanden Rembertstraat 23/002: 6 alleenstaanden Rembertstraat 23/003: 8 alleenstaanden Brugsestraat 79/006: 2 huishoudens koppel met 2 kinderen Rusthuislaan 11/111: 1 huishouden Alleenstaande moeder met kind p 48 / 123 Grafiek: bezetting LOI Aantal huishoudens 50 Aantal personen 46 45 40 35 30 38 36 31 28 25 25 27 22 20 15 10 5 0 2010 2011 2012 2013 De overschakeling naar alleenstaande mannen in 2009, zorgt zowiezo voor een andere werking en een hoger aantal huishoudens. Door de wijzigingen in de asielprocedure (vrijwillige of verplichte opheffing 207, erkenning, regularisatie, subsidiaire bescherming, …) wordt het verblijf in het LOI steeds korter. Zeker in de opvang van de alleenstaande mannen stellen we een constante wissel vast. Iedere plaats voor een alleenstaande man werd gedurende het jaar door minstens twee verschillende bewoners ingenomen. 6.2.2. Einde van het verblijf in LOI Grafiek: bezetting LOI – einde van het verblijf Einde procedure: 10 Huidig verblijf in LOI: 14 Erkend: 3 Van de 27 dossiers die in de loop van 2013 in het LOI verbleven, kunnen we vaststellen dat er momenteel nog 14 huishoudens in het LOI verblijven. Alle vertrekken vanuit het LOI, zowel in het kader van erkenning als in kader van einde procedure, waren bij de alleenstaande mannen !!!!! Gedurende het werkjaar 2013 werd er bij de gezinnen, geen enkele wissel vastgesteld. Het kortste verblijf in ons LOI voor een alleenstaande man bedroeg in 2013 10 dagen ! p 49 / 123 7. BEJAARDENZORG 7.1. Intramurale bejaardenzorg Binnen de sociale dienst werd een maatschappelijk werker aangesteld die alle aanvragen tot opname voor het Woonzorgcentrum Maartenshove en de Serviceflats ontvangt. Zij staat in voor de volledige opmaak van het dossier tot op het ogenblik van de opname. Tijdens het verblijf in deze beide woonvormen, vormt zij een onderdeel van het multidisciplinair team waardoor zij vanuit haar werkveld een oplossing kan bieden aan de gestelde problematieken. Twee namiddagen per week houdt zij zitdag in het Woonzorgcentrum, waardoor de toegankelijkheid voor de bewoners en de familieleden vergroot werd. Gedurende de rest van de week is zij aanwezig in het Sociaal Huis. (Potentiële) bewoners of hun familieleden kunnen zich op beide locaties aanmelden. 7.1.1. Woonzorgcentrum Maartenshove Het Woonzorgcentrum Maartenshove beschikt over een capaciteit van 62 bedden. Ruim 30 bedden zijn erkend in het kader van de RVT-regeling. Het RVT beschikt ook over een gesloten afdeling waar de bewoners volledig afzonderlijk in veilige en aangepaste omstandigheden verzorgd en begeleid worden. 7.1.1.1. Aanvragen tot opname Grafiek: totaal aantal aanvragen tot opname 120 113 109 102 100 88 80 60 40 20 0 2010 2011 2012 2013 Grafiek: aantal aanvragen tot opname - onderverdeeld in categorieën Echtparen Vrouwen Mannen 70 62 58 60 53 51 50 40 30 29 28 23 20 18 17 22 24 27 10 0 2010 2011 2012 2013 p 50 / 123 Het aantal aanvragen tot opname is vorig jaar terug licht gestegen. Door de uitbreiding van het aanbod aan thuiszorg ondersteunende diensten, blijven echter nog steeds veel bejaarden langer thuis wonen. Of een aanvraag tot opname preventief gebeurt of op basis van een effectieve nood aan opname kan uit deze gegevens niet afgeleid worden. Al deze bejaarden worden op de wachtlijst ingeschreven. De wachtlijst bestaat uit een aantal subwachtlijsten op basis van de zorgbehoevendheid. NietZedelgemnaren komen op een afzonderlijke wachtlijst te staan. In de loop van 2013 werden 8 aanvragen ingediend tot het bekomen van voorrang bij opname. Alle 8 de aanvragen werden goedgekeurd door het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst. 7.1.1.2. Effectieve opnames Grafiek: Totaal aantal effectieve opnames per jaar 25 20 20 17 16 15 12 10 5 0 2010 2011 2012 2013 Grafiek: aantal effectieve opnames per jaar - onderverdeeld in categorieën Echtparen 14 Vrouwen Mannen 13 12 10 10 10 8 6 6 6 2 4 4 4 3 2 2 1 0 0 2010 2011 2012 2013 p 51 / 123 7.1.1.3. Zorgcategorie bij opname Grafiek: zorgcategorie 2010 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2011 2012 2013 18 18 15 16 16 15 9 4 4 8 8 8 5 4 4 4 2 0 0 0 Cat O Cat A Cat B Cat C Cat Cd Het betreft hier de zorgcategorie van de bejaarde op het ogenblik van de opname. De ervaring leert dat dit snel kan wijzigen en dit in beide richtingen. Bejaarden kunnen snel minder of meer zorgbehoevend worden. We stellen vast dat in de loop van 2013 twee personen opgenomen werden met een zorgcategorie “A”. In beide gevallen ging het over een aanvraag voorrang opname. 7.1.1.4. Financiële regeling Een opvallende vaststelling is dat van de 20 opnames, er 18 als zelfbetalende zijn geregistreerd. Er werd slechts één opname geregeld, waarbij een overeenkomst met OCMW-tussenkomst opgemaakt werd. Daarnaast werd er nog één overeenkomst opgemaakt met beheer van spaargelden. De financiële regeling bij opname is de voorbije jaren sterk vereenvoudigd. Een belangrijke wijziging is dat niet meer in alle gevallen waar er onroerende goederen zijn een hypothecaire inschrijving wordt genomen. Dit gebeurt nog zelden en alleen bij individuele beslissing van het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst. 7.1.1.5. Aantal bewoners in Maartenshove op 31 december 2013 Grafiek: aantal bewoners op 31/12/2013 2010 2011 2012 2013 70 61 62 63 62 60 50 44 42 40 40 40 30 20 10 9 12 15 18 4 4 4 2 0 Echtparen Vrouwen Mannen Totaal 2013 p 52 / 123 7.1.1.6. Zorgcategorie van de bewoners op 31 december 2013 Grafiek: zorgcategorie op 31/12/2013 2010 2011 2012 2013 30 27 23 25 21 20 15 15 10 5 7 4 1818 16 15 18 12 9 9 8 6 4 5 7 7 0 Cat O Cat A Cat B Cat C Cat Cd Hieruit blijkt duidelijk dat de mate van zorgbehoevendheid evolueert, waardoor de zorgcategorie bij de opname aangepast werd naargelang het verblijf vorderde. Zo merken we op dat in 2013 geen enkele bejaarde met een Cat “O” en twee bejaarden met een “A” opgenomen werden, maar dat er toch 11 bejaarden met deze categorie in Maartenshove verblijven. Vaak worden bejaarden opgenomen tijdens een crisissituatie, die aangetoond wordt met een “B” of “C” score, die echter wijzigt n.a.v. de goede en gestructureerde omkadering en verzorging die in het rusthuis aangeboden wordt. 7.1.1.7. Wachtlijst op 31 december 2013 Grafiek: wachtlijst op 31/12/2013 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 159 116 13 Niet zedelgemnaren Passieve wachtlijst Actieve wachtlijst Deze cijfers tonen aan hoeveel bejaarden gekozen hebben voor een aanvraag tot opname in een instelling voor bejaarden. Deze mensen doen dat niet zomaar. Ze hebben er over nagedacht, overlegd met kinderen of familie of zien geen andere mogelijkheid. Ook al is de aanvraag preventief en verkeert men nog in goede gezondheid, het geeft een bewuste keuze aan. p 53 / 123 Ondanks het feit dat mensen met een “O” en “A” zorgscore geen enkele mogelijkheid hebben om opgenomen te worden, merken we toch op dat een groot aantal van hen ingeschreven staat op de wachtlijst. Deze groep werd zelfs jaarlijks groter. Voor deze mensen dient het aanbod aan thuiszorg maximaal benut te worden zodat zij deze wachtperiode kunnen overbruggen. 7.1.1.8. Kortopvang Grafiek: totaal aantal dagen kortopvang 1200 919 957 1000 943 800 635 600 400 200 0 2010 2011 2012 2013 Grafiek: aantal personen in kortopvang 35 27 30 29 28 25 20 17 15 10 5 0 2010 2011 2012 2013 Deze cijfers benadrukken het belang van een dienst voor kortopvang. Het aantal gebruikers gelijk gebleven, evenals het totaal aantal dagen dat opvang aangeboden werd. Terwijl mensen vroeger voor een korte periode gebruik maakten van de kortopvang, zien we dat steeds meer het maximale verblijf van 3 maanden uitgeput wordt. Een aantal bejaarden verblijft in kortopvang in afwachting van een definitieve opname in het rusthuis. Eens hun periode van 3 maanden in ons centrum voorbij is, worden zij opgenomen in een ander Woonzorgcentrum voor een bijkomende periode kortopvang. p 54 / 123 7.1.2. Serviceflats Eugenie Soenens De 14 flats waren in 2013 ononderbroken bewoond. 7.1.2.1. Aantal bewoners op 31 december 2013 Grafiek: aantal bewoners op 31/12/2013 2010 2011 2012 2013 17 18 16 16 16 15 14 12 10 8 9 9 9 8 6 4 4 3 2 2 2 4 3 2 1 0 Echtparen Vrouwen Mannen Totaal Alle bewoners verbleven in de serviceflats als zelfbetalende. Niemand diende beroep te doen op derde personen of andere instanties om de verblijfskosten te kunnen betalen. 7.1.2.2. Aanvragen Grafiek: aantal aanvragen in 2013 2010 2011 2012 2013 25 20 20 15 15 11 9 10 6 7 8 9 8 6 4 5 0 1 2 3 1 0 Echtparen Vrouwen Mannen Totaal Deze cijfers geven aan dat er interesse is onder de bejaarden voor deze vorm van wonen. Het aantal aanvragen is echter terug gedaald. Men mag aannemen dat deze aanvragers wellicht tegelijkertijd een aanvraag indienen bij andere serviceflats of in een Woonzorgcentrum, rekening houdend met de lange wachttijden. p 55 / 123 7.1.2.3. Opnames In de loop van 2013 kwam 3 serviceflats vrij die opnieuw konden verhuurd worden, nadat de bewoner opgenomen werd in het Woonzorgcentrum Maartenshove. 7.1.3. Derde instellingen voor intramurale bejaardenzorg Het spreekt voor zich dat niet alle Zedelgemse bejaarden die in een opgenomen te worden, om welke reden dan ook, in het eigen Maartenshove terecht kunnen. Wellicht zijn er ook die dat niet wensen. hun families zijn dan aangewezen op of richten zich tot derde rusthuizen, gemeenten. voorziening dienen Woonzorgcentrum Deze bejaarden of meestal in naburige Het OCMW is niet op de hoogte van de gegevens van alle bejaarden die in deze instellingen verblijven en zeker niet als het gaat om instellingen uit de private sector. Een aantal bejaarden hebben wel een dossier in ons OCMW, gezien er een kennisgeving is gebeurd op het ogenblik van de opname. Dergelijke kennisgeving heeft bijna altijd tot gevolg dat er een borgstelling afgeleverd wordt door het OCMW van Zedelgem. Daar waar de bejaarden in kwestie over onvoldoende financiële middelen beschikken om de verblijfskosten te kunnen betalen, zal het OCMW de tekorten ten laste nemen en aan de bejaarde een zakgeld toekennen. Volgende cijfergegevens hebben dan ook enkel betrekking op die dossiers waarvan wij op de hoogte gebracht werden van de opname. 7.1.3.1. Bejaarden in derde instellingen op 31 december 2013 Grafiek: aantal bejaarden in derde instellingen op 31/12/2013 2010 2011 2012 2013 35 31 30 25 25 21 19 19 18 21 20 15 12 9 10 5 28 3 4 0 0 0 0 0 Echtparen Vrouwen Mannen Totaal Het gaat hier dus enkel om bejaarden die gekend zijn in het OCMW en voor wie een borgstelling is afgeleverd. Dit betekent dat het derde rusthuis de zekerheid heeft dat de verblijfskosten zullen worden betaald. p 56 / 123 7.1.3.2. Financiële regeling Grafiek : financiële regeling 2010 30 27 2011 26 2013 24 25 20 2012 20 15 10 4 5 2 1 1 0 Zelfbetalende Met steunverlening Ocmw Net als vorig jaar kan men vaststellen dat het aantal bejaarden dat met eigen middelen zijn verblijf betaalt, hoog blijft. Sommige personen worden tijdelijk als zelfbetalende opgenomen, waardoor er toch besloten wordt om een hypotheek op de eigendom te nemen. Het aantal bejaarden dat beroep dient te doen op steunverlening vanwege het OCMW is serieus gedaald. Deze bejaarden ontvangen een maandelijks bedrag aan zakgeld en de hoogte van dit bedrag is wettelijk vastgelegd. Uiteraard kan ook hier een hypothecaire inschrijving op onroerend goed genomen worden na individuele beslissing van het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst. 7.1.3.3. Lijst van derde instellingen voor bejaarden waar Zedelgemnaren verbleven op 31 december 2013 St. Augustinus - Torhout Ter Luchte - Oostkamp Huize Fabiola - Brugge W.Z.C. Seniorenzorg - Merkem Godtsvelde - Kortemark Blijgaarde - Kortemark St. Jozef – Oostkamp Clep – OCMW Alveringem Huize Van Zuylen – OCMW Brugge WZC Zilverberg – OCMW Roeselare RVT Meunyckenhof – Koekelare WZC Cassiers – Houthulst WZC De Zeven Torentjes – Brugge WZC Sint-Anna – Bulskamp-Veurne p 57 / 123 7.2. Extramurale zorg voor bejaarden en personen met een beperking Het OCMW probeert de mensen te ondersteunen in hun thuissituatie met verschillende vormen van dienstverlening, zodat zij zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Uit recente onderzoeken blijkt dat het de voornaamste wens van de bejaarde is om zo lang mogelijk in zijn vertrouwde omgeving te kunnen blijven en een opname in het rusthuis zo lang mogelijk uit te stellen. Volgende dienstverlening wordt aangeboden: - Huishoudelijke hulp Warme maaltijden Minder Mobielen Centrale Tussenkomst bij verblijf in een dagverzorgingscentrum Mantelzorgpremie Sociaal Pedagogische Toelage 7.2.1. Huishoudelijke Hulp Het OCMW voorziet al jaren poetshulp voor senioren. Vanaf mei 2010 wordt de poetshulp aangeboden in het systeem van Dienstencheques. Het prijsbarema voor het betalen van poetshulp werd bijgevolg volledig herzien. De prijs van de huishoudelijke hulp varieert tussen de € 4,75 en de € 8,50 per gepresteerd uur en is gelinkt aan de prijs van een dienstencheque. Indien deze prijs stijgt, wordt ons barema aangepast. Er wordt gewerkt met elektronische cheques, die beheerd worden door het OCMW, waardoor de gebruiker nog steeds een gewone maandelijkse factuur ontvangt. Tweejaarlijks wordt overgegaan tot een herziening van de prijs na het uitvoeren van een inkomstenonderzoek. Grafiek: aantal huishoudens die huishoudelijke hulp ontvingen 300 250 258 263 242 216 200 150 100 50 0 2010 2011 2012 2013 p 58 / 123 Grafiek: totaal aantal gepresteerde werkuren 25,000 24,500 24,000 23,500 23,000 22,500 22,000 21,500 21,000 20,500 20,000 19,500 19,000 18,500 24,456.00 23,951.00 22,590.00 20,282.48 2010 2011 2012 2013 Grafiek: aantal nieuwe aanvragen 65 70 57 60 50 50 45 40 30 20 10 0 2010 7.2.2. 