Desiderius Erasmus, een biografie

Desiderius Erasmus, een biografie
Desiderius Erasmus
Overgenomen uit: Wikipedia
Desiderius Erasmus
Desiderius Erasmus door Hans Holbein de Jonge
Algemene informatie
Volledige naam
Desiderius Erasmus
Geboren
28 oktober1466/1467/1469,Rotterdam/Gouda
Overleden
12 juli 1536, Bazel
Nationaliteit
Nederlands
Beroep
Filosoof, humanist, auteur
Belangrijkste interesses Christelijke filosofie,renaissancistisch humanisme
Filosofie
Portaal
Desiderius Erasmus (Rotterdam (waarschijnlijk), 28 oktober 1466, 1467 of 1469 - Bazel, 12 juli 1536)
was een Nederlands priester, augustijner kanunnik, theoloog, humanist, schrijver en filosoof.
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 1 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie
Levensloop
Geboorte
Erasmus werd als Geert Geerts (of als Gerhard Gerhards)[1] geboren op 28 oktober, waarschijnlijk in
het jaar 1466, 1467 of 1469. Zijn doopnaam, Erasmus, dankt hij aan de in de 15e eeuw populaire
heilige Erasmus van Formiae.[2] De geboorteplaats van Erasmus is hoogstwaarschijnlijk Rotterdam,
maar dat staat niet vast omdat er geen vermelding in de doopregisters bewaard is gebleven. Op een
bekend houten borstbeeld staat Goudæ conceptus, Roterodami natus (Latijn: in Gouda verwekt; in
Rotterdam geboren). Volgens een notitie van historicus Renier Snooy (1478-1537), zou Erasmus
in Gouda zijn geboren.
Erasmus zelf schreef: 'Ik ben geboren in Rotterdam. Mijn moeder was de dochter van een
medicijnmeester uit Zevenbergen, mijn vader had heimelijk met haar een verhouding, in de hoop
haar te trouwen. Hij was van tien broers op één na de jongste en men besloot dat een van hen, mijn
vader, aan God gewijd zou worden.'
Erasmus was een onwettig kind; in die tijd sprak men van een defectus natalis (geboortedefect). Zijn
vader was een priester in Gouda en zijn moeder diens huishoudster. De moeder van Erasmus,
Margaretha, die als familienaam Rogerius(Rutgers) zou hebben gehad, was een dochter van
een chirurgijn uit Zevenbergen. Haar zwangerschap heeft zij waarschijnlijk in Rotterdam
doorgebracht om het 'ongelukje' te verbergen. Een jaar voor de geboorte van Erasmus kregen zijn
ouders al samen een kind: Pieter.
Erasmus heeft drie jaar in Rotterdam gewoond en is toen vertrokken naar Gouda. Zijn leven lang
heeft hij het idee over zijn onwettige geboorte moeten torsen en de gevolgen moeten dragen van de
'geestelijke' status waarin hij door zijn opvoeding was terechtgekomen. Pas rond zijn vijftigste (1517)
werd Erasmus dankzij pauselijke dispensatie van de ernstige maatschappelijke gevolgen van zijn
onwettige geboorte verlost. Hij heeft nogal met zijn levensverhaal gehaspeld, waarbij hij in zijn
brieven aan de paus gebruik heeft gemaakt van een achternaam die wellicht van zijn moederszijde
stamt. Al doende heeft hij zijn jeugdjaren gemystificeerd en zijn geboortejaar met onzekerheden
omhuld.
Opleiding
Tussen 1473 en 1478 was Erasmus leerling van de parochieschool - de voorloper van de Latijnse
school en het Coornhert Gymnasium - in Gouda, waar hij les kreeg van zijn oom Pieter Winckel (de
latere onderpastoor van de Sint-Janskerk).[3] Het is in deze periode dat Erasmus in Utrecht, hoofdstad
van het gelijknamige bisdom, les zou krijgen in o.a. muziek bij de zangmeester en componist Jacob
Obrecht.
