`Advies over een veilige inname van vitamine B6 uit

Nederlandse
Voedsel-
en
Warenautoriteit
Ministerie van Economische Zaken
>
Retouradres
Aan
Postbus
de Minister
Mw. Drs.
Postbus
E.I.
3540
AA
Utrecht
van
Volksgezondheid,
Schippers
Welzijn
en
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
Sport
Catharijnesingel
20350
EJ Den
2500
43006
3511
Haag
Postbus
3540
Met afschrift
de staatsecretaris
aan
59
Utrecht
43006
AA
Utrecht
www.nvwa.nl
Economische
van
Zaken
Dhr.
GG
Contactpersoon
M.H.P.
van
Dam
T 088
223
33
33
risicobeoordeling@)vwa.ni
Betreft
advies
vitamine
86
een
veilige inname
voedingssupplementen
over
uit
van
Onze
referentie
NVWA/BuR0/2016/
Datum
29 november
Advies
&
van
de
directeur
bureau
2016
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
Aanleiding
VoedselBij de Nederlandse
Lareb
Bijwerkingencentrum
inname
aan
een
gerelateerd
Warenautoriteit
en
(NVWA) en het
die zijn
binnen
klachten
komen
met regelmaat
vitamine
66 (pyridoxine) uit
van
Ook ontvangt
de NVWA regelmatig Rapid Alert System for
voedingssupplementen.
Food and Feed (RASFF)-meldingen
die de door EFSA vastgestelde
uit landen
aanvaardbare
inname
25 mg/dag (SCF/EFSA 2006) hanteren
van
van
bovengrens
66. De Gezondheidsraad
vitamine
ook deze norm
hanteert
voor
(Gezondheidsraad
wetgeving.
2003). Deze is echter nog niet vastgelegd in Europese of Nederlandse
aandacht
In de Gezondheidsgids
december
2014
van
wijdde de Consumentenbond
zich weinig
vitamine
dat fabrikanten
constateerde
aan
en
66-vergiftigingen
aantrekken
de door EFSA vastgestelde
van
van
veilige bovengrens van inname
2016
vitamine
besteedde
66. Het AVRO-TROS-programma
Radar
op 5 september
leden
het
aandacht
vitamine
Een onderzoek
van
aan
bij 39.099
BG-supplementen.
B6
Radar Testpanel
uit dat 18 procent van
de testpanel leden die vitamine
wees
hebben
slikken, het idee had dat ze gezondheidsklachten
(gehad) die te linken
zijn aan de supplementen.
Vitamine
66
is de
collectieve
term
voor
een
familie
van
verwante
chemische
hun
en
pyridoxine, pyridoxal, pyridoxamine
(vitameren), waaronder
worden
Deze
kunnen
in elkaar
stoffen
omgezet en
respectieve 5-fosfaatesters.
is pyridoxal-5het vitamine
actieve
De biologisch
van
vorm
zijn wateroplosbaar.
stoffen
fosfaat.
afbraak
66 is belangrijk
de stofwisseling,
en
Vitamine
voor
opbouw
het
aminozuren,
werking van bepaalde hormonen, groei, bloedaanmaak,
als
66 is in de handel
zenuwstelsel.
Vitamine
en
immuunsysteem
via internet
voedingssupplement;
zijn doseringen verkrijgbaar tot 500 mg
vitamine
B6 per tablet
of capsule.
Volgens bijlage II van Richtlijn 2002/46/EG
mogen
vitamine
pyridoxine-hydrochloride,
66-vitameren
worden
vitamine
van
als
pyridoxine-5-fosfaat en pyridoxal-5-fosfaat
in voedingssupplementen.
Consumptie
toegepast
het perifere
66 kan leiden
tot aantasting
van
hoge doseringen
tot
delen van het ruggenmerg
en
en
van
degeneratie
Andere
BG-toxiciteit
polyneuropathie.
zijn fotosensibilisatie,
uitingen van vitamine
huidletsels
De brancheorganisatie
voor
en geheugenstoornissen.
klachten
dat de risico's
en
gezondheidsproducten
(NPN) heeft aangegeven
dan pyridoxineB6-vitameer
vitamine
andere
een
mogelijk anders
zijn wanneer
wordt gebruikt.
als supplement
HCI, bijvoorbeeld
pyridoxal-5-fosfaat,
van
zenuwstelsel
Pagina
1 van
21
163
&
vaak hoge
B6. Deze hebben
met vitamine
geneesmiddelen
supervisie bij
en
doseringen en worden
voorgeschreven
gebruikt onder medische
verschillende
ziekten
zoals
het premenstrueel
syndroom en genetische afwijkingen
andere aandoeningen
zoals cystathioninurie
en verschillende
en homocystinurie,
zoals toevallen, carpale-tunnel
syndroom en zwangerschapsmisselijkheid.
Er bestaan
ook
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
Datum
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/163
EU-richtlijn 2002/46/EG1
In
vitamines
worden
en
mineralen
vastgelegd.
in
Dat
is
hoeveelheden
dat maximale
aangekondigd
in een
dagelijkse portie
voedingssupplementen
tot nu toe niet gebeurd.
is
voor
zullen
het ministerie
Preventie
van
en
Voeding, Gezondheidsbescherming
de
& veiligheid van
de divisie
Consument
VWS en de hoofd-inspecteur
van
NVWA hebben
bureau
(BuRO) de
Risicobeoordeling & onderzoeksprogrammering
De directeur
van
volgende vragen
gesteld:
B6 via voedingssupplementen
vitamine
van
Bij welke acute dagelijkse inname
verwacht?
kunnen
worden
gezondheidsproblemen
B6 via
vitamine
van
dagelijkse inname
Bij welke chronische
worden
verwacht?
kunnen
gezondheidsproblemen
voedingssupplementen
de volgende vraag:
Aanvullend
heeft
Bu RO zich gebogen over
B6-vitameer
vitamine
anders
andere
klachten
wanneer
een
en
Zijn de risico's
dan pyridoxine-Her,
(PLP), als supplement
bijvoorbeeld pyridoxal-5-fosfaat
wordt
gebruikt?
-
-
-
Aanpak
BuRO heeft RIVM gevraagd aan de hand van gegevens
de inname
vitamine
van
voedselconsumptiepeilingen
Nederlandse
bevolking, ingedeeld in leeftijdsgroepen,
verschillende
van
de
66 uit de voeding van
te brengen en te
in kaart
66-inname
uit supplementen
een
gezondheidsrisico niet meer
ruimte
vitamine
berekenen
hoeveel
er
nog is voor
wordt
voordat
innameniveau
bereikt
een
waarbij
is uit te sluiten
bovengrens van inname) per leeftijdsgroep.
(de aanvaarbare
is literatuuronderzoek
Daarnaast
uitgevoerd naar de veiligheid en het
andere
onder
B6. Hiervoor
is in PubMed
metabolisme
vitamine
gezocht met
van
de trefwoorden:
and 66 and metabolism
vitamin
toxicity. Ook heeft de NVWA
Maastricht
de in
laten uitvoeren
om
onderzoek
experimenteel
bij de Universiteit
te
66-vitameren
verschillende
vitamine
in neuroblastomacellen
vitro-toxiciteit
van
in het advies.
onderzoeken.
dit onderzoek
De resultaten
van
zijn verwerkt
Onderzoeksresultaten
-
dat er in Nederland
Er zijn geen
leeftijdsgroepen
zijn met een
aanwijzingen
reden
het gebruik
66-inname.
Er is dan ook geen
om
onvoldoende
vitamine
relatie tussen
Er is geen
vitamine
te adviseren.
hoge
van
66-supplementen
anders
dan de
vitamine
66-innames
en gunstige
gezondheidseffecten,
behandeling
-
-
van
bepaalde aandoeningen.
uit de voeding leidt
overschrijding van de
66, die door EFSA is
voor
jongere leeftijdsgroepen
volwassenen;
vastgesteld
op 25 mg per dag voor
De aanvaardbare
is de bovengrens
lichaamsgewicht.
aangepast
op basis van
66 in de vorm
van
met vitamine
bovengrens is afgeleid van onderzoek
pyridoxine(-HCI).
B6-supplementen
(meer dan 25 mg pyridoxine per
Hoog gedoseerde vitamine
en
bij langdurig dagelijks
verkrijgbaar
dag) zijn als voedingssupplement
benen ontstaan
en
in de armen
de zenuwen
aan
aandoeningen
gebruik kunnen
worden
66 kunnen
(perifere neuropathie).
Hoge doseringen vitamine
deze medicijnen
door een
arts voor
voorgeschreven
bepaalde aandoeningen;
De vitamine
aanvaardbare
66-inname
bovengrens
van
Richtlijn 2002/46/EG
de onderlinge
voedingssupplementen
betreffende
van
inname
Europees
aanpassing
het
voor
niet tot
vitamine
Parlement
en de Raad
der
de wetgevingen
van
10 juni 2002
inzake
lidstaten
van
Pagina 2
van
21
&
zijn als geneesmiddel
•
een
-
•
toename
•
verminderde
in neurotoxiciteit
Nadelige gezondheidseffecten
niet worden
pyridoxine kunnen
100 mg per dag.
Mensen
met
afwijkingen
risicogroepen.
•
geregistreerd
(CBG).
voeding, leidend
Geneesmiddelen
Een eiwitbeperkte
medicijnen of een
een
van
verminderde
het vitamine
bij het College ter Beoordeling
tot verlies
van
kunnen
nierfunctie
van
van
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
van
lichaamsgewicht,
verantwoordelijk
bepaalde
C>atum
zijn
29 november
voor
pyridoxine.
inname
van
Onze
vitamine
bij gebruik
uitgesloten
of leverfunctie
nieren
86-metabolisme
behoren
66
van
in de
met
mensen
tot
vorm
van
supplementen
de
2016
rererentle
NVWA/BuR0/2016/
vanaf
aangeboren
hoog
De vitamine
66-vitameren
een
(pyridoxine, pyridoxal en pyridoxamine) hebben
Dit hoeft echter
gelijke biologische activiteit.
ongeveer
nog niet te betekenen
hebben
in hoge
dat de verschillende
effect
vitameren
ook een zelfde toxische
uit in
Hier is beperkt onderzoek
naar
doseringen.
gedaan. Er zijn aanwijzingen
vitro-onderzoek
dat pyridoxine neuronale
schade
effecten
en
en
op sensoriek
motoriek
kan veroorzaken
deze klinische
terwijl pyridoxal-5-fosfaat
of aandoeningen
niet veroorzaakt.
