powerpoint over kanker

Deze powerpoint is grotendeels gemaakt door Lianne Chaigneu
Wat is kanker?
• Kanker is een verzamelnaam voor meer dan
honderd verschillende ziekten. Al deze
verschillende soorten kanker hebben één
gemeenschappelijk kenmerk: een
ongeremde deling van lichaamscellen.
Normale situatie: differentiatie
Normale situatie: celdeling
Normale situatie: Bij een fout in de
regeling: celdood
(welke organellen spelen hierbij een rol?
Soms ontsnapt een gemuteerde cel aan het controle mechanisme. Hierdoor kunnen er nog
meer mutaties optreden, wat uiteindelijk tot een ongeremde deling kan leiden (tumor)
Tumoren
Tumor is het Latijnse woord voor zwelling.
Tumoren kunnen goedaardig of kwaadaardig zijn.
Oorzaken
• Van buitenaf: chemicaliën, virussen/bacteriën,
straling, dieet
• Van binnenuit: erfelijkheid, hormonen
Kanker en genen
Kanker en genen
Twee typen genen:
tumorsuppressor genen: remmen celdeling (suppress = onderdrukken)
Bij mutatie geen probleem: van elk gen hebben we twee kopieën. Andere kopie remt nog
steeds celdeling. Kans op twee mutaties in zelfde cel klein.
Sommige erfelijke vormen van kanker: een van de twee kopieën al gemuteerd,
bij mutatie tweede kopie: celdeling verstoord. Bijvoorbeeld borstkanker (Angelina Jolie)
Proto-oncogenen: Stimuleren celdeling (maar staan normaal uitgeschakeld.)
Bij mutatie veranderen ze in een oncogen: zorgen dat cellen gaan delen.
Oorzaken
Goedaardige tumoren (benigne)
• Groeien langzaam
• Regelmatige vorm
• Groeien niet door in
omringende weefsel
• Cellen lijken op
oorspronkelijke cellen
• Niet dodelijk (tenzij op
gevaarlijke plaats
Bv. wratten, moedervlekken, cystes
Kwaadaardige tumoren (maligne)
• Onregelmatige vorm
• Groeien door in
omringende weefsel
• Cellen lijken niet op
oorspronkelijke cellen
• Zaaien uit
• Wel dodelijk (tenzij op
tijd behandeld)
Uitzaaien (metastaseren)
Preventie
•
•
•
•
•
Niet roken
Overgewicht vermijden
Gezond eten
Beschermen tegen zon
Secundaire preventie ( borstzelfonderzoek, BOB,
uitstrijkje)
Onderzoek
•
•
•
•
•
•
•
•
Bevolkingsonderzoek
Röntgenfoto’s
Echografie
scan, CT-scan
Isotopen-scan
MRI-scan
Endoscopie
Biopsie
Beroepen in kankeronderzoek, behandeling en verzorging
Medisch, biochemisch of moleculair biologisch analist (studie Life science, Biologie en
Medisch Laboratoriumonderzoek,
: analyse van weefsels, bloedonderzoeken, chromosomen of DNA
Radiologisch assistent: (Studie: medische beeldvorming): rontgenonderzoek, echografie,
maar ook behandelend: radiotherapie
Verpleegkundige: (Studie: HBO-V): verzorging, communicatie met familie
Fysiotherapie: (studie fysiotherapie): revalidatie
Behandeling voor uitzaaiing
• Operatie
Tumor verwijderen
• Bestraling
Tumorcellen doden
Alleen voldoende als kanker niet uitgezaaid is
Behandeling na uitzaaiing (1)
• Chemotherapie: celremmende medicijnen
(cytostatica) toedienen
• Doden sneldelende cellen
• Kan ook alle rondzwervende kankercellen
opsporen en vernietigen
• Gifstoffen doden ook gezonde sneldelende cellen.
Zoals bijvoorbeeld:
- beenmerg (verzwakt immuunsysteem)
- slijmvliezen (misselijkheid, diarree)
- haarzakjes (kaalheid)
Behandeling na uitzaaiing (2)
Hormoontherapie
• Sommige tumoren hebben hormonen uit het
lichaam nodig om te groeien
• Remmen aanmaak hormonen verkleint tumor
Immunotherapie
• Een behandeling gericht op het versterken van de
eigen afweer.
• Medicijnen worden toegediend die een
afweerreactie tegen tumorcellen teweegbrengen
en versterken
Nieuwe therapieën: de wereld leert door!