Na 1478 volgde hij de lessen aan de door de Broeders des Gemenen Levens geleide Latijnse
school te Deventer, sub-hoofdstad van het bisdom Utrecht, die met de ook door deze Broeders
geleide school in Zwolle bekendstond als de beste onderwijsinstellingen van de noordelijke
Nederlanden. Hij kreeg daar eerst typisch middeleeuws onderwijs met relatief veel Latijn. Vanaf 1483
was de humanist Alexander Hegius rector in Deventer. Hegius voerde een belangrijke
curriculumvernieuwing door: hij voegde er Grieks aan toe, een vak dat tot dan toe alleen op
universiteiten (Leuven, Keulen) als verdere specialisatie werd gegeven. Op die manier kreeg Erasmus
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 2 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie
zijn eerste lessen Grieks. Ook zag en hoorde hij hier Rudolf Agricola, die hij zijn leven lang als een
voorbeeld en inspirator is blijven zien. Wegens een pestuitbraak ontvluchtte Erasmus in 1485 de stad
Deventer. Hij studeerde verder aan de ook door de Broeders geleide Latijnse school in 'sHertogenbosch.
Onder druk van zijn voogden deed Erasmus in 1487 zijn intrede in het Klooster te Stein bij Gouda.
Hier schreef hij zijn declamatio (oefenspeech) en De contemptu mundi, een oprecht pleidooi voor
het kloosterleven. Erasmus had namelijk geen kritiek op het ideaal, maar wel op de pietluttige
regeltjes en de beknotting van de menselijke vrijheid. Een tweede, later uitgegeven jeugdwerk
verried zijn grote kennis van de antieke en humanistische literatuur. Het thema is de verhouding
tussen profane literatuur en christelijke vroomheid en kreeg de titel Liber
Antibarbarorum(Antibarbari). Het werk is hoogstwaarschijnlijk tot stand gekomen voorjaar 1495 in
het kasteel van Halsteren of kasteel van Borgvliet in Bergen op Zoom waar hij regelmatig verbleef
met vriend Jacobus Battus (1465-1502).
De priesterwijding van Erasmus op 24 april 1492 (feestdag van de evangelist Marcus) door de
toenmalige wijbisschop Jan van Tiel in de Dom van Utrecht bond hem meer aan het geestelijke leven,
maar bood hem ook meer mogelijkheden tot studie. Hij mocht
in 1495 in Parijs eentheologiestudie beginnen. Het onderwijs werd beheerst door
de Scotisten, scholastieke theologen die zich verloren in eindeloze spitsvondigheden hetgeen volgens
Erasmus weinig meer met de christelijke basisgeschriften gemeen had. Wel leerde hij de nestor der
Parijse humanisten, Robert Gaguin, kennen. Doordat hij ook les gaf, leerde hij veel mensen kennen.
Zo kwam hij in Engeland, waar hij een half jaar verbleef, in aanraking met het zoontje van de Engelse
koning, de latere Hendrik VIII en met belangrijke humanisten als John Colet en Thomas More, de
auteur van 'Utopia'. Terug in Parijs schreef hij in 1500 zijn eerste boek, een verzamelingAdagia,
spreekwoorden. De eerste bestseller in de jonge geschiedenis van de boekdrukkunst na een grote
tegenvaller: hij zat wanhopig verlegen om geld nadat Engelse douanebeambten al het Engelse geld in
zijn bagage in beslag hadden genomen.
Humanist
In 1502 kreeg Erasmus op voorspraak van de theoloog Adriaan Boeyens, de latere paus Adrianus VI,
een post aangeboden op de universiteit van Leuven, die hij echter niet aanvaardde. Hij legde zich toe
op vertalingen uit het Grieks.
Afgietsel van de schedel van vermoedelijk Erasmus.
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 3 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie
In 1506 vertrok Erasmus voor drie jaar naar Italië. Op de terugweg (richting Engeland) schreef hij
zijn Lof der Zotheid. Door uit te gaan van een zot als spreker kon hij in deze declamatio
de spot drijven met de misplaatste ernst waarmee alle mensen, ongeacht beroep, stand, of positie,
hun eigen belangen najoegen, en de groteske kortzichtigheid, waarmee zij klaar stonden met hun
oordeel over elkaar.
De kopij van de Adagia-herdruk kwam per abuis bij de Bazelse drukker Johannes Froben terecht.
Erasmus vond diens werk zo keurig dat hij naar Bazel reisde en daar ook zijn twee
grote filologische werken, de tweetalige uitgave van het Nieuwe Testament en zijn editie van de
brieven van de kerkvader Hiëronymus, schreef (vertaalde) en uitgaf. Bij zijn terugkeer werd hij
benoemd tot raadsheer van keizer Karel V en vestigde hij zich in de Nederlanden (1516-1521) waar
hij in Antwerpen,Brugge, Leuven en Mechelen verbleef. In 1521 woonde hij ook enige tijd
in Anderlecht, als de gast van zijn vriend Pieter Wyckman.