Echter
pyridoxal-5-fosfaat
symptomen
in vergelijking met
tot sterfte
leidde
bij de
pyridoxine in lagere concentraties
rat.
onderzoeksresultaten
De verschillende
zijn echter niet eenduidig. EFSA
dezelfde
oordeelde
dat voor
de veiligheidsbeoordeling
van
pyridoxal-5-fosfaat
bovengrens als voor
pyridoxine-Hel geldt.
de
De berekende
beschikbare
ruimte
de aanvaardbare
en
tussen
bovengrens
2-4 jaar, 4-7 jaar,
inname
uit de voeding van
66 is voor
vitamine
van
personen
7-9 jaar, 9-14 jaar, 14-19
jaar, 19-31 jaar, 31-50 jaar, 51-70 jaar en vanaf 70
3,7, 5,5, 8,8, 7,9, 13,1, 21,7, 22,4, 22,7 en 22,7 mg
dat er
is niet uit te sluiten
deze berekeningen
van
met een
ontstaan
langdurige inname
bij volwassenen
Voor
dan 21 mg per dag bevatten.
vitamine
die meer
van
66-supplementen
kinderen
maximale
afhankelijk van hun gewicht.
gelden andere
hoeveelheden,
Dit varieert
3 mg voor
van
2-4-jarigen tot 13 mg voor 14-19-jarigen.
jaar,
respectievelijk
Op basis
gezondheidsproblemen
vitamine
Conclusies
Gebaseerd
66.
op de onderzoeksresultaten
als volgt.
luidt
het
concluderende
antwoord
op de
onderzoeksvragen
Bij welke acute dagelijkse Inname van vitamine 86 via voedingssupplementen
kunnen gezondheidsproblemen
worden verwacht?
66 in de vorm
vitamine
van
inname
van
van
Nadelige gezondheidseffecten
vanaf
niet worden
pyridoxine kunnen
bij gebruik van supplementen
uitgesloten
100 mg per dag.
Bij welke chronische dagelijkse Inname van vitamine 86 kunnen
worden verwacht?
gezondheidsproblemen
25 mg/dag.
EFSA heeft een
86 afgeleid van
veilige bovengrens voor vitamine
beschikbare
Gezien
de inname
dit dat de berekende
uit de voeding betekent
ruimte
de aanvaardbare
uit de voeding, 21
tussen
bovengrens en de inname
Voor kinderen
mg/dag is voor volwassenen.
gelden lagere maximale
is niet uit te
hoeveelheden,
afhankelijk van hun gewicht. Bij hogere innames
Er zijn slechts
sluiten
dat gezondheidsproblemen
ontstaan
bij langdurige inname.
over
bij lagere
beperkte, niet eenduidige gegevens
nadelige gezondheidseffecten
de kans
echter
doseringen (onder de 100 mg/dag);
op negatieve
is klein.
25 mg/dag
inname
tot maximaal
gezondheidseffecten
bij chronische
arts
een
alleen
onder
van
Hogere doseringen zouden
begeleiding en op voorschrift
moeten
worden
ingenomen.
Pagina 3
van
21
163
&
ZJjn de risico's
pyridoxine-Hel.
en
klachten
anders
bijvoorbeeld
wanneer
een
pyrldoxal-5-fosfaat
vitamine B6-vitameer
(PLP), als supplement wordt
andere
dan
gebruikt?
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
Datum
Deze vraag
is lastig te beantwoorden
omdat
er
beperkt
Er zijn aanwijzingen
B6-vitameren
dat de andere
vitamine
toxisch
of zelfs toxischer
zouden
kunnen
zijn.
onderzoek
in
hoge
naar
doses
is
gedaan.
net
zo
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/163
Advies
Aan
de
Minister
adviseert
Leg, tot het
VWS
van
de Minister
moment
dat
vitamines
hun gewicht.
jangen.
Dit varieert
BuRO
VWS het volgende.
Europese wetgeving is over maximale
in nationale
hoeveelheden
in supplementen,
en mineralen
wetgeving
de maximale
B6 in voedingssupplementen
vast en stel
dagdosering vitamine
het opnemen
bedoeld
dat supplementen
voor
van
een
waarschuwing
volwassenen
niet geschikt zijn voor
kinderen,
verplicht. Laat ook middels een
B6 in de vorm
dat vitamine
van
een
supplement niet
waarschuwing opnemen
kan worden
arts te
een
met andere
medicijnen zonder
gebruikt in combinatie
is 21 mg
De maximale
inname
B6 uit supplementen
vitamine
van
raadplegen.
hoeveelheden,
afhankelijk van
gelden lagere maximale
per dag. Voor kinderen
-
Deze maximale
B6-vitameren.
vormen
van
vitamine
pyridoxal-5-fosfaat.
Dring bij de Europese
hoeveelheden
vastgelegd
ruimte
voor
bovengrens
-
er
van
3 mg
B6
voor
2-4-jarigen
tot
13 mg
voor
14-19-
(de totale dosering van) alle vitamine
de volgende
Richtlijn 2002/46/EG
mogen
worden
gebruikt bij de vervaardiging van
en
pyridoxine-5-fosfaat
pyridoxine-hydrochloride,
hoeveelheid
geldt
Volgens bijlage II
voedingssupplementen:
-
van
voor
van
maximale
van
aan
op het vastleggen
in een
mineralen
dagelijkse portie, zoals is
de beschikbare
Het berekenen
in EU-richtlijn 2002/46/EG.
van
de aanvaardbare
het verschil
inname
tussen
op basis van
zoals
in
of mineraal,
vitamine
de gebruikelijke inname
van
een
en
voor
Commissie
vitamines
en
dit advies
is uitgewerkt
vitamine
voor
aanpak.
B6, is een adequate
Informeer
ook het Voedingscentrum
het Voedingscentrum
dit advies
zodat
over
aandacht
kan besteden
de gezondheidsrisico's
aan
van
hoog gedoseerde
86vitamine
vitamine
Daar een
van
86-supplementen.
hoge inname
aantoonbaar
supplementen
positief effect heeft op de gezondheid, zou
geen
niet hoger moeten
hoeveelheid
een
zijn dan
toegevoegd aan een supplement
of
nierverminderde
de aanbevolen
met een
Mensen
dagelijkse hoeveelheid.
B6kinderen
vitamine
leverfunctie
moeten
vormen
en
en
risicogroepen
Het is raadzaam
niet of in overleg met een
om
arts gebruiken.
supplementen
met een
arts.
contact
bij het optreden van klachten
op te nemen
Hoogachtend,
eling
&
onderzoeksprogrammering
Pagina 4
van
21
&
Bijlage
Vitamine
Vitamine
1.
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
Onderbouwing
86
alle 3-hydroxy-2actieve
vaak uit verschillende
bestaan
Vitamines
methylpyridinederivativen.
chemische
66 is wateroplosbaar
vitameren
en
verbindingen,
genoemd. Vitamine
bestaat
uit drie, aan
elkaar gerelateerde
vita meren:
te zetten,
in elkaar
om
en
66 is van
Vitamine
nature
pyridoxine, pyridoxal en pyridoxamine en hun fosfaten.
In dierlijke producten komt
aanwezig in een groot aantal voedingsmiddelen.
86
is de
algemene
naam
voor
Datum
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/163
(PMP) voor,
voornamelijk pyridoxal-5-fosfaat
(PLP) en pyridoxamine-5-fosfaat
terwijl plantaardige producten vooral pyridoxine(-5-fosfaat)
(PN(P)) bevatten
de drie
66-activiteit
is het totaal
van
(Albersen et al. 2013). De vitamine
dezelfde
biologische
pyridineverbindingen;
pyridoxal en pyridoxamine hebben
activiteit
als pyridoxine. Vitamine
de stofwisseling, de
66 is belangrijk voor
afbraak
aminozuren
is betrokken
en opbouw
van
van
en
bij het metabolisme
stikstof
hormonen
bevattende
stoffen.
Het is betrokken
en
van
bij de aanmaak
waaronder
en
norepinefrine
neurotransmitters,
serotonine,
dopamine, adrenaline
en speelt een
van
Pyridoxine-5belangrijke rol bij de aanmaak
hemoglobine.
fosfaat
in nicotinezuur
van
speelt een belangrijke rol bij de conversie
tryptofaan
kunnen
leiden
tot
(vitamine 63) (Hathcock 2014). Langdurige ernstige tekorten
weerstand.
verminderde
en een
bloedarmoede, zenuwaandoeningen
Voedingsnormen
inname
vitamine
86
voor
van
de rol in de aminozuurstofwisseling
66 mede
wordt de behoefte
vitamine
aan
in het bloed
Vitamine
66-concentraties
bepaald door de inname van eiwitten.
sneller
af in individuen
is niet
Dit verband
met een
nemen
hogere eiwitinname.
lineair
behoefte
vitamine
is de dagelijkse
van
(Gezondheidsraad
2003). Zodoende
66 gerelateerd
eiwitinname
niet aan
Het
aan
en
lichaamsgewicht.
Comité voor de Menselijke Voeding van de Europese Unie (SCF
Wetenschappelijk
15 µg/g
66 af van
vitamine
hoeveelheid
2000) leidde een aanbevolen
heeft
in 2003
De Gezondheidsraad
voedingseiwit voor volwassenen.
vitamine
Voor vier groepen
66 vastgesteld.
voor
voedingsnormen
(de
vrouwen
leeftijdsgroepen van 19 tot en met 50 jaar en vanaf 51 jaar, zwangere
66
die borstvoeding
vitamine
en
vrouwen
aan
geven) kon de gemiddelde behoefte
dus ook de aanbevolen
hoeveelheid
worden
en
afgeleid (1,5-1,9 mg/dag). Voor
alle overige groepen
is de adequate
inneming bepaald. De Commissie
de Gezondheidsraad
stelde
dat de biobeschikbaarheid
van
van
Voedingsnormen
vitamine
66 uit de voeding
als het aan
zowel het van
nature
aanwezige,
75% is van
vitamine
66
naar
sommige
schatting
voedingsmiddelen toegevoegde
de biobeschikbaarheid
66 uit een
vitamine
van
supplement.