2011 2012 2013 Warme maaltijden Wanneer iemand niet langer zelfstandig kan instaan voor het bereiden van zijn maaltijden, kan hij gebruik maken van de warme maaltijden van het OCMW. Op weekdagen kan een warme maaltijd genuttigd worden. In het weekend worden diepvriesmaaltijden aangeboden die door de bejaarde zelf dienen opgewarmd te worden. De tarieven voor het gebruik van de dienst warme maaltijden worden berekend op basis van het inkomen en bedragen € 5,25 of € 8,00 per maaltijd. Naast het aanbieden van een maaltijd aan huis, zorgt deze dienst voor een bijkomende ondersteuning onder de vorm van een korte babbel bij het afleveren, waardoor het sociaal contact onderhouden wordt. Tevens kan er alert opgetreden worden als blijkt dat een bejaarde niet thuis is of niet open doet. p 59 / 123 Grafiek: aantal huishoudens die maaltijden ontvingen 247 250 245 239 240 235 230 227 224 225 220 215 210 2010 2011 2012 2013 Grafiek: aantal aan huis bestelde maaltijden 37,000 35,998 36,000 35,587 35,000 34,000 33,000 32,295 32,789 32,000 31,000 30,000 2010 2011 2012 2013 Grafiek: aantal nieuwe aanvragen warme maaltijden 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 82 74 68 66 2010 2011 2012 2013 De groei in het aantal gezinnen voor deze vorm van thuiszorg blijft aanhouden en bevestigt dat het OCMW hier duidelijk tegemoetkomt aan een grote vraag vanuit de bevolking. We stellen vast dat we terug een stijging hebben in het aantal nieuwe gebruikers, evenals een stijging in het aantal maaltijden die verdeeld worden. p 60 / 123 7.2.3. Dagverzorgingscentra voor bejaarden De dagverzorgingscentra beantwoorden aan een reële nood bij de bejaarden die zo lang mogelijk in hun vertrouwde thuisomgeving willen blijven wonen. Vaak wordt hierdoor een opname in een instelling uitgesteld. Uit de hieronder vermelde cijfergegevens blijkt dat het aantal personen dat gebruik maakt van deze dienstverlening terug gestegen is. Het aantal dagen dat mensen verblijven in een dagopvangcentrum is licht gedaald. In totaal maakten 51 personen gedurende 2.989 dagen gebruik van de dienstverlening van een dagverzorgingscentrum. In de loop van 2013 hadden we voor de eerste maal gebruikers in DVC Emaus te Brugge. 2 personen maakten in totaal 183 gebruik van dagopvang. - dagverzorgingscentrum “Avondrust” te Varsenare Grafiek: aantal personen in Avondrust 33 35 28 30 25 20 25 18 15 10 5 0 2010 2011 2012 2013 Grafiek: aantal dagen in Avondrust 1,950 1,900 1,850 1,800 1,750 1,700 1,650 1,600 1,550 1,500 1,450 1,886 1,706 1,687 1,604 2010 2011 2012 2013 p 61 / 123 - dagverzorgingscentrum “ De Oase “ te Torhout Grafiek: aantal personen in “De Oase” te Torhout 4 3 3 3 2 2 2 2 1 1 0 2011 2012 2013 Grafiek: aantal dagen in “De Oase” te Torhout 90 81 80 75 70 60 50 40 30 20 2 10 0 2011 - 2012 2013 dagverzorgingscentrum “ De Regenboog “ te Oostkamp Grafiek: aantal personen in De Regenboog 22 21 21 21 20 20 20 19 19 19 19 18 2010 2011 2012 2013 p 62 / 123 Grafiek: aantal dagen in De Regenboog 2,500 2,102 2,000 1,791 1,500 1,148 1,127 1,000 500 0 2010 7.2.4. 2011 2012 2013 Mantelzorgpremie Met ingang van 1 januari 2009 wordt een maandelijkse mantelzorgpremie toegekend aan personen die op vrijwillige basis en onbezoldigd de thuiszorg dragen voor een zorgbehoevende. Hiermee wenst het OCMW en het gemeentebestuur de thuiszorg van de zorgbehoevende Zedelgemnaar te ondersteunen. De mantelzorger krijgt met deze vergoeding een duidelijke waardering voor zijn werk. Grafiek: aantal dossiers mantelzorgpremie 600 495 500 398 511 440 400 300 200 100 0 2010 2011 2012 2013 In de loop van 2013 werd in totaal aan 511 personen een maandelijkse mantelzorgpremie van 30,00 per maand toegekend. Grafiek: Aantal dossiers mantelzorgpremie per deelgemeente 250 213 200 150 124 105 100 69 50 0 Zedelgem Aartrijke Veldegem Loppem p 63 / 123 Grafiek: verwantschap Familiale band : 9 Kennis : 11 Kleinkind : 6 Broer / Zus: 21 Buur : 8 Echtgenoot / Echtgenote : 193 Dochter / Zoon: 196 Moeder / Vader: 50 Grootvader : 1 7.2.5. Sociaal Pedagogische Toelage De uitbetaling van de sociaal pedagogische toelage werd met ingang van 01/01/2013 overgedragen van het gemeentebestuur naar het OCMW. De sociaal pedagogische toelage wordt toegekend aan gezinnen met een niet-werkend kind met een beperking. Deze premie is een blijk van waardering voor de bijzondere zorgen die worden gegeven aan dit kind. Het kind met een beperking dient aan volgende voorwaarden te voldoen: - recht hebben op een verhoogde kinderbijslag (4 punten op pijler 1 of 6 punten in de 3 pijlers cfr. attest van het FOD Sociale Zekerheid). - jonger zijn dan 18 jaar. - minstens 3 maanden in het bevolkingsregister van de gemeente Zedelgem ingeschreven zijn. - dagelijks en/of op regelmatige wijze ondersteuning in zijn thuissituatie van de aanvrager ontvangen. De sociaal pedagogische toelage bedraagt : - De toelage bedraagt 360,00 EUR per jaar indien het gaat om een gehandicapt kind dat gans het jaar door thuis wordt verzorgd en opgevoed en geen school kan bezoeken. - De toelage bedraagt 310,00 EUR per jaar indien het gaat om een gehandicapt kind dat schoolgaande is, maar elke dag huiswaarts keert. - De toelage bedraagt 260,00 EUR per jaar indien het gaat om een gehandicapt kind dat slechts tijdens de weekeinden en/of verlofperiodes thuis wordt verzorgd en opgevoed. In de loop van 2013 werden 115 dossiers behandeld. p 64 / 123 Grafiek: aantal Sociaal pedagogische toelage School + weekend naar huis: 12 Thuis verblijven: 6 School + elke dag naar huis: 97 p 65 / 123 8. HUISVESTING Iedereen heeft recht op een dak boven zijn hoofd, op een eigen plek die hij ‘thuis’ kan noemen. Voor onze cliënten is dat echter niet zo evident. De financiële middelen ontbreken of de huurders missen rechtszekerheid. Soms moet de woning aangepast worden aan speciale behoeften of soms is begeleiding nodig bij het wonen. Allemaal aspecten die we in ons huisvestingsbeleid moeten opnemen. Onderzoek heeft uitgewezen dat de stijging van de kosten voor huisvesting een belangrijke oorzaak is van armoede. Een grote groep mensen betaalt in verhouding tot het inkomen te veel aan huishuur, verwarming, … zodat er te weinig beschikbaar leefgeld overblijft. Anderen moeten met het schrale inkomen dat ze hebben, genoegen nemen met een woning van mindere kwaliteit. Voornamelijk voor diegenen die leven van een vervangingsinkomen is het heel moeilijk om op de private markt een degelijke woning te vinden. Zij zijn dan ook aangewezen op aanbiedingen van het sociaal verhuurkantoor (SVK), het OCMW en de sociale bouwmaatschappijen. Het OCMW Zedelgem besteedt reeds meerdere jaren aandacht aan de huisvestingsproblematiek. Als gevolg hiervan heeft het OCMW een ruim aanbod aan dienstverlening uitgewerkt. We geven u een kort overzicht waarvan enkele punten reeds aan bod gekomen zijn, en andere die hierna uitvoerig worden beschreven: - eigen aanbod van woongelegenheden woongelegenheden die door het OCMW worden gehuurd en doorverhuurd samenwerkingsverbanden met sociaal verhuurkantoor “Sovekans” en sociale bouwmaatschappij “Vivendo” toekennen van financiële tussenkomsten in huishuur en huurwaarborgen begeleiden van personen met huurachterstallen de doorgangswoning ’t Hoekhuis voor opvang van daklozen en crisissituaties inzake huisvesting opvolgen en begeleiden van gezinnen en personen bij dreigende en/of effectieve uithuiszettingen de maatschappelijk werker – intaker die zich specialiseert in huisvestingsproblematiek toestaan van referentieadres aan daklozen 8.1. Eigen patrimonium In de voorbije jaren heeft het OCMW geleidelijk aan een eigen patrimonium aan woongelegenheden opgebouwd. Dit onder meer met middelen uit het vroegere Sociaal Impulsfonds en met behulp van de leerwerkplaats. Het OCMW probeert op deze manier een aantal comfortabele woningen aan te bieden tegen betaalbare prijzen. In de loop van 2008 werd overgegaan tot de aankoop van drie appartementen in de Rembertstraat 23 te Veldegem en een woning in de L. Devischstraat te Aartrijke. p 66 / 123 In de Brugsestraat 79 bezit het OCMW 6 woongelegenheden en in de Eernegemsestraat 26 zijn 3 woongelegenheden verhuurd. Het gelijkvloers appartement in de Eernegemsestraat is volledig uitgerust en geschikt voor rolstoelgebruikers. Boven het kinderdagverblijf in Aartrijke worden twee appartementen verhuurd. In 2013 wordt overgegaan tot de aankoop van een woning in de Guido Gezellestraat 31 te Loppem. Deze woning is bestemd als LOI. We beschikken hierdoor over 16 woongelegenheden. 8.2. Huurwoningen Naast de eigen woningen huurt het OCMW nog een aantal woningen. Deze huurwoningen worden ofwel doorverhuurd ofwel ingepast in het Lokaal Opvanginitiatief (LOI) voor opvang van asielzoekers. Het OCMW huurt 10 woongelegenheden via de sociale huisvestingsmaatschappij Vivendo, die doorverhuurd worden aan het cliënteel, na individuele toewijzing in het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst. 8.3. Samenwerkingsverband met SVK Sovekans Enkele jaren terug besloot het OCMW geen eigen sociaal verhuurkantoor op te richten maar samen te werken met een bestaand en erkend verhuurkantoor. Tot op heden werden 4 woongelegenheden door het OCMW zelf ingebracht in het kader van dit samenwerkingsverband. In totaal verhuurt Sovekans 15 woongelegenheden op het grondgebied. Torhoutsesteenweg 106 – 8210 Zedelgem Brugsestraat 79/5 – 8211 Aartrijke Eernegemsestraat 26/001 – 8211 Aartrijke Eernegemsestraat 26/101 – 8211 Aartrijke Eernegemsestraat 26/201 – 8211 Aartrijke Stationsstraat 32b – 8210 Loppem Eernegemsestraat 2 – 8211 Aartrijke Aartrijksestraat – 8211 Aartrijke Snellegemsestraat 5/001 / 8210 Zedelgem Ossebilkstraat 22 – 8211 Aartrijke Groenestraat 16- bus 5 – 8210 Zedelgem Ruddervoordsestraat 73 – 8210 Zedelgem Snellegemsestraat 5/2 – 8210 Zedelgem Braambesstraat 9 – 8210 Veldegem Kan. Davidstraat 17 – 8211 Aartrijke p 67 / 123 Het verhuurkantoor treedt op als huurder en verhuurt de woningen verder aan gezinnen en personen die aan de voorwaarden voldoen. Zij biedt tevens aan de huurders woon- en huurbegeleiding aan. 8.4. Doorgangswoning “ ‘t Hoekhuis “ De doelgroep van onze doorgangswoning bestaat uit personen die om zeer uiteenlopende redenen dakloos zijn en die als Zedelgemnaar zijn geregistreerd of effectief op het grondgebied verblijven. De sociale dienst staat in voor de organisatie en begeleiding van de bewoners. De doorgangswoning bestaat uit: - gelijkvloers appartement, geschikt voor maximaal 4 personen studio 1.01: geschikt voor 3 personen studio 1.02: geschikt voor 2 personen 3 kamers Grafiek: overzicht van de gebruikers hoekhuis 2010 2011 2012 2013 8 7 7 6 6 5 5 4 4 4 4 3 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 0 0 0 Gezinnen met kinderen Alleenstaanden met Alleenstaanden kinderlast Koppel Uit de cijfergegevens blijkt dat in het voorbije jaar 12 keer een woongelegenheid in gebruik werd genomen, door in totaal 30 personen. Vooral het feit dat hoofdzakelijk alleenstaanden opgevangen werden, dient opgemerkt te worden. p 68 / 123 Taartdiagram: bezetting hoekhuis Kamer 3 Appartement 5 Studio 4 Taartdiagram: Reden opname in hoekhuis Tijdelijke onbewoonbaar heid woning 2 Brand 1 Uithuiszetting 2 Dakloos 3 Relationele moeilijkheden 4 Telkens werd voldaan aan de voorwaarden inzake dakloosheid en dringendheid. De redenen voor verblijf in de doorgangswoning waren: uithuiszetting, relationele moeilijkheden en dakloosheid om uiteenlopende redenen. Alles wordt gedaan om het verblijf zo kort mogelijk te houden. Dit vergt letterlijk een dagelijkse inspanning en opvolging vanuit de sociale dienst. Een aantal mensen komen trouwens uit een situatie die veel minder comfortabel is dan wat zij hier vinden. Anderen vinden wat rust na een moeilijke periode en zijn niet snel geneigd deze veilige woongelegenheid te verlaten. p 69 / 123 We merken op dat de verblijfsduur doorheen de jaren steeds langer wordt. Het vinden van een huisvesting op de privémarkt met een correcte huurprijs en conform alle normen, wordt steeds moeilijker. De ligging van de doorgangswoning (naast het OCMW) is uitstekend en bijna noodzakelijk om het tijdelijke aan dit verblijf te kunnen behouden. 8.5. Uithuiszettingen Teneinde een uithuiszetting en dakloosheid te vermijden, zet het OCMW voldoende stappen van zodra wij een melding van het Vredegerecht ontvangen. Wij sturen een brief naar de betrokken persoon met de vraag om contact met het OCMW op te nemen zodat wij de nodige stappen kunnen zetten om een uithuiszetting te vermijden. Indien uiteindelijk toch overgegaan wordt tot een effectieve uithuiszetting, is er steeds een maatschappelijk werker aanwezig die de nodige stappen kan zetten om tot een oplossing te komen. - in 32 dossiers werd het OCMW in kennis gesteld van een eventuele uithuiszetting in 14 dossiers is er een effectieve tussenkomst geweest om de uithuiszetting te vermijden Een opvallende vaststelling is dat van de 32 dossiers met verzoekschrift tot uithuiszetting, er 15 dossiers van de sociale huisvestingsmaatschappij Vivendo zijn. Indien iemand echter uitgezet wordt uit een sociale woning, dient hij een woning te zoeken op de privé huurmarkt, wat onmiddellijk een financiële impact heeft op het beschikbare budget. In de loop van 2014 zal samengewerkt worden met Vivendo, waardoor wij sneller op de hoogte gebracht worden bij huurachterstal en bij probleemsituaties. Door in te zetten op preventie, hopen we het aantal verzoekschriften tot uithuiszetting bij Vivendo drastisch te laten dalen. p 70 / 123 9. DE LOKALE ADVIESCOMMISSIE (LAC) Als gevolg van de liberalisering van de energiemarkt, kunnen mensen vrij kiezen door welke leverancier zij wensen bevoorraad te worden. Tegelijkertijd kregen deze leveranciers de mogelijkheid om cliënten te weigeren of te droppen. Eandis treedt op als sociale leverancier voor de cliënten die gedropt werden. Zodoende kan de levering ook voor deze bevolkingsgroep gegarandeerd worden, onder meer door het gebruik van de budgetmeters. In het kader hiervan werd binnen elk OCMW een lokale adviescommissie opgericht, zowel voor energie als voor water. Het diensthoofd van de sociale dienst is van rechtswege voorzitter van de LAC en een medewerker van de sociale dienst is verantwoordelijk voor de individuele voorbereiding van aangebrachte dossiers. De administratief medewerker van de sociale dienst neemt het secretariaatswerk van de LAC’s op zich. In ieder individueel dossier zoekt de sociale dienst naar een passende en aanvaardbare oplossing. Is deze niet te vinden, dan moet de LAC een beslissing nemen omtrent afsluiting. Men kan stellen dat dit een niet te onderschatten verantwoordelijkheid is. Om de twee maanden wordt er een LAC gehouden inzake gas en elektriciteit. De lokale adviescommissie dient advies uit te brengen omtrent eventuele afsluiting in volgende gevallen: - dossiers waar de bewoners geen toelating verlenen voor de plaatsing van een budgetmeter dossiers waarbij de bewoners ook bij Eandis schulden opbouwen dossiers waarbij de bewoners zich niet houden aan een afbetalingsplan. Voor wat betreft de leveringen van water komt de LAC 2 keer per jaar samen en dient in ieder aangebracht dossier een advies uitgebracht te worden over het al of niet afsluiten van abonnees met achterstallige rekeningen. Grafiek: aantal dossiers in LAC 2010 250 200 150 2011 2012 2013 228 180 149 135 100 61 73 60 67 50 0 Energie Water p 71 / 123 Inzake energie is terug een lichte stijging van het aantal dossiers merkbaar. De daling van de voorbije jaren kan verklaard worden door het feit dat bij steeds meer mensen een budgetmeter geplaatst wordt en dat een schuld afbetaald wordt via schuldafbouw in de meter. Dergelijke dossiers komen niet meer terug op de zitting, aangezien de afspraken bindend zijn. Bij de 149 dossiers energie, handelden er 84 dossiers over elektriciteit en 65 dossiers over gas. Taartdiagram: beslissingen LAC elektriciteit Schuldaf bouw in de meter: 7 Gekoppeld aan volgende LAC: 19 opgelost: 16 Gekoppeld aan schorsing: 42 In een aantal dossiers kon een oplossing bekomen worden, vooraleer de zitting van de LAC doorgaat. In de loop van 2013 ging het over 16 dossiers. Aangezien de meeste dossiers verschillende keren op de LAC gebracht worden, dient het aantal beslissingen die gekoppeld werden aan de schorsing, in dit licht bekeken te worden. Al deze dossiers zijn reeds voorgekomen met een beslissing, gekoppeld aan de voorwaarde dat het dossier terug op de LAC komt bij het niet opvolgen van de afspraken. Er wordt dus pas overgegaan tot schorsing, nadat de cliënt verschillende kansen gekregen heeft om zijn situatie te regulariseren. Taartdiagram: beslissing LAC gas Gekoppeld aan schorsing: 33 Gekoppeld aan volgende LAC: 19 opgelost: 11 Schuldafbo uw in de meter: 2 p 72 / 123 In een aantal dossiers kon een oplossing bekomen worden, vooraleer de zitting van de LAC doorgaat. In de loop van 2013 ging het over 11 dossiers. Taartdiagram: beslissing LAC water Volgende zitting 34 Afsluiting 15 opgelost 18 In een aantal dossiers kon een oplossing bekomen worden vooraleer de zitting van de LAC doorgaat. In de loop van 2013 ging het over 18 dossiers. Binnen het OCMW is er een oplaadpunt voor de budgetmeter. De mensen met een budgetmeter voor elektriciteit dienen immers hun kaart op te laden om voorzien te worden van de nodige elektriciteit. Deze opladingen gebeuren op discrete wijze door de administratieve medewerkers van de sociale dienst. Sinds 2008 is onze oplaadterminal uitgerust met een bancontact toestel, waardoor de bevolking rechtstreeks met de bankkaart kan opladen. In de loop van 2013 werd de selfservice oplaadterminal geïnstalleerd, waardoor de tussenkomst van de onthaalmedewerkers tot een minimum kan herleid worden. Grafiek: aantal opladingen budgetmeter 2,500 2,147 2,000 1,487 1,989 1,683 1,500 1,000 500 0 2010 2011 2012 2013 Het aantal opladingen is in de loop van 2013 licht gedaald. We kunnen een daling vaststellen vanaf het tweede trimester van 2013. p 73 / 123 Een reden voor deze lichte daling is onduidelijk. Vanaf de zomer van 2013 is de Xenta terminal operationeel, waardoor de mensen zelf kunnen opladen in de wachtzaal van het sociaal huis en waardoor de tussenkomst van de administratief medewerker niet langer noodzakelijk is. Dit zorgt er voor dat wij geen zicht meer hebben op wie er langs komt, welke bedragen opgeladen worden, hoe vaak ze langs komen, … p 74 / 123 10. JURIDISCHE DIENST De vragen om maatschappelijke dienstverlening zijn door de tijd heen steeds complexer geworden. Gespecialiseerde juridische ondersteuning is noodzakelijk, op de eerste plaats bij dossiers die binnen de dienst Budget behandeld worden. Dit was dan ook de eerste opdracht van de juriste die in dienst genomen werd op basis van een samenwerkingsverband tussen de OCMW’s van Beernem, Ichtegem, Oostkamp en Zedelgem. Het takenpakket van de juriste heeft zich ondertussen sterk uitgebreid. Er wordt ondersteuning geboden aan de voltallige sociale dienst en in beperkte mate ook aan de andere diensten van het OCMW. 10.1. Ondersteuning dienst Budget Zoals reeds vermeld, is dit de voornaamste opdracht van de juriste: ondersteuning en effectieve tussenkomst bieden aan de maatschappelijk werkers van de dienst Budget Het betreft: - voorstudie, advies en opvolging van de dossiers vanuit juridisch oogpunt. overleg, advies en effectieve hulp bij de behandeling van dossiers in het kader van de wet op het consumentenkrediet. bijzondere aandacht geven aan de dossiers in de collectieve schuldenregeling en de samenwerking uitvoeren met de juristen van OCMW Brugge. opvolging nieuwe of gewijzigde wetgeving in deze materie. opmaak verzoekschrift Collectieve Schuldenregeling: in de loop van 2011 werden 8 dossiers ingediend. In de loop van 2013 werden 258 vragen vanuit de dienst Budget behandeld. Daarnaast werden 8 verzoekschriften in het kader van de Collectieve Schuldenregeling opgemaakt. 10.2. Ondersteuning sociale dienst en OCMW De vragen om maatschappelijke dienstverlening worden er niet eenvoudiger op. Heel wat mensen zijn terecht gekomen in ingewikkelde en langdurige procedures. Correcte informatie, een gefundeerd advies, het zetten van de juiste stappen op het juiste moment zijn erg belangrijk binnen een proces van hulp- en dienstverlening. De pure juridische kant van zo’n situatie mag steeds minder verwaarloosd worden. Men kan zich geen fouten veroorloven. In de loop van 2013 werden 101 tussenkomsten van de juriste gevraagd. p 75 / 123 Enkele veel voorkomende materies waarin beroep wordt gedaan op de juriste zijn: - Vragen gerelateerd aan echtscheidingsproblematiek (uitleg interpretatie vonnissen, interpretatie inhoud EOT, vereffening-verdeling van huwgemeenschap, uitleg stand van procedure echtscheiding, uitleg beroepsmogelijkheden, indexatie onderhoudsbijdragen...) - Vragen gerelateerd aan huur (opzegmogelijkheden huurovereenkomsten, indexatie huurgelden, huurders – dan wel eigenaarsherstellingen, bemiddeling bij huurachterstal en/of uitdrijving, …) - Vragen gerelateerd aan Wet Maatschappelijke integratie (recht op MI, onderzoek onderhoudsplicht, …) - Vragen gerelateerd aan bevoegdheid OCMW (wet van 2 april 1965) - Vragen gerelateerd aan de wet op marktpraktijken : nazicht overeenkomsten en facturen op correctheid, inroepen van garantieclausule, betwisten/herleiden van onrechtmatige schadebedingen, annuleren van bestelbonnen, inroepen van verjaring van schuldvorderingen,... - Vragen gerelateerd aan Wet consumentenkrediet (nazicht correctheid loonbeslag, aanrekening kosten en intresten,..) - Opstellen verzoekschriften tot aanstelling van voorlopig bewindvoerder - Opstellen verzoekschrift tot aanstelling curator over onbeheerde nalatenschap De juriste ondersteunt het OCMW bij het opmaken en verdedigen van de dossiers bij de Arbeidsrechtbank. Elke cliënt heeft het recht om in beroep te gaan tegen een beslissing die genomen werd door het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst. We merken in de voorbije jaren dat er elk jaar toch een aantal beroepen voorkomen. In de loop van 2013 werden 10 dossiers behandeld bij de Arbeidsrechtbank. Daarnaast werd verschillende keren door het bestuur en 38 keer door de financiële dienst beroep gedaan op de kennis van onze juriste. Financiële dienst - Aangifte schuldvorderingen in procedure collectieve schuldenregelingen waarbij OCMW Zedelgem schuldeiser is Opvolgen van de procedures collectieve schuldenregelingen waarbij OCMW Zedelgem als schuldeiser optreedt Advies in invorderingsdossiers buiten collectieve schuldenregeling om Advies m.b.t. rangregeling loonbeslagen van personeelsleden Advies i.v.m. subrogatierecht OCMW Secretariaat - Nazicht contracten (huur, levering van diensten,…) Opzegmogelijkheid contracten nazien,… Voorbereiden procedure uithuiszetting (LOI) p 76 / 123 11. WOONZORGPROJECT ZORG VRIJ WONEN ZEDELGEM In de loop van 2012 werd een Woonzorgdossier opgemaakt in het kader van de Provinciale Beleidslijn Woonzorg. Met dit dossier wordt een beleid, verspreid over de komende 5 jaar, uitgewerkt, waarbij Wonen – Zorg – Welzijn, centraal staat. Hiertoe werden verschillende contacten gelegd met het middenveld, gebruikers en andere actoren. Het eindresultaat werd begin 2013 bij de Provincie ingediend. Op 16/05/2013 besloot de deputatie van de Provincie West – Vlaanderen om het project goed te keuren. Vanaf 1 juni 2013 wordt het project concreet uitgewerkt. Volgende partners hebben een samenwerkingsovereenkomst ondertekend en zullen mee instaan voor het realiseren van de acties : - Gemeentebestuur Zedelgem IGS Woonwinkel Sovekans Vivendo Familiehulp SEL 4Veld CAW Regio Brugge VZW Sesam Oranje VZW Kobalt Wit Huis Engelbewaarder VZW Cadans DOP 11.1. Projectvoorstelling Zedelgem is een actieve gemeente in de rand van de stedelijke context van Brugge, waar heel veel beweegt. Het bestuur plant in verschillende van haar kernen infrastructuurwerken met dienstverlening voor de bevolking op verschillende vlakken. Door deze plannen, zijn er een aantal veranderingen op til op het vlak van dienstverlening aan de bevolking en worden opportuniteiten gecreëerd op vlak van wonen. Daarnaast zijn er een aantal zorgactoren die hun dienstverlening en woningaanbod wensen te optimaliseren. Al deze evoluties lopen momenteel ten dele parallel. Het OCMW vond het dan ook een waardevolle opportuniteit om de verschillende ontwikkelingen en de wensen van de verschillende actoren te stroomlijnen en op elkaar af te stemmen om zo een meerwaarde te bereiken. Daarom besliste het lokaal bestuur van Zedelgem (OCMW en gemeente) om, samen met andere partners, een woonzorgproject op te zetten voor Zedelgem waar wonen, zorg en welzijn op elkaar afgestemd worden, diverse ontwikkelingen volgens één visie vorm krijgen en alle partners in het gebeuren op een constructieve en doelgerichte manier kunnen samenwerken. p 77 / 123 De missie die het geheel ondersteunt, werd als volgt geformuleerd: “ In iedere woonkern van Zedelgem, moeten kwetsbare mensen van elke generatie kunnen wonen in een aangepaste woonvorm, met de gepaste ondersteuning. Deze ondersteuning kan zowel via mantelzorgers en vrijwilligers, als via het professioneel netwerk, maar dient gecoördineerd aangeboden te worden. “ Aan de basis van het project ligt een visie, waarbij in elke woonkern aandacht besteed wordt aan de aspecten wonen, zorg en welzijn. Dit vertrekt telkens vanuit een fysieke locatie waar ontmoeting mogelijk is en dienstverlening aangeboden wordt, om dan verder uit te deinen op vlak van infrastructuur en dienstverlening. Om tot de realisatie van deze missie en visie te komen, zullen wij werken rond 3 pijlers : 1. Realisatie van een dienstencentrum / ontmoetingsplaats per deelgemeente met een aanbod aan aangepaste en aanpasbare woonvormen in de dichte omgeving. 2. Uitbouw van een vrijwilligerswerking waarbij vraag en aanbod perfect op elkaar afgestemd zijn. 3. Samen met verschillende actoren in de gemeente acties ondernemen waarbij afstemming omtrent wonen – zorg – welzijn centraal staat, met aandacht voor specifieke doelgroepen. Het OCMW van Zedelgem heeft zich bereid getoond om trekker te zijn van dit project. Dit gebeurt echter in permanente nauwe samenwerking met het gemeentebestuur en andere woon-, welzijns- en zorgactoren op het grondgebied. 1. Wonen, zorg en welzijn per kern : ruimtelijke inbedding In de eerste plaats zullen de nodige stappen gezet worden om in iedere dorpskern een plaats te creëren, waar ontmoeting centraal staat. Dit zal gerealiseerd worden door de bouw van ontmoetingscentra, onder de vorm van een lokaal dienstencentrum of een antenne van een lokaal dienstencentrum. In Zedelgem werd het dienstencentrum reeds gerealiseerd, in Aartrijke wordt een antenne van het dienstencentrum voorzien bij de bouw van het vernieuwde ontmoetingscentrum Jonkhove. In Veldegem zijn er reeds concrete plannen om tot de nieuwbouw van een dienstencentrum over te gaan op een locatie die door het OCMW werd aangekocht. Loppem en De Leeuw zijn het minst concreet uitgewerkt, maar ook hier wordt gezocht naar de meest geschikte ontmoetingsplaats. Rond deze ontmoetingsplaats / dit dienstencentrum zal een netwerk aan dienstverlening ( aangeboden door vrijwilligers èn professionelen ) inzake wonen, zorg en welzijn uitgebouwd worden. Wij willen dit netwerk steeds lokaal oprichten, door zoveel mogelijk gebruik te maken van het bestaande aanbod en hieraan complementair of ondersteunend te werken. Het aanbod aan dienstverlening zal gericht zijn op verschillende doelgroepen, waarbij bepaalde activiteiten zullen uitgebouwd worden in samenwerking met de lokale partners. Daarnaast zullen in de dichte omgeving van deze dienstencentra, een aantal doelgroepwoningen gerealiseerd worden, gericht op personen met een verhoogde p 78 / 123 zorgbehoefte, waarbij zij onmiddellijk, op wandelafstand van hun woonst, kunnen gebruik maken van het gecoördineerd dienstverlenend aanbod vanuit het dienstencentrum. Omdat wij hierbij aandacht wensen te besteden aan een fysiek toegankelijke en veilige woonomgeving, met inbegrip van voetgangerscirkels, zal nauw samengewerkt worden met de dienst Ruimtelijke Planning van het gemeentebestuur. Door het uitvoeren van een ruimtelijke studie en het opmaken van een actieplan om de resultaten van deze studie te realiseren, kan de visie ook ruimtelijk geïmplementeerd worden. In dit ruimtelijk ontwikkelingsplan, zal het volledige netwerk weergegeven worden van alle elementen die in het kader van wonen – zorg - welzijn van belang zijn (dienstverlening, voorzieningen, woningen, openbaar vervoer, …), waarbij elk element een logische plaats in de puzzel krijgt. Het ruimtelijk ontwikkelingsplan met een woonzorg-kerngebied, zal als algemeen ruimtelijk kader fungeren voor de toekomstige beleidsinitiatieven ( aankoopbeleid, bouwprojecten, doelgroepgericht inrichten openbaar domein, optimaliseren toegankelijkheid openbaar vervoer, premiestelsel, stedenbouwkundig vergunningenbeleid, ... ). Mensen die iets verder van het dienstencentrum wonen, kunnen, op afroep, gebruik maken van de aangeboden dienstverlening. Bijgevolg zullen er initiatieven genomen worden om de mobiliteit te verhogen, door de afstand tot het dienstencentrum te overbruggen en de voorzieningen zoveel mogelijk te concentreren binnen het kerngebied zodat alles op loopafstand blijft. 