Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving

Kinderen,
vrijheidsberoving
en vrijheidsbeperking
15 november 2007 – 1
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Jaarthema 2007
• Heel wat kinderen ondervinden impact van
detentie:
– Ouder in de gevangenis
– Zelf opgesloten
• Groep kinderen niet van vrijheid beroofd, maar toch
in belangrijke maten in vrijheid beperkt omdat ze
niet thuis verblijven:
– Niet hun eigen keuze
– Vaak ook niet die van de ouders
15 november 2007 – 2
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Jaarthema 2007
• Werkgroep:
– Definiëring thema en deelonderwerpen
– Ondersteuning bij voorbereiding Open Fora
– Discussie over aanbevelingen
15 november 2007 – 3
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Jaarthema 2007
• Open Fora:
– Samenbrengen academici, beleidsmakers, NGO’s
– Stimuleren informatieuitwisseling en discussie
– Werken naar concrete aanbevelingen
• 20 april 2007: ‘zorg voor kinderen: een kwestie van
‘instelling’?’
• 21 juni: ‘kinderen en detentie’
15 november 2007 – 4
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Deelthema’s
• 20 april: aandacht voor meest kwestbare groepen:
– Jonge kinderen (0-3)
– Kinderen met een handicap
– Kinderen met psychiatrische problematiek
• 21 juni:
– Kinderen in gesloten centra
– Vrijheidsberoving na MOF
– Kinderen met gedetineerde ouder
15 november 2007 – 5
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Inhoudelijke input
• Verdrag inzake de Rechten van het Kind
• VN-Comité:
– Concluding Observations België (2002)
– General Comments nr. 6 (2005) en nr. 10 (2007)
– General Discussion 1995 en 2005
• Implementation Handbook for the CRC
• Expertise leden-NGO’s (werkgroep)
15 november 2007 – 6
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Verdrag
• O.a.:
– Art. 37: Gevangenneming van een kind als uiterste
maatregel en voor kortst mogelijke passende duur
– Art. 40: voorwaarden voor aanpak jeugddelinquentie
– Art. 9: recht om met ouders samen te leven en recht op
rechtstreeks contact wanneer van 1 of beide ouders
gescheiden
15 november 2007 – 7
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Globale aanbevelingen
• Coördinatie verzameling en registratie gegevens
over kinderen:
– Tussen verschillende overheden en binnen zelfde overheid
tussen departementen
– Vanuit perspectief kinderen
– Registratie van follow-up
• Nood aan onderzoek naar beleving van
vrijheidsberoving en vrijheidsbeperking:
– In kaart brengen deze groepen kinderen
– Evaluatie psychologische, familiale en sociale gevolgen
zowel korte als lange termijn
15 november 2007 – 8
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Globale aanbevelingen
• Aandacht voor context waarbinnen feiten zich
afspelen:
– Plaatsing of opsluiting zelden of nooit antwoord op
achterliggende problemen
– Bijzondere aandacht voor en offensieve benadering van
extra kwetsbare groepen kinderen
• Aandacht voor continuïteit bij overgang naar
meerderjarigheid
15 november 2007 – 9
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Kinderen in gesloten centra
• Detentie in gesloten centra voor vreemdelingen
komt neer op psychische mishandeling
(georganiseerd door de overheid)
• Stopzetten van detentie van kinderen in de gesloten
centra (met behoud van recht om samen te leven
met familie)
15 november 2007 – 10
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Vrijheidsberoving na MOF
• De Grubbe (Everberg):
– Oproep tot zorgvuldigheid
– Regime aanpassen (nu gevangenisregime)
– Niet alleen opvoeders maar ook veiligheidspersoneel
opleiden in Kinderrechten
– Klaslokaal bouwen
• Psychiatrische internering:
– Tekort aan aangepaste voorzieningen
– Geen minderjarigen tussen volwassenen plaatsen
15 november 2007 – 11
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Vrijheidsberoving na MOF
• Andere knelpunten / aanbevelingen:
– Vrijheidsberoving i.k.v. POS in zelfde regime als MOF-ers:
stopzetten van deze praktijk en oproep tot debat over nut
van gesloten opvang bij POS
– Proeftuin ‘first offenders’ gesloten regime in de eerste
periode(private voorziening): oproep tot beter respect voor
rechten van deze jongeren
– Doorlichting en evaluatie van werking gemeenschapsinstellingen (≈ evaluatiecommissie Everberg)
– Rapportage JO-lijn
– Follow-up jongere terug thuis en ondersteuning ouder
15 november 2007 – 12
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Kinderen met gedetineerde ouders
• Gebrek aan gegevens over deze groep
• Kleine kinderen met moeder in de gevangenis:
– Belang goede verblijfsomstandigheden
– Link met buitenwereld
– Vaders betrekken
• Verbeteren mogelijkheden ouder-kind-contact:
– Centrale richtlijnen
• Voorbereiding op bezoek:
– Zowel ouder als kind
15 november 2007 – 13
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Residentiële zorg
• Jonge kinderen:
– Nood aan omvattend onderzoek:
• In kaart brengen van de omvang van de residentiële zorg in termen
van kinderen die weg zijn van huis (dus ook lange termijn, veranderen
van voorziening,…)
• Hierbij samenbrengen informatie over CKG’s, voorzieningen BJB en
voorzieningen kinderen met een handicap
15 november 2007 – 14
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Residentiële zorg
• Globaal:
– Nood aan meer zorg op maat: zorg zo rond een kind
organiseren dat een plaatsing niet nodig is indien niet
gewenst (inclusief aandacht voor financiële haalbaarheid)
– Systematische nazorg voor zorgverlaters (inclusief
aandacht voor overgang naar meerderjarigheid)
– Caseload hulpverleners: kritische reflectie over
leefgroepwerking (grootte en personeelsbezetting)
15 november 2007 – 15
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidberoving
Residentiële zorg
• POS:
– Wanneer uithuisplaatsing aangewezen geacht wordt
plaatsing in pleegzorg als eerste optie te onderzoeken
vooraleer residentieel (cf. MOF: herstelgerichte afhandeling
als eerste optie)
• Psychiatrie:
– Duidelijke criteria voor onderscheid tussen open en
gesloten psychiatrische instellingen
– Onduidelijkheid of gesloten plaatsing mogelijk is bij POS
– Betere rechtspositie kinderen in jeugdpsychiatrie
– Definitie nodig van isolatie en afzondering in DRP
15 november 2007 – 16
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
Follow-up
• Actief verspreiden aanbevelingen en goede
praktijken – sensibiliseren stakeholders voor
problematiek van geweld tegen kinderen
– Beleid: ministers, administratie, parlementairen,
studiediensten
– Praktijk: NGO’s, hulpverlening, middenveld
• Alternatief Rapport van de NGO’s voor VN-Comité
voor de Rechten van het Kind (eind 2008)
15 november 2007 – 17
Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving
• Alle feedback is welkom:
Kinderrechtencoalitie
Eekhout 4
9000 Gent
09/225.90.25
[email protected]
www.kinderrechtencoalitie.be
15 november 2007 – 18