Op basis hiervan
zijn
de
alle hoeveelheden
de voedingsnormen
naar
van
bij het vaststellen
omgerekend
hoeveelheid
De voedingsnormen
vitamine
86 in de voeding.
zijn van toepassing
tot 150 gram
bij een dagelijkse eiwitinneming
(zie tabel 1. Bij een hogere
vitamine
86
eiwit wordt
extra
eiwit 0,01-0,02
van
consumptie
per gram
mg extra
Door
-
-
geadviseerd
(Gezondheidsraad
Het EFSA-Panel
leidde
kinderen
1 tot 4
van
en
0,7 mg/dag
baby's
voor
jaar
2003).
iets
van
hogere
6 tot
en
adequate
met
en jonge
af, respectievelijk
11 maanden
innemingen
0,4
(EFSA 2013).
and Allergies (NDA) stelde
onlangs
66 vast als volgt (EFSA
vitamine
kinderen
1van
voor
0,6-1,4 mg voor
baby's
15 jaar; 1, 7 en 1,6 mg voor
respectievelijk jongens en meisjes van 15-18 Jaar;
lacterende
1,8 en 1, 7 mg voor respectievelijk zwangere
en
1, 7 en 1,6
vrouwen;
Deze PRI's zijn gebaseerd
en vrouwen.
mannen
respectievelijk volwassen
mg voor
boven
30 nmol/1
de plasmapyridoxal-5-fosfaatconcentraties
van
op het handhaven
iets van de door de Gezondheidsraad
in 2003 vastgestelde
en verschillen
aanbevolen
hoeveelheden
86.
vitamine
voor
Het
EFSA-Panel
'daily population
2016): 0,3 mg
Dietetic
reference
on
Products, Nutrition
intakes
(PRis)' voor
7-12
maanden;
van
Pagina 5
van
21
&
De
van
België heeft in september 2016 aanbevolen
Voor volwassenen
hoeveelheden
vitamine
van
B6 gepubliceerd.
voor
19-70 jaar is de aanbevolen
hoeveelheid
respectievelijk 3,0 en 2,0 mg voor
inname
Gelet op de toxiciteit
van
mannen
en
vrouwen.
van
een
overmatige
vitamine
maximale
toelaatbare
B6 is een
inname
(MTI} vastgelegd van 25 mg/dag
De Hoge Gezondheidsraad
volwassenen.
merkt
voor
hierbij op dat een dergelijke
inname
van
pyridoxine geen enkel gunstig effect op de gezondheid
overmatige
heeft zodat
het toevoegen
zou
dit vitamine
van
aan
voedingssupplementen
moeten
met een
dagdosis van 5
beperkt blijven tot een dosis overeenkomend
Hoge
Gezondheidsraad
dagelijkse
mg/dag (Hoge Gezondheidsraad
Tabel
1. Voedingsnormen
voor
2003)2
(Gezondheidsraad
5 maanden
6 t/m
1 t/m
11 maanden
3 iaar
4 tim
8 iaar
9 tim 13 iaar
14 t/m 18 jaar
19 t/m
>51
50
vrouwen
lacterende
•
b
c
jaar
taar
zwanaere
zowel
vrouwen
het
van
B6 in de
vitamine
man
O tim
nature
86
vitamine
toegevoegde
bij volledige borstvoeding:
bij flesvoeding (in verband
voedinç"
in
vrouw
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
0
-
-
1 1
15
1 5
23
1 5
1 5
-
1 8
1 5
-
-
1 35
-
86 als het
vitamine
mg/dag
hogere
aan
19
1 9
verrijkte
25
25
25
25
-
-
voedingsmiddelen
0,20 mg/dag
eiwitgehalte):
het
5
85
0 7
1 1
1.35
3
04
1 1
-
2
0 2
1 3
-
Aanvaardbare
boven a rens
12°/0 20'
1 1
met
referentie
NVWA/BuR0/2016/163
vrouw
man
-
0,12
Onze
2016
milligram per dag
Adequate
inneming
Aanbevolen
hoeveelheid
-
aanwezige
Datum
29 november
2016).
Gemiddelde
behoefte
(Leeftijds)groep
Bureau
Rislcobeoordeling
onderzoeksprogrammering
vermeld
dat voor
een
gezond individu er geen
dan de
vitamine
B6 na te streven
van
hogere inname
hoeveelheid
aanbevolen
hoeveelheid
of adequate
inneming. Zowel de aanbevolen
als de adequate
de inneming die de
van
inneming zijn kwantificeringen
Gezondheidsraadcommissie
redenen
wenselijk acht. Voor
om
gezondheidskundige
waaruit
kan
bekend
beschikbaar
is er geen
literatuur
zover
wetenschappelijke
worden
vitamine
B6 tot gezondheidswinst
van
afgeleid dat een hogere inname
dient
nadruk
Met
aanleiding
is om
te
worden
een
leidt.
In tabel
exclusief
2 is de verdeling van
de gebruikelijke
uit supplementen,
weergegeven.
Definities
niveau
helft van
toereikend
adequate
vitamine
uit de
B6-inname
voeding,
is het
de Gezondheidsraad
2003): gemiddelde behoefte
(Gezondheidsraad
toereikend
is voor
de
verdeling van de behoefte
inneming dat bij een normale
is het niveau
hoeveelheid
van
inneming dat
een
populatie; aanbevolen
is voor
vrijwel de gehele populatie, afgeleid van de gemiddelde behoefte;
is voor
vrijwel de gehele
inneming is het niveau van inneming dat toereikend
van
van
populatie, afgeleid van andere
gegevens
bovengrens van inneming is het niveau
effecten
ongewenste
optreden.
dan
van
de
gemiddelde
inneming
behoefte:
waarboven
de
aanvaardbare
bestaat
kans
dat
Pagina 6
van
21
&
2. Verdeling van de gebruikelijke vitamine
B6-inname
volgens
Voedselconsumptiepeilingen
(VCP) 2005-2006
(2-7 jaar), VCP 2007-2010
jaar) en VCP 2010-2012
(2: 70 jaar), in milligram per dag, naar leeftijd
Tabel
geslacht
(m=man
v"'vrouw)
<Front
Office
Voedingsnorm
Leeftijd
Voedsel-
en
Productvelllaheid
en
uit voedingsmiddelen,
Inname
(7-70
Datum
2015)
29 november
mg/dag
Onze
ma/dao
P95
P50
m
V
m
V
04
0.6
0.6
1 0
1 0
1 7
1 5
20
1 7
3 3
1 4
2 5
m
3 iaar
V
4 tim
6 iaar
07
09
LO
1 2
1 0
7 tim
8 iaar
13 iaar
07
L3
L3
13
1 3
1 1
1 0
1 0
1 8
9 t/rn
14 tim
19 tim
31 t/m
51 t/m
2: 70
1 7
18 iaar
30 iaar
1 5
1 1
1 2
2 1
L6
1.8
34
2 7
1 5
1 3
1 3
24
2 0
43
29
SO iaar
LS
18'1S(m·v)
r.n.v:
i.e.i.s
1 4
2 2
1 8
3 S
3 0
1 4
LO
LO
2 1
1 7
27
1 3
1 0
20
1 6
3 0
3 0
69 iaar
jaar
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/
PS
2 t/m
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
24
uit de voeding varieerde
van
B6-inname
1,0
mediane, gebruikelijke vitamine
van
mg/dag voor jongens en meisjes van 2-4 jaar tot 2,4 mg/dag voor mannen
19-31
en
201S). Er waren
Productveiligheid
jaar (Front Office Voedselgeen
uit de
vitamine
B6-inname
statistisch
in de gebruikelijke
verschillen
significante
B6-bevattende
vitamine
en
van
voeding voor gebruikers
niet-gebruikers
kinderen
2inname
onvoldoende
De prevalentie
van
voor
was
van
supplementen.
alle
19 jaar laag. Voor de volwassenen
inname
voor
lag de mediane
hoeveelheid.
boven
de gemiddelde
behoefte
en aanbevolen
bevolkingsgroepen
behoefte
het
Het percentage
onder
de gemiddelde
met een
inname
was
mensen
et al. 2011).
Sl-70
van
hoogst onder vrouwen
jaar, namelijk 12% (van Rossum
De
In de
Nederlandse
vlees
voeding waren
vitamine
B6, gevolgd door melk en
aardappels en andere knolgewassen en
van
vleesproducten de belangrijkste bron
en
graanproducten,
melkproducten,
graan
en
niet-alcoholische
dranken.
B6-mname
uit supplementen
Pyridoxine gebonden aan HCI (hydrochloride)
en
voedingssupplement
bij het verrijken van
hittestabieler
dan pyridoxal en pyridoxamine.
Vitamine
wordt meestal
gebruikt als
Pyridoxine is
voedingsmiddelen.
bevatten
Multivitaminepreparaten
of iets hoger is dan de
met
meestal
hoeveelheid
vitamine
B6 die overeenkomt
een
aanbevolen
hoeveelheid
vitamine
B6 van
voor
1,S-1,8 mg/dag voor volwassenen
(EFSA 2016, Gezondheidsraad
2003). Maar er zijn ook supplementen te koop met
tot
worden
besteld
veel hogere doseringen.
Via internet
kunnen
supplementen
of capsule.
SOQ mg vitamine
B6 per tablet
9% (van
B6-inname
vitamine
de totale
aan
was
supplementen
dagdoseringen
geobserveerde
(niet
2011). De mediane
B6voor
gecorrigeerd
dag-tot-dag
variatie) van gebruikers van vitamine
de
zoals gerapporteerd
beide
van
van
onderzoeksdagen
supplementen
op een
7-8
van
voedselconsumptiepeilingen,
lagen in de orde van 0,5 mg voor kinderen
De hoogste
70 jaar en ouder.
vrouwen
van
geobserveerde
jaar tot 2, 1 mg voor
kinderen
25 mg voor
doseringen (P99) waren
jongens van 4-7 jaar, 96 mg voor
19-30
7-8 jaar, 7S mg voor
van
van
jaar, SO
meisjes van 14-18 jaar en vrouwen
Sl-70
31-SO jaar, 37,S mg voor
vrouwen
van
vrouwen
van
jaar en 52,1
mg voor
de
was
70 jaar en ouder.
