Update schouderpathologie 2013 - Sint

Update schouderpathologie 2013
Symposium orthopedie
Sint-Truiden 30 november 2013
Echografie: Sherpa van de eerste lijn
Stefaan Verhamme
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Anatomie
• Beenderige anatomie (3D)
• Radiologische anatomie (2D)
• 2 gewrichten – 3 synoviale ruimten
• Spieren, pezen en ligamenten
• Neurovasculaire elementen
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Echografie schouder: waarom?
• Bij hevige pijn klinische testen minder
betrouwbaar
• Eerste snelle bilan
• Beschikbaarheid en kost
• Hoge resolutie bij beoordeling fibrillaire structuur
• Vergelijkend en dynamisch onderzoek
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Schouderechografie: het standaardonderzoek
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Caput longum m. biceps en aponeurosis
M. pectoralis insertie
Corticalis bicipitale goot
M. subscapularispees
Caput breve m. biceps-processus coracoideus
Acromion
Coracoacromiale ligament
Acromioclaviculaire gewricht en clavicula
Rotator cuff-interval
M. supraspinatuspees
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Schouderechografie: het standaardonderzoek
•
•
•
•
•
•
Bursa subacromialis-subdeltoidea
M. infraspinatuspees
M. teres minor
Postlabrale regio
M. deltoideus
Dynamisch onderzoek
• Plexus cervicobrachialis
• Osseuze, vasculaire en thoracale oorzaken van
schouderklachten
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Peeskarakteristieken op echo
• Fibrillaire en gelamineerde structuur
• Vervlechting van peesbundels en ligamenten
(SS-IS)
• Anisotropie
• Bursa en het peribursale vet
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Degeneratie en scheurvorming:
een continuüm
• Hypoxische degeneratie
• Microscheuren
• Partiële scheurvorming
• Volledige diktescheur
• Rotator cuff arthropathie
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Critical Zone
• Hypoxische mucoïde degeneratie (vasculair)
• Overbelastingsproblematiek
• Beenderige anatomie subacromiaal
• Systeemaandoeningen (RA, diabetes,…)
• Corticoïden instillatie
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Impingement
• Primair of secundair
• Intrinsieke of extrinsieke oorzaak
• Multifactorieel (vasculair, degeneratief,
traumatisch, anatomisch)
• Onevenwicht tussen inhoud en subacromiale
ruimte
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Terminologie scheurvorming
• Partieel: - oppervlakkig (bursaal)
- interstitieel
- diep (articulair)
• Volledige diktescheur (complete-incomplete)
• Retractiegraad
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Echo bij asymptomatische schouder
(boven 40 jaar) (Girish et al 2011)
• Tot 78% verbrede bursa
• Arthrose A-C tot 65%
• Supraspinatus tendinopathie 39%
subscapularis 25%
• Volledige diktescheur supraspinatus 7,8%
• Partiële ruptuur 24%
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Associaties bij symptomatische scheur
• Dominante arm
• Conflict bij klinisch onderzoek
• Breedte van scheur en breedte toename
• Neovascularisatie
• Associatie instabiliteit bicepspees
• Bursale inflammatie en/of vochtophoping
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Bursa
• Bursa subacromialis – subdeltoidea is
grootste bursa
• Intrinsieke factor bij impingement
• Verbreding: eerder fibrose dan
inflammatie
• Vorming van neobursa na ingreep
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Traumatologie
• Onmiddellijk na trauma meestal niet
uitvoerbaar
• Interval van enkele dagen als RX negatief
• Screenen van botcontouren
• Doorgemaakte luxatie glenohumeraal
(Hill-Sachs)
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Calcifierende tendinopathie
• Hypoxie veroorzaakt fibrocartilagineuze
metaplasie en uiteindelijk verkalkingen (80%
supraspinatus)
• Hardheid/liquefactie is beoordeelbaar
• Evolutie in 4 fasen, soms bursale migratie
• Mechanisch impingement
• Kristallijne bursitis
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Minpunten echografie
• Hoofdzakelijk extra articulaire beoordeling
• Toont de beenderige subacromiale ruimte
niet
• Mindere detectie horizontale scheuren
• Suboptimaal bij obesitas
• Beperkte beoordeling instabiliteit
• Operator dependent
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
NMR-bonus
• Meer volledige beeldvorming
• ‘State of the Art’ voor articulaire delen
• Beter voor horizontale scheuren
• Beoordeling troficiteit RC-spieren
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013
Take Home Messages
• Tandem RX/echo:
uitstekende benadering
• Te weinig gebruik in
traumacontext
• Schouder en ‘beyond’
• Interventionele
handelingen
Symposium orthopedie: update schouderchirurgie 2013