jezus doorbreekt de grens tussen rein en onrein

1
CATECHEMUNAAL TRAJECT
VORMINGSBEURT 3 – FEBRUARI
REIN EN ONREIN – LEVEN MET VERSCHILLEN
EERSTE UITWISSELING
Mensen kunnen sterk van elkaar verschillen. Ze beleven een ander geloof, ze gaan niet
(meer) naar de kerk, ze maken andere morele keuzes, gescheiden mensen leven samen,
burgerlijk hertrouwd of niet, mensen beleven een andere seksuele geaardheid…
Hun afwijkende keuze gaat soms in tegen je eigen morele en gelovige overtuiging, soms
ook tegen de officiële richtlijnen van de Kerk.
Het is niet eenvoudig om te weten hoe je met die verschillen moet omgaan.
Je bent onzeker, soms angstig. Jezus geeft ons vertrouwen om met verschillen te leven.
Geef eens een voorbeeld uit eigen ervaring en vertel kort hoe je ermee omgaat.
Dan lezen we verder in het Marcusevangelie.
En daarna hernemen we onze uitwisseling, in het licht van wat we gelezen hebben.
JEZUS DOORBREEKT DE GRENS TUSSEN REIN EN ONREIN
1. In Jezus’ tijd worden geloof en samenleving beheerst door reinheidswetten
Het zijn praktische regels die men moet in acht nemen om tegenover God ‘in orde’ te
zijn:
- daden kunnen rein/onrein zijn: eten met ongewassen handen
- voedsel kan rein/onrein zijn: varkensvlees, soms voedselcombinaties (melk-vlees)
- mensen kunnen rein/onrein zijn: heidenen, zieken, ‘zondaars’, tollenaars.
Hoe gaat Jezus daarmee om?
We lezen in het Marcusevangelie en vullen volgende tabel in:
Wie of wat is onrein?
Wat doet of zegt Jezus?
-------------------------------------------------------------------------------------------------1, 40-45
2, 1-12
2, 13-17
2, 18-22
2, 23-28
3, 1-6
7, 1-23
7, 24-30
7, 31-37
2. Van waar komen reinheidsvoorschriften?
Altijd hebben ze te maken met religie. Ze hebben een symbolische betekenis, of een
morele, of gewoon een hygiënische. Het mooie is, dat je, door ze te onderhouden,
telkens weer denkt aan God.
Juli 2009
2
Negatief is echter, dat ze wortelen in een bang beeld van God. God wordt gezien als een
te duchten overmacht, als een rechter die elke fout bestraft. Door religieuze
voorschriften stipt na te leven, proberen mensen tegenover God ‘in orde’ te zijn of
zoeken ze God gunstig te stemmen.
Negatief is ook dat mensen via reinheidswetten dikwijls medemensen uitsluiten uit de
gemeenschap: in Jezus’ tijd bijvoorbeeld zieken van wie men bang is (melaatsen),
zondaars die men veroordeelt, tollenaars die samenwerken met de Romeinse bezetter.
Het is niet moeilijk om angstige mensen op te jagen tegen een minderheid.
Omdat mensen bang zijn van God, zijn ze ook bang een reinheidswet te overtreden.
Reinheidswetten krijgen een heilig karakter; men spreekt dan van een taboe.
3. Jezus doorbreekt dat onderscheid tussen rein en onrein. Waarom?
Jezus leeft met een heel ander beeld van God. Voor Jezus is God een liefhebbende
Vader, die er altijd voor ons is. Je dient Hem niet door religieuze regels na te leven,
maar door je naaste te dienen.
Wanneer mensen in de fout gaan, weigert Jezus over hen te oordelen. Hij spreekt dan
niet over ‘verkeerd of schuldig zijn’, maar systematisch over ‘verloren lopen’. En wat doe
je als je schaap verloren loopt? Je zoekt het, tot je het vindt. Als jij al op zoek gaat
naar een schaap, hoe zou God dan niet op zoek gaan naar een lieve mens die verloren
loopt! Jezus neemt het op voor mensen die ‘onrein’ verklaard worden, omdat ze bedreigd
worden met uitsluiting en dreigen verloren te lopen.
