Op maandag 11 april om 20.00 uur zal in zaal van Bracht een lezing

MAANDBULLETIN
, maart 2016
HEEMKUNDEKRING BARTHOLD VAN HEESSEL AARLE-RIXTEL
LEZING
Op maandag 11 april om 20.00 uur zal in zaal van Bracht een lezing gegeven worden door Johan
Hendriks met als titel:
Zichtbare voorouders, begravingen onder heuvels.
Neanderthalers zijn de eerste mensen waarvan we weten dat ze hun overledenen begroeven.
Ongeveer 60.000 jaar geleden gaven ze zelfs bloemen mee in het graf. Dat is sowieso uitzonderlijk
want zolang mensen nog rondzwierven als jagers en verzamelaars waren er nog geen vaste plekken
voor hun dierbaren. We weten meer over begrafenispraktijken vanaf het moment dat de jagers
overgingen op landbouw en veeteelt. In West Europa is dat ongeveer 7500 jaar geleden. Wat als eerste
opvalt, is dat men de overledenen niet "kwijt" wilde, maar dicht in de buurt wilde houden. En ten
tweede dat de plek waar zij waren bijgezet echte markeringen in het landschap waren.
Er werden heuvels op de begravingen opgeworpen en vaak was dat op een heuvel. De constructie van
het graf varieerde naar gelang tijd, regio en voorhanden materialen.
In Noord Nederland waren dat grote zwerfkeien, in Bretagne, Groot Brittannië en Ierland door het
ontwerpen van tienduizenden stenen en elders door het opwerpen van zand- of kleilichamen. Soms
ook langs prehistorische wegen. In de bronstijd werden de graven weer wat kleiner omdat crematies in
zwang kwamen. Uit die tijd zijn ook graven bekend uit de onmiddellijke nabijheid van de
natuurbegraafplaats De Hoevens en elders in Alphen.
De Romeinen begroeven hun crematies vaak onder grafheuvels, maar zij kenden ook andere vormen
zoals grafpijlers en sarcofagen. In de vijfde eeuw kwamen hier de lijkbegravingen weer terug onder
grafheuvels.
Ook werden de dierbaren in uitgeholde boomstammen of getimmerde houten kisten begraven. Met
het begraven in kerken en kerkhoven verdwenen niet alleen de grafgiften
maar ook de grafheuvels. De nieuwe christelijke tijd was aangebroken.
Johan Hendriks (1954) studeerde MO- geschiedenis in Tilburg en archeologie in Amsterdam.
Momenteel verzorgt hij cursussen in Tilburg en Nijmegen. Hij is tevens conservator van de
archeologische afdeling van het archeologisch streekmuseum in Alphen.
We hopen weer velen van u te mogen begroeten op deze interessante avond.
Het bestuur.
In memoriam Hein Sanders.
Op 15 februari hebben we afscheid moeten nemen van Hein. Jarenlang was het Hein, die
dinsdagmorgen op de heemkamer de koffie verzorgde. Hein begroette op de dinsdagmorgen
bijna iedereen met een “snuupke”. Hij was geïnteresseerd in de historie van Aarle en bracht daar
zo zijn weetjes in. Hij stond niet graag op de voorgrond en was een bescheiden persoon, een rol
die bij hem paste. Hein is een groot aantal jaren lid geweest van onze vereniging. We zullen hem
missen. We wensen zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen veel sterkte toe bij de verwerking van
dit verlies.
Het bestuur
Verslag van de jaarvergadering van Heemkundekring Barthold van Heessel dd. maandag
14 maart 2016
Aanwezig:
aantal leden incl. bestuur die de aanwezigheidslijst getekend hebben: 39
Afmeldingen: Harrie Löring, Henk de Hair, Hetty en Bert Lemmens, Maria Bekkers, Louis Barten, Riet
Hagelaar, Fransien Janssen, Mariette Brouwers, John Pezie, Antoinette Hendriks, Clemence Muno, Frits
Lammers, Nellie Strijbosch, Stephan Smits, Paul Sterken, Daan van de Laar, Esther Martens, Wim van
Elten
1. Opening en mededelingen door de voorzitter, Jan Dekkers.
Er wordt een kort in memoriam uitgesproken voor de leden die in 2015 zijn overleden.
