Bladwijzer Nieuwe wereldorde-Verenigde Naties

Forumgesprek dd. 28 september 2006
Hoe Globalistan besturen?
Mark EYSKENS
Wat is een diplomaat en wat is diplomatie, vooral in de 21e eeuw?
België heeft in Europa en in de wereld een invloed die veel groter is dan
zijn economisch en maatschappelijk gewicht.
Dat de wereld ons dorp is geworden, is het kristallisatiepunt van de
revolutionaire omwentelingen die zich sedert tenminste een kwarteeuw
wereldwijd voltrekken.
De omwentelingen zijn hoofdzakelijk wetenschappelijk en technologisch
gestuurd:
ICT, ontstaan van informatie- en kennismaatschappij, netwerken
vervangen hiërarchieën.
Het gaat om veel meer dan om een derde (post)- industriële revolutie.
Einde van het heliotropisme van A. Toynbee: de wereld is ‘gedeoccidentaliseerd’
Wetenschappelijke vooruitgang bevordert demografische explosie in de
emerging countries en implosie in de blanke wereld en vooral in Europa
ICT doet de soevereiniteit van de nationale staten weglekken. Vandaar de
noodzaak van hergroeperingen zoals de Europese Unie.
ICT bevordert de werking van markten, wereldwijd door betere
communicatie en informatie, het verdwijnen van grenzen, de vlotte
circulatie van ideeën, goederen, diensten en kapitalen. Vraag en aanbod
ontmoeten elkaar rechtstreeks via Internet zonder intermediatie van
tussenpersonen.
Verhevigde concurrentie verhoogt de druk van het economisch en sociaal
darwinisme.
De instorting van het communisme als economisch systeem, politiek
regime en maatschappelijke ideologie is vooral, naast oppervlakteverschijnselen, te wijten aan de verspreiding van de moderne
communicatie- en informatietechnologie. ICT decollectiviseert de
economische stelsels. Onvoldoende wordt beseft dat ICT ook grondig
deprivatiseert, wat een ernstig probleem is voor het liberale kapitalisme.
Pagina 1 van 3
Forumgesprek dd. 28 september 2006
Het einde van de koude Oorlog heeft geen nieuwe wereldorde doen
ontstaan, zoals voorspeld door vader G. Bush. Evenmin luidt dit het einde
in van de geschiedenis (the end of history volgens F. Fukuyama). Veeleer
evolueren we naar een clash of civilisations (S. Huntington).
De wereld na het einde van de koude Oorlog werd misschien iets veiliger (
de fles waarin de twee schorpioenen - Oostblok en vrije wereld- waren
opgesloten, is verbrijzeld), maar de wereld werd alvast onzekerder want
onvoorspelbaarder. De Sovjet-Unie was de beste vijand die we ooit
hebben gehad.
De wetenschappelijke en technologische wervelwinden confronteren
culturen, tradities, religies met ontredderende vormen van moderniteit.
Hierop wordt gereageerd met de soms krampachtige bevestiging van
eigen identiteit en economisch en cultureel protectionisme. Op politiek
vlak ontstaat een polarisatie van extreem rechts - vooral gekant tegen die
migratiestromen en multiculturaliteit - en extreem links - met name de
anti-globalisten die zich afzetten tegen de economische vrijhandel en de
macht van de multinationals.
Vooral de moslimwereld blijkt grote problemen te hebben met de
vloedgolf van de moderniteit. Het christendom heeft zich blijkbaar
makkelijker aangepast maar zoekt naar een nieuwe zinsduiding van het
geloof. In veel moslimlanden overheersen fundamentalistische stellingen
geschraagd door een theocratische maatschappij-opvatting, voor wie
democratie met scheiding van kerk en staat grote ketterijen zijn.
Het grensoverschrijdend macro-terroristme, bemand door
zelfmoordcommando's, creëert een nieuw type van wereldwijd conflict,
geleid door non state actors.
In 2003 verklaarde secretaris-generaal Kofi Annan: We have come to a
fork in the road. Het is evident dat de machtsverdeling binnen de
Veiligheidsraad niet langer beantwoordt aan de nieuwe
machtsverhoudingen in de wereld en dat groter gewicht dient toegekend
aan een aantal nieuwe lidstaten. Een reeks hervormingsvoorstellen werd
geformuleerd en sommige worden uitgevoerd zoals:
* de oprichting van een nieuwe Mensenrechtenraad;
* het creëren van een commissie voor vredesopbouw (peace building
commission)
* hervorming van de economische en sociale Raad en van het
ontwikkelingsbeleid
* het management van de VN.
Pagina 2 van 3
Forumgesprek dd. 28 september 2006
Vele andere kwesties blijven hangen, zoals de wijziging van de
samenstelling van de Veiligheidsraad.
De gewijzigde wereldsituatie dwingt alle belangrijke internationale
instellingen en organisaties zich grondig aan te passen: EU, NAVO, OVSE,
IMF, Wereldbank, WTO…
De wereldgemeenschap heeft vooral noord aan de creatie van een
geloofwaardige internationale rechtsgemeenschap.
Een grote afstand die nog dient te worden afgelegd maar een step by step
vooruitgang is beter dan niets.
- veiligheidsraad - alles blijft bij het oude
twee concrete voorbeelden: laatste oorlog in Irak en recente
oorlog in Libanon
- hervorming VR zal toch eens moeten gebeuren
° de nieuwe Secretaris- Generaal
° responsability to protect / Darfur
° het internationaal strafgerechtshof in zijn aanvangsfase
Pagina 3 van 3