Thematische oproep slechtnieuwscommunicatie Projectoproep: Verbetertrajecten slechtnieuwscommunicatie in ziekenhuizen Context Uit het rapport van Kom op tegen Kanker1 blijkt dat patiënten en naasten in de ziekenhuizen met een hele reeks knelpunten kunnen worden geconfronteerd wanneer ze slecht nieuws krijgen. Het kan gaan om knelpunten die te maken hebben met 1) de context van het slechtnieuwsgesprek zoals de plaats en het tijdstip waarop wordt gecommuniceerd, de aanwezigheid van derden, … , 2) de inhoud van de slechtnieuwsboodschap (waarheidsgetrouwheid, begrijpelijkheid, duidelijkheid van info, hoeveelheid informatie, …), en 3) de communicatiestijl en houding (verbale en non-verbale houding, empathie, aandacht voor emoties,…) van de zorgverleners die het slecht nieuws communiceren. Bovendien is het gesprek, waarin een diagnose aan de patiënt wordt meegedeeld, maar één momentopname in de bredere slechtnieuwservaring van de patiënt. Slecht nieuws kan zich gedurende het hele behandelings- en nazorgtraject voordoen in stukjes en beetjes en betrekking hebben op heel diverse maar door de patiënten als negatief ervaren aspecten. In dit bredere verhaal komt het hele zorgteam rond de patiënt op de voorgrond en de manier waarop het team de communicatie met de patiënt en zijn naasten organiseert en aanpakt. M.a.w. om de slechtnieuwscommunicatie binnen een ziekenhuis te veranderen/verbeteren zijn er veranderingen/verbeteringen nodig zowel op vlak van de kennis en vaardigheden van de betrokken teamleden als op de manier waarop de communicatie met patiënten en hun naasten binnen het team wordt georganiseerd. Dit vraagt om een andere aanpak dan de klassieke communicatiecursussen en -trainingen voor individuele zorgverleners die in de avonduren of het weekend worden georganiseerd Wat? Financiering voor een project waarbij een aantal zorgteams van ziekenhuizen in verbetertrajecten worden begeleid door een coach om hun slechtnieuwscommunicatie met kankerpatiënten en hun naasten te verbeteren. Uitgangspunt zijn daarbij de aanbevelingen die in 2015 door Kom op tegen 1 Kom op tegen Kanker, Slecht nieuws mededelen aan patiënten en hun naasten. Aanbevelingen voor zorgverleners. Brussel: 2015 [folder] Vlaamse Liga tegen Kanker, Slechtnieuwsgesprekken: aanbevelingen voor een betere communicatie met de patiënt en zijn naasten. Dossier – oktober 2014. Brussel: 2014 [rapport] Voor beide publicaties zie http://www.komoptegenkanker.be/slechtnieuws Kom op tegen Kanker 29/1/2016 Kanker in een folder werden gepubliceerd. Het verbetertraject focust zowel op veranderingen/verbeteringen op niveau van de context (organisatie en planning) van slechtnieuwsgesprekken als op de communicatievaardigheden en houding van zorgverleners. Doelstellingen Doelstellingen van het project zijn om: - verbetertrajecten aan zorgteams in ziekenhuizen rond slechtnieuwscommunicatie aan te bieden d.m.v. coaching en training van de betrokken zorgverleners op de werkvloer - innoverende methodieken van training en coaching van zorgverleners zoals werkplekleren te hanteren en hun meerwaarde op het vlak van communicatietraining voor zorgverleners te evalueren. Het volstaat immers niet om zorgverleners individueel buiten de werkuren en buiten hun werkcontext te trainen, zij moeten ook de verworven vaardigheden op de werkvloer in de praktijk kunnen brengen. Daarom dienen de verworven vaardigheden op de werkplek actief door de werkomgeving ondersteund te worden. Dit blijft vaak een hiaat in de huidige (klassieke) communicatietraining die zich doorgaans buiten de zorgcontext en het zorgteam afspeelt. Deze manier van werken impliceert een groter engagement van de betrokken ziekenhuizen: in plaats van hun zorgverleners op cursus te sturen werken ze actief mee aan een verbetertraject om de slechtnieuwscommunicatie binnen de eigen muren te verbeteren. - ervaringskennis op te bouwen zodat nadien bij de projectindiener(s) de knowhow aanwezig is om verbetertrajecten in andere zorgsettings (verder) te implementeren en begeleiden. Daarom dienen de resultaten van de begeleidingstrajecten en de gehanteerde methodieken systematisch te worden geëvalueerd. Op basis van de vastgestelde knelpunten en randvoorwaarden wordt de handleiding/roadmap opgesteld en/of aangepast. (zie resultaten) Resultaten Voor de zorgsettings betrokken in het project: - Bij afloop van het project moeten in minimum vijf verschillende zorgsettings verbetertrajecten geïmplementeerd zijn. Uit resultaatsmeting moet blijken dat er in elke setting voldoende know how opgebouwd werd om de geïmplementeerde communicatieprocessen verder te zetten en te blijven optimaliseren. - Evaluatierapport per