Het afgelopen jaar heeft in het teken gestaan van de verbouwing en verhuizing van de heemkamer
van de oude locatie aan de Bosscheweg naar het nieuwe Heemhuis aan de Kouwenberg.
Er is veel tijd, geld en energie gestoken in de totale metamorfose van het gebouw waarbij enkele
mensen genoemd worden die zich bijzonder hebben ingezet zonder daarbij voorbij te gaan aan de
inzet van alle actieve leden en vrijwilligers.
Inmiddels is de oude heemkamer leeg en zijn alle materialen overgebracht. De inrichting is in volle
gang en we hopen medio mei het nieuwe Heemhuis officieel te kunnen openen.
2. Verslag van de jaarvergadering van maandag 9 maart 2015
Er zijn geen opmerkingen en het verslag wordt zo goedgekeurd onder dankzegging aan de
toenmalige secretaris, Frank Bussemaker.
3. Jaarverslag Heemkundekring en Stichting Heemkamer 2015
Bert Uijtenbogaart heeft n.a.v. het verslag de vraag wat er gebeurd is met de bibliotheek en de
bruiklenen van de gemeente Aarle-Rixtel.
Het overgrote deel van de boeken is bewaard en wordt opnieuw gecatalogiseerd. Een aantal
overbodige werken is aangeboden o.a. aan overige Heemkundekringen.
Meubels in bruikleen van de toenmalige gemeente Aarle-Rixtel zijn door de gemeente Laarbeek
als rechtsopvolger geschonken aan de Stichting Heemkamer en maken soms onderdeel uit van de
inrichting van het Heemhuis.
Er zijn verder geen vragen of opmerkingen en het jaarverslag van Vereniging en Stichting wordt zo
vastgesteld.
4. Jaarplan 2016
Korte extra toelichting: de openstelling van het nieuwe Heemhuis is o.a. afhankelijk van het aantal
suppoosten. Er komt in het maandbulletin nog een extra oproep.
De exploitatie van het nieuwe Heemhuis zal in het komende kalenderjaar scherp gemonitord
worden omdat o.a. kosten voor verwarming, water en elektriciteit nog onbekend zijn. Hoe een en
ander precies gefinancierd dient te worden uit de beschikbare middelen wordt nauwgezet
bekeken en misschien dat in de toekomst een kleine contributieverhoging noodzakelijk is. Andere
bronnen van inkomsten kunnen zijn: het organiseren van excursies in de voormalige
Klokkengieterij en het houden van dorpswandelingen.
Jeroen Arts heeft als vraag of er mogelijkheden zijn voor het aanvragen van een aparte subsidie
voor de energiekosten. Dit wordt nagevraagd bij de gemeente Laarbeek.
Er zijn verder geen vragen of opmerkingen. Wijzigingen in het jaarplan worden bekend gemaakt
via het maandbulletin.
5. a. verslag van de kascommissie (Maria Sterken en Ab Claessen)
Ab Claessen doet verslag van de bevindingen van de kascommissie. De commissie heeft de boeken
en bankrekeningafschriften gecontroleerd en akkoord bevonden.
b. vaststellen verlies- en winstrekening en balans 2015 c. begroting 2016
Er wordt nog eens uitgelegd dat bepaalde zaken (zoals de exploitatie van de heemkamer) geboekt
worden op rekening van de Stichting en weer andere op rekening van de Vereniging
Heemkundekring. Jan Dekkers geeft uitleg over de exploitatie van beide.
