PowerPoint-presentatie - Gent, stad in werking

ANDERS KIJKEN ELKAAR VINDEN PLANNEN SMEDEN EN ACTIE ONDERNEMEN
Johan Browaeys
Manager Arbeidsmarkt & Onderwijs
Directeur regio Vlaamse Ardennen
Diversiteit in de stad,
gekleurde raven in mijn bedrijf
Programma:
•
•
•
•
•
•
Inleiding door schepen Rudy Coddens
Solidariteit in superdiversiteit – Pascal Debruyne & Charlotte Nollet
Mentorproject “Latent talent”
Pauze
Parallelle workshops:
Netwerkmoment met broodjes
Rudy Coddens
voorzitter Gent, stad in werking,
OCMW-voorzitter en
schepen van Seniorenbeleid, Werk en Armoedebestrijding
Pascal Debruyne
Postdoctoraal onderzoeker MENARG
Charlotte Nollet
HR-manager Tower Automotive
Solidariteit in superdiversiteit:
kijken vanuit het
hier en nu
Tower Automotive Gent
Dr. Pascal Debruyne
www.solidariteitdiversiteit.be
Woensdag 22 April Gent
Solidariteit in superdiversiteit:
Tower automotive
1. Superdiversiteit?
2. Solidariteit?
3. Diegem: Solidariteit in superdiversiteit
4. Solidariteit in superdiversiteit Tower Automotive
5. Belang van professionals
6. Besluit
1. Superdiversiteit?
Van multiculturalisme naar superdiversiteit?
< kwantitief verschil: richting minority-majority cities
< kwalitatief verschil: diversiteit binnen de diversiteit
1. Superdiversiteit?
In 2011 waren er 400.000
mensen met een vreemde
nationaliteit ingeschreven in het
Vlaams Gewest.
Het aantal personen van
vreemde herkomst lag in dat
jaar vermoedelijk meer dan
dubbel zo hoog (Noppe, e.a.
2012).
Antwerpen kent 186.000
mensen met migratieroots
(38%)
Gent 63.000 (25%)
1. Superdiversiteit?
1. Superdiversiteit?
Bvb.Gent
•
•
•
•
Recentere migratie uit een
brede waaier aan landen
(Bulgarije, Slowakije, Polen,
ex-Joegoslavië, Ghana,
China…).
Eind 2011 woonden er
volgens de officiële cijfers,
die een onderschatting zijn,
5.656 personen van
Bulgaarse origine
1.914 personen van
Slowaakse origine
1.096 personen van Poolse
origine in Gent.
1. Superdiversiteit?
Legaal statuut bepaalt
altijd
de sociale rechten:
• Voorwaardelijkheid
• Tijdelijkheid
• Sociale hiërarchie in
sociale rechten
1. Superdiversiteit?
Superdiversiteit gaat
om meer dan
toenemende migratie
in “Kernsteden”
Processen van
verstedelijking
overheen Vlaanderen
Belangrijk zijn kleinere
steden zonder
bijkomende middelen
Solidariteit in superdiversiteit:
Tower automotive
1. Superdiversiteit?
2. Solidariteit?
3. Diegem: Solidariteit in superdiversiteit
4. Solidariteit in superdiversiteit Tower Automotive
5. Belang van professionals
6. Besluit
2. Solidariteit in superdiversiteit?
Welvaarts-chauvinisme?
(Van Oorschot et al.,
2009)
De Vlaamse Migratie- en
Integratie Monitor 2013
 +/- 50% van de bevolking
van oordeel is dat
migranten profiteren van de
sociale zekerheid.
4/10 Vlamingen vindt dat
moslims een bedreiging zijn
voor onze cultuur en
gebruiken. Een kwart van de
bevolking vertrouwt
migranten niet.
2. Solidariteit in superdiversiteit?
Robert Putnam over inwoners van
etnisch gemengde buurten:
-
Minder vrienden
Kijken meer TV
Minder gelukkig
Minder vertrouwen
Minder altruïsme
2. Solidariteit in superdiversiteit?
Solidariteit
< één territorium
< één natie-staat
< één gemeenschap
< één cultuur
< één taal
< over generaties heen
VS Diversiteit < verschil
MAAR culturele integratie te hoogdrempelig
= doodlopend spoor in een superdiverse samenleving
Solidariteit in superdiversiteit:
Tower automotive
1. Superdiversiteit?
2. Solidariteit?
3. Diegem: Solidariteit in superdiversiteit
4. Solidariteit in superdiversiteit
Tower Automotive
5. Belang van professionals
6. Besluit
3. Diegem:
Solidariteit in superdiversiteit
Verschuiving van perspectief: focus op het HIER en NU
Bestuderen van concrete praktijken op specifieke plaatsen waar mensen nabij zijn in diversiteit +
invloed professionals
Mogelijkheid tot gemeenschapsvorming zonder gedeeld verleden & waarden en normen.