Voor de overige
leeftijdsgroepen
vrouwen
van
mg voor
B6-houdend
hoogste geobserveerde
dosering minder dan 2S mg. Een vitamine
één van de
de personen
van
supplement werd door 7-27%
op minimaal
onderzoeksdagen
gebruikt; 3-17% gebruikte een supplement op beide
en
Productveiligheid 201S).
onderzoeksdagen
(Front Office VoedselDe
bijdrage
Rossum
et
van
al.
Pagina
7
van
21
163
&
2016 aandacht
Het AVRO-TROS-programma
aan
Radar besteedde
op 5 september
het Radar
leden van
vitamine
Een onderzoek
BG-supplementen.
bij 39.099
de
uit3
kleine helft van
dat een
5 en 10 augustus
2016 wees
Testpanel tussen
36
basis vitaminesupplementen
gebruikt, waarvan
respondenten
op regelmatige
slikt vitamine
vitamineslikkers
De helft van de regelmatige
procent dagelijks
die alléén B6 bevatten."
1 op de 10 via middeltjes
B6, waarvan
slikte in het
Het percentage
dat vitamine
BG-bevattende
mensen
supplementen
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
"
...
....
Radar
Testpanel
en
de VCP
komt
Datum
29 november
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/
Onze
overeen.
en
gezondheidseffecten
86-supplementen
negatieve
het
tot aantasting
B6 kan leiden
van
Consumptie van hoge doseringen vitamine
tot
het ruggenmerg
delen van
en
en degeneratie
van
perifere zenuwstelsel
BG-toxiciteit
zijn fotosensibilisatie,
polyneuropathie. Andere uitingen van vitamine
omvat
en
huidaandoeningen
(EFSA 2006). Polyneuropathie
geheugenstoornissen
De definitie
met verschillende
een
verschijningsvormen.
aandoeningen
groep van
in de richtlijn Polyneuropathie
luidt: "een symmetrische
aandoening van perifere
die wordt
en/of motorische
afwijkingen
gekenmerkt door sensorische
zenuwen,
de
dan aan
die in de regel distaal
de benen
dan proximaal en aan
meer
meer
meerdere
zenuwen
armen
aanwezig zijn. Bij een polyneuropathie
zijn per definitie
betrokken"
neuropathie
2005). Een acute sensorische
(in de Kruijk en Notermans
kan optreden
bij een totale dosis van 180 g in dagen tot weken, of in een
chronische
van
0,2-10 g per dag, op basis van secundaire
neuropathie
bij inname
distale
schade
axonale
2005). Vaak verdwijnen de
(de Kruijk en Notermans
niet altijd.
met de suppletie maar
na stoppen
symptomen
Vitamine
klinische
dat gevallen van
optreden
neuropathie
2 g vitamine
doses
met
of langere behandeling
maanden
van
dan
in minder
B6 (pyridoxine)/dag
of minder, terwijl neuropathie
kan ontwikkelen
twaalf
maanden
bij doses hoger dan 2 g/dag (SCF/EFSA 2006). Milde
werden
al bij lagere doseringen
neurologische verschijnselen
waargenomen
(ongeveer 100 mg/dag) bij inname
gedurende een langere periode. Op grond van
de
Comité
de beschikbare
voor
het Wetenschappelijk
concludeerde
literatuur
Menselijke Voeding van de Europese Unie (SCF) dat doseringen vanaf 500 mg
beschouwd
worden
voor
pyridoxine per dag als potentieel (neuro)toxisch moeten
100-500
dat voor
maar
volwassenen,
doseringen tussen
mg pyridoxine per dag
onderzoek
beschikbaar
om
een
onvoldoende
resultaten
waren
van
gecontroleerd
dat de kans op
het Comité
conclusie
te kunnen
trekken.
Verder
concludeerde
neurologische complicaties
bij langdurig gebruik (langer dan een jaar) van 50
Alleen in het
niet geheel kon worden
uitgesloten.
mg/dag klein was, maar
effecten
onderzoek
Dalton
Dalton uit 1987 werden
bij een
van
en
gerapporteerd
vertoonde
tekortkomingen.
dosering van 50 mg/dag. De opzet van dit onderzoek
de
werd gerapporteerd
van
Echter
na
hervatting
een
herhaling van de klachten
met de suppletie.
verdwenen
na stoppen
suppletie met 50 mg/dag en de klachten
de benodigde
in de achterliggende
Gezien
de onzekerheid
en
lange tijd
gegevens
B6
voordat
de effecten
na
dagelijkse blootstelling aan 100 mg vitamine
bovengrens
(gebaseerd op pyridoxine-innames)
optraden, werd de aanvaardbare
B6 vastgesteld
vitamine
waarbij een
volwassenen,
voor
op 25 mg/dag voor
relatief
vier is toegepast
2003,
van
(Gezondheidsraad
grote onzekerheidsfactor
is de aanvaardbare
SCF 2000, SCF/EFSA 2006). Voor de jongere leeftijdsgroepen
het lichaamsgewicht
(zie tabel 1 en tabel 3
bovengrens aangepast
op basis van
iets andere
de verschillende
EFSA gebruikt een
voor
leeftijdsindelingen).
25 mg
dan de Gezondheidsraad
van
leeftijdsindeling
(tabel 3). De grenswaarde
door de Commissie
volwassenen
is overgenomen
Voedingsnormen
per dag voor
in een
de Gezondheidsraad
van
2003) en nogmaals beschreven
(Gezondheidsraad
recente
opinie van EFSA (EFSA 2016).
SCF/EFSA (2006) rapporteerde
na
ongeveer
http: //radar.
twaalf
av rot ros.
n
1/testpa
n
el/u lts lag en/detail/
gezondheidsklachten-door-vita
mine-
b6/
Pagina 8
van
21
163
&
De Amerikaanse
bij
op grond van het onderzoek
het
mensen
waarbij geen afwijkingen werden waargenomen
('no
observed
adverse
effect level') op 200 mg per dag, en als 'tolerable
upper intake
level' (veilige bovengrens)
hanteerde
de Board 100 mg pyridoxine per dag voor
volwassenen
het onderzoek
Dalton
Dalton
en
van
(IOM 1998). De gegevens
van
Committee
in de afleiding. Het Britse
( 1987) zijn niet meegenomen
on Toxicity
in 1997 dat de maximale
(COT 1997) adviseerde
dagelijkse inname van vitamine
B6 uit voedingssupplementen
10 mg per dag mag zijn. De Expert Group on
Vitamins
and Minerals
leidde in 2003 op basis van
onderzoek
b1J honden een veilig
niveau
3000 mg per dag af. Vanwege
de onzekerheden
in deze
voor
mensen
van
afleiding werd dit getal vervolgens gedeeld door 300 en leverde zo een veilige
volwassene
60 kg.
B6 per dag voor
bovengrens op van 10 mg vitamine
een
van
Food and
innameniveau
De
het
Nutrition
Board
stelde
Bureau
Rlslcobeoordellng
onderzoeksprogrammering
Datum
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/
Belgische Hoge Gezondheidsraad
stelt
dat een
van
hoge inname
pyridoxine (op
de maximale
25 mg/dag) geen enkel
toelaatbare
inname
van
zodat
het toevoegen
dit vitamine
aan
gunstig effect heeft op de gezondheid
van
worden
moeten
zou
voedingssupplementen
beperkt tot een dosis overeenkomend
met een
dagdosis van 5 mg/dag (Hoge Gezondheidsraad
2016).
niveau
Tabel
volgens
van
3. Aanvaardbare
EFSA (EFSA
l.eeftlidscroeo
1-4 jaar
4-7 jaar
7-11
bovengrens
2006)
Aanvaardbare
5
('tolerable
bovenarens
upper
intake
level')
van
vitamine
86
(ma/daa)
7
iaar
10
11-15
15-18
jaar
jaar
Volwassenen
15
20
25
Onderzoek
naar
De Voedsel-
en
van
supplementen
86(de huidige NVWA) heeft in 2004 het vitamine
28 in Nederland
van
en vond
gehalte onderzocht
preparaten
verkrijgbare
geen
Het hoogste gevonden
hoeveelheden.
grote afwijkingen in de gedeclareerde
50 mg
gehalte was 69,4 mg per tablet, in plaats van de op het etiket vermelde
bemonsterd
(Katan 2005). In 2008 zijn 29 monoen
en multlvltamlnepreparaten
de hoeveelheden
In één
vitamine
86 geanalyseerd
rapportage).
(VWA Interne
monster
kon geen
vitamine
86 worden
aangetoond terwijl op het etiket werd
vermeld
dat een capsule 50 mg vitamine
86 bevatte.
Het gemiddelde
de gedeclareerde
86 ten opzichte van
geanalyseerde
gehalte vitamine
gehaltes
120%.
was
(66%) bevatten
Negentien van de 29 onderzochte
supplementen
In 2009 bleek
dan 25 mg vitamine
86 per dagdosering.
volgens het etiket meer
de 31 supplementen
vitamine
die werden
van
geanalyseerd op hoeveelheden
geen
de gedeclareerde
waarde
dan 200%
te
86, minder dan 80% of meer
van
bevatten.
Van de 31 onderzochte
21 (68%) volgens het
bevatten
producten,
etiket
dan 25 mg vitamine
86 per dagdosering
meer
(VWA interne
rapportage).
De onderzochte
waren
supplementen
gericht bemonsterd op hoge(re) doseringen.
Meldingen
86-qehalte
vitamine
Warenautoriteit
bij Bijwerkinqencentrum
Lareb
In het verleden
zijn met enige regelmaat gevallen
86-inname
(onder andere Parry en
gerapporteerd
86
zijn de effecten
van
hoge doseringen vitamine
al. ln 1983.