Benadrukt wordt dat in het afgelopen jaar hard gewerkt is om diverse subsidies en bijdragen van
allerlei instanties waaronder Gemeente Laarbeek, Coovels-Smitsstichting, Rabobank e.a. en
diverse particulieren bijeen te krijgen (Alles bij elkaar voor een bedrag van ongeveer € 28000, -).
Het geld is voor een groot deel besteed aan de aanpassing en verbouwing van het nieuwe
Heemhuis aan de Kouwenberg. Een gedeelte is gereserveerd voor de aanschaf van digitale
middelen waaronder een touchscreen/informatiezuil om de presentatie van de collectie in het
Heemhuis minder statisch te maken en aan te kunnen passen aan de eisen van deze tijd.
Vraag van Ed v.d. Heuvel waarom de financiële cijfers niet gepubliceerd werden in het
maandbulletin.
De financiële jaarstukken hebben in de week voorafgaande aan de jaarvergadering ter inzage
gelegen in het Heemhuis. Volgend jaar zullen de jaarstukken ook op de jaarvergadering ter inzage
worden gegeven. Overigens worden de financiële jaarcijfers van de Stichting Heemkamer
gepubliceerd op de website. Dit is een verplichting voor ANBI-instellingen.
De jaarstukken (dit jaar samengesteld door Diana van de Laar en Ruud van Kilsdonk) worden met
applaus van de aanwezigen goedgekeurd.
6. Benoeming kascommissie
Maria Sterken is aftredend. Reserve was Jan Hendriks (niet aanwezig)
Kascommissie voor het nieuwe jaar: Ab Claessen en Jan Hendriks; Reservelid: Joreen Smits
7. Bestuursverkiezing
Diana van de Laar en Jos van der Weerden waren aftredend en herkiesbaar. Beiden worden bij
acclamatie herkozen.
8. Rondvraag
Jeanne Smits: Komen er weer rondleidingen in de Klokkengieterij?
Op dit moment wordt bekeken welke materialen precies geëxposeerd gaan worden in de
voormalige Klokkengieterij. Een en ander gebeurt i.o.m. Frank Fritsen. De bedoeling is dat er in
ieder geval weer rondleidingen plaats gaan vinden.
Bert Uijtenbogaart: Zijn er jubilea geweest in het afgelopen jaar?
De ledenadministratiebestanden in de archieven zijn opgeschoond en bekeken. Bert Uijtenbogaart
biedt aan de lijsten te verzamelen en op jaar te brengen zodat er precies vastgesteld kan worden
welke leden er wanneer een jubileum te vieren hebben.
Jeroen Arts: Er heeft 2 jaar geleden een enquête plaats gevonden. Wat is er met de resultaten
gedaan? Er waren in totaal 5 reacties. Dit gaf geen representatieve afspiegeling van het
ledenbestand. Daarom is er verder geen gevolg aan de resultaten verbonden.
9. Sluiting
De voorzitter, Jan Dekkers, sluit de vergadering en dankt ieder voor haar/zijn aanwezigheid. Hij
spreekt de hoop uit dat met de opening van het nieuwe Heemhuis de vereniging een nieuwe,
positieve impuls mag krijgen die perspectieven biedt voor de toekomst.
De avond wordt na een korte pauze voortgezet met een optreden van Job van Rooij en Stein van
de Ven die een aantal liedjes van o.a. Boel Nölle en Gerard van Maasakkers ten gehore brengen
die door de aanwezigen met veel plezier meegezongen worden. Hierna wordt er nog nagepraat en
wordt de avond op de gebruikelijke wijze afgesloten.
Namens het bestuur: Joost Martens, secretaris
Mededelingen.