Tijdens deze Nederlandse periode vervulde Erasmus het plan van zijn vriend Jeroen van Busleyden,
de stichting van het Leuvense Collegium Trilingue. Dit college zou bijdragen tot de verspreiding van
Erasmus' opvattingen over de studie van de klassieke talen.
Erasmus onderhield een uitgebreide briefwisseling met verschillende vooraanstaande humanisten,
waaronder Viglius van Aytta. De laatste jaren van zijn leven bracht hij door te Freiburg im Breisgau in
Duitsland. In 1535 keerde hij terug naar Bazel in Zwitserland, waar hij een jaar later op 70-jarige
leeftijd overleed.
Erasmus overleed op 12 juli 1536 in Bazel. Zijn graf is daar te vinden in het Münster van Bazel ofwel
domkerk. Zijn laatste woorden waren volgens de overlevering: 'Lieve God'.
Houding en gedachtegoed
Erasmus en de Hervorming van Luther
In 1517 zette Maarten Luther met zijn 95 stellingen op de kerkdeur van Wittenberg een proces in
gang, dat de wereld voorgoed veranderde: de protestantse Reformatie. De bestrijders van de
Reformatie verweten Erasmus dat hij voor Luther de weg had geplaveid.
Alhoewel Erasmus in principe sympathiek stond tegenover Luthers actie, had hij als vredelievende en
relativerende humanist van het begin af aan bezwaren tegen diens optreden. Zeker toen duidelijk
werd dat in Luthers visie geen ruimte was voor menselijke vrijheden, maar dat het leven volledig in
het teken van het geloof moest staan, was de verwijdering een feit. Ondanks zijn herhaaldelijke
uitspraken en zijn boek De libero arbitrio diatribe sive collatio (Collatie over de vrije wil) bleef de
kritiek op Erasmus vanuit de Rome-getrouwen bestaan.
Keer op keer pleitte hij voor tolerantie tussen de diverse opvattingen. Het mocht echter niet baten;
verkettering, vrijheidsbeperking en de brandstapel waren een feit. Wel legden zijn pleidooien de
basis voor de tolerantiegedachte van latere 16e-eeuwers als Coornhert en Willem van Oranje.
Overigens ging het bij de tolerantie voor Erasmus niet zozeer om de vrijheid voor de enkeling (voor
Joden wees Erasmus die zelfs af), maar meer om de vrijheid van wetenschap en ideeën. Het moderne
tolerantiebegrip (vrijheid voor de enkeling) is bij Erasmus niet te vinden.
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 4 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie
Erasmus en de Joden
De zestiende eeuw kenmerkte zich door een duidelijk antisemitische cultuur, waar het humanisme
zich principieel tegen verzette. Studie van de joodse cultuur was een van de doelstellingen van
het Collegium Trilingue, dat door Erasmus in Leuven gesticht is. De katholieke hebraïstJohannes
Reuchlin bepleitte als een van de weinigen gelijke burgerrechten voor de Joden. In reactie op
Reuchlins studie van de kabbalistiek schreef Erasmus toen Reuchlin door de Inquisitie vervolgd werd:
'Ik ben geen Reuchlinist, zoals ik van niemand de partijganger ben'. Niettemin verdedigde hij
Reuchlins pleidooi voor de joden in een brief aan de inquisiteur Hoogstraten. Hij koesterde grote
bewondering en vriendschap voor hem, zoals blijkt uit zijn Colloquium 'Apotheosis Capnionis' (Capnio
is de Griekse vorm van de naam Reuchlin). Over de Joden deed Erasmus (polemist en satiricus als hij
was) krasse uitspraken. Frankrijk was voor hem het bloeiendste deel van de christenheid omdat dat
land niet met 'Joden en half-joodse maranos is geïnfecteerd'. De joodse godsdienst zag hij als de
'verderfelijkste plaag en bitterste vijand van de leer van Jezus Christus'. Zijn bezwaar tegen de joden
lag in het rituele karakter van hun godsdienst, waarmee volgens hem de vroomheid werd ondermijnd
en van Christus werd afgedwaald.[4] Erasmus was desnoods bereid geweest om het Oude Testament
op te geven als heilig boek voor de christenheid, als hij daarmee de invloed van het jodendom had
kunnen indammen. Maarten Luther ging op dit punt veel verder.
