Prostaatkanker - Dr Bruno Bamelis

Prostaatkanker
Dr Bruno Bamelis
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Prostaat ?



“voorstandsklier”
= klier , groot als een tamme kastanje, gelegen
onder de blaas, voor de dikke darm gelegen en
doorboord door de plasbuis
Functie = productie van vocht die
beschermende functie heeft voor de zaadcellen (
80 % ejaculatie = prostaatvocht)
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Prostaat : anatomie
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
1. Epidemiologie prostaatkanker

Meest voorkomende kanker bij mannen

Frequentste oorzaak van kankersterfte bij mannen na
longkanker

Één man op 8 krijgt ermee te maken
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
1. Oorzaken prostaatkanker


zowel erfelijke als omgevingsfactoren (vooral de eetgewoonten)
- De frequentie van prostaatkanker is hoger bij Europeanen en
Amerikanen, en lager bij Aziatische bevolkingsgroepen zoals
Japanners, Chinezen .
- Bij emigratie naar de Westerse landen en overnemen van
Westerse eetgewoonten, verhoogt hun risico.
- De Westerse voeding is rijk aan dierlijk vet en proteïnen en arm
aan vezels, dit in tegenstelling tot de Aziatische gemeenschappen
met een voeding op basis van zetmeel, groenten, vruchten met
een hoog vezelgehalte en weinig dierlijke vetten. Een belangrijk
verschil tussen de Westerse en Oosterse voeding is het verbruik
van soja in Azië.
er is ook een genetische belasting (families met hoge
kankerincidentie)
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
2. Preventie




Te mijden: Vlees (dierlijk vet)
Gezond: - Fruit
- Selenium (vis en brood)
-Vitamine E
- Soya
- Gekookte tomaten
- Chinese groene thee
- Zwarte chocolade
Meer bewegen : beweging doet risico op agressieve
prostaatkanker verminderen.
Vermijd overgewicht
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Prostaatkanker : Preventie
“Prostaatdieet”:
• vijf stukken vers fruit per dag
• voedsel rijk aan lycopeen : gekookte tomaten (Ketchup,
V8,…), watermeloen, grapefruit.
• voedsel rijk aan sulphoraphanes : vooral in spruiten,
ook broccoli, bloemkool.
• look, ajuinen, prei, bieslook.
• Voedsel rijk aan polyphenolen : groene thee, rode wijn,
soja,…
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
3. Prostaatkanker : opsporing






PSA = “Prostaat specifiek Antigeen” = bloedtest :
onvolkomen test, maar toch zeer nuttig
PCA-3 test = test op urine : veelbelovend, maar zeer
duur (250€)
Rectaal onderzoek : noodzakelijk, doch niet zeer
gevoelig
Transrectale echografie : nuttig maar ook niet gevoelig
NMR prostaat : wordt steeds beter, resultaat sterk
onderzoeker-afhankelijk, lijkt goed in uitsluiten
agressieve tumoren
Histoscanning : veelbelovend, in onderzoeksfase
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
De realiteit van PSA testing
Gezonde man en
goedaardige ziekte
Niet aggressieve PCa
Potentieel Letale PCa
Cut off
0.0
1.0
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
2.0
3.0
4.0
5.0
6.0
PSA, ng/mL
7.0
8.0
9.0
10.0
100.0
4. Bepalen van risicogroepen
= inschatten van het risico dat de prostaatkanker
het leven van de gastheer zal verkorten ( is ook
leeftijdsafhankelijk )
- TNM-classificatie : bepaalt de uitgebreidheid van
de tumor lokaal en eventueel op afstand
(uitzaaiingen)
- Gleasonscore : bepaalt de agressiviteit van de
tumor ( = bepaald door weefselonderzoek door
de patholoog)
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
5. Behandelingskeuze

Afhankelijk van risicogroep

Afhankelijk van leeftijd en levensverwachting
patiënt

Afhankelijk van keuze patiënt

(Afhankelijk van keuze arts : ?)
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
6. Behandeling





“active surveillance” = opvolgen
Radicale prostatectomie = prostaat volledig
verwijderen
Brachytherapie prostaat = radioactieve zaadjes
inplanten in prostaat
Externe radiotherapie = prostaat van buitenuit
bestralen
Hormonale therapie = medicatie
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Radicale prostatectomie
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Open radicale prostatectomie
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Robotgeassisteerd radicale
prostatectomie met de
da Vinci-robot
- eenvoudiger door
. beter zicht
. betere instrumenten
- nog sneller herstel
- nog betere resultaten
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Brachytherapie prostaat
Aanbrengen van radioaktief materiaal in of
tegen de tumor : hoge dosis in klein volume
“brachy “= dichtbij
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Brachytherapie prostaatca

Brachytherapie is alternatief voor radicale
prostatectomie bij low tot intermediate-risk
prostaatca
T1 –T2 N0 M0
 PSA </= 10 ng/ml
 Gleason-score </= 7/10
 Prostaatvolume < 50 cc
 Niet-obstructieve prostaat

Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Brachytherapie prostaatca

ENERGY I-125


Foton 28 KeV
HVL



Tissue : 0,5 cm
Lead : 0,025 mm
Complete protection =
10 x HVL
Tissue : 5 cm
Lead : 0,25 mm
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
BARD - STM 1251
seed
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Brachytherapie prostaatca
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Brachytherapie prostaatca
loaded
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Brachytherapie prostaatca
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Externe Radiotherapie prostaat

Ambulant

Duur : 6 à 7 weken

In principe in combinatie met hormonale
therapie
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
BEHANDELING GEMETASTASEERDE
PROSTAATKANKER

1° lijn: hormonaal
 (heelkundige castratie)
 medicamenteuze castratie
LHRH-analogen
 antiandrogenen


2° lijn: chemotherapie

3° lijn: nieuwe molecules (studies of
‘compassionate use program’)
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Gemetastaseerd prostaatcarcinoom
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
NADELEN HORMONALE BEHANDELING

libidoverlies en erectiele disfunctie

warmteopwellingen

gemoedsstoornissen

spieratrofie

verminderde vitaliteit

anemie

gewichtstoename

verhoging cholesterol, triglyceriden en glycemie

osteoporose
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Preventie van Nevenwerkingen
Osteoporose:
Dagelijks supplement calcium (1200 mg) en vitamine D3 (8001000 IU)
Lichaamsbeweging (MijnCoach, sport, kinesitherapie, fitness,…)
Zometa jaarlijks alendronate wekelijks
 Obesitas, spieratrofie,hypercholesterolemie, metabool
syndroom:
Voedingsadvies
Lichaamsbeweging
Rookstop
Regelmatige opvolging bloedwaarden en bloeddruk door de huisarts

Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11
Prostaatkanker : Conclusies

Is meestal niet dramatisch : te genezen bij
vroege diagnose, hoeft niet altijd behandeld te
worden

Spreek erover met Uw huisarts : bloedafname?

Eet gezonder
Dr Bruno Bamelis
Kruishoutem, 16/11/11