3. DieGem
Solidariteit in superdiversiteit
3. DieGem
Solidariteit in superdiversiteit
• Solidariteit?
= delen op basis van gevoel van
lotsverbondenheid
• 4 verschillende bronnen van solidariteit:
 onderlinge afhankelijkheid (interdependentie)
 sociale strijd
 waarden en normen
 ontmoeting
DieGem Conferentie
1/04/2014
Solidariteit in superdiversiteit:
Tower automotive
1. Superdiversiteit?
2. Solidariteit?
3. Diegem: Solidariteit in superdiversiteit
4. Solidariteit in superdiversiteit
Tower Automotive
5. Belang van professionals
6. Besluit
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
•
Focus: Impact van de bedrijfscultuur en professionele interventies die van
diversiteit de norm maakt
•
•
Kijken naar hoe mensen van verschillende origine met verschillende taal, normen en waarden
op concrete plaatsen met elkaar omgaan
Kijken naar de interventies van vakbonden en werkgever
•
Plaats: Aan de band (cellen), in de gangen van de fabriek en de refter (pauzes)
•
Hoe?
 Gesprekken over cultuur en afkomst, fabriek en werk, de fabrieksleiding & vakbond
 Geschiedenis van de bedrijfscultuur nagaan (gesprekken met syndicale vertegenwoordigers,
HRM, en vroegere werknemers): rol van bedrijfsleiding/HRM & vakbonden.
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
De fabrieksvloer kleurt superdivers: 47 nationaliteiten
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
– Dit komt omdat Tower Automotive een Amerikaans bedrijf is dat diversiteit als
bedrijfspolitiek ziet.
– Een 2de reden was één van pure economische noodzaak. Tower Automotive zocht
nieuwe werknemers op hetzelfde moment als Volvo. Zij zochten er op dat moment
zo’n 1400 werknemers en Tower Automotive zocht er 400. Omdat ze uit dezelfde
pool moesten vissen ontstond er een krapte op de arbeidsmarkt.
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
• Tower promoot diversiteit. Dat is zowel taaldiversiteit als culturele
diversiteit.
“De HRM manager was bijvoorbeeld gaan spreken met een Gentse Imam
met aanzien. Die kwam vervolgens ook op het bedrijf om te spreken over
het gebed en de Ramadan. Mensen op de werkvloer weten dat en hebben
daar respect voor. Das algemeen geweten dat dat hier kan.” (Gesprek ABVV
medewerker, 21 augustus, 2014).
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
• Ook de bedrijfsmomenten die al het personeel uitnodigen, wat er nogal wat
zijn (terugkommoment op 29 augustus, feest voor de motorrijders ter plaatse,
personeelsfeesten, nieuwjaar en Sinterklaas), wordt er koosjer eten gemaakt
of verzorgd (halal voedsel) en alle varkensvlees wordt vermeden.
• Ook wordt er informeel toegelaten dat mensen hun pauzes verzetten
tijdens Ramadan (parafrase, gesprek met ABVV medewerkster).
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
Culturele diversiteit loopt niet altijd van een leien dakje
“Meestal vormt cultuur en religie niet zo’n belangrijke rol. Echter, op bepaalde
momenten speelt dat wel een rol. Ik weet nog een aantal jaar terug toen er
het conflict broeide in Rusland en Tsjetsjenië. Dat speelt meteen een rol. Die
discussies liepen zo hoog op dat je beide groepen niet naast elkaar kon zetten
aan een band of een cel. En ook Hutu’s en Tutsi’s die elkaar naar het leven
stonden in Congo speelde hier op. Die discussies gaan soms heftig en luid, al
leiden ze niet tot zware conflicten of zo… en nu met ISIS (Islamitische Staat),
dat gaat over de tongen bij mensen, en dan wordt er al vlug in de richting van
moslims gekeken. Je houdt dus de buitenwereld niet zomaar buiten.”
(gesprek 21 augustus, 2014).