Erasmus als christen
Erasmus nam de christelijke naastenliefde heel serieus. Dogmatische standpunten en
onverdraagzaamheid, die daarmee in strijd waren, verwierp hij. Het gezonde verstand stelde hij
boven dogmatische spitsvondigheden. Dat was de reden dat hij door vele fanatici als ketter werd
beschouwd.
Hij wordt als wegbereider voor de Reformatie beschouwd. Niettemin is hij nooit tot de gelederen der
protestanten toegetreden. Hij vond dat Maarten Luther te hard van stapel liep. Hij vond dat men
moest proberen de eenheid der Kerk te bewaren, door meer te letten op wat de christenen met
elkaar deelden dan op wat hen scheidde.
Werk
Algemeen
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 5 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie
Erasmus, tekening door Léon van Dievoet, 1986
In 1523 maakte Erasmus een catalogus van al zijn tot dan toe verschenen werken. Hij maakte een
driedeling:
1. de culturele vorming inclusief taal: onder andere de Colloquia (gesprekken),
de Adagia (spreekwoorden) en zijn eigen brieven
2. de ethische vorming: onder andere de Lof der Zotheid
3. de godsdienstige vorming: onder andere het Enchiridion (handboek voor een christen)
Erasmus is vooral bekend gebleven door de Lof der Zotheid en het Enchiridion waarin hij zijn ideeën
over wat christendom werkelijk voor de mens zou moeten betekenen uiteenzet. De Lof der Zotheid is
een satire op allerlei misstanden van zijn tijd, waarin hij de allegorische Zotheid allerlei dingen laat
zeggen, die hij zelf - van de Kerk - eigenlijk niet mocht zeggen.
Hij heeft ook vele opvoedkundige en onderwijsgeschriften op zijn naam staan. Een invloedrijk werk
is De ratione studii uit 1511, over het inrichten van de studie en het lezen en verklaren van auteurs.
In De pueris instituendis beschrijft Erasmus het onderwijs dat beperkt blijft tot het aanleren der
antieke talen en het lezen en interpreteren van de klassieke auteurs.
Het meest populaire opvoedkundig werkje is De civilitate morum puerilium 1530 ofwel in het
Nederlands Goede manierlijcke seden, Hoe die Jonghere gaen, staen, eten, drincken, spreken,
swijghen, ter tafelen dienen, ende die spijse ontghinnen sullen.
In zijn verhandeling De recta Latini Graecique sermonis pronunciatione (De juiste uitspraak van de
Latijnse en Griekse taal, Bazel 1528) geeft Erasmus een reconstructie van de uitspraak van het Grieks
en het Latijn in de Oudheid. In zijn tijd was men gewend het Oudgrieks uit te spreken met de
uitspraak van de toen in Griekenland gesproken taal (itacisme), terwijl men het Latijn min of meer op
zijn Italiaans uitsprak. Door de bestudering van leenwoorden van Grieks naar Latijn en van Latijn naar
Grieks kwam Erasmus tot de conclusie dat dat onjuist was. Erasmus maakte een reconstructie die
weliswaar niet volmaakt was, maar veel beter dan de op dat moment gangbare uitspraak van de
beide oude talen.
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 6 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie
Vertaling en uitgave van het Nieuwe Testament in het Grieks
Erasmus sprak en schreef Latijn. Hij was een bijzonder geleerd man die al bij zijn leven in geheel
Europa als een van de grote denkers van zijn tijd werd erkend. Zijn eerste Oudgrieks had hij op de
Latijnse school in Deventer geleerd, dat daar toen voor het eerst in Noord-Europa als vak in het
curriculum was opgenomen. Dat maakte dat hij bij het begin van zijn studie op de universiteit in
Leuven een flinke voorsprong had op vele andere studenten, die hij behield en uitbreidde. Door zijn
kennis van deze taal raakte hij ervan overtuigd dat bepaalde delen van de Bijbel in de
LatijnseVulgaat niet goed vertaald waren. Hij besloot om het Griekse Nieuwe Testament opnieuw te
redigeren en in druk uit te geven. Dit kwam hem op felle kritiek te staan van het leidende
intellectuele centrum van de Nederlanden van die dagen, de Leuvense (katholieke!) universitaire
wereld, waaronder zich ook een aantal goede vrienden van hem zoals Van Dorp bevonden. De taal
van de Kerk was tenslotte Latijn en geen Grieks. Aan dit gegeven tornen zou het toch al wankelende
gezag van de Kerk van die dagen nog verder ondermijnen. Ook de jonge Vlaamse exegeet Frans
Titelmans kwam hierover in de jaren 1527-1530 met Erasmus in aanvaring. Erasmus' versie van het
Nieuwe Testament was volgens Titelmans niet correct. In de inhoud ontbraken volgens hem delen
die in de Griekse tekst wel degelijk aanwezig waren en de stijl leek volgens hem te veel op het
klassieke Latijn van Cicero en dus niet op de oorspronkelijke, volgens het dogma van de Katholieke
Kerk, door God geïnspireerde eenvoudige stijl.