Het nieuwe heemhuis
Inmiddels hebben we de oude heemkamer met museum achter ons gelaten en zijn we definitief
gevestigd aan de Kouwenberg, nr. 37. Er is tijdens NL-Doet hard gewerkt om ook de tuin een beter
aanzicht te geven en binnen nadert die ook zijn voltooiing. Boven, op de zolder, zijn rekken gemaakt
om de opslag van de vele materialen overzichtelijk neer te zetten. in de oude situatie waren van al
de spullen die boven op de zolder lagen, foto’s gemaakt en in de PC opgeslagen, samen met de
plaats waar het opgeslagen was. Nu is het de kunst om de materialen op de foto’s te vinden en daar
dan een nieuwe plaatsaanduiding aan toe te kennen.
Het museum op de begane grond komt er ook steeds beter uit te zien en we hebben ons
voorgenomen om alles klaar te hebben voor 1 mei a.s.
Inmiddels is het pand ook helemaal beveiligd en ook digitaal is alles aangesloten. We gaan
proberen de officiële opening op vrijdag 13 mei te kunnen laten plaatsvinden. In het volgende
maandblad kom ik hier uitgebreid op terug.
Als we 13 mei open willen gaan en 1 mei alles ingericht hebben willen we de tijd tussen 1 en 12 mei
gebruiken om de benedenverdieping goed schoon te maken en dat betekent ook dat er nog wel wat
moet gebeuren, binnen en buiten.
Daarvoor kunnen we hulp gebruiken.
Wie wil/kan er komen helpen om op 2, 3, 4, 9, 10, 11 en 12 mei mee schoon te maken.
Elke dag, elk uur dat je kunt is welkom, je hoeft niet op alle dagen, het mag wel!
Later willen we een werkgroep opstarten die met elkaar het schoonhouden van de heemkamer voor
hun rekening wil nemen. En natuurlijk is het fijn als meerdere mensen hiertoe bereid zijn zodat we
een schema kunnen maken wanneer wie iets gaat doen. Maar het moet ook zo zijn dat elke groep,
iedereen die daar koffie drinkt er voor zorgt dat de gebruikte materialen opgeruimd en
schoongemaakt worden.
Wanneer we met Pinksteren open gaan is het ook belangrijk dat we mensen hebben die de
openstelling goed kunnen begeleiden en als gastvrouw/heer kunnen/willen optreden.
Graag willen we in contact komen met leden die hieraan een steentje willen bijdragen. Hoe groter
de groep vrijwilligers is, hoe beter we de openstellingen kunnen verdelen. Maar we willen ook meer
open-zijn, waarmee we inkomsten kunnen genereren. We willen een levendige
heemkundevereniging worden en iedereen kan daar een bijdrage in hebben.
Wanneer je bereid bent om bv. 1 keer per 2 of 3 maanden een middag te suppoosten, meld je dan
aan bij Henk Beniers of Jan Dekkers. Ook hier kan iedereen een helpende hand toesteken. We
zorgen ervoor dat je voldoende toegerust en voorbereid wordt om dit te kunnen doen.
KOM MEE HELPEN OM ER IETS MOOIS VAN TE MAKEN VOOR DE TOEKOMST!!!

Heemdagen in augustus.
Verderop in deze Mededelingen vindt u de aankondiging voor de jaarlijkse Heemdagen, die dit jaar
in Best worden gehouden. Misschien een mooie gelegenheid om hiermee kennis te maken omdat
het dichtbij is. Er wordt een leuk en interessant programma aangeboden. Dagindeling en
inschrijfformulier zijn bijgevoegd. De eerste dag zijn er rondleidingen en de tweede dag is het
fietsend de omgeving verkennen en diverse markante gebouwen bezoeken.
Laat wat van je horen als je mee invulling wilt geven aan ons HEEMHUIS!
Het bestuur.
Brabantse Heemdagen 2016
BRABANT OP Z’N BEST
Uitnodiging
Beste heemkundevrienden,
Namens de Heemkundekring Dye van Best nodigen wij U van harte uit om deel te nemen aan de 68e
editie van de Brabantse Heemdagen, die dit jaar worden georganiseerd op donderdag 4 en
vrijdag 5 augustus 2016 in Best.
