SCHADELIJK GELUID Schadelijk geluid komt op de werkplek veel voor. Naar schatting staan alleen al in de Nederlandse industrie 475.000 mensen dagelijks bloot aan schadelijk geluid van 80 dB(A) of meer. Ook in de landbouw, de bouw en het beroepsgoederenvervoer komt op duizenden arbeidsplaatsen schadelijk geluid voor. Een nog veel groter aantal mensen werkt in een omgeving waar het lawaai uitermate storend of hinderlijk is. Langdurige blootstelling aan schadelijk geluid kan blijvende gehoorschade veroorzaken. Naarmate het geluidsniveau langer duurt, wordt de kans op de ernst van de gehoorschade groter. Gehoorschade is definitief en kan niet worden hersteld. Het aantal trillingen per seconde bepaalt de toonhoogte van het waargenomen geluid. Door de trillingen van de geluidsbron wordt er een over- en onderdruk veroorzaakt. Deze plant zich in de lucht voort als geluidsgolf. Het drukverschil in de geluidsgolf bepaalt de geluidssterkte of geluidsdruk. Het gaat hierbij om zeer kleine drukverschillen. Ons gehoororgaan is zo gevoelig dat het op deze uiterst kleine drukverschillen reageert. Bij de bepaling van het geluiddrukniveau wordt de decibel (dB) als eenheid gebruikt. Met verschillende meetinstrumenten kan het geluiddukniveau in dB(A) worden gemeten. Deze instrumenten zijn uitgerust met een speciaal filter. Dit filter heeft dezelfde gevoeligheid als het menselijk gehoor. Hierbij worden de lage tonen meer verzwakt dan de hoge tonen. Schadelijk geluid Bij een geluiddrukniveau vanaf 80 dB(A) wordt ten sterkste aangeraden om gehoorbescherming te dragen en de werkgever stelt deze ook ter beschikking. Bij langdurige blootstelling aan lawaai boven 85 dB(A) is het dragen van gehoorbescherming verplicht. Bij blootstelling aan geluid vanaf 90 dB(A) is iedereen verplicht gehoorbescherming te dragen. De duur van de blootstelling maakt dan niet meer uit. Risico's Lawaai beïnvloedt de mens fysiek, psychisch en sociaal. Lawaai kan leiden tot: - concentratieverstoring en vermoeidheid; - communicatieverstoring - stress of andere psychische klachten - gehoorbeschadiging Gehoorbeschermingsmiddelen De door de werkgever te verstrekken gehoorbeschermingsmiddelen dienen: voldoende demping te geven (zie figuur 1 en 2) voldoende draagconfort te bezitten communicatie niet onmogelijk te maakt. Pagina 1 van 2 Enige voorbeelden van geluidsniveaus: - houtbewerkingsmachines: 85 tot 115 dB(A) - bouwcirkelzaag: 85 tot 105 dB(A) - afkortzaag: 100 tot 110 dB(A) - heiwerk op 1 meter: 105 tot 125 dB(A) - heiwerk op enige afstand: 100 tot 110 dB(A) - spuitpleisteren door stukadoor: 100 tot 110 dB(A) - natuursteen / beton zagen: 90 tot 110 dB(A) - pneumatisch / elektrisch hakken in beton: 100 tot 110 dB(A) - slijptol op staal: 95 tot 105 dB(A) - steiger bouwen; stalen hamer op spieën e.d.: 85 tot 95 dB(A) - radio 3 / Noordzee / Sky-radio etc.: 85 tot 105 dB(A) GEVAARLIJK GELUID DAAR VALT WAT AAN TE DOEN GEHOORBESCHERMINGSMIDDEL DEMPING (Indien goed passend) Oorwat (glasdons in kunststofolie) 10-15 dB(A) Voorgevormde oordopjes (siliconenrubber) 10-15 dB(A) Schuimproppen (geïmpregneerd kunststofschuim) 10-20 dB(A) Otoplastieken (individueel aangemeten oordoppen) 15-25 dB(A) Oorkappen (oorschelpen aan hoofdbeugel) 15-30 dB(A) Figuur 1: Effectieve demping van gehoorbeschermingsmiddelen in de werksituatie Gehoorbeschermingsmiddel ++ + Ä Lawaai-expositieniveau in dB(A) 80-90 90-95 95-100 100-110 Oorwatten ++ + Ä Ä Oordopjes ++ + Ä Ä Schuimproppen ++ ++ + Ä Otoplastieken ++ ++ ++ + Oorkappen ++ ++ ++ ++ Kan zeker worden gedragen Kan eventueel worden gedragen Kan niet worden gedragen Figuur 2: Te gebruiken gehoorbeschermingsmiddelen Pagina 2 van 2