grote breinen? Slimme dieren

Slimme dieren,
grote breinen?
Een zoektocht naar het
slimste dier...
Wat is slim zijn eigenlijk?
Hoe kunnen we bepalen hoe
slim dieren zijn? Speel het
spel, bekijk de filmpjes en de
dieren in het museum en kom
erachter!
Spelregels
Elk dier op de volgende pagina’s krijgt een
score voor de dingen die het kan. Ga in het
museum op zoek naar de afgebeelde dieren,
vul de tabellen in en ontdek wie de meeste
punten haalt.
In de tweede kolom van de invultabellen vind
je telkens het aantal punten per eigenschap.
Tel de punten voor elk dier op, en maak de
eindrekening welk dier de titel van ‘slimste
dier ter wereld’ verdient!
Walvissen en dolfijnen
Deze dieren zijn de grote lievelingen van
vele mensen, waarom eigenlijk? Omdat
dolfijnen altijd lijken te glimlachen en
walvissen zulke trage, vriendelijke dieren
zijn, of omdat we er iets van onszelf in
herkennen?
Punten
Gebruik van voorwerpen
2
Oplossen van moeilijke problemen
3
Dingen lang kunnen onthouden
3
Geluiden nabootsen
1
Gebruik van taal
3
Omgaan met andere dieren
1
Zichzelf herkennen in een spiegel
3
Grote hersenen
2
JA
NEE
Totaal punten bij ‘JA’
Valsspelers !
In Mississippi in Amerika worden dolfijnen getraind om afval dat
in hun bassin valt te bewaren tot een trainer komt, om het dan te
ruilen tegen een visje. Een van die dolfijnen bewaart papier dat in
het water valt, verstopt het onder een steen en scheurt elke keer
een stukje papier af, zodat ze meerdere keren beloond wordt in
plaats van één keer!
Ratten
Veel mensen vinden ratten vies
of eng, maar eigenlijk zijn het hele
slimme en vriendelijke dieren.
Mensen die ratten als huisdier
houden, kunnen er over meespreken!
Punten
Gebruik van voorwerpen
2
Oplossen van moeilijke problemen
3
Dingen lang kunnen onthouden
3
Geluiden nabootsen
1
Gebruik van taal
3
Omgaan met andere dieren
1
Zichzelf herkennen in een spiegel
3
Grote hersenen
2
JA
NEE
Totaal punten bij ‘JA’
Rattenhersenen
Hoe zien hersenen er eigenlijk uit als we er heel diep in zouden
kunnen kijken? Kijk eens door een hele sterke microscoop en
ontdek hoe hersenen er honderdmaal vergroot uitzien ... Kan je
tekenen wat je ziet?
Octopussen
De octopus is familie van de
slak, maar minder sloom en heel
erg slim. Ontsnappen uit aquaria,
camera’s stelen van nietsvermoedende duikers, je kan het zo
gek niet bedenken of de octopus
doet het.
Punten
Gebruik van voorwerpen
2
Oplossen van moeilijke problemen
3
Dingen lang kunnen onthouden
3
Geluiden nabootsen
1
Gebruik van taal
3
Omgaan met andere dieren
1
Zichzelf herkennen in een spiegel
3
Grote hersenen
2
JA
NEE
Totaal punten bij ‘JA’
Calamares
Wist je dat octopussen en inktvissen ook gegeten worden? Heb
je al eens octopus gegeten? Of zijn neefje de pijlinktvis? Calamares zijn gefrituurde pijlinktvisjes ... Proef eens als je wil?
Kraaiachtigen
Er zijn ruim 120 soorten kraaiachtigen
waaronder de raven, roeken, kraaien,
eksters, gaaien en notenkrakers. Zijn de
vogels die je elke dag ziet overvliegen
wel zo gewoon als je denkt?
Punten
Gebruik van voorwerpen
2
Oplossen van moeilijke problemen
3
Dingen lang kunnen onthouden
3
Geluiden nabootsen
1
Gebruik van taal
3
Omgaan met andere dieren
1
Zichzelf herkennen in een spiegel
3
Grote hersenen
2
JA
NEE
Totaal punten bij ‘JA’
Slimme vogel!
Kraaiachtigen hebben het grootste hersenvolume van alle vogel-
families. De kraai zelf heeft, in verhouding tot zijn lichaamsvolume,
evenveel hersenen als ons neefje de chimpansee!
Papegaaien
Dingen nazeggen wordt ook wel
eens ‘papegaaien‘ genoemd. Niet voor
niets zijn deze praatgrage beestjes
zo’n geliefde huisdieren. Denk je dat
deze vogels ook slim genoeg zijn om
te weten wat ze zeggen?
Punten
Gebruik van voorwerpen
2
Oplossen van moeilijke problemen
3
Dingen lang kunnen onthouden
3
Geluiden nabootsen
1
Gebruik van taal
3
Omgaan met andere dieren
1
Zichzelf herkennen in een spiegel
3
Grote hersenen
2
JA
NEE
Totaal punten bij ‘JA’
De beste nabootser
Niet alleen papegaaien zijn meesters in het nabootsen van geluiden. In het museum vind je nog een zeer speciale vogel, wat is zijn
naam? ........................................
