De genetica van het bitter proeven Proef jij het ook?

De genetica van het bitter proeven
Proef jij het ook?
Fenylthiocarbamide (PTC) is een stofje dat bitter kan smaken. De smaakervaring is namelijk
genetisch bepaald. In de jaren 30 ontdekte Arthur Fox (chemieconcern Dupont) dat bij het knoeien
van synthetisch PTC niet alle mensen in zijn lab het stofje konden ruiken en proeven waaronder
hijzelf. Er bleken dus proevers en niet proevers te zijn. Sinds die tijd is er veel onderzoek gedaan naar
PTC en naar de genetische verklaring van het wel of niet proeven ervan.
Bitter smakende stofjes worden in het lichaam herkend door
zogenaamde receptoren aan het oppervlak van specifieke cellen op
je tong. Bittere stofjes zijn vaak giftig en het is belangrijk deze te
kunnen proeven. Voor PTC is er ook een receptor. Het gen
(TAS2R38) voor deze receptor werd in 2003 geïdentificeerd.
Door middel van sequencing van het receptorgen zijn 3 nucleotide
posities gevonden die variëren bij mensen. Deze variatie is ontstaan
door mutaties. Mensen die wel kunnen proeven hebben dus een
andere nucleotide volgorde dan mensen die niet kunnen proeven.
Bijvoorbeeld:
Proevers:
Niet proevers:
GGCGGGCACT
GGCGGCCACT
Voor de masterclass
Om de masterclass te kunnen volgen en te begrijpen wordt het sterk aangeraden om voor de
masterclass je in te lezen in dit onderwerp. Zoek daarnaast ook uit hoe een Polymerase Chain
Reaction (PCR) werkt, wat gelelektroforese is en wat restrictie enzymen precies zijn.
PCR:
Gelelektroforese:
Restrictie enzymen:
www.bioplek.org/animaties/moleculaire_genetica/PCR.html
www.dnalabs.nl/basisinfo/dna-analyse/zo-werktgelelektroforese.html
http://www.allesoverdna.nl/woordenboek/restrictie-enzym.html
Tijdens de masterclass
Tijdens de masterclass ga je DNA isoleren van jezelf! Met behulp van Polymerase Chain Reaction
(PCR) ga je het stukje DNA waarop de informatie van het wel of niet proeven van PTC ligt sterk
vermeerderen. Het restrictie enzym HaeIII wordt gebruikt om het PCR product eventueel te knippen.
De resultaten van de proef worden op een elektroforese gel bekeken. De resultaten laten een
voorspelling zien of iemand PTC kan proeven. Uiteraard wordt deze voorspelling getoetst door het
werkelijk proeven van PTC. Benieuwd of jij het kan proeven??
Na de masterclass
Heb je na de masterclass nog vragen of vind je dit een leuk onderwerp voor je profielwerkstuk in het
eindexamenjaar? Stuur dan een e-mail naar het Bètasteunpunt: [email protected].