2. Het netwerk aan dienstverlening i.v.m. wonen, zorg en welzijn : de vrijwilligers We stelden vast dat heel wat organisaties op het grondgebied actief bezig zijn met en rond vrijwilligers. Er is bij alle actoren vraag naar vrijwilligers, soms is er een aanbod aan vrijwilligers en opvallend was dat er vanuit de zorgsector bewoners, onder begeleiding, welomschreven taken als vrijwilliger kunnen uitvoeren. Omdat alle actoren hier een nood en/of bereidheid tot samenwerking aangaven, werd beslist om binnen het project een vrijwilligerswerking op te zetten met een vrijwilligerscoach, die zal functioneren vanuit het bestaande dienstencentrum de Braambeier in Zedelgem. Binnen deze werking worden volgende elementen voorzien: Het matchen van vraag en aanbod : vergelijkbaar met een soort arbeidsbemiddeling: rekruteren van potentiële vrijwilligers, zoeken naar een gepaste taak als vrijwilliger (aansluitend op behoefte, capaciteiten, competenties, …), in kaart brengen van mogelijke opdrachten (m.b.t. wonen, zorg, welzijn) waarvoor organisaties/burgers vrijwilligers wensen in te schakelen. Het uitwerken van een vormingsaanbod voor deze groep vrijwilligers samen met de andere zorgactoren. Het verder uitbouwen en optimaliseren van de werking van de boodschappendienst. Bezoeken 80+ : De bezoeken aan de 80+ers op het grondgebied worden momenteel uitgevoerd door de maatschappelijk werker van het dienstencentrum. Deze bezoeken worden slechts éénmalig uitgevoerd. Bij mensen die sociaal geïsoleerd leven, kunnen vervolgbezoeken georganiseerd worden. Dit kan zowel door vrijwilligers als door andere actoren uitgevoerd worden. p 79 / 123 3. Het netwerk aan dienstverlening i.v.m. wonen, zorg en welzijn : de professionelen Het gecoördineerd aanbieden van een ruim aanbod aan dienstverlening, betekent dat alle diensten op het grondgebied elkaars aanbod dienen te kennen, dat het aanbieden van zorg op elkaar afgestemd moet worden en dat er concrete afspraken gemaakt worden met het oog op samenwerking. Hier worden een aantal elementen meegegeven die nu reeds in de planning zitten. Gaandeweg kunnen er nog meer samenwerkingen ontstaan, aangezien men elkaar beter leert kennen en beter zicht heeft op het dienstverlenend aanbod : Uitwisselen van algemene kennis en expertise door de uitbouw van een doelgericht netwerkoverleg. Uitbouw van een woonloket, zorgloket en welzijnsloket in het nieuwe sociaal huis in nauwe samenwerking met verschillende actoren. Deze loketten zullen het aanbod aan dienstverlening bundelen, waardoor de burger zo snel mogelijk doorverwezen wordt naar de juiste actor. Bepaalde organisaties wensen over te gaan tot zitdagen, waardoor zij hun aanbod dichter bij de burger kunnen brengen. In afwachting van de bouw van het nieuwe sociaal huis en de realisatie van de loketten, zal overgegaan worden tot de aanstelling van een wooncoördinator, zorgcoördinator en een welzijnscoördinator. Deze personen worden het eerste aanspreekpunt voor de bevolking en de andere actoren en zijn verantwoordelijk voor het gericht doorverwijzen. Uitbouwen van een signaleringsprocedure, waarbij iedere actor die aan huis gaat, aandacht besteedt aan wonen – zorg – welzijn en waarbij er gericht doorverwezen wordt naar de wooncoördinator, zorgcoördinator of de welzijnscoördinator. Organisatie van MDO en/of aanbieden van een locatie voor en aan alle partners. Rond een aantal specifieke bevolkingsgroepen worden er bijkomende acties opgezet : Uitbouw van een samenwerking omtrent gedetineerden die na hun gevangenschap terug in Zedelgem gehuisvest worden. Door betrokken te worden bij de begeleiding, door op de hoogte te zijn van de afspraken die gemaakt worden tijdens het verblijf in de gevangenis en door het dienstverlenend aanbod van alle partners te verduidelijken, kunnen concrete en realistische afspraken gemaakt worden. Uitwisselen van kennis en expertise omtrent personen met een beperking, waardoor de opvang van ouder wordende personen met een handicap doelgerichter kan aangepakt worden. Uitwisselen van kennis en expertise omtrent personen met een psychische kwetsbaarheid of psychiatrische problematiek, waardoor de opvang en begeleiding van inwoners met een dergelijke problematiek doelgerichter kan aangepakt worden. Uitbouw van een samenwerking met het PET ( Psychiatrisch Expertise team ) regio Houtland, waarbij er op frequente basis overlegd wordt, omtrent aanmeldingen en indicaties voor de doelgroep personen met een psychische kwetsbaarheid of psychiatrische problematiek. p 80 / 123 Uitbouw van een samenwerking met de sociale huisvestingsmaatschappij, waarbij er op regelmatige tijdstippen overlegd wordt omtrent Multi Problem gezinnen. Door telkens na te gaan welke actor het best geplaatst is om dit gezin verder op te volgen en te begeleiden, kunnen uithuiszettingen of conflicten vermeden worden. p 81 / 123 11.2. Doelstellingen en acties Woonzorgdoelstellingen Geplande acties Beoogde resultaten/effecten Wonen: verhogen van het aanbod kwaliteitsvolle en betaalbare woonvormen Oprichten van een Woonraad, bestaande uit de leden van het woonoverleg en welzijnsen zorgactoren. Aandacht besteden aan het realiseren van verschillende aangepaste en aanpasbare woonvormen in nieuwe projecten i.s.m. de zorgpartners die actief zijn op het grondgebied. ___________ a. Aanbod betaalbare woningen voor iedereen b. Kwaliteit van de woningen c. Aanbod van verschillende aangepaste en aanpasbare woonvormen Wonen: realiseren van een degelijke toegankelijke woonomgeving a. Fysiek toegankelijk en veilige woonomgeving b. Divers aanbod zorg- en dienstverlenende organisaties c. Aanbod van diensten en winkels in directe omgeving ___________ Realiseren van verschillende aangepaste en aanpasbare woningen in samenwerking met de partners. ___________ Aanbod aan aangepaste en aanpasbare woningen verhogen. Opmaak actieplan gericht op de verbetering van de positie van de zwakke huurder op de huurmarkt. ___________ Zwakke huurders de mogelijkheid geven om een kwalitatief goede en betaalbare woning te huren. ___________ Samenwerking met de klusjesdienst van VZW Sesam om kleine klusjes in en rond de woning aan te pakken. ___________ Kwaliteit van de woningen op het grondgebied verhogen. Bekendmaking van het dienstverlenend aanbod rond woningaanpassing. Kwaliteit van de woning verhogen door aanpassingen in de woning te stimuleren waardoor mensen de mogelijkheid krijgen om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Uitvoeren van een ruimtelijke studie in Zedelgem. Ruimtelijke realisatie van visie omtrent geïntegreerd wonenzorg-welzijn in de vijf woonkernen. ___________ ___________ Uitwerken van een actieplan om de resultaten van deze studie te realiseren. Integratie van de resultaten in het woonbeleidsplan, samen met de leden van het woonoverleg. Nagaan of deze studie kan toegepast worden in de andere woonkernen. p 82 / 123 ___________ d. Uitgebouwd netwerk van mobiliteit e. Aanwezigheid van infrastructuur voor opvang, ontmoeting, ontplooiing en ontspanning ___________ Aandacht hebben voor specifieke doelgroepen bij inrichting van het openbaar domein en wegenis i.s.m. woonoverleg en woonraad. Uitwerken voetgangerscirkels. ___________ Optimaliseren van de werking van de boodschappendienst. ___________ In kaart brengen van het bestaande aanbod aan vervoersmiddelen vanuit alle residentiële voorzieningen op het grondgebied. Openbaar domein aangepast inrichten ifv aanwezige doelgroep woningen. ___________ Uitbreiden van het huidige aanbod door gebruik te maken van vrijwilligers, waardoor lokaal kan gewerkt worden en het aanbod kan uitgebreid worden. ___________ Verhogen van mobiliteit op het grondgebied door optimalisatie van het bestaande aanbod en gebruik te maken van elkaars vervoersmiddelen. Nagaan of gezamenlijke inzet mogelijk is. Zorg: versterken van een divers en kwaliteitsvol aanbod van zorg op maat a. Aanbod van diverse zorgvormen met ruimte voor vernieuwing b. Aanbod optimaliseren door samenwerking en afstemming tussen diverse zorgvormen en tussen diverse zorgaanbieders over doelgroep grenzen heen c. Vorming en begeleiding van zorgaanbieders Optreden als organisator van MDO, indien geen andere zorgactor op het grondgebied hiertoe bereid is. Garanderen dat een MDO kan georganiseerd worden voor al wie er nood aan heeft. Locatie aanbieden in het dienstencentrum aan alle zorgactoren die een MDO organiseren. Bekendmaken van het aanbod tot organisatie van MDO en aanbod van locatie via het Sel. ___________ Opmaken van een signaleringsprocedure omtrent wonen – zorg – welzijn. Vorming organiseren voor alle actoren i.s.m. Sel. ___________ Uitwisseling van kennis en ___________ Zorgafstemming tussen actoren op grondgebied die aan huis gaan bij inwoners van Zedelgem, waarbij constant aandacht besteed worden aan wonen – zorg en welzijn. ___________ Door het delen van kennis en p 83 / 123 expertise omtrent huisvesting en begeleiding van personen met beperking, met bijzondere aandacht voor ouder wordende personen met een beperking. ___________ expertise kan het hulpverleningsaanbod gerichter opgemaakt worden. Faciliteren van opname van personen met een beperking in een WZC mits ondersteuning van doorverwijzende organisatie. ___________ Uitwisselen van kennis en expertise omtrent personen met een psychische kwetsbaarheid of psychiatrische problematiek. ___________ Opvang en begeleiding van inwoners met een dergelijke problematiek doelgerichter aanpakken. Participatie in de netwerktafel van het PET regio Houtland. Op frequente basis overleggen, omtrent aanmeldingen en indicaties voor de doelgroep personen met een psychische kwetsbaarheid of psychiatrische problematiek. ___________ ___________ ___________ Uitwerken van een overdrachtsprocedure m.b.t. ex-gedetineerden die na hun gevangenschap terug in Zedelgem gehuisvest worden. ___________ Brug maken tussen begeleiding die in de gevangenis opgestart werd en begeleiding die na de vrijlating aangeboden wordt. Uitbouwen van een gestructureerd overleg tussen Vivendo, OCMW en Woonwinkel omtrent multiproblem gezinnen, minstens 3 keer per jaar. Proactief werken in die dossiers, waarbij er zich een probleem stelt rond wonenzorg-welzijn. Overleg bestaat uit een vertegenwoordiging van Vivendo, de wooncoördinator, zorgcoördinator, welzijnscoördinator en directeur sociale zaken OCMW. Vaststellen problematiek en doorverwijzing naar de juiste instantie. ___________ ___________ Op vraag van thuiszorgdiensten samenwerken door hun doelgroep gericht toe te leiden naar het dienstverlenend aanbod vanuit het dienstencentrum. ___________ Sociaal isolement tegengaan door lokaal in de basisbehoeften te voorzien (douche, wassalon, maaltijd) en op die manier drempel naar ontmoeting verlagen. p 84 / 123 Zorg: bereikbaarheid en toegankelijkheid van diverse zorg- en dienstverlenende organisaties verhogen a. Gepaste zorg vinden: wegwijs raken in versnipperd en ondoorzichtig landschap b. Gebouw en locatie bereiken en betreden c. Wachtlijsten doorzichtig maken Welzijn: werk maken van een zorgzame samenleving a. Toeleiden naar zorgengagement b. Ondersteunen informele zorgverleners Uitbouwen van een Woonloket – Zorgloket – Welzijnsloket in het nieuwe sociaal huis, met mogelijkheid voor andere zorgactoren om een zitdag te organiseren. In afwachting van de bouw van het nieuwe sociaal huis : aanstellen van een wooncoördinator, zorgcoördinator, welzijnscoördinator. ___________ Realiseren van een éénloketfunctie, waardoor de burger zo snel mogelijk de weg vindt naar de juiste organisatie. ___________ Bestaande zorgaanbod toegankelijker maken via link naar thuiszorgzakboekje op website OCMW. ___________ Bekendmaking zorgaanbod. Oprichten van een structureel en lokaal netwerkoverleg met alle actoren, minstens 2 keer per jaar. Bekendmaking van het aanbod aan dienstverlening van alle actoren die betrokken zijn in het project, waardoor er gericht kan doorverwezen worden naar elkaar. Elkaars werking (blijvend) leren kennen. Uitbouwen van een vrijwilligerswerking samen met alle actoren. Door het aanleggen van een gemeenschappelijke pool, een antwoord geven op de vraag naar vrijwilligers en taken voor vrijwilligers. ___________ ___________ Opmaken van een databank, waarbij het aanbod aan vrijwilligers en de mogelijke taken op gelijst worden. ___________ Aanbieden van een vormingsaanbod aan vrijwilligers. ___________ Vraag en aanbod op elkaar afstemmen. De mogelijkheid geven aan specifieke doelgroepen om vrijwilligerswerk uit te voeren. ___________ Ondersteunen van vrijwilligers bij uitvoeren van hun taak. Ontmoeting tussen vrijwilligers versterken. Welzijn: stimuleren tot (blijvende) Realisatie van een Realisatie van ontmoeting, zo p 85 / 123 deelname aan het sociaal leven a. Tegengaan en voorkomen van sociaal isolement b. Ontmoeting: divers aanbod en opengesteld voor een ruime doelgroep c. Participatie bevorderende maatregelen: doelgroep betrekken dienstencentrum of antenne van een dienstencentrum per woonkern, met ruim aanbod aan dienstverlening, ontmoeting en activiteiten, op maat van de specifieke deelgemeente. Zoektocht naar locatie in Loppem en mogelijks ook De Leeuw. __________ Activiteitenaanbod van het dienstencentrum, andere actoren en lokale verenigingen op elkaar afstemmen. Deelname aan centrumraad door andere actoren. ___________ Opvolgen van de huisbezoeken 80+ dicht mogelijk bij de burger, in iedere woonkern. ___________ Samen met de andere zorgactoren activiteiten organiseren die gericht zijn op de ruime bevolking en specifieke doelgroepen. Samen realiseren ipv naast elkaar. ___________ Uitbouwen van een verdere opvolging van de huisbezoeken bij 80+ nadat het eerste bezoek plaats had, dmv vrijwilligers of zorgactoren. p 86 / 123 12. SAMENWERKINGSVERBANDEN Onze samenleving wordt door velen ervaren als een ingewikkeld kluwen. dienstverlening toe ziet men vaak door het bos de bomen niet meer. Specifiek naar Het OCMW is lang niet de enige speler op de welzijnsmarkt. Samenwerken, overleggen, afspraken bedingen, communiceren en participeren zijn allemaal onontbeerlijk om de meest passende en professionele dienstverlening aan te kunnen bieden. Vanuit deze vaststelling en met deze bedoeling voor ogen is het bijna een vanzelfsprekendheid dat de sociale dienst van het OCMW samenwerkt met en/of vertegenwoordigd is in tal van andere organisaties en diensten. Hierna volgt een lijst van de belangrijkste diensten en instellingen: Basiseducatie BIRB BOZ Collectieve Schuldenregeling – OCMW Brugge Dagverzorgingscentra Diensten voor Gezins- en Bejaardenhulp Eandis – oplaadpunt VZW Efrem Fedasil Vivendo IGS Woonwinkel VZW Keerpunt Kind en Gezin Kringwinkel ’t Rad Lac VZW Oppas PZT SEL VZW Sesam VZW Oranje Sovekans [+Pluspunt.] p 87 / 123 13. BEMANNING SOCIALE DIENST In 2013 werd de sociale dienst bemand door 9 maatschappelijk werkers, het diensthoofd inbegrepen. Dit komt overeen met 8 voltijdse equivalenten. Binnen de sociale dienst zijn de taken en opdrachten verdeeld naar thema’s of werkdomeinen. In een duo-systeem of trio-systeem werken telkens 2 of 3 medewerkers heel nauw samen. Dit komt onder meer ten goede aan de continuïteit en bereikbaarheid van de dienstverlening. Heel regelmatig (wekelijks) worden teamvergaderingen gehouden met alle maatschappelijk werkers. Dit is belangrijk om de eenvormigheid, de objectiviteit en deskundigheid te waarborgen. Tegelijk blijven alle medewerkers zo op de hoogte van de evoluties en de nieuwe wendingen in het volledige werkveld van de sociale dienst. In 2007 werd werk gemaakt van de uitbreiding van de administratieve ondersteuning van de sociale dienst. Naast de bestaande medewerker werd een bijkomende halftijdse kracht aangeworven. Daarnaast werd de onthaalmedewerker voor het Sociaal Huis aangeworven. Hierdoor bestaat de administratieve ondersteuning van de sociale dienst uit: 1 FT medewerker + 3/4e medewerker + en twee 4/5e medewerkers. De juriste van het OCMW staat op de eerste plaats in voor de juridische ondersteuning van de sociale dienst. In het bijzonder voor de dienst Budget betekent dit een enorme meerwaarde. Het is als het ware een noodzaak om een degelijke werking te kunnen uitbouwen. De juriste is tewerkgesteld in het kader van een samenwerkingsverband tussen de OCMW’s van Beernem, Ichtegem, Oostkamp en Zedelgem. In de dienst Huishoudelijke Hulp waren 41 poetsvrouwen tewerkgesteld in 2013. p 88 / 123 14. LOKAAL DIENSTENCENTRUM “de Braambeier“ Het OCMW beschikt over een erkend lokaal dienstencentrum sinds 2005. Het centrum heeft een eigen verantwoordelijke onder de vorm van de centrumleider. Tussen het dienstencentrum en de sociale dienst is er regelmatig overleg. De maatschappelijk werker van het dienstencentrum neemt deel aan de wekelijkse teamvergaderingen van de sociale dienst. Om de twee maanden verschijnt het infokrantje B-magazine. Hierin wordt melding gemaakt van de activiteiten die in de loop van de komende maanden zullen georganiseerd worden. 2.200 exemplaren van dit krantje worden verspreid over de gemeente. Met ingang van 13/06/2007 staat er een Openbare Computerruimte ter beschikking van het publiek in de lokalen van het dienstencentrum. Hiertoe werden drie computers en een printer aangekocht. Deze dienstverlening wordt gratis aangeboden; enkel voor het printen wordt een kleine kostprijs aangerekend. In de loop van 2007 werden stappen gezet om de plannen tot het bouwen van een nieuw lokaal dienstencentrum uit te voeren. De locatie werd gewijzigd, na goedkeuring door de overheid en overzetting van de reeds toegekende subsidies. De bouwwerken werden aangevat begin 2009 en werden beëindigd in december 2010. Op maandag 13 december 2010 verhuisde de volledige werking van dienstencentrum De Varens naar dienstencentrum de Braambeier in de Loppemsestraat 14a. In het kader van de erkenning dient aan een aantal voorwaarden voldaan te worden. Deze worden toegelicht in het werkingsverslag. 1. Voorstelling van het dienstencentrum 1.1. Algemeen Naam Adres Centrumleider Website Erkenningsnummer : LDC de Braambeier : Loppemsestraat 14a, 8210 Zedelgem : Charlotte Vranken : www.ocmwzedelgem.be : CE 2426 Lokaal dienstencentrum de Braambeier is operationeel sinds december 2010. Voorheen vestigde het dienstencentrum zich op een andere locatie onder een andere naam (LDC de Varens, Rusthuislaan 11, Zedelgem). OCMW Zedelgem heeft sinds 2005 een erkenning voor het dienstencentrum De Varens, bij de opening van het nieuwe centrum werd de erkenning overgezet. Het lokaal dienstencentrum valt onder het OCMW Zedelgem. Het sluit aan bij de sociale dienst. De Braambeier ligt zeer centraal, vlak bij het centrum van Zedelgem. Er is een vlotte verbinding van en naar de deelgemeenten met het openbaar vervoer. Ter hoogte van de Braambeier is er een belbushalte. p 89 / 123 Zedelgem heeft meerdere sociale woonwijken waaronder De Groene Meersen, deze bevindt zich achter het dienstencentrum. Het lokaal dienstencentrum richt zich op de sociaal zwakkere bewoners van groot Zedelgem. Zowel actieve als minder actieve senioren, OCMW cliënten, vereenzaamden, hulpvragers,… kunnen bij ons terecht. Wij bieden hen een aangename vrijetijdsbesteding, gezellige ontmoeting, ADL activiteiten en sociaal contact aan. Daarnaast bieden wij een antwoord op hun vragen door op zoek te gaan naar de best passende oplossing of verwijzen wij hen door naar de dienst die hen verder kan helpen. In 2013 startte het OCMW Zedelgem met een woonzorgproject, dit in samenwerking met de Provincie West-Vlaanderen. Dit project houdt ondermeer in dat de site van de Loppemsestraat het middelpunt wordt van een woonzorgzone, met als centrale spil het dienstencentrum. Door meer nadruk te leggen op de 3-pijlers wonen, zorg en welzijn willen we de samenwerking en communicatie tussen de verschillende thuiszorgdiensten op het grondgebied versterken. Het lokaal dienstencentrum is momenteel niet ingebed in een woonzorgcentrum of verbonden aan assistentiewoningen of een dagverzorgingscentrum. In 2014 start er, naast het LDC, de uitbouw van een nieuw woonzorgcentrum, assistentiewoningen en een dagcentrum. Het gaat over een privaat-publieke samenwerking met 4 verschillende partners (OCMW Zedelgem, Gemeente Zedelgem, Woonzorggroep GVO Kortrijk en Familiehulp). Als alles volgens plan verloopt zal het woonzorgcentrum zijn deuren openen in 2016. Dit zal in de toekomst een grote inpakt hebben op de werking en potentiële bezoekers van ons lokaal dienstencentrum. 2. Het lokaal dienstencentrum 2.1. Openingsuren Het dienstencentrum is minstens 32 uur per week open als opvang- en ontmoetingscentrum voor de gebruikers, met een passende spreiding over alle werkdagen; Openingsuren Van - tot Maandag 10.00u – 17.00u Dinsdag 09.00u – 17.00u Woensdag 09.00u – 17.00u Donderdag 09.00u – 17.00u Vrijdag 09.00u – 16.00u Zaterdag GESLOTEN Zondag GESLOTEN Totaal aantal openingsuren Totaal 7 uur 8 uur 8 uur 8 uur 7 uur 38 uur p 90 / 123 2.2 Gegevensverwerking Het lokaal dienstencentrum heeft zijn eigen registratiesysteem ontwikkeld. Het Office programma Excel wordt hierbij gebruikt. Dit programma wordt gebruikt sinds september 2012. De registratie gebeurt in verschillende stappen: a) Inschrijvingslijsten Er worden inschrijvingslijsten gemaakt voor elke activiteit (met uitzondering van activiteiten waar geen inschrijving vereist wordt vb. dansnamiddagen, invullen van de belastingsbrief,…). De lijsten worden voorbereid door een gastvrouw en wordt ingevuld door de vrijwilliger/lesgever die de activiteit leidt. Na de activiteit wordt de lijst opnieuw afgegeven aan het onthaal. b) Input Alle gegevens worden verwerkt en ingevuld in Excel. Dit in afwachting tot de aankoop van een registratiesysteem. c) Output Per activiteit: Voor de opmaak van het jaarverslag kan er geconsulteerd worden welke activiteiten zijn doorgegaan, wat het aantal deelnemers was en het aantal keer dat een activiteit heeft plaatsgevonden. Per persoon: Er wordt een fiche opgemaakt per gebruiker, waar naam, adres, telefoonnummer/gsm, geboortedatum, persoon verwittigen in nood + nummer,… in terug zijn te vinden. Er kan worden afgelezen of het gaat over een éénmalige gebruiker of een regelmatige gebruiker. We kunnen ook nagaan tot welke leeftijdsgroep de bezoekers behoren. We merken dat dit heel wat tijd in beslag neemt. In 2014 willen we streven naar een efficiënter registratiesysteem. De gastvrouwen volgen een vorming Access om zo gemakkelijker en sneller gegevens te verwerken. 2.3 Bezoekers Samenstelling bezoekers naar leeftijd en geslacht. Deze cijfers zijn enkel van gebruikers die aan een activiteit hebben deelgenomen. 2013 Leeftijd 20-29 30-39 40-49 Man 1 2 5 Vrouw 6 7 14 Totaal 7 9 19 p 91 / 123 50-59 60-69 70-79 80-89 90-99 Totaal 13 49 56 20 2 148 49 100 90 27 1 294 62 149 146 47 3 442 Overzicht van het aantal bezoekers per maand : Jaar/maand 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOT 2013 989 1136 1253 1244 1218 1102 948 900 1029 1413 1009 895 13136 Aangezien wij pas sinds 2013 gedetailleerd registreren, kunnen we niet vergelijken met de voorgaande jaren. Wat opvalt is dat er dubbel zoveel vrouwen als mannen het dienstencentrum bezoeken. En dan vooral in de leeftijdscategorie van 60-79 jaar. In de zomermaanden zijn er minder activiteiten en zo kan je zien dat er ook veel minder bezoekers zijn. Ook in de kerstperiode zijn er minder bezoekers, er zijn minder activiteiten en enkele sluitingsdagen. In de loop van de zomer voelden we dat er een daling was in het aantal bezoekers van het centrum. Een duidelijke oorzaak was er niet. Samen met de leden van de centrumraad werd bekeken welke acties we konden ondernemen om het aantal bezoekers terug omhoog te brengen. Een voorstel was om ‘De week van de klant’ te organiseren, naar analogie met ‘De dag van de klant’. ‘De week van de klant’ ging door van 30/09/13 tem 04/10/13. Elke bezoeker, deelnemer van een activiteit, middageter,… kregen een kleine attentie (bv. bon voor een warme maaltijd, bon voor koffie met taart, korting op een activiteit,…). Ter promotie werd dit vermeld in de Info Zedelgem (lokaal nieuwskrantje) en B-magazine (activiteiten programma Braambeier). Iedere inwoner van Zedelgem heeft bijgevolg de informatie verkregen. Bij de evaluatie van deze week merkten wij dat er enkele nieuwe bezoekers over de vloer kwamen en nog een 2de bezoek brachten aan het dienstencentrum. Maar een grote verandering is het zeker niet geweest. Wat wij wel merken is dat de doelgroep die wij nu bereiken, ook de doelgroep is die nood heeft aan ontmoeting en hiervoor steeds terugkeert naar het dienstencentrum. We weten dat het moeilijk is iedereen te bereiken die hier nood aan heeft, maar dit blijft ons doel. 2.4 Infrastructuur Een centrum beschikt over duidelijk herkenbare en aaneensluitende lokalen. Voor de organisatie van de activiteiten, vermeld in A, 3°, beschikt het centrum over een aangepaste en voldoende grote ontmoetingsruimte met minimaal 50 zitplaatsen. Het centrum beschikt over een aparte gespreksruimte voor de centrumleider, Ok Ok Ok p 92 / 123 waar privacy van de gebruikers gegarandeerd is. Naast de ontmoetingsruimte, vermeld in punt 2°, beschikt het centrum over minstens één aparte ruimte voor de organisatie van activiteiten als vermeld in A, 3° en 4°. Die ruimte kan comfortabel gebruikt worden door groepen van minstens 20 personen. Het centrum is volledig toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Rolstoelgebruikers moeten zelfstandig het gebouw, de lokalen, vermeld in 2° tot en met 4°, en de sanitaire ruimten kunnen betreden. Het centrum voorziet in de nodige accommodatie en hulpmiddelen, en zorgt voor een passend onderhoud ervan. De accommodatie en de hulpmiddelen zijn aangepast aan zijn gebruikers, opdrachten en medewerkers. Ok Ok Ok Het dienstencentrum beschikt over 4 leslokalen, 1 extra vergaderruimte, 1 polyvalente zaal (240 personen), cafetaria (80 personen). De centrumleider heeft een afzonderlijk bureau. De indeling van het dienstencentrum is terug te vinden in het kwaliteitshandboek. 3. Voorwaarden betreffende de hulp- en dienstverlening 3.1. Het lokaal dienstencentrum vervult een preventieve functie voor personen met een beginnende zorgbehoevendheid 3.1.1 Detectie risico op Sociaal Isolement – Project 80+ Aantal verstuurde brieven Aantal telefonisch contact Aantal huisbezoeken Aantal bureel bezoeken Aantal weigeringen voor huisbezoeken Aantal verhuisd WZC Aantal negatieve reacties Aantal mensen niet bereikt 2010 94 2011 221 2012 152 2013 297 84 207 129 307 59 12 139 52 99 23 198 2 83 2 2 6 / 3 / 21 2 - - - 13 Sinds oktober 2010 gaat de maatschappelijk werker van het lokaal dienstencentrum op huisbezoek bij alle 80- jarigen op het grondgebied. Wij zien dat de 80-jarigen geen zicht hebben op waar ze terecht kunnen met al hun vragen: Waar heb ik recht op? Waar kan ik poetshulp aanvragen? Wat is een verwarmingstoelage? Door de mensen thuis te bezoeken, proberen we de stap naar de dienstverlening van het Sociaal Huis en andere zorgverlenende diensten te verkleinen. De mensen op een correcte manier doorverwijzen is primair. p 93 / 123 Daarnaast wordt er aandacht besteed aan het risico op vereenzaming en wordt er tijdens het huisbezoek gepeild naar sociaal contact, tijdsbesteding, … Het dienstverlenend aanbod van de Braambeier wordt uitgebreid toegelicht en de bejaarden worden aangespoord om deel te nemen aan een activiteit. Het project verloopt als volgt : de maatschappelijk werker van het Dienstencentrum De Braambeier gaat op huisbezoek bij alle 80-plussers. Dit huisbezoek wordt vooraf gegaan door een begeleidende brief die de mensen thuis ontvangen. Tijdens het bezoek wordt er nagegaan waar iedere oudere recht op heeft en of hij op de hoogte is van alle diensten die het OCMW en andere zorgverstrekkers in Zedelgem te bieden heeft op vlak van ouderenzorg. In het kader van het Woonzorgproject “Zorg Vrij Wonen Zedelgem”, wordt bekeken of er vervolgbezoeken kunnen georganiseerd worden door vrijwilligers of de VZW Kobalt, die zich specifiek richt naar 80plussers. Hieronder zijn enkele vaak voorkomende en diverse vragen en bedenkingen terug te vinden. Vaak gestelde vragen: - Hoe gaat het in zijn werk om een poetsvrouw van het OCMW aan te vragen? Hoeveel kost het om een poetsvrouw een halve dag te laten poetsen? Wat is een dienstencheque en hoe werkt dat? Hoe gaat het in z’n werk om een warme maaltijd te bestellen bij het OCMW? Waar moet je je inschrijven voor het WZC? Heb ik recht op de mantelzorgpremie? Wat is dit precies? Kan ik 'invaliditeit trekken' door mijn medische toestand? Wat moet ik doen om een parkeerkaart aan te vragen? Kom ik reeds in aanmerking hiervoor? Diverse vragen: - Ik heb problemen om mijn tuin te onderhouden, waar kan ik hulp vragen? Waar vraag ik een rollator of rolwagen aan? Als je op kolen verwarmt, kan je dan ook een verwarmingstoelage krijgen? Waar kun je een PAS aanvragen? Hoe komt het dat een kennis wel THAB ontvangt en ik niet, ook al ben ik minder goed te been? Ik heb een slecht gehoor, krijg ik dan terug op de kosten van de distributie? Resultaten en bedenkingen: - De eerste indruk: De 80+ers zijn zeer positief. De meeste personen die opgebeld worden, hebben graag dat er eens bij hen langs gegaan wordt. De meesten hebben op dat moment nog geen hulp nodig. Ze zijn echter wel blij dat er aan hen gedacht wordt en dat ze weten bij wie ze terecht kunnen als ze in de toekomst wel hulp nodig zouden hebben. p 94 / 123 - - - - - - 80+ers die niet meer met de auto kunnen rijden, verliezen veel van hun vrijheid. Ze worden meer sociaal geïsoleerd en voelen zich veel eenzamer. Vooral naar de avond toe als het donker wordt. Ze moeten dan ook meer rekenen op de hulp van anderen om bijvoorbeeld boodschappen te doen. De 80+ers die reeds bezocht werden, hebben zeer vaak geen weet van waar ze al dan niet recht op hebben. Heel vaak is alles wel reeds in orde, maar ze weten niet waarvoor het dient en waarom ze een premie ontvangen. Er is vaak familie die de sociale administratie in orde brengt van de bejaarde. Bejaarde koppels die lang samen geleefd hebben zijn gewoon van taken te verdelen, ook de administratie wordt meestal door één persoon gedaan. Wanneer er één van de twee na lange tijd wegvalt, is het moeilijk om zich de andere taken eigen te maken. Zeker wanneer de overlevende nooit de administratie gedaan heeft, is het moeilijk om te weten hoe alles in elkaar zit en waar alles precies ligt. Ook het overlijden van de persoon brengt op zich al veel administratie met zich mee. Vaak hebben ze dan veel begeleiding nodig. De bank is voor de oudere bevolking een belangrijk aanspreekpunt waar zij veel informatie en steun van krijgen. Een grote groep van de doelgroep heeft het moeilijk om de stap te zetten naar het in huis nemen van een poetsvrouw. Zolang zij het zelf nog kunnen, zullen zij dit nog op zich nemen. Wanneer het echt niet meer zelf zou gaan, zouden zij wel overstappen naar hulp met dienstencheques. Het merendeel van de doelgroep weet wat een PAS is als er over gesproken wordt. Als het een koppel is dat nog samenwoont, dan hebben ze daar geen nood aan, maar alleenstaanden hebben al sneller interesse. Sommige personen geven de voorkeur aan een gsm met alarmfunctie bv. type doro. Mensen weten vaak niet dat ze recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming. Bij de huisarts zouden zij enkel het remgeld moeten betalen. Heel veel huisartsen passen het derde betalerssysteem nog niet toe. De mensen weten bijgevolg ook niet juist wat het inhoudt. Mensen die nog niet veel ziek geweest zijn of nog maar weinig ziektekosten gehad hebben, hebben vaak geen weet van de Maximumfactuur. Ze denken dat ze dit zelf moeten aanvragen bij de mutualiteit. Het is een geruststelling als ze horen dat de mutualiteit dit automatisch voor hen bijhoudt. Toekomst In de toekomst willen we dit verder uitbouwen en een vrijwilligersnetwerk opstarten die opvolgbezoekjes maken. Op deze manier wordt het project 80+ verdergezet, de tachtig jarigen beter ondersteund en het sociaal isolement verlaagd. De vrijwilligerscoach zal dit verder uitwerken en nieuwe vrijwilligers rekruteren. 