Voor zijn Griekse Nieuwe Testament kon Erasmus beschikken over zes Griekse handschriften. Hij
vertaalde deze handschriften opnieuw in het Latijn om daarmee het verschil met de Vulgaat te laten
zien. Later heeft de Leidse drukkersfamilie Elsevier de Griekse tekst van Erasmus gebruikt, die
intussen de bijnaam van de Textus receptus had gekregen.
Erasmus legde met zijn Griekse uitgave van het Nieuwe Testament een grondslag van de Hervorming
van Luther. Luther gebruikte de door Erasmus geredigeerde en uitgegeven Griekse tekst van het
Nieuwe Testament (en niet het Latijse Vulgaat) voor zijn vertaling van de Bijbel naar het Duits en kon
daarmee directe kritiek van de Kerk op zijn vertaling omzeilen. Ook dat werd Erasmus door de Kerk
verweten. Maar op het verwijt dat hij het ei van de ketterij had gelegd, antwoordde hij dat hij liever
iets anders had uitgebroed: hij vond de versplintering van de Kerk maar niets.
Erasmuscollectie
Alle werken van Erasmus zijn te bekijken in de Erasmuszaal van de Gemeentebibliotheek Rotterdam,
die de eigenaar is van een van de grootste Erasmuscollecties ter wereld: een unieke en oude
verzameling met honderden boeken uit de zestiende en zeventiende eeuw. Zo’n negentig werken
zijn er in de eerste druk aanwezig. Tot de collectie behoren ook 3.000 brieven van zijn hand. En er
zijn bijzondere edities van zijn bekendste boek ‘Lof der Zotheid’ -- veel vertalingen in alle mogelijke
talen en veel geïllustreerde edities (onder meer van Frans Masereel). De bibliotheek heeft ook veel
literatuur over Erasmus. Deze collectie is een onmisbaar instrument voor de lopende uitgave van de
"Opera Omnia" van Erasmus, die vanaf 1969 onder auspiciën van de Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen wordt uitgegeven. Sinds 2007 heeft Bibliotheek Rotterdam een
nieuwe website onder de titel Schatkamers. Veel afbeeldingen uit boeken van Erasmus en portretten
van Erasmus zelf zijn hier (met informatie) digitaal te zien en ook te downloaden. Vijftien boeken van
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 7 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie
Erasmus plus de uitgave van zijn verzamelde werk (1538-1540) zijn helemaal gedigitaliseerd
in Erasmus Online.
Erasmus in de 21e eeuw
Erasmus mag dan een van de beroemdste Nederlanders zijn; toch laat zijn nationale bekendheid te
wensen over. Sommige buurtenquêtes suggereren dat hij wordt aangezien voor de ontwerper van de
Erasmusbrug of oprichter van een Rotterdams ziekenhuis. Om de blijvende invloed van Erasmus in de
huidige tijd te belichten is in Rotterdam de stichting Erasmushuis opgericht en zijn nieuwe rituelen
gestart om aandacht aan de filosoof te schenken. Zo wordt in Rotterdam sinds 2006 jaarlijks zijn
geboortedag gevierd (28 oktober), wordt het uitbrengen van Lof der Zotheid elke 1e april herdacht
en is er jaarlijks op 11 juli (zijn sterfdatum) de Nacht van Erasmus.