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
“De reden waarom dat hier werkt? Wel, niemand is een
meerderheid. Het is hier gewoon om in de minderheid te zijn. Dus
niemand zet hier de toon hoe je moet gedragen of hoe je moet
zijn. Wat ons bindt is de werkvloer, hier zijn, werken,…gewoon
collega’s enzo.” Gesprek met werknemer, 25 augustus 2014)
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
Inrichting in tijd & plaats werk staat centraal:
• Organisatie bedrijf: Wel bedrijfscode: bedrijfswaarde en gedeelde
opleiding: met uitgangspunten bedrijf (inkomhalbedrijf). Toch lijken
die normen en waarden niet erg richtinggevend voor het handelen zelf.
Natuurlijk moet men wel zijn streefdoelen halen, en werken.
• Maar eens je vraagt aan mensen wat hen bindt, dan is het veeleer
“het werken”. Iemand zei: “C’est ce qu’on fait, qui defini qui tu est et
quelle personne tu est.”
(gesprek met arbeider tijdens pauze, 21 augustus 2014).
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
Enkele Afrikaanse werknemers starten een gesprek over vooroordelen aan
tafel in het Frans, Nederlands en tussenin Engels (21 augustus 2014):
“Off course we all judge each other. Maybe you think black man and think
drugs or so. Or we think white men and see an authoritarian person. But
what’s different here is that we are forced to work together. One has to talk to
another person. In a few years and with time the prejudices disappear when
other things take over. If I now look at some people or think about them, it’s
through what they do. What they do and what they are starts to mix.”
(Gesprek werknemers Tower Automotive, 21 augustus 2014).
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
• Wat meteen opvalt is dat iedereen elkaar kent, en dat er een constante
begroeting is als iemand voorbijkomt. Er heerst in elk geval een lichte
vorm van convivialiteit (collegialiteit).
• Tijd en ruimte voor ontmoeting en interactie érg belangrijk.
 Gezamenlijke plaats van de refter (ontmoeting): Het is een centrale
ontmoetingsplaats voor werknemers waar ze even kunnen samenzitten en
babbelen. De tongen komen rap los, er worden grappen gemaakt enzovoort.
 Naast deze eerder lange(re) ontmoeting zijn er ook kortere momenten van
ontmoeting: zie kleedkamers waar er wel genderstreaming is, zijkanten van
de cel in een bepaalde sector waar er kortere pauzes zijn, en erg kleine
ontmoetingen tijdens het werk in de doorgangen tussen de cellen in.
4. Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
Ook bedreiging van die interactie (in tijd en ruimte):
“Het bedrijf is ook veranderd door het opdrijven van regels. Er zijn nu veel meer
regels dan vroeger. Vroeger vond ik enkele zaken echt goed. Je kon om de twee uur
pauze nemen. Je kon ook gewoon buiten gaan eten waar je wou. We zaten dan
samen in het gras hier naast het bedrijf. Nu hebben ze een netjes opgedeelde
cafetaria. Ook de pauzes enzo voor andere groepen die bijvoorbeeld wilden
bidden, zijn nu minder flexibel. Echt, in het begin waren er hier veel minder regels,
-maar das echt overal zeker nu in de maatschappij?- waardoor je soms meer tijd
had voor je collega’s.”
(Gesprek met werknemer, 25 augustus 2014)
Solidariteit in superdiversiteit:
Tower automotive
1. Superdiversiteit?
2. Solidariteit?
3. Diegem: Solidariteit in superdiversiteit
4. Solidariteit in superdiversiteit Tower Automotive
5. Belang van professionals
6. Besluit
5. Belang van professionals
•
Hoe interveniëren professionals op superdiverse plaatsen (HIER)?
 Tower Automotive: opzetten van een bedrijfscultuur waar
diversiteit de norm is.
 Rol van HRM/ bedrijfsleiding en vakbonden: sterke nadruk op
nabijheid van beide (voorbeelden)
•
Interpersoonlijke praktijken (NU):
 Tower Automotive: focus op de impact van die bedrijfscultuur op
de alledaagse omgang met elkaar
5. Belang van professionals
Mensen nemen ook hun eigen achtergrond mee van hun
thuisland, die soms opspeelt in het oordelen over de vakbond
of de leiding.
Enkele mensen van Congo en Gana vertelden me over de
“méfiance” tegenover de vakbond. In hun thuisland is de
vakbond gewoon de staat of de bazen. (Parafrase, gesprek
met enkele arbeiders, 21 augustus 2014).
