Roerende zekerheden en bescherming van de consument Reinhard Steennot Hoofddocent UGent Instituut Financieel Recht Inleiding De beschermde consument De bescherming van de consument bij inpandgeving • (Algemene voorschriften) • Bijzondere waarborgen voor consumenten – – – – Geschrift Beperking van de waarde van de in pand gegeven goederen Beperking van het gewaarborgde bedrag Realisatie van het pand » Verhouding tot Wet Consumentenkrediet? Eigendomsvoorbehoud Consument • Verwijzing naar consumentenbegrip uit Wet Marktpraktijken (art. 2, 3° WMPC) (elke natuurlijke persoon die, uitsluitend voor niet-beroepsmatige doeleinden, op de markt gebrachte producten verwerft of gebruikt) Ongelukkige “definitie” Bescherming beperkt tot natuurlijke personen Gemengde overeenkomsten vallen buiten toepassingsgebied Consument Bestemmingscriterium • Pand verstrekt door schuldenaar • Pand verstrekt door derde Alternatief: art. 1649bis §2 BW iedere natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden die geen verband houden met zijn beroepsactiviteit of zijn commerciële activiteit Consument Op weg naar een wetboek economisch recht Iedere natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden die buiten zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit vallen Geen beperking wat hoedanigheid pandgever betreft Kan de pandgever zich ook op de bescherming van de Wet Marktpraktijken beroepen mbt pandovereenkomst indien wederpartij een onderneming is? Pandovereenkomst • Pand zonder buitenbezitstelling: vereiste van een geschrift (art. 4) Geldigheidsvereiste • Voldoen aan artikel 1325 BW of 1326 BW • Verplichte vermelding van de waarde van het verpande goed => Sanctie • Vermelding maximaal gewaarborgde bedrag? • Vgl. kosteloze borgtocht Pandovereenkomst • Pand zonder buitenbezitstelling: vereiste van een geschrift (art. 4) Pandovereenkomst via Internet? • Geen expliciete regeling in BW • Artikel 16 Wet Informatiemaatschappij (functionele gelijkschakeling) • Artikel 17, 3° Wet Informatiemaatschappij Pandovereenkomst • Pand door buitenbezitstelling lichamelijke goederen: vereiste van een geschrift (art. 40) Bewijsvereiste • Tussen partijen? • Elektronische pandovereenkomst? Voldoen aan artikel 1325 BW of 1326 BW Geen verplichte vermelding van de waarde van het verpande goed / maximaal gewaarborgde bedrag? Pandovereenkomst • Inpandgeving met buitenbezitstelling schuldvorderingen: vereiste van een geschrift (art. 61) Bewijsvereiste • Tussen partijen? Voldoen aan artikel 1325 BW of 1326 BW Vermelding bezwaarde en gewaarborgde schuldvorderingen Vermelding maximaal gewaarborgde bedrag Pandovereenkomst • Waarde van de verpande goederen (art. 7) Mag niet hoger zijn dan het dubbel van de omvang van het pandrecht Waarde van de verpande goederen mag maximaal het dubbele bedragen van gewaarborgde schuld (bedrag schuldvordering + bijhorigheden) Gewaarborgde schuld = 1000: waarde van de verpande goederen = max. 2000 Quid: pand voor alle sommen? Sanctie? Pandovereenkomst • Beperking van het gewaarborgde bedrag (art. 12) Gewaarborgde schuldvordering Bijhorigheden (interest, schadebeding, kosten van uitwinning) • Beperkt tot 50% van de hoofdsom (hoofdsom = 100: bedrag bijhorigheden = max. 150) • Sanctie (vgl. kosteloze borgtocht) ? Verhouding tot artikel 34 WCK (inpandgeving door derde)? Realisatie van het pand • Pandhouder mag niet over het goed beschikken (art. 46) Rechter • Toe-eigening van in pand gegeven goed • Openbare / onderhandse verkoop Verbod andersluidende bedingen Artikel 50 (betaling) en 55 (verdeling) blijven van toepassing Realisatie pand en artikel 36 WCK? Eigendomsvoorbehoud / retentierecht • Instemming van de koper – consument moet blijken uit een geschrift (art. 69) Geldigheids-, bewijs- of tegenwerpbaarheidsvereiste? • Terugvordering (art. 69) Verhouding tot artikel 33bis WCK? • 40% van prijs bij contante betaling terugbetaald • Retentierecht : geen bijzondere bescherming Besluit • Bijzondere bescherming consument • Ongelukkig consumentenbegrip • Enkele inhoudelijke onduidelijkheden