Vernoemingen, verkiezingen en afbeeldingen
Standbeeld van Erasmus in Rotterdam
Erasmus in Gouda, door Hildo Krop
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 8 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie
Houten beeldje afkomstig van De Liefde
Standbeeld in Rotterdam
Het beeld van Erasmus was het eerste bronzen standbeeld van Nederland. Een houten versie verrees
in 1549 in de Wijde Kerksteeg ten behoeve van de intocht van Prins Filips. Na het bezoek werd het
verplaatst naar de West-Nieuwlandsche brug. In1557 werd het houten beeld vervangen voor een
blauw arduinstenen beeld, dat in 1572 kapot geschoten en in de gracht geworpen werd door het
Spaanse leger onder leiding van Graaf van Bossu. Eenmaal weer boven water heeft het beeld
tot 1621 daar gestaan, totdat men de beeldhouwer Hendrick de Keyser opdracht gaf een bronzen
beeld te maken. Dit werd in 1622 door de Rotterdamse bronsgieter Jan
Cornelisz. Ouderogge gegoten en geplaatst op de Groenmarkt.
In mei 1940 kwam het ongeschonden uit het bombardement van Rotterdam en is het door de
gemeentelijke Dienst Kunstbescherming van z'n sokkel gehaald en onopvallend naar Museum
Boijmans Van Beuningen gebracht. Daar werd het op de binnenplaats onder betonplaten en
zandzakken verborgen. Na vele omzwervingen door de stad heeft het beeld nu een plaats gekregen
op het plein voor de Grote of Sint-Laurenskerk. In Brooklyn staat op het terrein van de Erasmus High
School een levensgrote kopie van dit beeld.[5]
Overige afbeeldingen


Een buste van Erasmus door de beeldhouwer Hildo Krop bevindt zich op een piëdestal in de
vorm van twee boeken, ontworpen door Menno Meijer, in het Willem Vroesenpark te Gouda,
nabij de Sint-Janskerk. Het beeld is via Indonesië, Amsterdam en Paramaribo in Gouda
terechtgekomen. Daar werd het eerst geplaatst in de tuin van het MuseumgoudA en later tegen
de muur van de Agnietenkapel, alvorens het in 2009 werd verplaatst naar de huidige locatie.
Er staan vier standbeelden van Erasmus in Rotterdam. Een zoals hierboven beschreven naast de
Sint-Laurenskerk, een op de kop van Zuid (in 2001 gemaakt door Willem Verbon) en twee op
de Erasmus Universiteit Rotterdam: een op de campus en de ander in het gebouw waar de
verdedigingen plaatsvinden (A-gebouw).
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 9 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie









Een enorm wandmozaïek siert het Holbeinhuis, eveneens in Rotterdam. Het mozaïek heeft
talloze verwijzingen naar Erasmus en is gemaakt door Louis van Roode in 1954 in opdracht van
het Basler Transport Versicherungs Gsf.
In de gevel van het stadhuis van Rotterdam staat, naast een aantal andere personen, ook een
afbeelding van Erasmus, vermoedelijk vervaardigd door Lambertus Edema van der Tuuk.
Er staat een standbeeld van Erasmus in Leuven bij het begin van de Mechelsestraat. Dit beeld is
in 1979 geplaatst en gemaakt door beeldhouwer René Rosseel.
Er staat een standbeeld van Erasmus in Amsterdam bij het Vossius Gymnasium.
Erasmus komt voor in het boek "Het Geheim van Rotterdam" van Thea Beckman.
Erasmus is afgebeeld op het Nederlandse bankbiljet van 100 gulden uit de jaren vijftig.
In het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam staan meerdere beelden van Erasmus; er is tevens
een glas-in-loodraam met zijn gestalte.
Een afbeelding van een schrijvende Erasmus is terug te vinden in het snijraam boven de ingang
van de School van Sint Libuinus te Deventer.
Een houten beeld van Erasmus afkomstig van het schip De Liefde bevindt zich in het Nationaal
Museum in Tokio, Japan.
Verkiezingen




In 2004 eindigde Erasmus op de vijfde plaats in de verkiezing van De grootste Nederlander.
In de verkiezing voor De Grootste Belg, een jaar later, eindigde hij op de 11de plaats in
de Vlaamse versie.
In 2005 werd Erasmus door lezers van het dagblad "Rijn en Gouwe" uitgeroepen tot Grootste
Gouwenaar.