3.1.2 Multidisciplinair Overleg Wij zijn een externe organisator van multidisciplinair overleg. Als dienstencentrum hebben we tot op heden nog geen overleg georganiseerd of hebben wij als zorgpartner deelgenomen aan een dergelijk overleg. De maatschappelijk werker van het dienstencentrum volgt op regelmatige basis de opleiding rond MDO – GDT die georganiseerd wordt door het SEL Noord-West-Vlaanderen. Binnen het OCMW werden meerdere MDO’s georganiseerd door de maatschappelijk werkers. p 95 / 123 In het kader van het Woonzorgproject wordt het aanbod als organisator (zowel vanuit het dienstencentrum als vanuit de sociale dienst van het OCMW) bekend gemaakt aan alle zorgactoren. Daarnaast wordt het gratis gebruik van de lokalen van het dienstencentrum aangeboden aan om het even welke actor die een MDO wenst te organiseren. 3.2. Het lokaal dienstencentrum informatieve aard organiseert activiteiten van algemeen- Deze activiteiten hebben als doel, om aan een individuele gebruiker of aan een groep gebruikers, informatie over te dragen over onderwerpen die relevant zijn voor het behoud of de verhoging van de zelfstandigheid of de emancipatie van de gebruiker en/of die bijdragen tot de integratie van de gebruiker in de lokale leefgemeenschap. Volgende stappen worden hiertoe gezet : De bewoners van de omliggende wijken krijgen het tweemaandelijkse programmaboekje. Dit wordt ook verspreid via de plaatselijke hulpverstrekkers (huisartsen, kinesisten, mutualiteiten,…) en via de facturen van de OCMW-cliënten. Op die manier worden de gebruikers uitgenodigd om advies en informatie te geven. Woonzorgdecreet: jaarlijks minstens tien activiteiten: er wordt op actieve wijze informatie verschaft aan een groep gebruikers voor het bevorderen van de zelfredzaamheid. Minstens zeven in het centrum. Voor de overige activiteiten wordt de locatie bepaald in overleg met de partner met wie het centrum daarvoor samenwerkt. Datum Omschrijving 10/01/13 - Ik en mijn portemonnee 07/03/13 Er wordt in de cursus stil gestaan bij het sorteren van documenten, het budgetteren van je inkomsten, welke verzekeringen moet ik zeker hebben, hoelang moet ik papieren bewaren, kan ik misschien snoeien in medische kosten… We maken rekenoefeningen om te kijken hoeveel je kan besparen in de supermarkt. We besparen op energie en zouden graag lekker én budgetvriendelijk leren koken! 22/01/13 Woonwinkel Waar is dat? Waarvoor kan je hier terecht? Welke woonpremies bestaan er en welke diensten kan je hier voor inschakelen? Moet je bij hen langs gaan? Of komen ze aan huis? … Aantal deelnemers 46 Aantal Locatie en keren partners ingericht 8 LDC de Braambeier Partner: Open School en Sociale dienst OCMW 7 1 LDC de Braambeier Partner: Woonwinkel p 96 / 123 18/03/13 21/03/13 22/04/13 – 26/04/13 24/04/13 Inbraakpreventie Door Commissaris Johan Coopman. Er worden allerhande tips gegeven ter beveiliging van de private woning. 42 Rouw en troost Iedereen wordt met rouw geconfronteerd. Rouw behoort tot het leven. Elke rouwende heeft troost nodig, anders kwijnt men weg in zijn leed en zijn verdriet. Troost is niet aan leeftijd gebonden. Wie zich heeft gestoten, heeft een pleister nodig, wie zich emotioneel heeft bezeerd, heeft troost nodig. Veel mensen zijn bevreesd te worden geconfronteerd met iemand die verlies te verwerken heeft. Men weet niet goed wat te doen of te zeggen. Week van de valpreventie In de week van de valpreventie hebben wij een orgel gehuurd, zodat jong en oud kon komen dansen. Dit in het thema ‘Dans je leven lang’. Het was bestemd voor alle gebruikers , maar ook bewoners van het rusthuis, evenals de kinderdagverblijven kwamen bij ons over de vloer. Koken met Stevia Informatieve workshop met tips rond het koken met stevia. Er kon ook geproefd worden. 9 1 1 LDC de Braambeier Partner: Dienst Welzijn + Politiezone ’t Houtsche LDC de Braambeier Partner: Studenten Psychotherapie 258 5 LDC de Braambeier Partner: / 12 1 LDC de Braambeier Partner: Actief 50 25/04/13 – 27/06/13 Zeker van jezelf Vervolglessen op de cursus ‘ik en mijn portemonnee’. 76 29/04/13 Wat is geluk? Iedereen wil gelukkig worden of geeft aan dat al te zijn. Maar wat is geluk precies? Peter Opstaele (3de jaar psychotherapeut) wil graag even stilstaan bij de vraag ‘ Wat is geluk en hoe kan je het bereiken?’ Samen gaan we op zoek naar hoe we ons gelukkig(er) kunnen voelen. 7 9 1 LDC de Braambeier Partner: Open School LDC de Braambeier Partner: Studenten Psychotherapie p 97 / 123 07/05/13 14/05/13 21/05/13 23/05/13 04/06/13 en 13/06/13 05/06/13 Keukenkruiden De voordracht wordt gegeven door Mevr. Bonnez uit Veurne. De inhoud van de voordracht verwijst naar het vroegere gebruik van kruiden. Niet alleen in de keuken maar ook de magische kracht er van welke onze voorouders toeschreven aan de kruiden in het algemeen. Opfrissing van de wegcode Een voormalig commissaris leidt ons vlot doorheen nieuwe verkeerssituaties. Tijdens deze infonamiddag komen volgende thema’s aan bod: verkeersdrukte, gedrag, techniek van het ‘ritsen’, actuele veranderingen en opfrissing van de verkeersregels. Na de pauze kan je vragen stellen. Voordracht Faalangst Hoe komt het dat een kind faalangst krijgt? Hoe voorkomen of aanpakken? Wat kan je als ouder zeggen of doen om het niet erger te maken? Zelfvertrouwen opbouwen Wat kan men doen om het eigen zelfvertrouwen te vergroten? Welke stappen kan men ondernemen om zichzelf beter te leren kennen waardoor het fundamenteel zelfvertrouwen toeneemt en men uiteindelijk gelukkiger in het leven komt te staan? Positief assertief zijn maakt dat men steeds meer geloof in zichzelf krijgt, zo kan men stapsgewijs proberen de vooropgestelde doelen te bereiken. Invullen van de belastingsbrief De gemeente organiseert 2 zitdagen in LDC de Braambeier om u te helpen met het invullen van uw belastingaangifte. Hoog gevoeligheid Eerst maak je kennis met een aantal wetenschappelijk onderbouwde criteria rond hoog gevoeligheid. Daarna krijg je een waaier van praktijkvoorbeelden 10 1 LDC de Braambeier Partner: Actief 50 97 1 LDC de Braambeier Partner: Dienst Welzijn + Politiezone ’t Houtsche Aantal werd niet bijgehoude n (zonder inschrijving) 10 1 1 LDC de Braambeier Partner: Opvoedingswinkel LDC de Braambeier Partner: Studenten Psychotherapie Aantal werd niet bijgehoude n 2 0 1 LDC de Braambeier Partner: Dienst Burgerzaken LDC de Braambeier Partner: / p 98 / 123 23/09/13 01/10/13 06/10/13 07/10/13 05/11/13 28/11/13 zodat je hoog gevoeligheid al dan niet bij jezelf herkent. Deze voordracht is niet doorgegaan. Er waren te weinig inschrijvingen. Dementie Dementie is een hersenaandoening waarbij iemand langzaam maar zeker volledig afhankelijk wordt van de zorg van anderen. De belangrijkste en meest bekende oorzaak is de ziekte van Alzheimer. Naar aanleiding hiervan organiseren wij een voordracht rond dit thema. Nek- en rugklachten Wat is het en waarop moet je letten als je hiermee te maken hebt? Er worden enkele tips meegegeven. Opendeurdag Op zondag 6 oktober 2012 organiseerde het Lokaal dienstencentrum een opendeurdag. Er werd aan de hand van verschillende infostandjes uitleg gegeven omtrent het aanbod aan activiteiten, dienstverlening van het LDC en de thuiszorgdiensten binnen het OCMW. CO-vergiftiging CO (koolstofmonoxide) is een gas. Je ruikt het niet, je ziet het niet, je proeft het niet en je voelt het niet. Maar het is gevaarlijk en je kan er zelfs van sterven. Heb je vragen over het risico op CO-vergiftiging bij u thuis? Kom dan zeker naar deze infonamiddag. We informeren je over alle risico’s en maatregelen die kan nemen. Voorkomen en verhelpen van winterkwalen De winter komt er aan en dan komen er allerhande winterkwaaltjes de kop op steken, vooral bij 50 plussers. Tijdens deze voordracht worden er heel wat nuttige tips gegeven om deze te voorkomen en te verhelpen. Groepsaankoop Groene stroom Hoe bespaar je op je energiefactuur? Hoe draag je een 19 1 LDC de Braambeier Partner: Foton Brugge 17 1 LDC de Braambeier Partner: Actief 50 430 1 LDC de Braambeier Partner: / 5 1 LDC de Braambeier Partner: Woonwinkel 12 1 LDC de Braambeier Partner: Actief 50 3 1 LDC de Braambeier Partner: p 99 / 123 steentje bij aan het milieu? De woonwinkel geeft uitleg rond de groepsaankoop 100% groene stroom van de Provincie WestVlaanderen. Ook de gemeente Zedelgem ondersteunt dit initiatief. Indien de mensen niet over internet beschikken, helpt De Woonwinkel met de inschrijving. Deze infoavond is zonder aankoopverplichting. Totaal: Woonwinkel Zedelgem 1060 40 (20 verschillende onderwerpen) Met deze verschillende onderwerpen proberen wij de mensen op de hoogte te brengen van verschillende problemen die zich kunnen voordoen. Door het geven van deze informatie proberen wij hun zelfredzaamheid te verhogen zodat de bezoekers langer thuis kunnen wonen (bv. Voordracht rond rugproblemen, hoe kan je dit vermijden? Voordracht rond zelfvertrouwen opbouwen,…). Heel wat voorstellen komen uit de centrumraad, zij vangen vaak signalen op van onze bezoekers of voelen dat er een nood is om te informeren rond een bepaald thema. Indien het een speciale aandachtsweek/dag is (vb. week van de valpreventie, dag van de dementie,…) kijken wij om ons programma aan te passen aan een bepaald thema. Zo proberen wij onze bezoekers te sensibiliseren en aandacht te schenken aan deze specifieke problematieken. We zien dat het steeds moeilijker is om mensen warm te maken voor de voordrachten. De bezoekers geven wel tips voor eventuele voordrachten, maar toch zien we net deze mensen niet op de voordrachten. Grafiek: informatieve activiteiten 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 40 35 12 2010 13 2011 2012 2013 p 100 / 123 Grafiek: aantal deelnemers aan informatieve activiteiten 1200 1060 1000 755 800 600 307 400 200 97 0 2010 2011 2012 2013 Grafiek: gemiddeld aantal deelnemers aan informatieve activiteiten 30 27 24 25 21 20 15 10 8 5 0 2010 2011 2012 2013 Er wordt op minstens drie andere wijzen aan de bewoners van de lokale leefgemeenschap algemene informatie aangeboden: Aanvinken 1 2 3 4 6 7 8 9 10 Algemene informatiebrochure Infoborden LDC Mailing naar de gebruikers Affiches/flyers in de wijk Eigen website / facebookpagina Cultuurdatabank Advertenties Info Zedelgem Documentatierek Televisie: Nieuws Ok Ok Ok Ok Ok / Ok Ok Ok In het onthaal van het dienstencentrum liggen er heel wat folders en flyers ter beschikking voor de gebruikers. Deze flyers gaan over palliatieve zorg, thuiszorgdiensten, gemeentelijke diensten, personen met een beperking, alzheimer, … Iedereen is vrij om deze mee te nemen. p 101 / 123 Indien de bezoekers vragen hebben, kunnen ze deze richten naar de onthaalmedewerkers, maatschappelijk werker of centrumleider. Zij kijken of ze zelf een antwoord kunnen bieden op de hulpvraag of om de hulpvragen door te verwijzen naar de juiste dienst. Er is een automatische doorstroom van relevante informatie naar de sociale dienst (sociaal huis). Via de website van het OCMW kan de sociale kaart online worden geraadpleegd. 3.3. Het lokaal dienstencentrum recreatieve aard. organiseert minstens 75 activiteiten van Woonzorgdecreet: biedt jaarlijks minstens 75 groepsactiviteiten van recreatieve aard aan. Die activiteiten moeten verspreid zijn over minstens vijf verschillende soorten. Van die activiteiten vinden er minstens 50 plaats in het centrum. Voor de overige activiteiten wordt de locatie bepaald in overleg met de partner met wie het centrum daarvoor samenwerkt. Datum Omschrijving 02/01/13 t.e.m. 30/12/13 Breiclubje Gemiddeld twee maal per week komen de breiers samen om elkaar te helpen of om samen een breiwerk te maken. Soort: Creatief Dansnamiddagen Lokale artiesten verzorgen het muzikaal kader van de dansnamiddag. Soort: Beweging Schaken Samen tegen elkaar en met elkaar schaken. Door het prikkelen van de hersenen blijf je alert. Dit wordt wekelijks de maandagnamiddag in de cafetaria gespeeld. Soort: Competitief Feestelijke hapjes Bereiding van aperitiefhapjes en waarbij liefhebbers kunnen helpen bij de bereiding. Daarna worden de hapjes geproefd. Soort: Culinair Dansles Wekelijkse les waar koppeldans wordt aangeleerd. Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Beweging Kaarting 05/02/13 t.e.m. 17/12/13 7/01/13 t.e.m. 30/12/13 08/01/13 09/01/13 t.e.m. 18/12/13 10/01/13 Aantal deelnemers 746 Aantal Locatie keren en partners ingericht 105 LDC de Braambeier Partner: / Geen inschrijving noodzakelijk 7 164 47 LDC de Braambeier Partner: / LDC de Braambeier Partner: / 7 1 LDC de Braambeier Partner: Actief 50 821 37 LDC de Braambeier Partner: / 1128 20 LDC de Braambeier p 102 / 123 t.e.m. 12/12/13 14/01/13 t.e.m. 16/12/13 14/01/13 t.e.m. 30/12/13 14/01/13 t.e.m. 23/12/13 15/01/13 15/01/13 t.e.m. 10/12/13 17/01/13 t.e.m. Maandelijkse kaartersclub. In de winter gaat er steeds een winterkaarting door. Georganiseerd door vrijwilligers. Soort: ontspanning / competitief Tai Chi Tai chi of schaduwboksen. Een regelmatige en correcte uitvoering leidt tot een gezond, lenig en ontspannen lichaam, een alerte geest, een goeie houding, een verbeterde coördinatie, een natuurlijke ademhaling. Lu jong Yoga Lu Jong, Tibetaanse helende yoga, een zachte methode, geschikt voor jong en oud. Lu Jong is een oeroud Tibetaans manier van bewegingen en ademhalingen ter bevordering van gezondheid en geluk. Soort: Ontspanning/Beweging ’t Klosje 2-wekelijks. Handwerkjes die in groep gemaakt worden. Soort: Creatief Kookclubje Tweewekelijks komen er hobbykoks samen om een menu klaar te maken. Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Culinair Trip en Trap: jaaroverzicht In deze bijeenkomst komen alle deelnemers van de activiteiten samen om terug te blikken naar de afgelopen activiteiten. Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Ontspanning Crea namiddag Maandelijks i.s.m. de Sprinkel wordt er aan bloemstukje gemaakt in thema van de periode van het jaar. Soort: Creatief Afrikaanse Dans Dansen op ritmische muziek Partner: / 103 20 LDC de Braambeier Partner: Nancy Rys 182 19 LDC de Braambeier Partner: / 101 20 LDC de Braambeier Partner: / 44 1 LDC de Braambeier Partner: / 90 8 LDC de Braambeier Partner: Sprinkel Er werden geen 9 LDC de Braambeier p 103 / 123 19/12/13 van Afrika onder leiding van Djembé. Soort: Beweging 24/01/13 en 07/02/13 Initiatieles Tekenen Startles en peiling naar interesse om deel te nemen aan een tekencursus. Georganiseerd door een vrijwilliger. Er waren te weinig geïnteresseerden om een cursus te starten Soort: Creatief Valentijn: De Zingende Landbouwer Dansnamiddag in samenwerking met Actief 50. Soort: Beweging Workshop: Cupcakes versieren Cupcakes zijn de trend van het moment! Heb je niet veel inspiratie om ze te versieren of weet je niet hoe eraan te beginnen? Dan kan je onze workshop volgen en voor je het weet verras je thuis je geliefden op heerlijke en vrolijk uitziende cupcakes. Soort: Culinair Demonstratie Bloemschikken Er worden bloemstukjes gemaakt en nadien worden deze verloot onder de deelnemers. Soort: Creatief Petanque Het Franse spel wordt buiten wekelijks gespeeld. Het is goed om in beweging te blijven. De doelgroep is ook divers (verschillende leeftijdsgroepen). Dit gaat door enkel dinsdagmiddag van april tot oktober. Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Competitief Quiz de Braambeier Quiz rond algemene kennis. Georganiseerd door een 05/02/13 20/02/13 05/03/13 02/04/13 t.e.m. 29/10/13 04/04/13 inschrijvingen bijgehouden 3 Partners: ‘t Wit Huis Loppem 2 LDC de Braambeier Partners: / 120 1 LDC de Braambeier Partner: Actief 50 9 1 LDC de Braambeier Partner: / 8 1 LDC de Braambeier Partner: Actief 50 412 30 LDC de Braambeier Partner: / 30 1 LDC de Braambeier Partner: Vrijwillige p 104 / 123 08/04/13 t.e.m. 16/09/13 16/05/13 T.e.m. 19/12/13 05/06/13 09/07/13 29/08/13 11/09/13 t.e.m. 18/12/13 03/10/13 22/10/13 19/11/13 student in het kader van vrijwilligerswerk. Soort: Ontspanning Fietsclub de Trage Trappers (FTT) Maandelijks werd er vanuit de braambeier een fietstocht gemaakt van ongeveer 20 km. Het tempo is aangepast aan personen met een driewieler. Georganiseerd door vrijwilliger en personeelslid. Soort: Beweging Zoete zonde Deze namiddag kan je genieten van een toffe babbel en iets zoets. Soort: Culinair/Ontspanning Bezoek van de Sint Iedereen krijgt iets lekkers Soort: Ontspanning Trip en trap: Wereldfolklore Uitstap naar het dansfestival in Izegem Soort: Ontspanning /Uitstap Oogappeldag Activiteit voor (groot)ouders en (klein)kinderen om de zomer af te sluiten. Soort: Ontspanning Yoga Elke woensdagvoormiddag. De les bevat staande, zittende, liggende houdingen. De les wordt steeds afgesloten met een relaxatieoefening en een ademhalingsoefening. Soort: Ontspanning/Beweging Trip en Trap: Shownamiddag Puyenbroeck Uitstap naar een shownamiddag met Vlaamse zangers. Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Ontspanning Bingo Maandelijks spel dat in groep gespeeld wordt. Georganiseerd door vrijwilligers. Soort: Ontspanning / competitief student 38 6 Start LDC de Braambeier Parner: / 100 8 LDC de Braambeier Partner: / Aantal werd niet bijgehouden 20 1 LDC de Braambeier 1 Partner: / Izegem Partner: / 13 1 LDC de Braambeier Partner: / 111 15 LDC de Braambeier Partner: Ghislain Christians 13 1 Provinciaal domein Puyenbroeck Partner: / 50 2 LDC de Braambeier Partner: / p 105 / 123 31/10/13 t.e.m. 05/12/13 13/11/13 24/11/13 03/12/13 07/12/13 Line Dance Door veel te bewegen blijf je wat fitter en verlaagt de kans op vallen. 1 à 2x per maand kunnen gebruikers les volgen. Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Beweging Uitstap Trip en Trap: Coca Cola fabriek Wilrijk Bezoek aan de Coca-Cola Europian visitors Center Antwerpen. Bezoek aan de coca-cola fabriek. Soort: Uitstap Uitstap Trip en Trap: Toneel Wijnendaele Jaarlijkse toneelvoorstelling. Soort: Uitstap / Ontspanning Zuinige marie Een komische monoloog. Soort: Ontspanning 56 Trip en trap: Kerstmarkt Maastricht Uitstap. Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Uitstap / Ontspanning Totaal: 21 4 LDC de Braambeier Partner: / 11 1 Wilrijk Partner: / 22 1 Wijnendaele Partner: / 64 1 LDC de Braambeier 1 Partner: Actief 50 Maastricht Partner: / 4487 373 (6 verschillende soorten) Voor de ‘Dansnamiddagen’ werden er geen inschrijvingen bijgehouden. Dit jaar was deze activiteit gratis. De fietsclub de Trage Trappers is gericht op mensen die wel willen fietsen, maar niet mee kunnen in grote groep. Het is mogelijk om hieraan deel te nemen met een driewieler. De routes worden vooraf uitgestippeld en er wordt gekeken waar de moeilijke punten liggen. Grafiek: totaal aantal recreatieve activiteiten: 373 400 350 300 269 215 250 179 200 150 100 50 0 2010 2011 2012 2013 p 106 / 123 Grafiek: aantal deelnemers aan recreatieve activiteiten: 5,000 4,500 4,000 3,500 3,000 2,500 2,000 1,500 1,000 500 0 4,166 4,487 3,720 2,801 2010 2011 2012 2013 Grafiek: gemiddeld aantal deelnemers aan recreatieve activiteiten: 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 47 19 12 10 2010 2011 2012 2013 In de ontmoetingsruimte wordt op elk ogenblik een vrijblijvend aanbod van recreatieve activiteiten ter beschikking gesteld. Permanent Aanbod Biljart Gezelschapsspelen Openbare computerruimte Wii- nintendo Kranten/tijdschriften Kaarten De biljarttafel is elke dag beschikbaar en wordt ook dagelijks gebruikt. Wij hebben 3 verschillende abonnementen van kranten (Nieuwsblad, Weekbode en Parochieblad). Dagelijks worden deze kranten gelezen. p 107 / 123 3.4. Het lokaal dienstencentrum biedt minstens 100 activiteiten van algemeen vormende aard aan Woonzorgdecreet: het centrum biedt jaarlijks minstens 100 activiteiten van algemeen vormende aard aan. Die activiteiten moeten verspreid zijn over minstens vijf verschillende onderwerpen. Van die activiteiten vinden er minstens 65 plaats in het centrum. Datum Omschrijving Aantal deelnemers 09/01/13 t.e.m. 20/03/13 + 17/04/13 t.e.m. 26/06/13 Computerles: Publisher Publisher is een programma waarin je wenskaart, een nieuwsbrief, een uitnodiging of een kalender kunt maken. Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Multimedia Kalligrafie Per trimester worden er 10 lessen gegeven rond een bepaald lettertype. Soort: Creatief Computerles: Internet en email Dit is een algemene cursus rond internet en e-mail voor iedereen die hiermee vertrouwd wil geraken. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen beginners en gevorderden. Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Multimedia Fitheid 50+ en figuurtraining Iedere vrijdag kan je deelnemen aan deze lessen. Ze zijn gericht op het verstevigen en versoepelen van de spieren en gewrichten. Ook relaxatie, rugschool en valpreventie komen aan bod. Daarnaast is er ook aandacht voor spierversteviging, lenigheid en conditieverbetering Soort: Valpreventie Diavoordracht: Oost- Canada en Madagascar Voorstelling met bezienswaardigheden van de streek. Soort: Cultureel Uitstap Trip en Trap: SintTruiden Uitstap naar de Bloesems van 161 10/01/13 t.e.m. 28/11/13 11/01/13 t.e.m. 22/03/13 + 19/04/13 t.e.m. 14/06/13 11/01/13 t.e.m. 20/12/13 02/04/13 18/04/13 Aantal keren ingericht 20 Locatie en partners LDC de Braambeier Partners: / 340 30 LDC de Braambeier Partners: / 111 17 LDC de Braambeier Partners: / 471 37 LDC de Braambeier Partners: Explorentia 12 1 LDC de Braambeier Partner: Actief 50 35 1 Sint-Truiden Partner: / p 108 / 123 02/05/13 07/05/13 29/05/13 05/06/13 Sint-Truiden Soort: Uitstap Diavoorstelling Trip en Trap: Dossin Mechelen Diareeks over het Kazerne Dossin. Soort: Cultureel Uitstap Trip en Trap: Dossin Mechelen Uitstap naar de Kazerne van Dossin in Mechelen. Memorial, museum en documentatiecentrum over holocaust en mensenrechten. Soort: Uitstap Uitstap Trip en Trap: Brugge Bezoek aan het lampenmuseum en Choco-story. Soort: Uitstap Uitstap: Volksterrenwacht Bezoek aan de Volksterrenwacht in het stadsdomein Beisbroek Soort: Uitstap 03/09/13 Diavoorstelling: Natal en Costa Rica Voorstelling met de bezienswaardigheden van de streek. Soort: Cultureel 04/09/13 Computerles: pc voor t.e.m. beginners 13/11/13 Deze cursus is speciaal voor mensen die starten van “0”, stap voor stap leer je omgaan met een computer. Dit is een reeks van 10 lessen. Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Multimedia 11/09/13 Uitstap Trip en trap: Brussel uitstap naar Wereldfestival van de orchidee en het aquarium in Brussel Soort: Uitstap 13/09/13 Computerles: fotobewerking t.e.m. De bedoeling van deze cursus is 29/11/13 om foto’s eenvoudig te bewerken zoals rode ogen weg werken, achtergrond aanpassen, vergroten, verkleinen, roteren, bijsnijden, kleur en helderheid aanpassen, retoucheren, … let wel dit is geen Photoshop. 10 2 LDC de Braambeier Partner: / 14 1 Mechelen Partner: / 24 1 Brugge Partner: / 12 10 1 1 LDC de Braambeier Partner: Actief 50 LDC de Braambeier Partner: Actief 50 45 10 LDC de Braambeier Partners: / 15 1 Brussel Partner: / 28 10 LDC de Braambeier Partners: / p 109 / 123 Georganiseerd door een vrijwilliger. Soort: Multimedia Totaal: 1288 133 (5 verschillende soorten) De nieuwe tendens is “levenslang leren”. Dit zien wij ook bij de senioren. Steeds meer willen ze bijleren rond multimedia (vb. computer voor beginners, internet en email, Publisher, fotobewerking,…). Wij proberen hen ook steeds een nieuwe lessenreeks aan te bieden. Grafiek: totaal aantal vormende activiteiten 300 254 250 213 162 200 133 150 100 50 0 2010 2011 2012 2013 Grafiek: totaal aantal deelnemers aan vormende activiteiten 3,500 2,944 3,000 2,532 2,500 2,000 1,500 1,288 1,229 1,000 500 0 2010 2011 2012 2013 Grafiek: gemiddeld aantal deelnemers aan vormende activiteiten 14 11.9 12 10 8 11 10 7.6 6 4 2 0 2010 2011 2012 2013 p 110 / 123 3.5. Activiteiten van het dagelijks leven, inzonderheid hygiënische zorg 3.5.1 Hulp bij activiteiten van het dagelijkse leven Woonzorgdecreet: minstens twee vormen, zoals onder meer pedicure en manicure, gelaats- en haarverzorging, hulp bij het nemen van bad of douche en wassalon, gezondheidsconsult en dieetadvies. Professionele zorgverlener die hulp biedt bij activiteiten van het dagelijks leven, beschikt over de nodige kwalificaties. Het dienstencentrum heeft een wassalon ter beschikking. Deze bestaat uit een wasmachine (€2,50/wasbeurt) en droogkast (€1,25/droogbeurt). 167 wasbeurten in 2013 235 droogbeurten in 2013 - Grafiek : aantal was- en droogbeurten Wasbeurten Droogbeurten 250 235 185 194 200 150 167 150 114 100 81 78 50 0 2010 2011 2012 2013 Het dienstencentrum heeft een badkamer met inloopdouche ter beschikking. Deze is gemakkelijk instapbaar en voldoende ruim voor eventuele rolwagengebruikers en is aangepast met handgrepen en een douchezitje. Een douchebeurt bedraagt € 2,00 per persoon. - 22 douchebeurten in 2013 Grafiek: aantal douchebeurten 80 67 70 60 50 44 40 30 27 22 20 10 0 2010 2011 2012 2013 p 111 / 123 Het dienstencentrum biedt maandelijks de mogelijkheid tot voetverzorging. Hiervoor komt een pedicure langs gedurende een hele namiddag. Een voetverzorging duurt 30 minuten en kost €11,00 - 1010 voetverzorgingen in 2013, goed voor 228 gereikte gebruikers Grafiek : aantal voetverzorgingen 1,200 1,027 1,010 1,000 800 519 600 400 234 200 0 2010 2011 2012 2013 Onze dienstverlening is bestemd voor alle inwoners van groot Zedelgem vanaf de leeftijd 55 jaar of die een beginnende zorgbehoefte hebben. De inwoners jonger dan 55 jaar gaan langs bij de maatschappelijk werker voor een sociaal onderzoek. Zij kijkt of deze personen een beginnende zorgbehoevendheid hebben of niet. 3.5.2 Warme maaltijden Woonzorgdecreet: die maaltijden worden bij voorkeur aangeboden in een aangepaste ruimte in het centrum of in de lokalen van de partner met wie daarvoor wordt samengewerkt. Daarnaast kan een maaltijdlevering aan huis worden aangeboden. Bij het aanbieden van maaltijden moet het centrum zich minstens richten naar de maatschappelijk zwakkere bewoners van de lokale buurt. Grafiek : aantal warme maaltijden 7,000 6,001 6,000 5,000 4,000 3,723 6,092 4,289 3,000 2,000 1,000 0 2010 2011 2012 2013 Het aantal warme maaltijden wordt de dag voordien besteld bij de keuken van het WZC Maartenshove Loppem (deelgemeente van Zedelgem). In de keuken worden de maaltijden bereid en in geïsoleerde bakken naar het centrum overgebracht. Medewerkers van het centrum gaan deze bakken ophalen. p 112 / 123 Sinds augustus 2013 registreren wij elke bezoeker die een warme maaltijd nuttigt. Bij elke nieuwe eter wordt de identiteitskaart ingelezen op de computer. Is de bezoeker inwoner van groot Zedelgem en is 55+ of zorgbehoevend of OCMW cliënt of een Omniostatuut, dan betaalt hij/zij €7,00, valt de bezoeker onder geen enkel van deze categorieën, dan betaalt hij €10,00 voor een warme maaltijd. 3.5.3 Boodschappendienst Woonzorgdecreet: Een centrum biedt hulp bij boodschappen aan gebruikers die onvoldoende mogelijkheden tot zelfzorg hebben en daardoor niet meer in staat zijn om hun persoonlijke administratieve en huishoudelijke boodschappen te doen Grafiek : Aantal gebruikers Boodschappendienst 20 18 15 10 6 5 2 0 2011 2012 2013 We zien dat dit aantal zeer laag ligt. In de kwaliteitsplanning van 2013 hebben we dit opgenomen. Aan de hand van bekendmaking proberen we meer mensen/professionelen op de hoogte te stellen van deze dienstverlening. Dit hebben we gepland voor 20132014. 