Lareb heeft begin 20144 een
overzicht
•
Zie ook
http://www.
lareb.
nl/Pubiicaties/2014_1_aiertheld_
effecten
Bredesen
beschreven
gemaakt
van
een
1985);
hoge vitamine
voor
van
het
eerst
Schaumburg
meldingen van
door
et
vltaminepillen_PW
Pagina 9
van
21
163
s.
en
gevoelsstoornissen
(paresthesie
neuropathie)
Een goed gedocumenteerde
preparaten.
casus
na
van
inname
een
van
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
B6-
vitamine
onder
andere
met
vrouw
B6
liet bijvoorbeeld zien dat een inname
25 mg vitamine
van
gevoelsstoornis
die ver
B6-bloedconcentraties
per dag na dertien
jaar had geleid tot vitamine
met het
boven de referentiewaarden
B6 lagen. Na het stoppen
vitamine
voor
daalde
de vitamine
66-bloedspiegel en
gebruik van het voedingssupplement
verdwenen
de klachten.
geactualiseerd;
Begin juli 2016 heeft Lareb het overzicht
waarin
2007 tot april 2016 heeft Lareb 54 meldingen ontvangen
van
een
augustus
associatie
tussen
het gebruik van vitamine
B6 bevattende
en
supplementen
neuropathie werd gelegd. Van deze 54 meldingen zijn er 13 afkomstig van een
42 vrouwen
betroffen
de consument
zelf. De meldingen
en
en 41 van
zorgverlener
12 mannen.
lareb
en/of een
geeft aan dat bij 26 meldingen comedicatie
onderliggende aandoening waarschijnlijk geen rol hebben gespeeld. De meldingen
B6 mogelijk bij
bij Lareb laten zien dat suppletie met lage doseringen vitamine
Echter
veroorzaken.
klachten
zoals neuropathieën
kunnen
sommige mensen
hebben
alleen die meldingen
die betrekking
worden
wanneer
geselecteerd
op
innames
dan blijven een
25 mg vitamine
B6 of minder
van
en
geen (co)medicatie
zelf zijn
beperkt aantal meldingen over die voornamelijk door consumenten
een
Deze
van
bovengenoemd
meldingen zijn in lijn met de resultaten
vaststellen
onderzoek
te kunnen
ontoereikend
maar
om
een
oorzakelijk verband
de klachten
echter
wel duidelijk
de vitamine
tussen
B6-innames.
Het maakt
en
in de Nederlandse
situatie
vitamine
een
B6-supplementen
hoog gedoseerde
Datum
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/
gemeld.
serieus
probleem
dat
vormen.
In de
aandacht
december
2014 wijdde de Consumentenbond
van
Gezondheidsgids
zich weinig
dat fabrikanten
constateert
en
B6-vergiftigingen
vitamine
B6. Het AVROde veilige bovengrens
inname
van
van
van
vitamine
aandacht
2016
Radar
besteedde
aan
TROS-programma
op 5 september
Een onderzoek
leden van het Radar Testpanel
B6-supplementen.
bij 39.099
uit5
helft van de
5 en 10 augustus
tussen
dat een
kleine
2016
wees
36
basis
respondenten
gebruikt, waarvan
vitaminesupplementen
regelmatige
op
vitamineslikkers
slikt vitamine
De helft van
de regelmatige
procent dagelijks
B6
Wie vitamine
1 op de 10 via middeltjes
die alléén
B6 bevatten.
B6, waarvan
18
slikt, heeft veelal geen idee hoeveel
(43%)
hij/zij dagelijks binnenkrijgt
het idee dat ze
die vitamine
B6 slikken, heeft
procent van de Testpanelleden
die
hebben
gezondheidsklachten
(gehad) die te linken zijn aan de supplementen
de
In 61 procent
de gevallen traden
de klachten
zij slikken
van
op nadat
vitaminesupplementen
gebruikt. Bij twee derde
langer dan een half jaar werden
hiervan
kreeg binnen
gaat het om meerdere
jaren gebruik. De overige 40 procent
half jaar na het beginnen met vitaminesupplementen
klachten.
een
Bij ruim een
derde
deze groep
direct
na
van
gebruik."
begonnen de klachten
nagenoeg
vitamine
aantrekken
aan
"
...
....
....
....
Relatie
tussen
hoge doseringen
gezondheidseffecten
vitamine
86 en positieve
of preventieve
tussen
Het EFSA Panel concludeerde
dat de relatie
uit de beschikbare
gegevens
ziekten
vitamine
cardiovasculaire
B6-inname
of plasmapyridoxal-5-fosfaat
en
verschillende
inconsistent
bestaat
tussen
is, dat er geen overeenstemming
onderzoeken
de relatie
of de plasmapyridoxal-5vitamine
B6-inname
tussen
naar
dat de
fosfaatconcentratie
het risico voor
verschillende
en
en
typen kanker
of plasmapyridoxal-5-fosfaatconcentratie
en
vitamine
B6-inname
van
gegevens
kenmerken
of depressie
cognitieve
zijn. Dat zelfde geldt
beperkt en inconsistent
ook voor
mortaliteit
de relatie
botbreuken
met het risico
voor
en
(alle oorzaken)
(EFSA 2016).
http: I I radar.
b6/
avrotros.
n
l/testpa nel/uitslagen/
deta
i I/ gezondheid
ski
a
ch ten -door-vitamine-
Pagina
10
van
21
163
s..
Wetgeving
De toevoeging
B6
vitamine
van
aan
levensmiddelen
is
geregeld
Bureau
Rlslcobeoordeling
onderzoeksprogrammering
in het
Warenwetbesluit
de Europese
levensmiddelen
aan
Toevoeging microvoedingsstoffen
(1996) en
betreffende
de toevoeging
van
verordening (EG) 1925/2006
vitaminen
In het
mineralen
stoffen
levensmiddelen.
en
en
aan
bepaalde andere
Warenwetbesluit
levensmiddelen
staat
aan
Toevoeging microvoedingsstoffen
vermeld
(artikel 6, lid 1) dat vitamines
(dus ook vitamine
B6) slechts in een
aan
een
zodanige hoeveelheid
toegevoegd
verrijkte eet- of
mag worden
drinkwaar, dat het totaal aanwezige
gehalte in een redelijk geachte
de in
15% en ten hoogste 100%
van
dagconsumptie van die waar tenminste
aanbevolen
bijlage vermelde
(i.e. in het besluit 1,4 mg
dagelijkse hoeveelheid
vitamine
Er bestaat
voor
B6) bedraagt.
wettelijk vastgelegde, maximale
geen
limiet voor
de hoeveelheid
of Europa.
B6 in supplementen
vitamine
in Nederland
Wel is er een
B6 afgeleid van
aanvaardbare
vitamine
voor
bovengrens van inname
25 mg/dag (SCF/EFSA 2006). Deze is echter
in Europese
of
nog niet vastgelegd
Nederlandse
wetgeving6.
De Europese
wetgevingen
der
in
Richtlijn 2002/46/EG
lidstaten
inzake
voedingssupplementen
maximale
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/
betreffende
de
de onderlinge aanpassing
van
regelt welke vitamines
voedingssupplementen,
voorkomen
mogen
In Artikel
5 wordt
hoeveelheden.
Datum
maar
gesteld
niet
dat
in welke
voor
minimale
vitamines
worden
en
en
mineralen
in voedingssupplementen
hoeveelheden
maximum
vastgesteld,
door de fabrikant
in een
aanbevolen
uitgedrukt
dagelijkse portie, met
inachtneming van het volgende:
mineralen
die aan
de hand
vitaminen
van
voor
a) de veilige maximumgehalten
en
een
wetenschappelijke
risicobeoordeling
op basis van algemeen aanvaarde
geval
wetenschappelijke
waarbij in voorkomend
zijn vastgesteld,
gegevens
mate
van
rekening wordt gehouden met de variërende
gevoeligheid van
verschillende
consumenten;
groepen
uit andere
en mineralen
b) de inname van vitaminen
voedingsbronnen.
dient
Tevens
worden
bij
gehouden
minimale
de
vaststelling
hoeveelheden
de maximum
van
rekening
de referentie-innames.
Tot heden
zijn de maximale
voor
voedingssupplementen.
nog niet vastgesteld
waarden
De etikettering
waaronder
de
-
-
-
te
met
kent volgens Richtlijn 2002/46/EG
aantal
een
verplichte
volgende waarschuwingen:
niet mag worden
een
voor
voedingssupplement
gebruikt als substituut
gevarieerde
voeding;
de aanbevolen
overschreden;
dagelijkse dosis dient niet te worden
worden
buiten
het bereik van kinderen
moeten
voedingssupplementen
en
elementen
een
bewaard.
Volgens
bijlage
de lijst
over
toegevoegd
volgende
van
aan
vormen
II van
Richtlijn 2002/46/EG
vitamines
mineralen
en
en
voedingssupplementen:
pyridoxal-5-fosfaat.
Volgens Verordening
voedselinformatie
vitamine
B6
bevat
1786%
hun
Verordening
die
vormen
(EC)
nr.
mogen
vitamine
(EG)
nr.
inclusief
1169/2011
betreffende
de
verstrekking
is de dagelijkse referentie-inname
consumenten
25 mg
met
volwassenen
1,4 mg. Een supplement
een
van
van
aan
voor
van
de
de
B6 worden
dagelijks aanbevolen
vitamine
B6
hoeveelheid.
rechtbank
oordeelde
onlangs dat een aanbeveling van EFSA
heeft in Zweden
EFSA-rapport geen legale status
(Nutraingredients,
de veiligheid van
September
voor
2016). De producent is verantwoordelijk
de gebruiker.
voor
De Zweedse
en
1170/2009
worden
voedingssupplementen,
mogen
van
gebruikt bij de vervaardiging
en
pyridoxine-hydrochloride,
pyridoxine-5-fosfaat
voedingsmiddelen,
van
en
niet
bindend
20
is
zijn producten
Pagina
11 van
21
163
&
Initiatieven in andere Europese landen
Het is lastig om te achterhalen
wat er in nationale
wetgevingen in Europa is
geregeld. Op basis van een rapport van Lex Mundi uit 2012 kan worden
dat er geen specifieke
nationale
geconcludeerd
wetgeving is met betrekking tot
in Europese
maximale
hoeveelheden
vitamine
66 in voedingssupplementen
van
landen.
In de TRIS-database
de Europese
Commissie7, waarin notificaties
van
zijn
die
voorschriften
van
vastgelegd in het kader van Richtlijn (EU) 2015/1535
lidstaten
wordt geen melding gemaakt van
voornemens
zijn te introduceren,
voorschriften
voor
vitamine
Datum
29 november
2016
referentie
NVWA/BuR0/20
Onze
l 6/ 163
B6.
meldde
2013
Nutraingredient8 dat Italië de maximaal
B6 in voedingssupplementen
had verhoogd
vitamine
Op 18 maart
concentratie
Bureau
Rlslc;obeoordellng
onderzoeksprogram
mering
toegestane
van
6 naar
9,5
mg.
maximale
aanbevolen
Oostenrijk en België kennen
hoeveelheid
België is dit bijvoorbeeld 300% de aanbevolen
B6
vitamine
B6. In Finland
wordt
voor
een
dagdosis van 2,2 mg vitamine
No.
is dit 50 mg. In Frankrijk regelt Besluit
geclassificeerd als medicijn; in Ierland
2
2006-352
maximale
vitamine
86 in supplementen
van
een
voor
dagdosering
Een
aantal
landen,
hoeveelheden;
mg.
hanteert
drie keer de aanbevolen
maximale
hoeveelheid
een
van
heeft nationale
hoeveelheid
Ook Noorwegen
vitamines.
voor
wetgeving
maximale
concentratie
vitamine
B6 in supplementen
van
voor
4,2
Zwitserland
dagelijkse
met
waaronder
voor
een
mg/dag.
metabolisme
en
Fysiologie
via het bloed
Vitamine
66 wordt opgenomen
in de darm
en
afgegeven aan
weefsels
In het verleden
en cellen.
gepubliceerd die
zijn veel onderzoeken
concludeerden
dat vitamine
B6 de darmcellen
binnenkwam
door passieve diffusie.
B6 werd
Er werd geen
dat vitamine
en
verzadiging waargenomen
aangenomen
in de cel door fosforylering
en
vastgehouden
eiwitbinding. In 2003 werd een
de opname
voor
drager gemedieerd,
verzadigbaar en pH-afhankelijk mechanisme
De
de mens
van
van
gerapporteerd.
pyridoxine in epitheel van Caco-2-darmcellen
werd
niet door pyridoxal of pyridoxal-5geremd door pyridoxamine maar
opname
is voor
selectief
fosfaat
dat het transporteiwit
(Said et al. 2003). Dit suggereert
de drie ongefosforyleerde
twee
vitamine
86-vitameren
van
(Albersen et al. 2013).
Vitamine
B6 wordt
in de darmcellen
en
omgezet in pyridoxal en
opgenomen
in pyridoxal-5te worden
de lever om omgezet
naar
vervolgens getransporteerd
fosfaat
wordt
door de lever
(Albersen et al. 2013). Pyridoxal-5-fosfaat
in het bloed
het wordt
en
waar
uitgescheiden
gebonden aan albumine
ongeveer
60% van het circulerende
Alleen de vrije vitaminebasen
86 vormt.
vitamine
kunnen
de bloed-hersenbarrière
et al.
(Surtees et al. 2006). Anderson
passeren
dat ook in rode
bloedcellen
aan
(1989) toonden
omzetting plaatsvindt van
in pyridoxal dat wordt
in pyridoxal-5-fosfaat
en vervolgens
pyridoxine-5-fosfaat
het plasma. In plasma is vitamine
86 alleen
aan
afgegeven
aanwezig als pyridoxal
pyridoxal-5-fosfaat
(Albersen et al. 2013). Hydrolyse van pyridoxal-5-fosfaat
pyridoxal door een intracellulair, specifiek fosfatase
(pyridoxalfosfaatfosfatase)
de afbraakroute
oxidatie
van
en
van
pyridoxal door pyridoxaloxidase vormen
vitamine
het belangrijkste
86, waarvan
product, pyridoxinezuur, wordt
in de urine.
bij de
uitgescheiden
zijn betrokken
Riboflavine-afhankelijke
enzymen
van
en
pyridoxal
omzetting van pyridoxine in pyridoxal-5-fosfaat
bij de oxidatie
is de uitscheiding
de behoefte,
in de orde van
naar
4-pyridoxinezuur.
Bij innames
in het
het pyridoxal-5-fosfaatgehalte
met de urine, evenals
van
4-pyridoxinezuur
Uit onderzoek
blijkt dat
plasma, recht evenredig met de vitamine
B6-inneming.
en
tot
http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/tris/ni/
http://www. nutra ingredients .com/Suppliers2/Italy-ups-maximum-levels-for-vita
B6-a nd-iron-m-food-supplernents
mtn-o-
Pagina 12
van
21
&
slechte
de uitscheidingssnelheid
riboflavinestatus
met
van
4-pyridoxinezuur
urine vermindert,
86 (Gezondheidsraad
ongeacht de inneming van vitamine
Vitamine
is afhankelijk van pyridoxal-5-fosfaat.
2003). Een groot aantal enzymen
86 komt dan ook voor
in alle weefsels,
en
voornamelijk als pyridoxal-5-fosfaat
86 in het lichaam
Van de totale
voorraad
vitamine
pyridoxamine-5-fosfaat.
bevindt
zich 70-80%
Dit pyridoxal-5als pyridoxal-5-fosfaat
in het spierweefsel.
fosfaat
in energie
is gebonden
dat glycogeen
omzet
aan
glycogeenfosforylase,
in volbloed
(Schaeffer et al. 1995). Ongeveer 60% van het pyridoxal-5-fosfaat
bevindt
zich in de rode bloedcellen
(Gezondheidsraad
2003). De hoeveelheid
vitamine
Volbloed
B6 in bloedplasma verschilt
significant van dat in volbloed.
bevat (equimolaire)
hoeveelheden
en
pyridoxamine-5-fosfaat.
pyridoxal-5-fosfaat
B6-vitameer.
is voornamelijk
vitamine
intracellulaire
Pyridoxamine-5-fosfaat
een
in bloedplasma.
is de belangrijkste
vitameer
Pyridoxal-5-fosfaat
Pyridoxal-5fosfaat
86: pyridoxal-5-fosfaat
vitamine
en
van
pyridoxal zijn de transportvormen
bindt aan albumine
evenals
mate). Beide
pyridoxal (maar deze laatste in mindere
in de weefsels
verbindingen worden snel verwijderd uit plasma en opgenomen
86 worden
vitamine
(Lumeng et al. 1980). De ongefosforyleerde
vormen
van
een
de
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
Datum
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/
gemakkelijker getransporteerd
(Coburn et al. 2003).
vormen
wel kunnen
worden
levercellen
lieten
86-vitameren
in ieder
geval
vormen
gelabelde
dan de gefosforyleerde
door celmembranen
of gefosforyleerde
Niet duidelijk is uit de literatuur
Eerdere
in vitro-experimenten
met
opgenomen.
vitamine
zien dat de opname
van
ongefosforyleerde
is (Kozik en McCormick
een
verzadigbaar
proces
1984).
via twee
kan gebeuren
van
pyridoxine naar
pyridoxal-5-fosfaat
via pyridoxal of via pyridoxine-5-fosfaat
routes:
(Johansson 1974).
heeft
dat er een
snelle
aangetoond
omzetting is van pyridoxine naar
het
De snelheid
van
en
pyridoxine-5-fosfaat
vervolgens naar pyridoxal-5-fosfaat.
De
omzetting
verschillende
Onderzoek
verschijnen
van
pyridoxamine
fosfaat
was
gelabeld pyridoxal-5-fosfaat
pyridoxine of
gelijk wanneer
toegediend
(Johansson 1974). Pyridoxine- en pyridoxamin-5dat alleen
fosfaatoxidase
via een
omgezet in pyridoxal-5-fosfaat
in de lever, nier en hersenen
(Kazarinoff en McCormick
1975).
werd
worden
beschikbaar
is
86
onder
of dicht bij de behoefte
vitamine
de inname
correleert
van
Bij innames
van
goed met plasmaconcentraties
pyridoxal-5-fosfaat
(Bode en van den Berg
lineair
toe bij
in het plasma neemt
1991). De pyridoxal-5-fosfaatconcentratie
verband
is vastgesteld
Eenzelfde
lineair
verhoging van de vitamine
86-inneming.
het pyridoxal-5-fosfaatgehalte
tussen
in het plasma en de vitamine
86-inneming
86-behoefte
eiwit in de voeding
is hoger
per gram
(IOM 2000). De vitamine
naarmate
de voeding meer
eiwit bevat
(Gezondheidsraad
2003). IOM en
Gezondheidsraad
geven
aan
dat
de
relatie
tussen
de
vitamine
86-behoefte
en
de
eiwitinneming niet lineair is en dat binnen de gebruikelijke range van
die voldoende
volstaan
is
met een
absolute
eiwitinneming kan worden
aanbeveling
In een
recente
voor
een
adequaat verloop van alle fysiologische processen.
opinie
bestaat
EFSA (EFSA 2016) merkt
relatie
het Panel
van
op dat er geen consistente
dus geen bewijs
tussen
en
plasmapyridoxal-5-fosfaatconcentratie
en eiwitinname
dat de vitamine
B6-behoefte
wijzigt met de eiwitinname.
de
onderlinge
vitamine
vitamineactiviteit
B6, wordt
Vanwege
uitwisselbaarheid
de verschillende
vormen
van
dat ze een ongeveer
gelijke
iets lagere bioactiviteit
onderzoeken
liet een
zien van
in vergelijking
met pyridoxine
circa
ze waren
pyridoxal en pyridoxamine;
10%
in
minder
in het verhogen
effectief
de pyridoxal-5-fosfaatconcentratie
van
het plasma (Gezondheidsraad
2003). Dit kan het gevolg zijn van een verschil in
vitamineactiviteit
of in biobeschikbaarheid
belang
en heeft
geen voedingskundig
is gelijk aan
de 5-fosfaatvitameren
van
(Gregory 2012). De biobeschikbaarheid
die van de niet-gefosforyleerde
vitameren
(Gregory 2012). In plantaardige
als pyridoxine-5-D-glucoside,
86 voor
producten komt een deel van het vitamine
dat slechts
de gemiddelde
gedeeltelijk kan worden benut en waarvan
van
metabole
aangenomen
bezitten.
