Duurzame inzetbaarheid in de Zorg Kerstin Reeuwijk, Suzan Robroek, Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam We werken steeds langer door Duurzame inzetbaarheid ‘Huis van werkvermogen’ www.workabilityindex.nl Uitdagingen! - Belangrijke determinanten van werkvermogen in de zorg? - Succesvolle implementatie van beleid? - Deelname aan maatregelen? - Veranderingen in werkvermogen? 4 Proces Vragenlijst werkvermogen Anoniem groepsrapport Individueel rapport Individueel aanvullend onderzoek Plan van aanpak Plan van aanpak 6 Determinanten van verminderd werkvermogen Onderzoek in de zorg in Limburg Terugblik Respons in 18 zorginstellingen Respons beginmeting 100% 90% 80% Respons % 70% 60% 47% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Organisatie 12 13 14 15 16 17 18 Werkvermogen en productiviteit op beginmeting Risicofactoren voor verminderd werkvermogen in de eindmeting Analyses met beschikbare data (n = 2.878) in 13 zorginstellingen Risicofactoren Risicofactoren: inzoomen Risicofactoren: inzoomen Risicofactoren: inzoomen Ervaren gezondheid Overgewicht/ obesitas Risicofactoren: inzoomen Risicofactoren: inzoomen Risicofactoren: inzoomen Disbalans werk-privé Werkdruk Ongemakkelijke houding Risicofactoren: inzoomen Risicofactoren: inzoomen Doelen Opleiding & ontwikkeling Acties tijdens het tweejarige onderzoek Analyses met beschikbare data (n = 2.878) in 13 zorginstellingen Acties 75% heeft minimaal 1 actie ondernomen Acties: wie bereik je? Acties om psychosociale werkbelasting te verminderen Acties: wie bereik je? Acties om fysieke werkbelasting te verminderen Acties: wie bereik je? Acties om leefstijl te verbeteren Implementatie van duurzaam inzetbaarheid - beleid Analyses met beschikbare data (n = 2.878) in 13 zorginstellingen Mate van implementatie van DI-beleid 90% 80% % van maximum score 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 2 3 4 5 6 7 8 Organisatie 9 10 11 12 13 Acties: wie bereik je? Acties via werkgever Acties: wat is het ‘effect’? Verbeteren verminderd werkvermogen Behoud van goed werkvermogen Meer invloed op planning werk Meer invloed op planning werk training op gebied van psychosociale arbeidsbelasting Samenwerking tussen collega’s Leefstijl (beweging, voeding, matig alcohol) Beter inzicht nodig door: - - Herhalen van metingen - - langdurig volgen van medewerkers Samenvattend… Risicofactoren voor verminderd werkvermogen zijn, in afnemend belang: gezondheid, werkkenmerken, organisatie, leefstijl Een ruime meerderheid van de medewerkers heeft acties ondernomen om het werkvermogen te verbeteren Medewerkers met een verminderd werkvermogen ondernamen meer acties dan medewerkers met een goed/uitstekend werkvermogen. In organisaties waar de mate van implementatie lager was, ondernamen minder medewerkers acties via de werkgever En nu? Uitdagingen! Een verminderd werkvermogen kan niet altijd worden verklaard. Wat zijn nieuwe inzichten ? ‘Project’ vs Integraal beleid oftewel een heel precies gedefinieerde interventie versus een brede aanpak met velerlei initiatieven Effecten van interventies: voor wie is wat nu belangrijk Wat is belangrijk in hedendaagse arbeid ? Werk: Energiebronnen: uitdaging, zelfstandigheid, sociale steun Stressoren: mentale belasting, werkdruk, werk-prive, baanonzekerheid Wat is belangrijk in hedendaagse arbeid ? Werk: Energiebronnen: uitdaging, zelfstandigheid, sociale steun Stressoren: mentale belasting, werkdruk, werk-prive, baanonzekerheid Persoon: psychologisch kapitaal: veerkracht, optimisme, hoop, eigen effectiviteit fit met werk: passen capaciteiten bij de eisen van het werk ? fit met werk: passen uitdaging en motivatie bij de eisen van het werk ? Wat is belangrijk in hedendaagse arbeid ? Optimale persoon-werk fit ? Wat is belangrijk in hedendaagse arbeid ? Werk: Energiebronnen: uitdaging, zelfstandigheid, sociale steun Stressoren: mentale belasting, werkdruk, werk-prive, baanonzekerheid Persoon: psychologisch kapitaal: veerkracht, optimisme, hoop, eigen effectiviteit fit met werk: passen capaciteiten bij de eisen van het werk ? fit met werk: passen uitdaging en motivatie bij de eisen van het werk ? Organisatie: Sociale klimaat: welzijn van medewerkers, menselijk leiderschap Prestatie klimaat: prestatie als maatstaf, prestatie-eisen Hedendaagse arbeid en werkvermogen 1. Werkvermogen wordt door veel factoren bepaald 2. Persoon, werk en organisatie spelen allemaal een rol 3. Belangrijkste factor: Persoon = in staat zijn 4. Andere factoren: Werk, Organisatie = in staat worden gesteld Hoe verklaren we de grote diversiteit tussen personen in hetzelfde werk in de organisatie ? Werk als (individuele) waarde Capability concept: waardevolle en belangrijke aspecten in werk, die daadwerkelijk binnen het bereik liggen Kennis en kunde gebruiken Kennis en kunde ontwikkelen Betrokken zijn bij belangrijke beslissingen Betekenisvolle werkcontacten met anderen hebben of opbouwen Eigen doelen stellen Een goed inkomen verdienen Een bijdrage leveren aan het creëren van iets waardevols Advies Zoek werk dat uitdagend is, dat bij je past, in een werkomgeving en organisatie die je in staat stelt, je persoonlijke waarden in werk te realiseren Aanbevelingen voor beleid in organisaties 1. Maak een goede probleemanalyse: Welke factoren bepalen inzetbaarheid? [maak een ‘foto’] Welke individuele en organisatorische interventies zijn er? Sluiten oorzaken aan bij oplossingen? De juiste persoon op de juiste plaats? 2. Ontwikkel effectieve interventies voor (oudere) werknemers en werknemers met gezondheidsbeperkingen Evalueer wat goed werkt en ook wat helemaal niet werkt! Tijdig (tijdelijke) aanpassingen in het werk Vergroot eigen regelmogelijkheden in het werk Aanpassen aan persoonlijke waarden van werk De uitdagingen om inzetbaarheid te bevorderen 1. Ontwikkelen van effectieve interventies om werkvermogen van (oudere) werknemers te behouden (in afnemend belang): * arbeidsomstandigheden (arbo!) en -inhoud (HRM!) verbeteren * sociaal-medische begeleiding verbeteren * organisatie-aspecten: sociaal klimaat, leiderschap, waardering * leefstijlbeïnvloeding 2. Noodzaak voor algemene en individueel georiënteerde interventies 3. Werknemers met functionele beperkingen in het arbeidsproces houden: * arbeidsbelasting aanpassen aan functionele capaciteiten * systematiek van tijdelijke voorzieningen creëren Inclusieve arbeidsmarkt 40 Bedankt voor de aandacht! Contact: [email protected] Kerstin Reeuwijk, Suzan Robroek, Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam