Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12 | PDF-versie

Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
10 juli 2017
Licentie
CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Webadres
https://maken.wikiwijs.nl/62481
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is
hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave
Ademhaling bij dieren
Intro
Vooraf
Eindproduct-Beoordeling
Leerdoelen
Werkwijze
Aan de slag
Stap1
Stap2
Stap3
Stap4
Stap5
Begrippenlijst
Ademhaling bij dieren
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Ademhaling bij dieren
Intro
Bekijk dit filmpje:
Walvissen kunnen heel lang onder water blijven.
Maar, omdat ze longen hebben, moeten ze wel om de zoveel tijd wel naar het wateroppervlak komen
om met hun longen te ademen.
Veel dieren die onder water leven, hebben andere organen om te ademen.
Zij hoeven niet naar het wateroppervlak om zuurstof binnen te krijgen.
Ook bij landdieren vinden we verschillende manieren om te ademen.
In deze opdracht staat de ademhaling bij dieren centraal.
Pagina 2
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Vooraf
Eindproduct-Beoordeling
Eindproduct
Je rondt deze opdracht af door samen met een klasgenoot op een rijtje te zetten hoe verschillende
dieren ademhalen.
Je doet dat door een schema in te vullen.
Beoordeling
Je laat het schema beoordelen door een tweetal klasgenoten.
Zelf beoordeel jij ook een schema dat is gemaakt door je klasgenoten.
Leerdoelen
Leerdoelen
Na deze opdracht:
Kun je in je eigen woorden beschrijven waarom het nodig is dat dieren ademhalen.
Kun je uitleggen dat dieren op verschillende manieren ademhalen.
Werkwijze
Pagina 3
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Groepsgrootte
De eerste stappen doe je alleen.
Het eindproduct maak je samen met een klasgenoot.
Benodigdheden
Leeg schema Ademhaling
Tijd
Reken voor deze opdracht 1 à 2 lesuren.
Pagina 4
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Aan de slag
Stap1
Ademhalen - 1
Alle dieren bestaan uit cellen. Om te kunnen werken hebben die cellen energie nodig.
In elke cel vindt daarom verbranding plaats.
Voor de verbanding is brandstof (voedsel) en zuurstof nodig.
Door te ademen komt zuurstof het lichaam binnen.
Bestudeer uit de kennisbank biologie het volgende onderdeel:
KB: Eéncelligen - sponzen, holtedieren en wormen - insecten
Beantwoord de volgende vragen.
1. Waar of niet waar?
Eéncellige dieren hoeven geen adem te halen.
A. waar
B. niet waar
2. Wat kun je zeggen over de huid van holtedieren?
A. huid is dik en droog
B. huid is dun en vochtig
3. Waar of niet waar?
Wormen ademen met hun huid.
A. waar
B. niet waar
4. Hoe noem je de kleine gaatjes in het lichaam van een insect waarmee een insect adem kan
halen?
A. tracheeën
B. stigmata
5. Hoe noem je het netwerk van buisjes dat zorgt voor de verspreiding van zuurstof door het
lichaam van een insect.
A. tracheeënstelsel
B. stigmatastelsel
Stap2
Pagina 5
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Ademhalen - 2
Bestudeer uit de kennisbank biologie het volgende onderdeel:
KB: Ademhaling: vissen - amfibien - reptielen - vogels - zoogdieren
Beantwoord de volgende vragen.
1. Welke kleur hebben de kieuwen van een vis?
A. Rood, want de rode bloedcellen in de kieuwen nemen zuurstof op.
B. Blauw, want er gaat een continue waterstoom door de kieuwen.
2. Waar of niet waar?
Er zijn amfibieën die op drie manier zuurstof opnemen: met de huid, met kieuwen en met
longen.
A. waar
B. niet waar
3. Waar of niet waar?
Volwassen kikkers ademen alleen door hun huid.
A. waar
B. niet waar
4. Wat kun je zeggen over de huid en de zuurstofopname bij reptielen.
A. Ze hebben een dikke huid en nemen zuurstof op met de longen.
B. Ze hebben een dunne huid en nemen zuurstof op via de huid.
5. Waar of niet waar?
De door een reptiel uitgeademde lucht bevat minder zuurstof dan de ingeademde lucht.
A. waar
B. niet waar
6. Waar of niet waar?
Vogels hebben geen longen; ze gebruiken luchtzakken om adem te halen.
A. waar
B. niet waar
7. Zoogdieren gebruiken de borstkas en het middenrif bij het ademhalen.
Wat klopt?
A. Bij inademing wordt de borstkas groter.
B. Bij uitademing wordt de borstkas groter.
Stap3
Pagina 6
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Onder water?
Op SchoolTV vind je veel filmpjes die goed passen bij dit onderwerp.
Bekijk de volgende vijf filmpjes.
Video: SchoolTV: Ademhaling bij vissen
Video: SchoolTV: De dolfijn
Video: SchoolTV: Waterspin bouwt duikerklok
Video: SchoolTV: Waterschorpioen
Video: SchoolTV: Bootsmannetjes, watertorren en schaatsenrijders
Geef samen met een klasgenoot antwoord op de volgende drie vragen:
Welke dieren halen zuurstof uit de lucht boven het wateroppervlakte?
Welke dieren nemen lucht mee als bij een snorkel?
Welke dieren halen zuurstof uit het water met hun kieuwen?
