Hoofdstuk 6.8 Spijsverteringsenzymen VAN MOND TOT KONT Schrijf de stappen op! Filmpje spijsverteringsstelsel. Spijsverterings enzymen. Grote biomoleculen moeten worden afgebroken tot kleine bouwstenen. HIERVOOR ZIJN ENZYMEN NODIG (spijsverteringsap) Koolhydraten -> Monosaccaharide Eiwitten -> aminozuren Lipiden -> glycerol en vetzuren Animatie werking van enzymen Spijsverterings enzymen. vertering van koolhydraten Vertering van koolhydraten begint in de mond Speeksel bevat het enzym amylase, dat een deel van het zetmeel (amylose) in het voedsel afbreekt tot maltose (een disacharide). Amylase is werkzaam bij een pH van ongeveer 6 tot 7,5. Het pH optimum is 6,6. In de twaalfvingerige darm wordt opnieuw amylase toegevoegd. Dat is pancreas amylase uit het pancreassap. Mechanische vertering Spijsverterings enzymen. vertering van eiwitten Vertering van eiwitten begint in de maag Chemische vertering 1 Pepsinogeen en HCl komen vrij in de maag 2 HCl zet pepsinogeen om in pepsine 3 Pepsine activeert meer pepsinogeen en start zo een kettingreactie. Pepsine start de vertering van eiwitten. vrijkomen maagsap maagwand vrijkomen maagsap voedseldelen pepsinogeen slijmkliercellen maag maagportier maagsapklieren pepsine (actief HCl enzym) Spijsverterings enzymen. vertering van vetten Toevoegingen Vertering van vetten begint in de twaalfvingerige darm In de twaalfvingerige darm monden 2 buisjes uit waardoor de spijsverteringssappen worden aangevoerd. 1. Alvleesklier met Pancreassap ◦ Neutraliseert als eerste het maagsap. • Bevat een enzym (lipase) dat vet afbreekt tot glycerol en vetzuren 2. Gal/Lever ◦ Een bruingroene bittere vloeistof gemaakt in de lever en bewaard in de galblaas. Gal maakt van grote vetdruppels zeer kleine vetdruppels (= een emulsie) waardoor de enzymen er beter bij kunnen. Spijsverterings enzymen. vertering van vetten Vertering van vetten begint in de twaalfvingerige darm Laatste chemische vertering Spijsverterings enzymen. De laatste stap, in de darmen. Papil van Vater, toevoegingen van darmsap. (darmsap bevat o.a. maltase, sacharase en peptidasen) • Koolhydraten, laatste verkleining tot de monosaccharide (glucose). • Eiwitten, laatste verkleining tot aminozuren. • Vetten, de toevoeging uit de alvleesklier en gal verkleinen het vet tot glycerol en vetzuren. Darm peristaltiek: * Monomeren worden opgenomen door cellen en afgegeven aan het bloed. Filmpje werking enzymen Spijsverterings enzymen. koolhydraten Spijsverterings enzymen. eiwitten Spijsverterings enzymen. vetten Lipase Vetten (lipiden) Opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen = Triglyceride Vetzuur Glycerol Vetzuur Vetzuur Vet Vetzuren en Glycerol Spijsverterings enzymen. Tip: Corpus reis door de mens Tabel blz. 121 Opdracht 26 t/m 33 blz. 121