Oogheelkunde Welke lens kiest u? Keuzemogelijkheden bij staaroperatie Inleiding U heeft staar/cataract. Als de staar het zien of functioneren in het dagelijks leven belemmert, adviseren wij u om een staaroperatie te ondergaan. Een staaroperatie noemen oogartsen ook wel een ‘phacoemulsificatie’. Tijdens de operatie gaan wij uw eigen troebele lens (de staar/cataract) vergruizen en opzuigen, en vervangen door een nieuwe heldere kunstlens. Deze lens komt op dezelfde plaats te zitten als uw oorspronkelijke eigen lens, namelijk in het lenszakje achter de iris (=regenboogvlies). Door het ontwerp van de lens en de operatie zijn er meestal geen hechtingen nodig en blijft de lens in principe levenslang zitten. Meer informatie rondom de staaroperatie/cataractoperatie kunt u lezen in de folder ‘staaroperatie’. Welke lens kiest u? U heeft tegenwoordig een keuze welke lens er bij u geïmplanteerd wordt. Er is een standaard (monofocale) lens en een premium lens. De standaard lens wordt volledig vergoed door de zorgverzekering en voor de premium lenzen met de daarbij horende extra voor- en nazorg geldt een eigen bijdrage. U komt eventueel in aanmerking voor: Torische lens € 650 Multifocaal torisch € 1200 Door specifieke metingen wordt berekend welke lens voor u het beste resultaat kan geven, afhankelijk van uw wensen. Dat betekent dat u in de verte en/of dichtbij, afhankelijk van uw voorkeur, redelijk scherp kunt zien zonder bril. 1 Standaard (monofocale) lens De standaard lens noemen we een monofocale lens. De monofocale lens geeft u scherp zicht op één afstand. U heeft wel een bril nodig voor de andere afstanden. Dit komt doordat de lens niet in en uit kan zoomen (‘accomoderen’) zoals uw lens ooit wel kon toen u jonger was. Dit is vergelijkbaar met een fototoestel die alleen op één afstand scherp kan stellen. Deze lens en de operatie wordt volledig vergoed door uw zorgverzekeraar. Wel geldt altijd uw eigen risico. Torische lens Als u een cilinder (‘astigmatisme’) heeft, is een monofocale lens niet voldoende om scherp zicht te geven zonder bril. Met bril is de cilinder wel te corrigeren. Er bestaat een lens die een cilinder ingeslepen heeft. Dit noemen we een torische lens. Dan is het zien wel scherper zonder bril dan het zou zijn met een monofocale lens. Andere afstanden zoals dichtbij zijn echter onvoldoende scherp zonder bril. Dat wil zeggen dat u nog steeds een leesbril of computerbril nodig heeft. Dus als u een cilinder (astigmatisme) heeft, zou het zicht met een monofocale lens op alle afstanden enigszins onscherp zijn zonder bril, maar met bril wel goed. Als u kiest voor een torische lens is de kwaliteit van het beeld zonder bril wel beter dan met een monofocale lens . U zult hiermee de bril minder nodig hebben dan als u voor de monofocale lens zou kiezen. Voordelen De kwaliteit van het beeld met een torische lens is beter dan met een monofocale lens als er sprake is van een cilinder (astigmatisme). Nadelen Voor sommige afstanden heeft u nog steeds de bril nodig. Let op: De torische lens vermindert de cilinder maar er blijft vaak een rest-cilinder over. Dit is omdat het beter is om de cilinder te verminderen dan helemaal weg te krijgen of zelfs over corrigeren. Als er te veel rest-cilinder is, kan het noodzakelijk zijn om de lens te draaien. Dit gebeurt bij voorkeur 2-4 weken na de eerste operatie. Hoe hoger de cilinder van te voren was, hoe groter het risico dat de cilinder niet perfect gecorrigeerd wordt. Let op: de cilinder vermindert wel hetgeen de kwaliteit van het zien verbetert. Soms is er slechts in één oog een significante cilinder aanwezig en volstaat een torische lens in één oog en een monofocale lens in het andere oog Prijs torische lens eigen bijdrage per oog: € 650 De multifocale / multifocale torische lens Als u heel graag zoveel mogelijk zonder bril zou willen zien, is de multifocale / multifocale torische lens een mogelijkheid. Dit is een kunstlens met erin geslepen ringen die voor de multifocale werking zorgen. Er zijn meerdere multifocale lenzen, ieder met een ander voordeel en nadeel. VieCuri gebruikt op dit moment de Tecnis Symfony lens. Patiënten zijn erg tevreden over multifocale lenzen, al zal een kunststof lens niet uw eigen accommodatievermogen op jongere leeftijd kunnen evenaren en niet in alle 2 opzichten perfectie geven. Uw oogarts kiest de multifocale lens die hij/zij het meest geschikt voor u vindt. Voordelen De patiënten die het bovenstaande hebben begrepen en heel graag een multifocale kunstlens wilden, zijn heel erg tevreden. Rond de 90% van de patiënten, zowel in de praktijk als blijkt uit wetenschappelijke artikelen, gebruiken voor 90% van hun dagelijks activiteiten geen bril. Soms is een hulpbril nodig voor enkele bezigheden zoals fijn knutselen of boek met kleine letters, of juist ver autorijden in het donker. Het is dus goed om te weten waar u voor kiest en wat u kunt verwachten, dan is de tevredenheid het beste. Nadelen De multifocale lenzen kunnen halo's geven met name in het donker rondom lichtbronnen (dus als u veel 's nachts moet rijden is dit minder geschikt). Omdat het licht in focus gebracht