Tekst bijlage website - Publieke Verantwoording

HPV Code Goed bestuur Hét uitgangspunt van de HPV code is het publiek belang en dan met name het toetsen van
de borging ervan bij belanghebbenden. Al sinds 2000 is dat in ons Handvest zo beschreven.
De vernieuwde HPV code goed bestuur legt de nadruk op de verantwoording over de
strategie, doelstellingen en de dialoog die met de belanghebbenden wordt gevoerd hierover.
In de jaarverslaglegging wordt van het bestuur verwacht dat ze een verklaring geven welke
naast financiën getrouw ook evenwichtig en begrijpelijk is. Ook over de prestaties, de
vervulling van de publieke taak, dient het bestuur transparant zijn in haar jaarverslaglegging.
Nieuw in de code is het Inzicht dat gevraagd wordt over deze integratie van financiële
gegevens en kwalitatieve uitkomsten.
In het jaarverslag wordt verder duiding verwacht van hoe organisatie inzicht verkrijgt over
belanghebbenden van de organisatie, de manier waarop de dialoog met belanghebbenden is
gevoerd en de visie van belanghebbenden op de strategie en governance.
Er zijn verschillende richtlijnen voor jaarverslaglegging die kunnen helpen bij de
verantwoording over deze samenhang; Global Reporting Initiative (GRI-G4), IICR framework,
Raad voor de jaarverslaggeving (RJ400), ISO 26000 en de criteria van de
Transparantiebenchmark.
Maatschappelijke verantwoording; waarom?
Veranderende context:
De samenleving richt zich steeds meer op de wezenlijke maatschappelijke doelen en vraagt
oplossingen voor ingewikkelde duurzaamheid vraagstukken. Wat met duurzaamheid wordt
bedoeld komt in het Zuid-Afrikaanse woord voor duurzaamheid, ‘Volhoudbaarheid’, goed tot
uitdrukking. De toenemende focus op de houdbaarheid en continuïteit komt in het
verwachtingspatroon tot uiting. Een verschuiving is zichtbaar naar waarde, coöperatie,
openheid en verbinden. Het korte termijn (winst) denken verschuift naar lange termijn
(waarde) denken. Indicatoren voor maatschappelijke waarde zijn naast economische
resultaten veel vaker aspecten als milieu, gezondheid, leefomgeving, opleiding en
betekenisgeving. De opgave is het creëren van een balans tussen maatschappelijke
meerwaarde en economisch rendement.
Transparantie
De omgeving vraagt van publieke organisaties steeds meer verantwoording over goed
publiek bestuur. Een nieuwe realiteit, die hiermee ontstaat, is die van controle naar
verantwoordelijkheid. Deze verantwoordelijkheid vraagt om inzicht in de relatie tussen de
strategie en doelstellingen, de prestaties en de vervulling van de publieke taak op lange
termijn. Meer duidelijkheid en transparantie over de oorzaak-effect samenhang tussen
financiële informatie en niet-financiële (maatschappelijke) outcome stelt organisaties in staat
om de impact van haar strategische afwegingen op de samenleving te begrijpen en waar
nodig bij te sturen.
www.publiekverantwoorden.nl 2015 1
Afbeelding:Publieke verantwoording
De praktijk wijst uit dat geïntegreerde verslaglegging:
• Vertrouwen creëert
• Betrokkenheid van stakeholders vergroot en inzicht geeft in verwachtingen
• Risico’s (waaronder reputatierisico’s) beter beheersbaar maakt
• Aan zet tot actie: rapportage gaat voor beleid uit
• Leidt tot betere (interne) besluitvorming
• Leidt tot betere bediening publiek belang
Maatschappelijke verantwoording; hoe?
Geïntegreerd rapporteren begint met geïntegreerd denken. Hierbij gaat het er niet alleen om
of de maatschappelijke taak juist wordt uitgevoerd. Het begint met de strategische vraag; ‘
doen we de juiste dingen’. Hanteren we de juiste strategie ten behoeve van het optimale
maatschappelijke resultaat. Om het maatschappelijke resultaat te optimaliseren is het nodig
te begrijpen wat de impact van strategische keuzes op de samenleving is. Een handvat om
dit inzichtelijk te maken is het waardecreatiemodel van de IIRC. Het model dient als handvat
om de waarde die wordt gecreëerd door de organisatie in kaart te brengen aan de hand van
verschillende kapitalen. Het geeft daarmee inzicht in de relaties en kapitalen die de
organisatie aanwendt of die worden beïnvloedt bij de uitvoering van haar strategie.
Afbeelding: Waardecreatiemodel IIRC
www.publiekverantwoorden.nl 2015 2
Hoe maak je een verslag?
Bij het maken van het jaarverslag kan het waardecreatiemodel als een goed uitgangspunt
dienen. Om het verslag vervolgens op te stellen zijn er een aantal stappen belangrijk om te
nemen:
• Keuze onderwerpen en indicatoren
o Stakeholderdialoog en materialiteitsanalyse
o Aansluiten bij profiel van de organisatie
• Verzamelen informatie over deze indicatoren en onderwerpen
• Opnemen van informatie over deze indicatoren en onderwerpen
• Opnemen van informatie over beleid, strategie, missie, visie, governance en
prestaties
• Verslag publiceren
• Verslag actief voorleggen aan stakeholders
Afbeelding: Het opstellen van het maatschappelijk/geïntegreerd jaarverslag
De materialiteitsanalyse
Een materialiteitsanalyse is een middel om de keuze van onderwerpen waarover
gerapporteerd wordt te maken. Daarnaast biedt de analyse middels een materialiteitsmatrix,
die in het jaarverslag kan worden opgenomen, inzicht in de mate van belang die zowel de
organisatie als de externe belanghebbenden aan de onderwerpen hechten.
Materialiteit is:
• Mate van belangrijkheid van onderwerpen/gegevens en gebeurtenissen dat de lezer
deze redelijkerwijs in het verslag mag terugverwachten
• Bepaal je idealiter samen met je belanghebbenden
• Is het uitgangspunt voor de toepassing van GRI G4
www.publiekverantwoorden.nl 2015 3