Weekdieren

Borstelwormen
-PolychaetaDe borstelwormen of Polychaeta (klasse) behoren tot de groep (phylum) van de
ringwormen of Annelida. Het zijn gesegmenteerde wormen die voornamelijk leven in de zee.
Kenmerkend voor de borstelwormen is hun cylindrisch bouwplan en het feit dat elk
lichaamssegment aan alke zijkant een aanhangsel (parapodium) heeft, met soms talrijke
bundels chitineuze borstels en kieuwen. Het polychaeten lichaam kan verdeeld worden in drie
zones: de kop (prostomium), de romp en de staart (pygidium). De kop is meestal goed
ontwikkeld, met ogen of oogvlekken, tasters (palpen) en tentakels (antennen). Elk segment
van de romp draagt aan weerszijden parapodia die naargelang de levenswijze van de soort
sterk ontwikkeld of volledig gereduceerd kunnen zijn. Ze dienen in hoofdzaak voor de
voortbeweging, voor voeding of voor ademhaling. De mondopening ligt op het eerste
lichaamssegment achter het kopsegment, de anus op het laatste segment. Een aantal soorten
bezit een uitstulpbare slurf (proboscis), met of zonder kaken, die gebruikt wordt om voedsel
op te nemen (het zijn rovers (predatoren) of ze leven van organisch materiaal dat ze van
tussen de zandkorrels halen).
De Polychaeta worden verdeeld in twee groepen naargelang hun levenswijze: de
Errantia (actief bewegende soorten) en de Sedentaria (sedentaire soorten die ingegraven
leven in gangen of kokers). . De romp van de sedentaire soorten bestaat, in tegenstelling tot
de romp van de Errantia , veelal uit twee delen die gekenmerkt zijn doorerschillende types
van parapodia die daarenboven ook volledig gereduceerd kunnen zijn. Verder onderscheiden
de sedentaire soorten zich van de errante soorten door enerzijds gangen (semi – of
permanente) en/of kokers te bouwen met behulp van slijmklieren die kleverige secreten
produceren die als bindmiddel dienen voor de sediment partikels. Een ander kenmerk bij deze
sedentaire polychaeten is de aanwezigheid van lange aanhangsels (palpen, cirren, tentakels)
op de kop om (actief of passief) voedsel uit de waterkolom of vanop de bodem te vergaren.
De aanwezigheid van een koker alsook de vorm en de structuur ervan zijn belangrijke
identificatie kenmerken. Soorten zonder koker (en actief bewegende soorten) worden op basis
van de vorm van de kop en de daarmee geassocieerde aanhangsels en de structuur van de
parapodia en borstels gedetermineerd.
Veel polychaeten zijn kosmopolitisch en worden in verschillende sedimentypes
bemonsterd. In het kader van dit project werden er in het totaal 109 polychaeten soorten
geïdentificeerd waarvan er 28 soorten weerhouden werden voor de atlas.
Cf. Opmerking bij de MOLLUSCA ????