In 2017 bestaat de Heemkundekring Dye van Best 50 jaar. Dat zullen we vieren met onze ruim 200
leden. Maar om ook de Brabantse Heemkundekringen kennis te laten maken met onze kring en heem
hebben we Brabants Heem aangeboden dit jaar gastheer te zijn voor de Brabantse Heemkundigen.
Ons Heem is een levendig dorp dat 200 jaar geleden zelfstandig werd, nadat het lang onderdeel was
van Oirschot. Best heeft bijna 30.000 inwoners, een rijk verenigingsleven en bovenal een zeer
gevarieerd buitengebied dat onderdeel is van het Groene Woud. Ons programma zal deze variëteit
weerspiegelen.
In de bijlagen bij deze uitnodiging treft U aan :

het programma

het inschrijfformulier

de samenstelling van het organisatie comité Brabantse Heemdagen 2016
De deelnamekosten bedragen € 95,- per deelnemer. De consumpties zijn voor eigen rekening.
Het inschrijfformulier moet volledig ingevuld, uiterlijk 31 mei 2016 in het bezit zijn van het secretariaat
van het organisatie comité Brabantse Heemdagen 2016:
Moseik 13, 5682 HJ Best. e--mail: [email protected]; telefoon: 0499-373440
Het inschrijfbedrag dient gelijktijdig met het insturen van het inschrijfformulier te worden overgeboekt
op bankrekening nr. NL91RABO 0190 5522 98 t.n.v. Heemkundekring Dye van Best, o.v.v. Brabantse
Heemdagen 2016. Wij laten maximaal 100 deelnemers toe.
Wij zien uw komst naar Best met belangstelling tegemoet. U bent van harte welkom !
Organisatie comité Brabantse Heemdagen 2016
Best, 10 maart 2016
Harrie van Vroenhoven, voorzitter
BRABANTSE HEEMDAGEN 2016
“Brabant op zijn BEST”
Programma over twee dagen op 4 en 5 augustus 2016 wat in het teken
staat van: Historie en landschap binnen Het Groene Woud.
DAG 1
09.00 uur
Aankomst deelnemers aan de Brabantse Heemdagen in Zalencentrum Prinsenhof.
(Plattegrond zie Bijlage). Uitreiking deelnemerslijst en naambadge (alleen met
naam en woonplaats, dienstmededelingen.
09.30 uur
Vertrek (wandelend) richting het gemeentehuis van Best.
10.00 uur
Ontvangst deelnemers Brabantse Heemdagen op het Gemeentehuis van Best met
een welkomst woord door burgemeester van Best.
10.15 uur
Opening van de Heemdagen door voorzitter van Brabants Heem Henk Hellegers.
10.30 uur
Ceremonie protocollaire door voorbereiding commissie. Overdracht vaandel aan het
organisatie comité, vlag van Brabants Heem en aanbieding en schildje door de
kring(en) van het jaar daarvoor.
10.45 -12.30 uur Wandeling en excursie St. Odulphus kerk.
12.30 uur
Lunch in een van de zalen van Prinsenhof.
14.00 uur
Bezoek aan museum Bevrijdende Vleugels met lezing en rondleiding.
17.30 uur
Borrel moment mededelingen voor de volgende dag.
18.00-21.30 uur Diner in het Boshuys met muziek.
21.30 uur
Sluiting van de eerste dag.
DAG 2
09.00 uur
Aankomst deelnemers in Zalencentrum Prinsenhof. Indeling in fietsgroepen.
10.00-10.15 uur Fietstocht naar beschermd dorpsgezicht Batadorp, monumentale boerderijen in
buurtschap Aarle o.a. de oudste boerderij van West-Europa.
12.30 uur
Aankomst in de Tiendschuur bij het Land van Bosch voor lunch en korte
uitleg over de zorgboerderij.
13.30 uur
Presentatie door Ger van den Oetelaar over het Nationaal Landschap Het Groene
Woud en natuurgebied De Scheeken.