5. Belang van professionals
Ook Filip Van De Velde bevestigt dit in een interview (ABVV magazine):
“In je syndicaal werk zie je dat je meer terug krijgt van de mensen, soms
vragen ze ook wel meer. De invulling van een vakbond is niet voor elk land
hetzelfde, in sommige landen zijn de vakbonden zeer corrupt. Hier vraagt
het om meer uitleg over je eigen taak en de vakbond in België.”
5. Belang van professionals
Nabijheid en vertrouwen
“Ik kom van Gent, en ik ken de Turkse gemeenschap. Ik heb 41 jaar in de
Kapiteinstraat in Meulestede gewoond. Sommige blijven macho enzo, en dat
blijft zo. In de militantenkern zitten Afrikanen en Jamaicanen en Turken. Dat
helpt als je er bent en aanwezig bent. Ik doe ook veel zaken ernaast: ik bel
banken voor schulden, incassobureaus, soms ben ik toch printers gaan
installeren voor mensen. Dat creëert vertrouwen. Veel mensen hebben
gewoon loonbeslag. Je staat daar dan. Wat doe je dan? Helpen.” (Gesprek
met Filip Van de Velde (ABVV))
5. Belang van professionals
Nabijheid en vertrouwen
“De CEO staat altijd dichtbij, is er altijd op de werkvloer. Dat kan van veel anderen niet gezegd worden?.
Hij verdient goed zijn brood, maar hij komt van beneden. Hij was een van ons. Als ik ergens mijn acht
uren dop aan de band, of iets meer, weet ik dat die man er 24h per dag werkt, en dat hij ook voor werk
zorgt. Hij krijgt daarom respect.” (Gesprek met werknemer in auto)
Ook veel positieve reacties op werken in productie van bedienden als positief, en dragen van uniform in
productie: iedereen is gelijk.
5. Belang van professionals
•
Solidariteit in diversiteit ontstaat in praktijken via leerprocessen



leren met collectief proces en/of collectieve impact
aandacht voor non-formeel en informeel leren
Kwalificatie (competenties), socialisatie (normalisering van
veranderde context) en subjectificatie (mensen veranderen ook zelf)
Tower Automotive: mensen leren elkaar kennen aan de band,
doorheen het werk, leren elkaars cultuur kennen en leren (soms)
elkaars taal.
5. Belang van professionals
Veel informele leerprocessen:
“Ik werk hier graag, ook met al die nationaliteiten. Ik zie dat
als een voordeel. Mijn Engels en Frans gaan erop vooruit.
Omdat die bazen ook andere talen spreken, spreken
werknemers dat dan ook. Ik zie dat als een voorbeeld. Als je
een probleem hebt met anderen, met migranten, dan hou je
dat hier geen dag vol. Das echt typisch voor Tower.” (Gesprek
met werknemer, 25 augustus 2014)
5. Belang van professionals
• Ook formele leerprocessen:
Vooral in de vakbond veel investering in vormingen:
maatschappelijke, politieke vorming
• Praktijk van solidariteit die gegroeid is doorheen de
tijd: veel uitwisseling tussen délegées in
metaalcentrale.
Solidariteit in superdiversiteit:
Tower automotive
1. Superdiversiteit?
2. Solidariteit?
3. Diegem: Solidariteit in superdiversiteit
4. Solidariteit in superdiversiteit
Tower Automotive
5. Belang van professionals
6. Besluit
Besluit:
Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
•
Solidariteit is delen, zowel in materiële als immateriële zin, gebaseerd op een
gevoel van lotsverbondenheid met en loyauteit ten aanzien van anderen.
• Focus op sociale gemeenschap + politieke gemeenschap
claims op  culturele erkenning
economische herverdeling
politieke vertegenwoordiging
Besluit:
Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
(1) Culturele erkenning:
Taaldiversiteit & erkenning culturele eisen (ramadan, vakanties,…verschuiven pauzes)
Gesprek met vrouwelijke werkneemster die er al 10 jaar werkt. “Ik werk er al lang. Het is hier echt
divers. Ik spreek zelf niet vlekkeloos Nederlands. Maar ik spreek vloeiend Engels. Mensen
aanvaarden dat hier. Als ik naar hun gebrekkig Engels moet luisteren, mogen zij wel es normaal
vinden dat het Vlaams niet vloeiend gaat bij mij.” (Gesprek met werkneemster, 25 augustus 2014)
“Dat is vooral omdat de bazen hier zelf ‘vreemd’ zijn. De éne is ne Fransman, den anderen nen
Italiaan. Dat zorgt ervoor dat anderstaligheid en migranten hier welkom zijn. Allez, das mijn
mening. Ze zijn alleszins niet zo bezeten van Vlaams zijn en Nederlands spreken.” (gesprek
werknemer, 22 augustus 2014).