Een aantal
Pagina
13 van
21
163
&
biobeschikbaarheid
de mens
50% (Gregory
wordt geschat op ongeveer
voor
vitamine
B6
van
2012). De Gezondheidsraad
gaat uit van een biobeschikbaarheid
uit de voeding
zowel het van
nature
aanwezige als het aan sommige
de biobeschikbaarheid
75%
vitamine
B6
van
van
voedingsmiddelen
toegevoegde
vitamine
B6 uit een supplement
van
2003). De
(Gezondheidsraad
verschilt
biobeschikbaarheid
van
pyridoxine toegevoegd aan voedingsmiddelen
niet van
die uit een
volledig
supplement
(IOM 2000); pyridoxine wordt nagenoeg
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
-
-
Datum
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/
geabsorbeerd.
van
onderschrijft in haar recente
opinie dat de biobeschikbaarheden
pyridoxine, pyridoxal en pyridoxamine
gelijk zijn en dat de biobeschikbaarheid
vitamine
B6 uit de voeding ongeveer
75% is. Het EFSA-Panel
gaat ult van een
biobeschikbaarheid
95% (EFSA 2016).
van
van
pyridoxine uit supplementen
EFSA
van
Metabolisme
66
bij hoge doseringen
van vitamine
dosis
keer per week een
een
(1980) gaven vijf mannen
in de
in uitscheiding
tot 10 mg. Het verschil
pyridoxine, pyridoxal of pyridoxamine
totaal
urine van
66 en de AUC (area under
the curve) voor
vitamine
inname
na
van
plasmapyridoxal-5-fosfaat
equimolaire doses pyridoxine, pyridoxal
de
de variabiliteit
schreven
de onderzoekers
toe aan
en
van
pyridoxamine
Wozenski
verschillende
EFSA-Panel
et al.
metabole
onderschreef
routes
deze
niet
conclusie
en
aan
verschillen
in biobeschikbaarheid.
Het
(EFSA 2016).
et al. 1987 onderzochten
het effect van
(10, 25,
pyridoxinesupplementen
100 mg, twee
maal per week oraal ingenomen)
op pyridoxalconcentraties
het bloedplasma
van
bij negen vrouwelijke vrijwilligers gedurende acht weken.
Een dosis van
25 mg verhoogde
de pyridoxalconcentraties
significant vergeleken
met een
dosis
10 mg. Een dosis van
50 mg verhoogde
van
plasmapyridoxalconcentraties
significant vergeleken met een dosis van 25 mg.
Echter
dosis
100 mg pyridoxine leidde
niet tot een
een
van
significante verhoging
de plasmapyridoxal-5-fosfaatconcentratie
van
vergeleken met die van een 50 mg
dosis voor
alle bestudeerde
resulteerde
wel in hoge
Deze
dosis
tijdsintervallen.
het verschil
24 uur
niet
na
na drie
was
plasmapyridoxalconcentraties
uur, echter
in de
meer
van
4-pyridoxinezuur
significant (Ubbink et al 1987). De uitscheiding
dosis
urine was
fractie van de toegediende
constante
tot 50 mg. Na
een
uitgescheiden
toediening van 100 mg pyridoxine werd een iets hoger percentage
als 4-pyridoxinezuur
(van 3% bij een dosis van 10 mg tot 9% bij een dosis
bleef kleiner
dan 2%. De lage
pyridoxine van 100 mg); de pyridoxaluitscheiding
het binden
van
uitscheiding van pyridoxal in de urine is gedeeltelijk het resultaat
ook een actieve
van
maar
pyridoxal aan albumine
reabsorptie van pyridoxal kan
niet worden
uitgesloten
(Ubbink et al. 1987).
Ubbink
50 en
In het onderzoek
van
38 jaar oud, 100 mg
aandeel
in plasma was
23en een
Lumeng et al. (1980) kregen vijf mannen
vrouw,
één tot vier weken.
Het
pyrodoxine-HCI
per dag gedurende
voor
pyridoxamine-5-fosfaat,
pyridoxal-5-fosfaat,
pyridoxal, pyridoxine en pyridoxamine respectievelijk
54, 3, 11, 27 en 5%.
Gedurende
de suppletie
vitamine
het totaal
van
aan
steeg de plasmaconcentratie
B6-vitameren
met
en
pyridoxinezuur,
uitzondering van pyridoxine.
arterieziekte
coronaire
een
(38-80 jaar)
weken tot een
twaalf
mg/dag gedurende
drie dagen na
tien
gemiddelde plasmapyridoxal-5-fosfaatconcentratie
100de suppletie,
en
van
en
een
4-pyridoxinezuur
50-voudige concentratie
van
voudige concentraties
pyridoxal en pyridoxine (Bor et al. 2003). Op de latere
meer
tijdstippen (tot 84 dagen) werden
gezien. Alleen
significante toenamen
geen
de pyridoxal en 4-pyridoxineconcentraties
correleerden
voor
en
na behandeling.
In dit onderzoek
40 mg pyridoxine per dag werd een
met
onmiddellijk effect op de
concentraties
in plasma
B6-vitameren
de vitamine
van
gezien die niet
veranderden
gedurende de hele behandeling van 84 dagen. De onderzoekers
In
een
leidde
onderzoek
vitamine
keer hogere
een
90 patiënten
B6-inname
van
met
met
40
Pagina
14 van
21
163
&
speculeerden
kon worden
kleine hoeveelheid
pyridoxal-5-fosfaat
in
plasma en dat het surplus, hoewel (extra) opname
de weefsels
niet kon worden
alspyridoxal-5-fosfaat
uitgesloten afhankelijk van de
Voor de
in pyridoxal en 4-pyridoxinezuur.
hoeveelheid
werd omgezet
enzymeiwit,
behandeling werd pyridoxal-5-fosfaat,
mate,
4-pyridoxinezuur
en, in mindere
pyridoxal in plasma gemeten. Na behandeling was ook pyridoxine detecteerbaar
en vertoonden
pyridoxine en pyridoxal de grootste toenamen.
gebonden
door
dat slechts
albumine
Schaeffer
et al.
weefselconcentraties
beïnvloed
door
een
in
(1995)
onderzochten
van
de
jonge,
in
belangrijkste
volwassen,
vitamine
vrouwelijke
vitamine
B6-vitameren
pyridoxinesupplementen
(ruim)
Yoon en Kirksey 1992, Lumeng
de mens
dat na zeer
hoge doses
boven
et al.
fosfaatconcentraties
een
plateau
1987). De fosforyleringssnelheid
plasma
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/163
van
de
toe
de behoefte
voor
pyridoxine, pyridoxal en pyridoxamine en
eiwit
aan
bindingscapaciteit van pyridoxal-5-fosfaat
en
pyridoxamine-5-fosfaat
de niet-gefosforyleerde
vormen
beperkend en bij hoge doseringen accumuleren
van
pyridoxal en worden in de lever omgezet4 in 4-pryidoxinezuur
uitgescheiden
in de
Onze
hoe
ratten
werden
dan de behoefte.
De
toe na inname
namen
van
bij inname
(Coburn et al. 1991, Kang1974). Echter, er is bewijs van onderzoek
pyridoxine, plasmapyridoxal-5bereiken
(Coburn et al. 1983, Ubbink et al.
in het
Datum
29 november
B6-vitameren
vitamine
B6-inname
die hoger was
een
van
plasmaconcentraties
4-pyridoxinezuur en pyridoxal
was
van
pyridoxine. De plasmaconcentratie
pyridoxal-5-fosfaat
geen
In ratten
is de
van
weerspiegeling van de inname
pyridoxine in dit onderzoek.
tussen
evenwicht
het resultaat
een
van
plasmapyridoxal-5-fosfaatconcentratie
door
in de lever en extractie
en degradatie
synthese van pyridoxal-5-fosfaat
andere
weefsels.
concentraties
en
van
nemen
pyridoxal-5-fosfaat
Bij de mens
andere
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
bij
de
is
urine.
onderzoek
liet zien dat
zonder
leverziekte
met leverbiopten
mensen
van
B6-vitameren
vitamine
van
hoger was
1984): de fosforylatiesnelheid
dan die van defosforylering,
de snelheid
van
omzetting van pyridoxal in 4pyridoxinezuur vergelijkbaar was met de mate van fosforylering van pyridoxal, de
snelheid
via
van
fosforylering van pyridoxal naar
pyridoxal-5-fosfaat
was
van
pyridoxalkinase
langzamer dan de snelheid
productie van pyridoxal-5fosfaat
werd
via pyridoxine/pyridoxamine-fosfaatoxldase,
het fosfaatoxidase
en
liet zien
Dit onderzoek
geremd door het omzettingsproduct
pyridoxal-5-fosfaat.
de
dat het vitamine
hoeveelheden
van
B6-metabolisme
zorgt voor voldoende
weefsels
actieve
metaboliet
en
in de lever en andere
pyridoxal-5-fosfaat
in de cellen.
van
tegelijkertijd de stapeling voorkomt
pyridoxal-5-fosfaat
De eiwitbinding
van
speelt een belangrijke rol in de verdeling en eliminatie
vitamine
B6-metabolieten.
is vrijwel volledig gebonden aan
Pyridoxal-5-fosfaat
eiwit in plasma, terwijl pyridoxal slechts
gedeeltelijk is gebonden en pyridoxine en
het
is 90%
van
4-pyridoxinezuur
ongebonden zijn (Bor et al. 2003). Bij de mens
vitamine
B6 dat wordt
uitgescheiden in de vorm van 4-pyridoxinezuur.
Een
(Merrill
et
al.
vonden
dat plasmaconcentraties
van
pyridoxal-5in
ln vrouwelijke
dan in mannelijke ratten
en
ratten.
jongere dan in oudere
(twaalf weken oude),
Zestig jong-volwassen
twaalf ratten) kregen gedurende tien weken
van
vrouwelijke ratten
(vijf groepen
hoeveelheid
een
voeding met 1, 10, 100, 175 en 250 keer de aanbevolen
in lever,
vitamine
B6-vitameren
pyridoxine-Hel
(7 mg/kg). De concentraties
nier werden
hersenen
niet beïnvloed
door toediening van
en
hoge concentraties
inclusief
vitamine
B6. Cohen
verschil
in bloedvitameren,
et al (1973) vonden
geen
die 50 of 500 mg pyridoxine-Hel/kg
ratten
tussen
pyridoxal-5-fosfaat,
groepen
voeder
kregen.