3.5.4 Aanbieden van buurthulp Buurtwerking Schattingbeek Het dienstencentrum ondersteunt de lokale buurtwerking ‘De Schattingbeek’ door het ter beschikking te stellen van de lokalen en door administratieve ondersteuning. Sinds juni 2010 is er vanuit het dienstencentrum een halftijdse buurtwerkster aangesteld die actief betrokken is met de werking. In 2013 werden volgende activiteiten aangeboden aan de buurtbewoners: - 9 februari 2013: Kindercarnaval 31 maart 2013: Paasontbijt en paaseierenraap 7 juli 2013: Rommelmarkt n.a.v. Vlaanderen feest 24 oktober 2013: Soepfestijn 21 december 2013: Kinderkerstfeestje p 113 / 123 Het deelnemers aantal kende voor alle activiteiten een groei. Hier volgt een vergelijking van 2012 met 2013: Activiteit Kindercarnaval Paasontbijt en paaseierenraap Soepfestijn Kinderkerstfeestje 2012 36 kinderen 163 inschrijvingen 2013 52 kinderen 201 inschrijvingen (volzet) 7 verenigingen 145 bezoekers 70 kinderen 8 verenigingen, 189 bezoekers 56 kinderen Openbare Computerruimte Het dienstencentrum beschikt over een openbare computerruimte met internet, printer en een scanner. Deze 3 computers zijn tijdens de openingsuren gratis ter beschikking. Op die manier bieden wij ondersteuning aan de buurtbewoners die de mogelijkheid niet hebben om thuis gebruik te maken van een computer en/of internet. Grafiek : gebruikers OCR 350 298 300 244 250 207 200 150 100 69 50 0 2010 2011 2012 2013 Opendeurdag Op zondag 6 oktober 2013 organiseerde het Lokaal dienstencentrum een opendeurdag. Er werd aan de hand van verschillende infostandjes uitleg gegeven omtrent het aanbod aan activiteiten, dienstverlening van het LDC en de thuiszorgdiensten binnen het OCMW. 3.5.5 Specifieke doelgroepen Howest Kortrijk In 2012 stapten we samen met de studenten sociaal werk uit Howest Kortrijk in een nieuw project. De studenten gaan op zoek naar een antwoord op de volgende vraag: Hoe kunnen wij de inwoners van de omliggende sociale woonwijk betrekken in het Lokaal Dienstencentrum en de activiteiten van de Buurtwerking? Als resultaat van hun onderzoek hadden ze enkele bedenkingen en eventuele stappen die de buurtwerking kon ondernemen. Zo hadden de studenten het idee om de buurtwerking p 114 / 123 naar de mensen te brengen. Want ze hadden de indruk dat de stap naar het dienstencentrum voor sommige te groot was. Als eerste stap stelden ze voor dat de buurtwerking zich als aanspreekpunt profileert en zo een band op bouwt met de bewoners. De studenten hadden een activiteit volledig uitgewerkt om zo de bewoners te betrekken en ook te prikkelen om meer activiteiten van de buurtwerking bij te wonen. De buurtwerking onderzoekt of het mogelijk is om deze activiteit in het jaarprogramma te integreren. Vzw Oranje – Afdeling De Sprinkel (Zedelgem) Maandelijks wordt er een crea- namiddag georganiseerd door ‘de Sprinkel’. Deze VZW biedt de mogelijkheid aan mensen met een beperking om zo zelfstandig mogelijk te wonen. De begeleiders van deze organisatie leiden deze crea- namiddagen. Er komen telkens een aantal bewoners van ‘de Sprinkel’ mee, om deel te nemen aan deze activiteit. Deze activiteit wordt ook opengesteld voor andere deelnemers, op die manier bevorderen we de integratie van mensen met een beperking in de lokale leefgemeenschap. Naast de crea- namiddagen organiseert De Sprinkel ‘Trage vorming’. Deze zijn op maat van de eigen bewoners en het ruimere publiek. In het verleden hebben wij al verschillende cursussen aangeboden: cursus koken, cursus computer, cursus fotobewerking,… Sinds 2013 zijn er bewoners van de Sprinkel die vrijwilligerswerk uitoefenen onder de noemer ‘begeleid werk’. Wij bieden hen taken aan en daarnaast ook begeleiding op de werkvloer. De begeleiding wordt uitgevoerd door een medewerker en de centrumleider. Vanuit De Sprinkel is er een begeleider die op afstand alles opvolgt. De bewoners krijgen eerst een proefperiode om zien of de taakinhoud hen ligt en hoe ze functioneren op drukke momenten. De opvolging van hun werk wordt op regelmatige basis geëvalueerd. De volgende taken nemen zij onder hun goede: lege flessen sorteren, tafels dekken, dienstwagens wassen, flyers verdelen bij lokale zelfstandigen, afwas,… Spermalie – Afdeling ’t Wit Huis (Loppem) Maandelijks organiseert ’t Wit Huis (personen met een visuele beperking) Afrikaanse Dans, ook hier kunnen de andere gebruikers bij aansluiten. Toeleiden allochtonen Door een goede samenwerking met de sociale dienst hebben we in het verleden een basiscursus Nederlands kunnen aanbieden. Deze cursus dateert van 2012. In 2013 hebben we geen nieuwe cursus georganiseerd. Bewoners van het Lokaal Opvang Initiatief en OCMW cliënten worden doorverwezen naar het dienstencentrum om zo gebruik te maken van de dienstverlening, de activiteiten, maar ook voor contact. Binnen het team medewerkers is er een Armeense man tewerk gesteld. Hij heeft een heel andere cultuur en levenservaringen. Dit deelt hij graag met de gebruikers en medewerkers. p 115 / 123 Personen met een verhoogde zorgbehoefte Het LDC beschikt over een FT centrumleider en FT maatschappelijk werker die elk vanuit hun discipline meehelpen om de totale zorgsituatie in beeld te krijgen. De andere medewerkers melden eventuele problemen die gebruikers laten blijken. Binnen het dienstencentrum hebben we oog voor de hele zorgsituatie. Doorheen het jaar proberen wij steeds verschillende onderwerpen aan te bieden tijdens de voordrachten. (vb. rouw en troost, Dementie,…). Aan het onthaal liggen er folders ter beschikking rond palliatieve zorg, deze kunnen de gebruikers meenemen. De maatschappelijk werker gaat op huisbezoek en helpt de mensen waar nodig. Onder andere kan ze informatie bieden rond palliatieve zorg. In sommige gevallen wordt er gekeken voor forfait palliatieve zorg. 3.5.6 Maximale laagdrempeligheid voor sociaal zwakkeren Vanuit de thuiszorgdiensten wordt vaak de vraag gesteld of wij de mogelijkheid bieden om eenzame personen wat begeleiden bij hun eerst bezoek. Wat inhoudt : hen opwachten aan het onthaal, kort de werking van het dienstencentrum uitleggen en bij hen aan tafel zitten in de cafetaria. Meestal wordt ook kort ons activiteiten boekje overlopen. In de cafetaria zijn de gebruikers niet verplicht om iets te consumeren. Bij het binnenkomen in het dienstencentrum zijn alle medewerkers met naam en foto terug te vinden. Op deze manier kunnen de gebruikers de medewerkers aanspreken met de voornaam. De medewerkers proberen ook zo veel mogelijk de gebruikers met hun voornaam aan te spreken. Zo wordt de afstand met de medewerker wat kleiner. De maatschappelijk werker helpt af en toe mee in de cafetaria. Hierdoor is ze gemakkelijk aanspreekbaar en is de stap naar hulp wat kleiner. 3.5.7 Mobiliteit Woonzorgdecreet: Een centrum neemt of ondersteunt initiatieven die de mobiliteit van de lokale bewoners tot stand brengen of verhogen. Aard Overzicht De Lijn in LDC Vervoersdienst/ ophaaldienst Minder Mobielen Centrale (MMC) MMC De minder mobielencentrale had in 2013: 85 leden en 9 chauffeurs. Er werden 890 ritten uitgevoerd, waaronder 126 rolwagenvervoer. Er werden in het totaal 31.623 km afgelegd. p 116 / 123 Grafiek: aantal leden MMC 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 85 79 69 54 2010 2011 2012 2013 Grafiek: aantal chauffeurs MMC 12 11 11 11 9 10 8 6 4 2 0 2010 2011 2012 2013 Grafiek: aantal uitgevoerde ritten MMC 1,000 890 800 643 600 400 311 328 200 0 2010 2011 2012 2013 p 117 / 123 Ophaaldienst Elke weekdag kunnen bezoekers thuis worden opgehaald om naar het LDC te komen. Dit om een activiteit bij te wonen, gebruik te maken van onze dienstverlening of andere mensen te ontmoeten. Grafiek : aantal ritten ophaaldienst 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 787 311 15 2011 Gewoon vervoer Rolwagen vervoer Totaal Vervoer gewone dienstwagen Vervoer rolstoelgebruiker 2012 2013 2009 - 2010 - 2011 15 15 2012 311 311 2013 683 104 787 Aantal gebruikers 28 3 De ritten van de ophaaldienst worden uitgevoerd door medewerkers van het centrum. Steeds meer inwoners van groot Zedelgem doen beroep op de ophaaldienst. De mensen worden thuis opgehaald en naar de Braambeier gebracht. Na een activiteit/dienstverlening/… worden ze terug naar huis gevoerd. Hiervoor betalen ze €1,00 voor een enkele rit per persoon. Deze dienstverlening wordt steeds meer gebruikt voor een afspraak bij de pedicure. p 118 / 123 4. Vrijwilligers Visie op vrijwilligerswerk in het lokaal dienstencentrum Binnen het dienstencentrum wordt er op regelmatige basis gewerkt met vrijwilligers. De vrijwilliger heeft een centrale rol binnen de werking van het dienstencentrum. De vrijwilliger wordt op een gelijkwaardige manier behandeld als een vaste werknemer. Er wordt steeds rekening gehouden met de agenda van de vrijwilliger. De organisatie houdt er rekening mee dat een vrijwilliger nog een agenda naast het vrijwilligerswerk kan hebben. Deze agenda mag ook blijven bestaan. Er dient steeds overleg te zijn tussen de organisatie en de vrijwilliger om onnodige misverstanden te vermijden. Vrijwilligers hebben medezeggenschap over hun werk, zij kunnen het beleid mee bepalen door onder ander te zetelen in de centrumraad. De vrijwilligerswerking is een belangrijke pijler om de werking te optimaliseren en de vrijwilliger te ondersteunen. Dit is tevens een erkenning voor de vrijwilliger. - Aantal vrijwilligers: 23 (waarvan 5 begeleid werk in samenwerking met de Sprinkel) Aantal uren vrijwilligerswerk : 942,92 uur 2010 854 Aantal uren vrijwilligerswerk 2011 Leeftijd 0-20 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 90-99 Onbekend Totaal Man 0 0 1 0 0 7 2 0 0 1 11 Vrouw 0 1 1 0 1 4 0 0 0 1 8 Totaal 0 1 2 0 1 11 2 0 0 2 19 2012 Leeftijd 0-20 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 90-99 Onbekend Totaal Man Vrouw 0 1 0 2 0 0 0 0 1 1 9 4 2 0 0 0 0 0 1 1 13 9 Totaal 1 2 0 0 2 13 2 0 0 2 22 2011 994 2012 988,80 2013 942,92 p 119 / 123 2013 Leeftijd 0-20 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 90-99 Onbekend Totaal Man 1 1 0 1 1 7 1 0 0 0 12 Vrouw Totaal 0 1 2 3 1 1 2 3 1 2 4 11 0 1 0 0 0 0 1 1 11 23 4.1. Aard van vrijwilligerswerk - Begeleiding bij fietstochten Tekenles Hulp bij quiz de Braambeier Dansles Computerles Hulp in cafetaria Hulp bij organisatie van de kaarting Hulp bij de bingonamiddag Hulp bij klaarzetten van de zaal Organiseren van uitstappen Hulp bij het wassen van de wagens Hulp bij het verdelen van b-magazine Hulp bij afwas Sorteren van lege flessen Hulp bij dekken van tafel Begeleiden fietstochten Bijna alle activiteiten worden georganiseerd/geleid door vrijwilligers. Op drukke momenten worden de vrijwilligers ingeschakeld in de cafetaria. De lijst met namen en het aantal uren ligt ter beschikking in het dienstencentrum. 4.2. Vergadering vrijwilligers Alle vrijwilligers die een activiteit organiseren worden steeds uitgenodigd op de centrumraad. Daar kunnen ze opmerkingen of vragen naar voor brengen. Zelf kunnen ze helpen denken bij de activiteiten van anderen. Voor de vrijwilligers wordt er geen aparte vergadering georganiseerd. Binnen het dienstencentrum wordt de Minder mobielen centrale gecoördineerd. De vrijwillige chauffeurs worden regelmatig uitgenodigd om samen te vergaderen. Hier bespreken ze onder andere veranderingen in de wetgeving. Afdeling Sociale Zaken – OCMW Zedelgem Jaarverslag 2013 p 120 / 123 4.3. Waardering en ondersteuning van vrijwilligers Lokale acties Vrijwilligersfeest Inspraak en participatie Positief bevestigen Tijd maken en gericht luisteren Gratis consumpties Vertrouwensrelatie met vrijwilliger Individuele ondersteuning Gemakkelijke aanspreekbaarheid van het personeel Cadeau Jaarlijks worden alle vrijwilligers van het OCMW uitgenodigd op een vrijwilligersfeest. Hier worden ze bedankt voor hun inzet en kunnen ze genieten van een maaltijd, een geschenkje en muzikale omkadering. Zo krijgen ze de kans om contact te leggen met andere vrijwilligers. Tijdens het uitoefenen van hun vrijwilligerswerk kunnen ze iets gratis drinken (nonalcoholisch). In de toekomst zouden we graag aan alle vrijwilligers vorming aanbieden. De thema’s van deze vorming ligt nog niet vast. 4.4. Rekruteren van vrijwilligers Kanaal Klanten van het LDC aanspreken om vrijwilliger te worden Toeleiden via externe organisaties (bv. Vzw Oranje, ’t Wit Huis Loppem en Engelbewaarder Aartrijke) Verspreiden vacatures in het LDC Verspreiden vacatures buiten LDC Toeleiden via andere vrijwilligers Via website van het OCMW Via B-magazine, Info Zedelgem, website OCMW, flyers in LDC en OCMW maken wij regelmatig bekend dat wij op zoek zijn naar vrijwilligers (bv. voor de Minder mobielen centrale). Heel wat vrijwilligers bieden zich spontaan aan. De maatschappelijk werkers van de sociale dienst sturen alle vragen rond vrijwilligerswerk door naar de vrijwilligerscoach. 5. Voorwaarden betreffende de werking 5.1. Oprichting van een centrumraad Het woonzorgdecreet: met als opdracht, op eigen initiatief of op verzoek van de centrumleider advies uit te brengen over de algemene werking van het centrum, meer bepaald over alle vormen Afdeling Sociale Zaken – OCMW Zedelgem Jaarverslag 2013 p 121 / 123 van dienstverlening die ingericht of verstrekt worden, over het activiteitenprogramma en over het jaarverslag. De centrumraad is samengesteld uit minstens negen leden, onder wie de centrumleider, een vertegenwoordiging namens de lokale ouderenadviesraad en minstens vijf gebruikers van het centrum. De centrumraad vergadert minstens viermaal per jaar. 5.1.1. Samenstelling van de centrumraad 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Leden: Voornaam + eerste letter achternaam Charlotte V. Anja B. Katy V. Robert V. Christine J. Sabrina D. Gündi D. Joseph V. Josée D. André V. Willy V. Antoine S. Rosita V. Daniel B. William W. Bertrand V. 1 2 3 4 5 6 Data centrumraad 5 februari 2013 om 11u 2 april 2013 om 11u 4 juni 2013 om 11u 6 augustus 2013 om 10u30 1 oktober 2013 om 10u30 3 december 2013 om 10u30 Afdeling Sociale Zaken – OCMW Zedelgem Organisatie Centrumleider Directeur sociale zaken Verslaggever Vertegenwoordiger Ouderen adviesraad Verantwoordelijke ‘de Sprinkel’ (vzw Oranje) Vertegenwoordiger OCMW Raad Vertegenwoordiger OCMW Raad Gebruiker Gebruiker Gebruiker Gebruiker Gebruiker Gebruiker Gebruiker Gebruiker Gebruiker Jaarverslag 2013 p 122 / 123 5.1.2. Inspraak door de centrumraad De centrumraad komt tweemaandelijks samen. In de vergadering wordt steeds het tweemaandelijks magazine besproken en wordt er een evaluatie gemaakt van de voorbije activiteiten. Op 7 april 2013 werd er, naar aanleiding van de nieuwe legislatuur, samen met de centrumraad een SWOT-analyse gemaakt van de werking van de centrumraad en van het dienstencentrum. Enkele nieuwe bedenkingen/ideeën waren: hoe bekend is de centrumraad? Worden voldoende mensen bereikt met ons B-magazine? … Uit deze denkvoormiddag zijn er heel wat ideeën naar voor gekomen die ondertussen al uitgevoerd zijn. Het was voor het dienstencentrum zeer interessant, maar ook voor de centrumraad. In 2014 wordt er een tevredenheidsenquête afgenomen; deze wordt vooraf goedgekeurd door de centrumraad. In de cafetaria worden er vaak mondelinge voorstellen gedaan van bezoekers/vrijwilligers. Deze voorstellen worden meegenomen naar de centrumraad en naar het wekelijks overlegmoment met het personeel om te kijken of de voorstellen haalbaar zijn binnen onze werking. In het onthaal staat er een ideeënbus. Hier kunnen bezoekers voorstellen indienen over activiteiten die ze zelf willen leiden of die ze graag georganiseerd zien. Indien ze een anoniem voorstel doen behandelen we deze vraag ook, maar dan kunnen we geen persoonlijk antwoord bieden. De ideeënbus wordt zeer weinig gebruikt. Afdeling Sociale Zaken – OCMW Zedelgem Jaarverslag 2013 p 123 / 123