wordt op meerdere afstanden kan er iets minder contrast zijn ten opzichte van de monofocale lens. Niet alle afstanden zullen perfect zijn: soms is de verte iets minder scherp door iets reststerkte, dan is lezen van kleine letters soms WEL beter, soms is de tussenafstand minder scherp en soms zijn de allerkleinste letters moeilijk te lezen zonder bril. Meestal is alleen één van deze dingen iets minder optimaal en daar moet u rekening mee houden. Een hulpbrilletje kan nuttig zijn voor die bezigheden op een bepaalde afstand. Voor het lezen bij weinig licht en van kleine letters is vaak nog een leesbril nodig. Het is zeldzaam dat iemand de multifocale lens niet kan accepteren. Het kan dan nodig zijn om de multifocale lens in een tweede operatie te vervangen door een monofocale lens. Prijs multifocale / multifocale torische lens en voor- en nazorg eigen bijdrage per oog: € 1200 Reststerkte Ondanks het juist berekenen en het juist plaatsen van de lens kan er een reststerkte overblijven waardoor het vertezien niet optimaal is. Dit kan ontstaan doordat de lens wordt berekend door formules die niet bij iedereen perfect uitkomen. Dit kan bij elke staaroperatie gebeuren. Dan kan nalaseren een optie zijn-ook wel touch-up genoemd. Dit gebeurt in een kliniek voor refractie chirurgie, namelijk het LASIK centrum in Boxtel. Hier zijn ook eigen kosten aan verbonden. Dit kan eventueel invloed hebben op het lezen. Prijs voor nalaseren per oog: ongeveer € 600 3 Monovisie Als u het zien ver weg en dichtbij wil verbeteren, is het voor sommige mogelijk om één oog (meestal het dominante) voor de verte scherp te laten kijken en het andere oog voor dichtbij/tussenafstand scherp te laten kijken. Nadeel hiervan is dat het diepte zien verminderd is en dat niet iedereen hieraan kan wennen. Sommige mensen die al van te voren contactlenzen gebruiken weten van zichzelf dat ze dit prima kunnen verdragen. Voor deze mensen is monovisie een uitstekende optie en is geen multifocale lens nodig. Meestal zal voor mini-monovisie gekozen worden. Dan is de verte en de tussenafstanden redelijk goed met twee ogen, maar voor het lezen van kleine letters en boeken is een aangepaste leesbril vaak nodig. Let wel op, het gaat dan om het functioneren in het dagelijks leven met twee ogen. Afzonderlijk is het zicht van elk oog anders in de verte en dichtbij. En let op, u moet ook hieraan (kunnen) wennen anders geeft dit klachten. De klachten zijn wel met een bril op te lossen. Monovisie kan toegepast worden in combinatie met de monofocale lens, de torische lens, of de multifocale lens om de scherpte op alle afstanden te verbeteren. Wanneer kan een torische of multifocale lens niet gebruikt worden of is monovisie minder geschikt? Als u heel kritisch bent en perfectie eist. Als u extreme oogsterktes heeft (hoge plus- of hoge minsterktes) dan zijn de resultaten minder betrouwbaar / te controleren. Als u andere oogziektes heeft zoals glaucoom, macula degeneratie of irregulaire hoornvliesafwijkingen, luie oog, scheelzien. Als uw oogarts denkt dat het bij u geen goed idee is. Als de kosten een probleem zijn. Wanneer worden de torische/multifocale lenzen vergoed door de zorgverzekeraar? Hiervoor zijn geen extra kosten wanneer een monofocale lens gebruikt wordt. Er zijn wel extra kosten als er een torische of multifocale lens gebruikt wordt: De multifocale lens wordt in principe niet vergoed maar soms kunt u een bijdrage krijgen. De torische lens wordt (deels) vergoed bij extreem hoge cilinder >4,5 D. 4 Hoe verder? 1. Ter voorbereiding worden er extra onderzoeken en soms afspraken voor u gemaakt om te kunnen beoordelen of u geschikt bent voor een van de bovenstaande lenzen. 2. Als er voor een premium lens wordt gekozen, moet u een informed consent formulier tekenen. U ontvangt een factuur van de vakgroep Oogheelkunde voor de lens. Deze dient u voor de operatie te betalen. 3. Vlak voor de operatie wordt er bij een torische / torische multifocale lens een markering op het oog gezet in zittende houding. Dat is pijnloos. Daarna is de operatie hetzelfde als bij een standaard monofocale lens. Op het einde van de operatie wordt de lens in de juiste positie geplaatst. 4. Na de operatie is er een controle enkele dagen later, zoals bij elke staaroperatie. Er is een extra controle na 1 week en de standaard controle na 4 weken. De oogarts bespreekt bij alle controles met u hoe het gaat met het zien, hoe de lens aan uw verwachtingen voldoet en hoe het verdere beloop zal zijn. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan contact op met de polikliniek Oogheelkunde. U kun dan een afspraak maken voor een consult bij uw oogarts. Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u ze stellen tijdens het eerstvolgende bezoek of contact opnemen met: Polikliniek Oogheelkunde Locatie Venlo routenummer 9 (077) 320 61 31 Locatie Venray routenummer 95 (0478) 52 23 39 VieCuri Medisch Centrum Locatie Venlo Tegelseweg 210 5912 BL Venlo (077) 320 55 55 Locatie Venray Merseloseweg 130 5801 CE Venray (0478) 52 22 22 internet: www.viecuri.nl © VieCuri Patiëntenservicebureau 19 juni 2017 bestelnummer 17097 5