setting van de begeleidingstrajecten en de gehanteerde methodieken op basis waarvan de handleiding/roadmap werd ontwikkeld. Voor trainers/coaches van zorgverleners: De concrete output bestaat verder uit een handleiding/roadmap voor trainers om een verbetertraject met een zorgteam rond slechtnieuwscommunicatie op te zetten en het ontwikkelde didactische materiaal voor de training en coaching van zorgteams. Voorwaarden voor indiening * m.b.t. de projectaanvrager -De projectaanvrager is een organisatie die aantoonbare expertise heeft op vlak van vorming, training en opleiding in de gezondheids- en/of welzijnssector en ervaring heeft met nieuwe methodieken van training/coaching op de werkvloer Kom op tegen Kanker 29/1/2016 - Deze organisatie fungeert als hoofdaanvrager en gaat een partnerschap aan met ziekenhuizen in Vlaanderen die voldoende van elkaar verschillen qua aard (universitair versus algemeen) en aantal bedden. De betrokken ziekenhuizen dienen via een engagementsverbintenis hun wens om te participeren in het verbetertraject te formaliseren. *m.b.t. de projectinhoud - het project is innoveren d.w.z. er is een duidelijke en aantoonbare meerwaarde ten opzichte van bestaande initiatieven in Vlaanderen -Het project is niet financierbaar met andere middelen of middelen die onder de reguliere (overheids)financiering vallen. - Het project voldoet aan de voorwaarden die in het reglement ‘Vernieuwende initiatieven Kom op tegen Kanker’ voor implementatieprojecten zijn vastgelegd2. -Er kan geen exclusieve aanspraak op de intellectuele eigendom gelegd worden. Wat kan aangevraagd worden? Duur Een project duurt in principe maximum 3 jaar. Afwijkingen van de projectduur dienen grondig gemotiveerd te worden. Budget Elke ingebrachte kostenpost moet rechtstreeks en ondubbelzinnig verband houden met en verantwoord worden in het kader van het project. Het staat de Psychosociale Commissie die de projecten beoordeelt vrij kostenposten te schrappen en/of aanpassingen aan het budget op te leggen als voorwaarde voor toekenning. In geen geval mogen overheadkosten (indirecte kosten) in rekening worden gebracht. Het gaat hier om kosten die niet eigen zijn aan het aangevraagde project. Dit omvat onder meer kosten voor verwarming, huur, water … Aangezien het om een subsidie gaat voor een project dat door de projectverantwoordelijke bij de projectfinancier werd ingediend, is de financier hiervoor geen BTW verschuldigd. Het budget is bestemd voor de hoofdaanvrager om de kosten die in het kader van dit project wordt gemaakt, te vergoeden. Van de deelnemende ziekenhuizen wordt verwacht dat ze meewerken aan het verbetertraject en dat hun personeel hiervoor de nodige tijd krijgt. Eventueel kan in dit kader een incentive begroot worden binnen het projectbudget. Er kan een toelage aangevraagd worden ter dekking van: * Personeelskosten bij hoofdaanvrager voor volgende taken: - de coördinatie van het project - ontwikkeling van expertise voor begeleiding verbetertrajecten, - aanmaak van het didactisch materiaal - coaching/training van teams in de betrokken ziekenhuizen 2 Beschikbaar op de website van Kom op tegen Kanker: http://www.komoptegenkanker.be/sites/kotk/files/reglement_vern_ini_070316_maart_2016.pdf Kom op tegen Kanker 29/1/2016 Voor één FTE wordt het standaardbedrag van €65 000/jaar gehanteerd. Indien hogere bedragen worden aangevraagd, dient hiervoor een goede motivering toegevoegd te worden. * Werkingskosten De werkingskosten die direct aan het project toe te schrijven zijn, kunnen ingebracht worden op het project. Werkingskosten omvatten o.m. kosten voor transport/verplaatsingen, inhuren jobstudenten, klein bureaumateriaal, verzendkosten ... Kosten die in principe niet in aanmerking komen zijn reis/verblijfskosten voor congressen en recupereerbare BTW. In alle gevallen is het zo dat alleen kosten ingediend kunnen worden die eenduidig in verband te brengen zijn met het project. Indien het gebruik van het product of de dienst (de looptijd van) het project overschrijdt, kunnen de kosten enkel proportioneel tot het gebruik voor het project ingebracht worden. De werkingskosten moeten terug te vinden zijn in de boekhouding en met facturen gestaafd kunnen worden. * Uitrustingskosten Uitrustingskosten (bijv. laptop, pc, opnameapparatuur) komen in principe niet in aanmerking voor betoelaging. De deadline voor het indienen van projecten is 30 september 2016 Voor meer informatie m.b.t. de inhoud van de oproep, contacteer Hans Neefs: [email protected] Voor meer informatie m.b.t. het indienen van een project (financiële, administratieve modaliteiten), contacteer Inge Pelemans: [email protected] Kom op tegen Kanker 29/1/2016