14.00 uur
Vervolg fietstocht richting de Vleut.
16.00 uur
Stop bij de Vleutse Hoeve. Hier kan koffie/thee worden gedronken en is er een
bezichtiging van klompengereedschappen/winkeltje.
16.45 uur
Aankomst centrum Best. Tot 17.30 uur vrij om in het centrum te winkelen, bezoek
aan het sfeervolle centrum, station, luisterkei, etc.
17.30 uur
Ontvangst in de grote zaal van Het Prinsenhof vervolgt door een film die een
impressie geeft van Best in 2008-2009 (duur 28 minuten).
18.30 uur
Buffet en gelegenheid voor enkele sprekers, zanggroep.
Na het eten bekendmaking en uitreiking van de Bram van Brabantprijs (quiz).
20.00 uur
Dankwoord door de burgemeester/wethouder van de gemeente Best.
20.15 uur
Afsluiting door voorzitter Henk Hellegers, voorzitter van het Brabants Heem en
voorzitter Harrie van Vroenhoven van het organisatie comité.
Inschrijfformulier
68ste Brabantse Heemdagen op 4 en 5 augustus te Best.
Motto: Brabant op zijn BEST
Persoonlijke gegevens
1. Achternaam:
2. Roepnaam
3. Adres/postcode/woonplaats
4. (heeft u een ander correspondentieadres
vermelden
5. Telefoon
6. Mailadres
7. Lid van Kring/Cult.hist/ver
( partner/echtgenote gegevens
NOODADRES
Naam
Woonplaats
Voorna(a)m(en):
geslacht: man/vrouw
adres aan de achterzijde
specificatie achterzijde svp)
adres
telefoonnummer
Dieet
 wenst gebruik te maken van een speciaal dieet (specificatie (vis, vlees, vegetarisch) aan
achterzijde HUUR FIETS
Wenst te huren:
.. . Herenfiets(en)/damesfiets met terugtraprem; prijs per fiets € 10,… . Herenfiets(en)/damesfiets met handrem en 8 versnellingen; prijs per fiets: € 14,50
Overige opgaven
0 Wenst samen te fietsen met dhr/mw………………………….
Kring …………………
Dhr/mw …………………………
Kring …………………
0 Verzoekt vast te leggen dat dit mijn …………………………Heemdagen zijn (aantal aangeven s.v.p.)
0 Neemt museumjaarkaart mee
Slaap accommodatie
U dient zelf voor een slaapplaats te zorgen. Een adressenopgave is bij de convocatie ingesloten.
.
Ondergetekende
heer en/of mevrouw………………
Verklaren hierbij zorg te zullen dragen voor de vooruitbetaling van de inschrijfprijs bepaald door
bovenvermelde opgave en de kosten van de huur van fiets(en).
Tevens verklaren zij, dat deelname aan de Brabantse Heemdagen geheel voor eigen rekening en risico
zullen zijn en dat de organisatie zal worden gevrijwaard van aanspraken dienaangaande.
Handtekening
Handtekening
Mogelijkheid tot inschrijving eindigt op 31 mei 2016 Deze deadline is de echte
deadline
Houd rekening met de mogelijkheid van een eerder sluiten van de inschrijving bij zeer grote
belangstelling
Afmelden kan tot 1 juli 2016; Daarna zullen alle kosten in rekening worden gebracht.
Dit inschrijfformulier na ondertekening toezenden aan:
Secretariaat Dye van Best, Moseik 13, 5682 HJ Best, tel. 0499-373440
Onder gelijke betaling van de inschrijving en fietshuur op banknummer: NL91RABO 0190 5522 98 t.n.v.
Heemkundekring Dye van Best, o.v.v. Brabantse Heemdagen 2016
Uw inschrijving is pas rechtsgeldig na ontvangst van het inschrijfformulier en het inschrijfgeld samen.
LET OP: Inschrijving vindt plaats in volgorde van betaling.