Jezus neemt hier stelling tegenover de religieuze leiders van zijn tijd. Dat zijn de
Farizeeën en de schriftgeleerden, die de mensen in de synagoge voorhouden welke
wetten ze moeten naleven. Toch is hij trouw aan de Schrift.
Ons roept Jezus dus op, om een open christelijke gemeenschap te vormen, waar ruimte
is voor mensen die ‘anders’ zijn. Hij moedigt ons aan om in gesprek te gaan met
andersdenkenden.
N.B. bij v11: Sommige schriftgeleerden dachten: als je iets ten offer brengt in de
tempel, kan je daarmee je behoeftige ouders niet meer helpen. Wat je aan God geeft,
kan je niet meer aan je ouders geven. Het probleem van de schriftgeleerden was, dat de
tempel het dan kwijt was… Jezus heft deze valse tegenstelling tussen God en de naaste
radicaal op: lees Mc 12, 28-34 en eventueel ook Mt 25, 31-46.
TWEEDE UITWISSELING
We hernemen onze uitwisseling van bij de start, nu in het licht van het evangelie.
Ook in onze kerkgemeenschap is er aandacht voor het omgaan met verscheidenheid.
Dit willen we verduidelijken door enkele initiatieven te vermelden.
- In de Week van de Eenheid (18-25 januari) bidden we met en voor andere christelijke
kerken (Anglicanen, Lutheranen, Calvinisten…) , en met aandacht voor niet-christelijke
godsdiensten (Joden, Islam, Hindoeïsme, Boedhisme,…).
- Het Kerkwerk Multicultureel Samenleven bevordert de interculturele
Juli 2009
3
samenlevingsopbouw van de Vlaamse kerkgemeenschap. Info hierover op website
www.kms.be. KMS geeft elk jaar een mooie kalender “feesten met de buren” uit.
- De Interdiocesane en Diocesane Dienst voor Huwelijkspastoraal schenkt ook aandacht
aan hen die door levensomstandigheden, persoonlijke keuze of hun andere geaardheid
afwijken van het gewoon model van het huwelijk.
- Er zijn ook boeiende plaatselijk initiatieven die onze aandacht verdienen. Ken je er?
VIEREN (15 min.)
1. We maken het stil.
2. We herlezen het eerste verhaal (Mc 1, 40-45).
3. We maken tijd om bij onszelf wat na te denken en iets neer te schrijven rond de
vraag: Waar zie ik dat God mensen aanraakt? Waar zie ik mensen iemand die ‘anders’ is
aanraken? Raak ik ook zelf ‘onreine mensen’ aan?
4. Na een tijdje delen we wat we neerschreven en na elke inbreng zingen we een strofe
van het lied: Als gij naar de woorden luistert, ZJ 739. (Zie Vormingsbeurt 2)
5. Gebed (samen)
Heer,
Uw liefde gaat uit naar alle mensen,
U bent met ons allen begaan.
U luistert naar iedere mens
en spreekt een bevrijdend woord.
En als we de weg kwijt geraken
bent U nog het meest met ons begaan.
Heer,
U hebt ons aan elkaar gegeven
en U wil niets liever dan
dat wij elkaar graag zien.
Geef ons kracht
en zegen onze goede wil.
Amen.
GOEDE WEEK EN PASEN
Je geeft aan de doopkandidaat alle nodige inlichtingen over plaats en uur van de
vieringen van de Goede Week en van Pasen, en nodigt hem vriendelijk uit deze diensten
mee te maken. De doopkandidaat kan gerust deze vieringen meemaken zonder nu reeds
veel uitleg erover te krijgen: dat komt nog volgend jaar.
Juli 2009