Eierstokkanker
Hoe staan we er voor?
Prof dr. Leon Massuger
Radboudumc, Nijmegen
22 september 2016
Verdeling gynaecologische kanker
410
55
700
1900
1400
Baarmoeder
Eierstok
Baarmoedermond
Vagina
Vulva
Totaal: ±4500
Eierstokkanker
Voorkomen en overlijden in Nederland
Hoe vaak komt het voor
1400
Aantal sterfgevallen
1100
Eierstokkanker
Voorkomen en overlijden in Nederland
Dus elke 6 uur een nieuwe diagnose !!!
Hoge verdenking op eierstokkanker
Klachten
• Dikker wordende buik
• Opgeblazen gevoel
• Geen pijn!!!
• Soms wat onduidelijke darmproblemen.
• Verzakking
• Urine incontinentie
Klachten
• Dikker wordende buik
Geen
• Opgeblazen gevoel
Typisch
• Geen pijn!!!
• Soms wat onduidelijke darmproblemen.
Herkenbaar
• Verzakking
Klachten
• Urine incontinentie
Patroon !!!
Grote cysteuze eierstok tumor
(diameter 42 cm)
Tumor deposities door de gehele buik
Standaard behandeling
Operatie
en 6x chemo
Eerst chemo - operatie - chemo
3 x chemo
operatie
3 x chemo
Overleving
submitted
Mediaan 30 maanden
Overleving
submitted
Mediaan 30 maanden
5 jaar
Problemen aan het einde
• Zeer dikke buik door vocht puncties !!
• Darm obstructie (vocht en tumor) met misselijkheid en braken
• Over het algemeen weinig pijn
• Lichaam raakt langzaam uitgeput
Het ontstaan van eierstokkanker
• Lange tijd gedacht aan de eierstok
• Relatie met overgang? Gemiddelde leeftijd 55 -65 jaar
• Relatie met aantal ovulaties gedurende het leven??
Ovulatie = ei sprong
Minder ovulaties!
Minder
Eierstokkanker
Erfelijke eierstokkanker
• Mutatie in BRCA1 of BRCA2
Risico op eierstokkanker tot 50%
• Prophylactische operatie rond 40e jaar
Prophylactische Operatie
In de eierstok nooit een afwijking !!!
Wel in de tuba = eileider
(Serous tubal intraepithelial carcinoma)
Bestaat eierstokkanker wel?
• Of komt het altijd uit de eileider
• Is verwijderen van eileider voldoende bescherming?
• Kunnen we de eileider screenen?
Licht aan de horizon
• Ontstaansplek in de eileider!!
• Targeted therapie
• Immunotherapie
Ontstaan in de tuba = eileider
TUBA studie (profylactisch)
• Ontwikkeld in Nijmegen
• Alle academische centra
• Vrouwen met BRCA1/2 mutatie
• Keuze aan de vrouw zelf (alleen de eileiders of ook de eierstokken)
Targeted therapie bij eierstokkanker
• Niet gericht tegen alle cellen in het lichaam. Maar tegen cellen met
bepaalde eigenschappen.
• Olaparib
• Bevacizumab
• Pazopanib, Sunitinib, Sorefanib, Nivolumab etc
Waarom immunotherapie?
• Ontstaan kanker
• Afwijkende cellen ontsnappen aan immuunsysteem
• NK cel
• Lymfocyt
• Celdoding door cytolytische granules en afgifte van cytokines
Waarom NK cellen?
• Al aangetoond
• NK cellen kunnen zonder immunisatie vooraf, kanker cellen doden
• In vitro goede celdodings capaciteit bij hematologische tumoren en
solide tumoren.
• In muismodel langere overleving
• Fase 1 dosis escalatie trial in oudere AML patienten
• Geen dose limiting toxicity,
• geen bijwerkingen.
Effectieve killing in grotere cel collecties
No NK
Day 0
Day 1
104 NK
5x104 NK
105 NK
Ons plan
Eierstok kanker beperkt tot buikholte
Uit navelstrengbloed gekweekte Natural Killer cellen
Direct in de buikholte toedienen
Conclusie
• Oorzaak nog steeds onbekend
• Begint in de eileider Profylactische operatie
• Steeds meer gedetailleerde informatie (moleculair genetisch)
• TARGETED therapie
• Immunotherapie met NK cellen
