LESIDEE augustus 2013 Lesidee: Baby’s onthouden woorden gehoord in baarmoeder OVER HET LESIDEE Samenvatting Uit Fins onderzoek blijkt dat een foetus geluiden kan waarnemen van buiten de baarmoeder. En hij kan deze woorden zelfs na de geboorte herkennen. Hoe kan het dat baby’s deze geluiden horen? En wat is het nut van dit onderzoek? Hoort bij 3e klas vmbo Trefwoorden baarmoeder, baby, geboorte, gehoor, geluid, foetus, oor LESIDEE Brontekst Baby's zijn in staat woorden te onthouden die zij hebben gehoord toen ze nog in de baarmoeder zaten. Dat stellen Finse wetenschappers op basis van een onderzoek bij 33 pasgeboren baby's. Voor het onderzoek werden 17 zwangere vrouwen tijdens hun derde trimester gevraagd regelmatig een bandje aan te zetten. Op dit bandje zei een vrouw herhaaldelijk een onzinwoord: 'tatata'. Af en toe werd het woord net iets anders uitgesproken. De vrouwen kregen het woord duizenden keren te horen. De overige zwangere vrouwen die meededen aan het onderzoek kregen het bandje niet te horen. Hersenactiviteit Vijf dagen na de geboorte werd van alle baby's de hersenactiviteit gemeten. Ondertussen speelden de onderzoekers het bandje weer af. De baby's die in de baarmoeder duizenden keren het woord 'tatata' moesten aanhoren, toonden een verhoogde hersenactiviteit, die in verband werd gebracht met herkenning. Ook wanneer het woord iets anders werd uitgesproken, was dit te zien in de hersenactiviteit. De baby's vertoonden dan een zogeheten 'mismatch'-reactie; het woord zou niet overeenkomen met hun herinnering ervan. Bij de baby's die het bandje voor het eerst hoorden omdat hun moeder het niet hoefde af te spelen, werd geen reactie gesignaleerd. Geluiden Het was al bekend dat foetussen geluiden in de baarmoeder kunnen horen en in staat zijn een melodie te herkennen. Maar dat ze zich ook woorden kunnen herinneren, is nu voor het eerst aangetoond. Mogelijk draagt dit vermogen bij aan het leren van taal. Dit proces begint dan al in de buik. Bron: http://www.nu.nl/wetenschap/3559829/babys-onthouden-woorden-gehoord-inbaarmoeder.html (27-08-2013) 1 © Uitgeverij Malmberg LESIDEE augustus 2013 Links Negen maanden zwanger in één minuut https://www.youtube.com/watch?v=aey9NBq_ztM Baby beweegt zich in de baarmoeder [01:37] https://www.youtube.com/watch?v=mZH_4j1_lM0 Hoe groeit een baby in de baarmoeder [03:23] https://www.youtube.com/watch?v=CPPkXe8KUg0 Vragen 1 2 3 4 5 6 7 8 Trillingen van buiten bereiken dus volgens het onderzoek de oren van de foetus. Toch zullen de geluiden die van buiten komen voor een foetus heel anders klinken dan voor een baby die al is geboren. Waarom klinken die geluiden in een baarmoeder zo anders? De steeds herhaalde woorden die de foetus te horen kreeg laten in het oor van de foetus allerlei onderdelen trillen. Eerst begint het trommelvlies te trillen. Welke onderdelen trillen hierna? Door welk type zenuwen worden vervolgens de impulsen geleid van het slakkenhuis naar de hersenen? Nu onderzoekers weten dat foetussen al woorden kunnen herkennen in de baarmoeder zouden ze ook al taaltrainingen in de baarmoeder kunnen krijgen. Zo zouden baby’s met een verhoogd erfelijk risico op dyslexie baat hebben bij zo’n training. Hoe kun je er achter komen hoe de genen van een foetus zijn? Nu willen de onderzoekers graag weten of baby’s meer woorden kunnen onthouden als ze een moeder hebben die veel heeft gepraat tijdens de zwangerschap. Hoeveel groepen moeders hebben de onderzoekers nodig voor zo’n onderzoek en welke beroepen zouden deze moeders kunnen hebben? Het bleek al uit eerder onderzoek dat foetussen geluiden kunnen horen terwijl ze nog in de baarmoeder zitten. Baby’s worden zelfs geboren met een accent dat past bij het land waar ze zijn geboren. Dat konden onderzoekers makkelijk en snel vaststellen. Hoe deden ze dit? De baby´s werden een paar dagen na de geboorte getest. Bij de geboorte van een baby zijn drie fases te onderscheiden. Welke drie zijn dit? Zodra het kind ouder is zal het zich niets meer kunnen herinneren van dit onderzoek. De eerste herinnering die iemand onthoudt krijg je als je drie jaar oud bent. Weet jij nog wat je oudste herinnering is? 2 © Uitgeverij Malmberg LESIDEE augustus 2013 Antwoorden 1 2 3 4 5 6 7 8 De foetus drijft in vruchtwater. Daarom klinken de geluiden voor de foetus alsof je met je hoofd onder water zit. Na het trommelvlies komen de gehoorbeentjes in trilling: de hamer, het aanbeeld en de stijgbeugel. Daarna het venster (vlies van het slakkenhuis) en de vloeistof in het slakkenhuis. Door de gevoelszenuwen. Door prenataal onderzoek. Zo kan er bij een vlokkentest of vruchtwaterpunctie worden gekeken naar de cellen, en dus de genen, van een ongeboren kind. De onderzoekers hebben twee groepen moeders nodig. Een groep die veel praat, zoals kapsters of onderwijzers, en een groep moeders die niet veel praat tijdens de zwangerschap, zoals kantoormedewerksters of huisvrouwen. Door te luisteren naar het gehuil van baby’s. Een baby die is geboren in Nederland huilt anders dan een baby die is geboren in Frankrijk. Dat kan alleen maar als de baby in de baarmoeder al geluiden heeft gehoord. De drie fases van de geboorte zijn: ontsluiting, uitdrijving en nageboorte. Ter beoordeling aan je docent. 3 © Uitgeverij Malmberg