In 2009 werd Erasmus door bezoekers van de website van Gemeentearchief Rotterdam voor een
jaar uitgeroepen tot Grootste Rotterdammer.[6]
Erasmus als naamgever
Erasmus is de naamgever van onder meer












de Erasmus Universiteit Rotterdam,
het Erasmus MC in Rotterdam,
het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam,
de Stichting Erasmus Model United Nations in Rotterdam,
de Stichting Het Huis van Erasmus, eveneens in Rotterdam,
het Erasmus Kamerkoor in Rotterdam,
de Erasmusbrug (bijgenaamd 'De Zwaan') in Rotterdam,
de Erasmuslijn, van 1997 tot 2009 de naam van één van de lijnen van de Rotterdamse metro,
verschillende Erasmus Colleges, o.a. in Zoetermeer en in Eindhoven,
 het EMC²-project (Erasmus Masterclass 2-jarig), in het Erasmus College in Zoetermeer,
de Erasmushogeschool Brussel,
het Erasmusziekenhuis (academisch ziekenhuis ULB) in Anderlecht,
verschillende Erasmushuizen, w.o.
 het Erasmushuis in Anderlecht: een museum,
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 10 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie
het Erasmushuis in Rotterdam: een kantoorgebouw,
 het Erasmushuis in Jakarta: een cultureel centrum,
het universitair ERASMUS-uitwisselingsprogramma van de EU, onderdeel van het Leven Lang
Leren Programma, acroniem van EuRopean community Action Scheme for the Mobility of
University Students,
de Openbare Scholengemeenschap Erasmus te Almelo,
het Erasmusgebouw, Erasmusplein en de Erasmuslaan bij de Radboud Universiteit Nijmegen,
de Erasmusprijs of Praemium Erasmianum,
het faculteitsgebouw Letteren aan de K.U.Leuven (sinds het herdenkingsjaar 1986),
het Erasmuspark in het Amsterdamse stadsdeel Bos en Lommer.
Stichting Erasmus Liga (thans Stichting Club of Rome/Erasmus Liga geheten)








Externe links







Complete werken (Opera Omnia Erasmi Desiderii)
Standbeeld Erasmus
Bibliotheek Rotterdam: Schatkamers
Erasmus Center for Early Modern Studies
Laus Stultitiae (Latijn, 1624)
(en) Werken van of over Desiderius Erasmus in bibliotheken (volgens de WorldCat-catalogus)
Website van de stichting Huis van Erasmus
Bronnen







Han van Ruler & Hugo Verbrugh (red.), Desiderius Erasmus, filosoof en bruggenbouwer :
historische en Rotterdamse perspectieven (Erasmus Academie, Rotterdam, 2008), ISBN 978-90813357-1-3
J.M.E. Worms (red.), Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen. Bourgondisch-Habsburgse
Nederlanden (Open Universiteit, Heerlen 1992), ISBN 90-358-1030-9
Maurits Tompot & Ines van Bokhoven, Het geheim van Erasmus (Mozaïek, Zoetermeer,
2006), ISBN 90-239-9207-5
Busken Huet - Het land van Rembrandt
Jan en Annie Romein - Erflaters van onze beschaving
Gerben Graddesz Hellinga, De Canon van ons Vaderlands Verleden (Walburg Pers, Zutphen,
2007), ISBN 978-90-5730-600-6
Rein Heijne (samensteller), In gesprek met Erasmus - Over humanisme, opvoeding en
geweldloosheid, (Humanistisch Historisch Centrum en Papieren Tijger, Stichting Huis van
Erasmus), ISBN 978-90-6728-270-3
Voetnoten
1. ↑ Adrian Room, Dictionary of Pseudonyms: 13,000 Assumed Names and Their Origins, blz.
165
2. ↑ Erasmus, Cornelis Augustijn, Amsterdam, 1986, blz. 22
3. ↑ Erasmus en Gouda, Tidinghe van die Gouda, Gouda, 2006, blz. 133 en 167
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 11 van 12
Desiderius Erasmus, een biografie
4. ↑ J O N A T H A N I . I S R A E L (2008) De Republiek 1477 - 1806 (ISBN 978-90-5194-337-5), blz. 50
5. ↑ Simon Miedema, de ontwerper van de façadebeelden van het Witte Huis
6. ↑ Erasmus grootste Rotterdammer, NU.nl, 16 oktober 2009
Op Wikiquote staan citaten van Desiderius Erasmus.
Meer bronnen die bij deze auteur horen, kan men vinden op de pagina Desiderius Erasmus op
de Nederlandstalige Wikisource.
Zie de categorie Desiderius Erasmus van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden.
Auteur Desiderius Erasmus
pagina 12 van 12