Besluit:
Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
(2) Sociaal-economische herverdeling (strijd):
Doorheen syndicale eisen (mensen overstijgen culturele gemeenschap)
“Wel, er is veel collegialiteit, vriendschap en mekaar respecteren op de werkvloer. Maar
solidariteit? Ik weet het niet. Zeker tussen bepaalde groepen. En dat heeft echt te maken met
identiteit. Zwart-Afrikanen helpen elkaar, en dan nog es in kleinere groepjes onderling. Die doen
echt dingen voor elkaar. Solidariteit komt wel voor als diegenen in het bureau iets anders willen.
Dan is het allemaal tegen hen. In die zin, is er wel solidariteit in de fabriek.”
Besluit:
Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
(3) Politieke erkenning:
Aanwezigheid diversiteit in syndicale delegatie en dus
verkiesbaarheid van burgers met migratieroots
Besluit:
Solidariteit in superdiversiteit
bij Tower automotive
•
•
•
•
•
Toenemende superdiversiteit in de samenleving stelt
(vanzelfsprekende) nationale organisatie solidariteit in vraag
Van culturele homogeniteit en gedeeld verleden naar interpersoonlijke
praktijken (nu) op bepaalde plaatsen (hier)
In die praktijken leert men omgaan met diversiteit
Zoeken naar claims op vertegenwoordiging, erkenning en herverdeling
in interpersoonlijke praktijken
Van sociale naar politieke gemeenschap, als basis voor
lotsverbondenheid die solidariteit in diversiteit genereert
Delphine Parmentier
Projectleider Mentorproject Latent Talent
Mentoring naar werk
Ontbijtsessie 22 april
Onderzoek naar kansen
• 4 maanden tss afstudeerperiode en eerste job
• 44% meer sollicitaties
• Meer nood aan actieve uitbreiding van hun
netwerk
23/07/2017
55
Mentoring naar netWERK
•
•
•
•
•
Voka is partner bij Latent Talent
Project naar LT-werking
Voka als stimulator
Voka als connector
Voka als mentorshippartner
23/07/2017
56
Match Mentee - Mentor
•
•
•
•
•
VDAB Gent heeft 30tal internationale talenten
Min 20 paren
Match door diploma-sector
Gedurende 6 maanden
Min 60% job op diplomaniv of groeitraject
23/07/2017
57
Verrijking voor beide partijen
• Competenties
• Netwerk
• Nieuwe kijk op werk
23/07/2017
58
Wie is de mentee?
Tatevik Manukian, zoekt een commercieel financiële job.
Mentor: potentieel en netwerk
Tatyana Darkhanova, zoekt een job in R&D of als laborante.
Mentor: advies, kennis specifieke sector, begrijpen
23/07/2017
59
Welke profielen
Bachelor Chemie
Master Biologie
Master Kunstwetenschappen
Bachelor Beeldende Kunsten
Master in Economie & Fin. Analyse
Master in communicatie
Master in industriële wetenschappen
23/07/2017
60
Mentorschap
•
•
•
•
•
Start met inspiratiedag 19 mei
Ervaringsuitwisseling
Coachingstechnieken
Persoonlijke groei
Timing mei-dec 2015
23/07/2017
61
Stel u kandidaat…
• Persoonlijke meeting
• Contacteer: [email protected]
• Nog vragen?
23/07/2017
62
Bedankt…
“Never judge someone
By the way he looks
Or a book by the way it's covered;
For inside those tattered pages,
There's a lot to be discovered”
Stephen Cosgrove
23/07/2017
63
Parallelle workshops:
Workshop 1: Hoe ga ik verder aan de slag met het verhaal van
solidariteit in superdiversiteit? - Parramata (3)
Workshop 2: Eminenta Speedmeet – Venezia (-1)
Workshop 3: Dear sir, I don’t speak Dutch but I’m the perfect
candidate for your job opening? – Kaapstad (-1)
Pauze
ANDERS KIJKEN ELKAAR VINDEN PLANNEN SMEDEN EN ACTIE ONDERNEMEN