Welke geluiden kan die allemaal nabootsen en hoe heeft hij dat
geleerd? .........................................................................................
......................................................................................................
Mensapen
In het museum staan geen mensapen ten-
toongesteld maar ze lopen er wel de hele tijd
in rond! Zelf behoren we dus ook tot deze
groep van dieren. Tot wat ben jij allemaal in
staat?
Punten
Gebruik van voorwerpen
2
Oplossen van moeilijke problemen
3
Dingen lang kunnen onthouden
3
Geluiden nabootsen
1
Gebruik van taal
3
Omgaan met andere dieren
1
Zichzelf herkennen in een spiegel
3
Grote hersenen
2
JA
NEE
Totaal punten bij ‘JA’
Koko klaagt over kiespijn
Koko is een gorilla die gebarentaal kent. Toen ze het gebaar
voor pijn maakte en naar haar mond wees, bleek dat ze een kies
vol gaatjes had. Ze kreeg een kaart met een schaal van 1 tot 10,
waarop ze kon aanwijzen hoe erg de pijn was. Nadat ze herhaaldelijk de cijfers 9 en 10 had aangewezen, werd de tandarts gewaarschuwd.
Sociale
insecten
De meeste insecten leven alleen. Slechts enkele soorten hebben
een leven in groepsverband ontwikkeld: mieren, termieten, enkele
hommel- en wespensoorten en de honingbij. We weten allemaal
dat deze diertjes goed kunnen samenwerken, maar hoe slim zijn
ze nu echt?
Punten
Gebruik van voorwerpen
2
Oplossen van moeilijke problemen
3
Dingen lang kunnen onthouden
3
Geluiden nabootsen
1
Gebruik van taal
3
Omgaan met andere dieren
1
Zichzelf herkennen in een spiegel
3
Grote hersenen
2
JA
NEE
Totaal punten bij ‘JA’
Klein maar ... slim!
We hebben in ons museum ook een levende kolonie van
deze kleine sociale diertjes. De koningin is steeds de baas in
zulke kolonie, kan jij ze vinden?
Olifanten
Groot en lomp? Allesbehalve! Olifanten
zijn tot verbazingwekkende dingen in staat.
Ze zijn verdrietig wanneer een familielid
sterft, praten met elkaar over lange afstanden via een speciaal geluid dat voor de
mens onhoorbaar is, en onthouden jarenlang wie hen kwaad heeft gedaan.
Punten
Gebruik van voorwerpen
2
Oplossen van moeilijke problemen
3
Dingen lang kunnen onthouden
3
Geluiden nabootsen
1
Gebruik van taal
3
Omgaan met andere dieren
1
Zichzelf herkennen in een spiegel
3
Grote hersenen
2
JA
NEE
Totaal punten bij ‘JA’
Een olifantenbrein mag er zijn
De olifant heeft het grootste stel hersenen van alle landdieren,
en dat is normaal als je weet hoe groot de olifant is. Kun jij raden
hoeveel de hersenen van deze kolos wegen? Doe zelf de test
door de verschillende zandzakjes op te heffen.
En de slimste is...
Rapport
Walvissen en dolfijnen
Ratten
Octopussen
Kraaiachtigen
Papegaaien
Mensapen
Sociale insecten
Olifanten
Punten
Plaats
Nummer
Om thuis te bekijken:
Lijst van youtube-filmpjes met slimme
dieren in de hoofdrol.
www.youtube.com
Dolfijnen:
www.youtube.com/watch?v=TMCf7SNUb-Q
www.youtube.com/watch?v=7hzUZE5bdfI
Olifanten:
www.youtube.com/watch?v=He7Ge7Sogrk
www.youtube.com/watch?v=SNogdpHeuiE
www.youtube.com/watch?v=e4OD8dxIry8
Kraaien en andere vogels:
www.youtube.com/watch?v=Hf1BssuJAI0
www.youtube.com/watch?v=Z0kduplYYNw
www.youtube.com/watch?v=VjE0Kdfos4Y
Octopussen:
www.youtube.com/watch?v=ZldMsc84TTo
www.youtube.com/watch?v=H8oQBYw6xxc
www.youtube.com/watch?v=hlh0cS2tf24
www.youtube.com/watch?v=1DoWdHOtlrk
Mensapen:
www.youtube.com/watch?v=zJAH4ZJBiN8
www.youtube.com/watch?v=XqTUG8MPmGg
www.youtube.com/watch?v=W-pc_M2qI74
www.youtube.com/watch?v=xOrgOW9LnT4
Papegaaien:
www.youtube.com/watch?v=7yGOgs_UlEc
www.youtube.com/watch?v=eawfoMHyUHQ
De links naar deze filmpjes vind je ook op de website van ons museum:
http://bio.kuleuven.be/museum
Notities
Notities
Samenstelling: Jeroen Casteels - 2010
Departement Biologie
Ch. Deberiotstraat 32, 3000 LEUVEN
tel. + 32 16 60 36 86
[email protected]
http://bio.kuleuven.be/museum