4 Maatschappij in beweging Wat heb je geleerd? Revoluties In dit hoofdstuk heb je geleerd dat in de tijd van pruiken en revoluties de burgers ontevreden zijn over het bestuur. De Hollandse revolutie mislukt. Maar in Frankrijk lukt het wel. In 1789 wordt de Bastille bestormd. Later wordt Napoleon Bonaparte de baas in Frankrijk, en in 1804 zelfs keizer. Zijn legers veroveren een groot deel van Europa. Republiek – koninkrijk – deel van Frankrijk De Franse legers vallen ook ons land binnen. De stadhouder vlucht en de patriotten nemen de macht over. De oude Republiek houdt op te bestaan, De nieuwe naam is de Bataafse Republiek (1795–1806). Napoleon maakt een einde aan de Bataafse Republiek. Nederland wordt her koninkrijk Holland (1806–l8l0). De broer van Napoleon, Lodewijk, wordt de eerste koning. In 1810 wordt Nederland een deel van Frankrijk. In 1815 wordt Napoleon bij Waterloo verslagen. Het Koninkrijk der Nederlanden Na de Franse tijd wordt Nederland samen met België een koninkrijk. Willem I wordt koning. De Belgen voelen zich achtergesteld en komen in 1830 in opstand. België wordt een onafhankelijk land. In 1848 zijn de Nederlandse burgers nog steeds ontevreden. De koning wordt bang en laat Thorbecke een nieuwe grondwet maken. De burgers krijgen daarin meer rechten. de blokkade Een blokkade is het afsluiten van een land, zodat niemand eruit kan. Er kan dan geen handel worden gedreven. de burgeroorlog Een burgeroorlog is een oorlog binnen een land, tussen groepen burgers, het Congres van Wenen Het Congres van Wenen is een bijeenkomst van allerlei Europese landen om de nieuwe grenzen binnen Europa vast te stellen na de nederlaag van Napoleon. de constitutie Een constitutie is een grondwet. Hierin staan de grondrechten van de burgers, zoals de vrijheid van godsdienst. de constitutíonele monarchie Een constitutionele monarchie is een koninkrijk waarin ook de koning zich aan de grondwet moet houden. het Continentaal Stelsel Het Continentaal Stelsel is ingesteld door Napoleon. Het hield de blokkade van Engeland in. de Eerste en Tweede Kamer De Eerste en Tweede Kamer zijn de twee delen van de volksvertegenwoordiging. De Eerste Kamer telt 75 leden, de Tweede Kamer heeft 150 leden. Begrippen de Bataafse Republíek De Bataafse Republiek is de naam van Nederland toen de Patriotten de baas waren (1795–1806). het grondrecht Een grondrecht is een recht van de burgers waar de koning of de ministers niets aan kunnen veranderen, zoals de vrijheid van vergadering en de vrijheid van godsdienst. de Belgische Opstand De Belgische Opstand is de strijd voor onafhankelijkheid van de Belgen in 1830. de grondwetsherziening Een grondwetsherziening is een verandering van de grondwet. © 8 blad 1 van 2 SPEURTOCHT 4 Maatschappij in beweging Wat heb je geleerd? de guillotine De guillotine is de valbijl, waarmee tijdens de Franse revolutie de edelen werden onthoofd. het kiesrecht Het kiesrecht is het recht van de burgers om te stemmen voor het parlement. het parlement Het parlement is de naam voor een groep mensen die het volk vertegenwoordigt. In Nederland zijn dat de leden van de Eerste en de Tweede Kamer. © 8 blad 2 van 2 de Tiendaagse Veldtocht De Tiendaagse Veldtocht was een korte oorlog uit 1830. Koning Willem I probeerde om met het leger de Belgische Opstand neer te slaan. vrijheid, gelijkheíd, broederschap De Franse leuze tijdens de revolutie was: Liberté, égalité, fraternité. De vertaling ervan in het Nederlands is: vrijheíd, gelijkheid, broederschap. SPEURTOCHT