Stap4
Eindtoets
Voor je begint aan het eindproduct maak je een toets.
Probeer een zo hoog mogelijke score te halen.
Klik op start om te beginnen.
Succes!
Pagina 7
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Ademhaling bij dieren
kn.nu/umdlb
1 van 9
Waar of niet waar?
Eéncelligen hebben een bloedsomloop die zuurstof vervoert.
a. waar
b. niet waar
2 van 9
Waar of niet waar?
Sponzen en holtedieren ademen met hun huid.
a. waar
b. niet waar
3 van 9
Waar of niet waar?
Omdat de huid van wormen meerdere cellen dik is, hebben wormen een bloedsomloop
die zuurstof vervoert.
a. waar
b. niet waar
4 van 9
Insecten ademen door hele kleine gaatjes in hun lichaam.
Hoe heten die kleine gaatjes?
a. stigmata
b. huidmondjes
5 van 9
Welke woorden moet worden ingevuld?
Vissen halen ...1... uit het water. Dat doen ze met behulp van ...2... .
1 = _______________
2 = _______________
6 van 9
Waar of niet waar?
Pagina 8
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Kikkers en salamanders zijn voorbeelden van amfibieën.
a. waar
b. niet waar
7 van 9
Waar of niet waar?
Volwassen kikkers hebben longen.
a. waar
b. niet waar
8 van 9
Waar of niet waar?
Vogels hebben geen longen, maar luchtzakken.
a. waar
b. niet waar
9 van 9
Inademing of uitademing?
Bij de ......... trekt het middenrif samen en wordt de borstkas groter.
a. inademing
b. uitademing
Stap5
Eindproduct
Ter afsluiting van deze opdracht maak je samen met een klasgenoot een schema waarin je voor
verschillende dieren/diersoorten aangeeft hoe ze ademhalen.
Download het schema Ademhaling.
Open het schema in Word. De eerste regel van het schema is al ingevuld. Gebruik de informatie uit
de kennisbank om het schema verder in te vullen.
Pagina 9
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Klaar?
Vergelijk jullie schema met het schema van een ander tweetal.
Bespreek eventuele verschillen.
Pagina 10
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Begrippenlijst
Ademhaling bij dieren
Eencellige
Organisme bestaande uit één cel.
Wormen
Groep van ongewervelde dieren die tweezijdig
skelet hebben.
Sponzen
Groep van ongewervelde dieren die niet symmetrisch zijn en een
inwendig skelet hebben dat bestaat uit skeletnaalden. Sponzen leven
in het water en zetten zich vast aan de bodem.
Holtedieren
Ook wel neteldieren genoemd; groep ongewer
symmetrisch zijn en geen skelet hebben. Bijvo
zeeanemoon.
Celmembraan
Buitenste deel van een cel dat de cel vorm geeft en zorgt dat het
celplasma in de cel blijft.
Huidademhaling
Uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide do
bijvoorbeeld bij amfibiën, zoals kikkers.
Stigmata
Kleine gaatjes in het lichaam van insecten waar zij door ademen.
Tracheeën
Ademhalingsbuisjes, ademhalingsorganen bij
Kieuwen
Ademhalingssorgaan van waterdieren, bijvoorbeeld vissen en
kikkervisjes (larven van kikker).
Kieuwdeksels
Vissen zorgen er met beweging van hun kieuw
continue stroom van water, en dus van zuursto
Amfibieën
Gewerveld dier, koudbloedig, met een dunne slijmerige huid, legt
eieren zonder schaal in het water, haalt als jong adem met kieuwen
en huid, haalt als volwassen dier adem met huid en longen.
Huid
Buitenste bekleding van het lichaam van diere
als functies: bescherming tegen schadelijke ba
temperatuurregeling (o.a. door het uitscheiden
huid is het grootste orgaan en een belangrijk z
Longen
Organen die betrokken zijn bij het in- en uitademen en het opnemen
van zuurstof en afgeven van koolstofdioxide. Onderdeel van het
ademhalingsstelsel. Uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide
vindt plaats in de longen tussen longblaasjes en bloed.
Reptielen
Gewerveld dier, koudbloedig, leerachtige huid
met een leerachtige schaal, haalt adem met lo
Zuurstof
Molecuul bestaat uit twee zuurstof atomen; gas dat ontstaat bij
fotosynthese in planten en nodig is voor verbranding.
Vogels
Gewerveld dier, warmbloedig, huid bedekt me
een kalkschaal, haalt adem met longen.
Luchtzakken
Onderdeel van het ademhalingssysteem van een vogel. De
luchtzakken staan in verbinding met de longen en zorgen voor de
luchtstroom door de longen.
Borstkas
De borstkas bestaat uit ribben en het borstbee
Middenrif
Spier, scheiding tussen borstholte en buikholte, belangrijk bij de
ademhaling.
Inademing
Middenrif trek samen, borstkas wordt groter, lo
Uitademing
Omschrijving
Longblaasje
Middenrif ontspant, borstkas wordt kleiner, lon
buiten.
Lichaamsvloeistof
Neemt de zuurstof op uit de tracheeën van een insect.
Pagina 11
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
10 juli 2017 om 10:26
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de
voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO
kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO
gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2;
Leerinhoud en
Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; Instandhouding;
doelen
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
leerlijn, rearrangeerbare
Pagina 12
Ademhaling bij dieren vmbo-kgt12