Bode
fosfaat
Brin
en
den Berg (1991)
van
significant hoger waren
(1978)
LOSO-waarden
vermeldde
biJ oraal
ongepubliceerde
gebruik
van
observaties
B6
vitamine
van
voor
Roche
Hoffmann-La
te weten
voor
over
muizen,
Pagina 15
van
21
&
pyridoxine-HCI: 6000 mg/kg ( ook voor de rat),
5000 mg/kg.
mg/kg en voor pyridoxamine:
voor
pyridoxal-5-fosfaat:
2000
Bureau
Rlslcobeoordellng
onderzoeksprogrammering
Datum
is de capaciteit
worden
van
ingenomen
de darm
alle pyridoxine te metaboliseren.
mens
en dier) onvoldoende
om
Het onderzoek
in de lever
Ubbink et al. ( 1987) liet zien dat het mechanisme
van
af te geven
kan worden
om
pyridoxal-5-fosfaat
verzadigd bij toediening van meer
dan 50 mg pyridoxine.
in plasma en weefsels
Pyridoxine is dan detecteerbaar
vloeistof
werden
(Albersen et al. 2013). Ook in cerebrospinale
hoge concentraties
pyridoxine aangetroffen in met pyridoxine gesuppleerde patiënten (van der Ham
et al. 2012). Een hypothese
veroorzaakt
door het
wordt
is dat toxiciteit
ln
het vermogen
de lever om pyridoxine om te zetten
van
van
overschrijden
waardoor
pyridoxal-5-fosfaat
pyridoxine ontstaan
hoge bloedconcentraties
zenuwcellen
van
(Hathcock 2014, Parry 1985), die leiden tot beschadiging
Wanneer
grote
(van
hoeveelheden
(Albersen et al. 2013).
schade.
neuropathische
Het belangrijkste
pyridoxine-HCI)
pyridoxine
Pyridoxal-5-fosfaat
lijkt
verantwoordelijk
niet
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/163
voor
vitamine
86 (als
van
motoriek.
Geen
en
op sensoriek
deze effecten
de pyridoxal-5-fosfaatvorm
van
van
aan
zijn specifiek gerelateerd
het vitamine.
of
klinische
veroorzaakt
Pyridoxal-5-fosfaat
symptomen
geen
die vergelijkbaar
aandoeningen
zijn met die die door pyridoxine worden
zelfs niet wanneer
het wordt
veroorzaakt,
geïnjecteerd in hoge doses (EFSA
concludeerde
dat de biobeschikbaarheid
en
2008). Het EFSA-Panel
veiligheid van
niet significant verschillend
vormen
pyridoxal-5-fosfaat
zijn dan van de andere
vitamine
86 en oordeelde
van
de veiligheidsbeoordeling
dat voor
van
pyridoxal-5fosfaat
dezelfde
86 geldt (EFSA 2008).
als voor
vitamine
bovengrens
toxische
is neuronale
effect
van
schade
te
hoge
en
effecten
innames
cellen
Door de NVWA gefinancierd
laat zien dat neuronale
in vitro-onderzoek
anders
De
van
pyridoxine dan pyridoxal-5-fosfaat.
reageren
op toediening
neurotoxiciteit
is onderzocht
vitamine
86-vitameren
in SHSYSY- en Cacovan
cellen.
of
niet pyridoxamine,
Pyridoxine, maar
pyridoxal, pyridoxal-5-fosfaat
Verschillende
in de SHSYSY-cellen.
veroorzaakte
celdood
pyridoxamine-5-fosfaat,
concentraties
effect op de Caco-2-cellen
(Vrolijk et al.
pyridoxine hadden
geen
of
met pyridoxal- of pyridoxaminesupplementen
ingediend). Onderzoeken
pyridoxal-5-fosfaat
bij gezonde personen
zijn niet gevonden in de publiek
In de VS heeft
de Food and Drug Administration
toegankelijke literatuur.
(FDA) in
heeft
dat pyridoxamine
activiteit
en
januari 20099 geoordeeld
farmacologische
worden
moet
beschouwd
als medicijn en niet als voedingssupplement.
Loeb en Anderson
5 mg/dag bij ratten
te
correleren
met
(1981) bestudeerden
het
effect
van
drie weken.
Het verlies
gedurende
neurotoxiciteit
een
van
toegenomen
86-suppletie
lichaamsgewicht
pyridoxine.
vitamine
van
van
bleek
Saltzman
dat bij ratten
pyridoxal en pyridoxal-5-fosfaat
(2004) vonden
of
dan pyridoxine,
klinische
de ratten
tekenen
hoewel
geen
laesies
in ganglia die wel optraden
na
produceerden
toediening van pyridoxine. De
dosis
niet-letale
vier dagen, variërend
van
(gedurende
0,3 tot 11,6 mmol/kg
lichaamsgewicht) lag ruim hoger voor pyridoxine-HCI dan voor pyridoxal-HCI,
Levine
toxischer
en
waren
of pyrodoxamine-2HCI.
Dus de ratten
pyridoxal-5-fosfaat
doses
pyridoxine maar
kregen wel klinische
symptomen
Deze symptomen
laesies traden
en
niet op bij toediening
vitameren.
Voedingsrestricties
voedingen)
(eiwitdeficiënte
9
en
verdroegen
hogere
histologische laesies.
van
de andere
waardoor
zie http://www. fdala wblog. net/fda_law_blog_hyman_phelps/2009/01/fda-determinesthat-pyridoxamine-is-excluded-from-the-definition-of-dietary-supplement-under-fdcact. html en http://www.
nut rai ngred ients-usa.
com/Regu lation/FDA·fi nds-vita rnin-Bôform-not-legal-in-su pplements
Pagina
16
van
21
&
optrad,
gewichtsverlies
leidden
tot
verhoging
van
de door
pyridoxine
veroorzaakte
Risicobeoordeling
Bureau
onderzoeksprogrammering
neurotoxiciteit.
dan eiwitgebonden
Waarschijnlijk is het vrije pyridoxine toxischer
pyridoxine en
ook voeding, medicijnen,
of verlies
een
van
afgenomen nierfunctie
in neurotoxiciteit
lichaamsgewicht kunnen verantwoordelijk
zijn voor een toename
vond in 1985 dat
van
pyridoxine (Levine en Saltzman
2004). Windebank
in
hadden
pyridoxine, pyridoxal en pyridoxamine een ongeveer
gelijke toxiciteit
culturen
dorsale
echter
Deze resultaten
worden
van
wortelganglianeuronen.
weerlegd door het in vivo-onderzoek
bij ratten.
Datum
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/
Hoog risicogroepen
Verhoogde
behoefte aan vjtamlne BG
de
aantal
daardoor
BG-metabolisme
kan het vitamine
en
geneesmiddelen
vitamine
BG-behoefte
verhogen (Gezondheidsraad
2003). Dit is vooral vastgesteld
dat wordt toegepast
isoniazide
voor
bij de behandeling
(isonicotinezuurhydrazide),
tuberculose
BG waardoor
dit vitamine
van
een
en
binding aangaat met vitamine
niet meer
beschikbaar
de stofwisseling.
is voor
Patiënten
met aangeboren
meestal
BG-metabolisme
hebben
afwijkingen van het vitamine
enzymdeficiënties
die leiden tot karakteristieke
vitamine
BG-profielen (Footitt et al. 2013).
Een
Interactie
met medtcl]nen
van
hoge doseringen
en effecten
Een deficiëntie
het enzym
alkalinefosfatase
leidt tot een verhoogde
van
pyridoxal5-fosfaatconcentratie
leverfunctie
kan het vermogen
in bloed.
Een verminderde
Ook een
om
uit pyridoxine duidelijk verminderen.
te vormen
pyridoxal-5-fosfaat
nierfunctie
kan leiden
tot een
ernstig verminderde
stijging van de hoeveelheid
vitamine
nierfunctie
B6 in bloed.
verminderde
Mensen
met een
lopen een hoger
risico
van
bijwerkingen en dienen voorzichtig te zijn met het gebruik van vitamine
hetzelfde
sterk verminderde
met een
BG-supplementen;
geldt voor mensen
leverfunctie, zoals bij levercirrose.
Hoge doseringen
van
medicijnen worden
voorgeschreven
syndroom en bij ziekten,
premenstrueel
waaronder
en
genetische afwijkingen zoals cystathioninurie
homocystinurie,
pyridoxine-afhankelijke
(bepaalde gevallen van sideroblastische
syndromen
andere
anemie) en verschillende
aandoeningen zoals toevallen, carpale-tunnel
syndroom en zwangerschapsmisselijkheid
(Bor et al. 2003,
door
een
arts
voor
vitamine
86
in de
het
Geneesmiddeleninformatiebank).
Geneesmiddeleninformatiedatabank10
bevatten.
pyridoxine-hydrochloride
of intraveneuze
mg en als onderdeel
vorm
met
vrouwen
In de Nederlandse
geregistreerd
zijn elf geneesmiddelen
Het betreft
poeders of injectievloeistoffen
die
voor
pyridoxine HCI van 20, 50 en
100
met
Emesafene
van
(25 mg pyridoxine in combinatie
als tablet
of zetpil.
meclozinedihydrochloride)
In de bijsluiters is opgenomen
dat bij het berekenen
de dagelijkse ingenomen
van
dosis vitamine
BG rekening
dient te worden
gehouden met het mogelijk gebruik
Ook is in de bijsluiters te lezen dat
van
vrij verkrijgbare vitaminepreparaten.
pyridoxine al in kleine doses de perifere omzetting van levodopa versnelt,
waardoor
Het
de dopaminerge
werking van levodopa wordt geantagoneerd.
wordt
met een
decarboxylaseremmer.
antagonisme
opgeheven door combinatie
BG
en hydralazine
Isoniazide, peniclllamine,
zijn vitamine
cycloserine
Het vitamine
effect
berust
BG antagonistische
antagonisten.
bij deze stoffen op
of bij
chemische
een
(bij zwangerschap
lnactivering. Hoge oestrogeenspiegels
in het
leiden
kunnen
tot een
gebruik van orale anticonceptiva)
verandering
daarom
kan een
vitamine
86 afhankelijke
en
aangepaste
tryptofaanmetabolisme
de werkzaamheid
dosering van pyridoxine noodzakelijk zijn, omdat deze middelen
injectie
10
infusie
maar
ook
tabletten
http://www.cbg-meb.nl/geneesmiddeleninformatiebank,
geraadpleegd
op 21 september
2016.
Pagina
17
van
21
163
&
pyridoxine verminderen.
Serumspiegels
verlaagd worden
bij gelijktijdige toediening
van
fenobarbital
van
van
en
kunnen
tenvtoïne
pyridoxine.
Rlslcobeoordellng
onderzoeksprogrammering
Bureau
Datum
Berekening van de maximale
voedingssupplementen
hoeveelheid
vitamine
in
86
29 november
Onze
Zowel via de
Om nadelige
worden
ingenomen.
voeding als via supplementen
voedingsstoffen
vitamine
B6de totale
te voorkomen,
moet
gezondheidseffecten
inname
de vastgestelde
niet overschrijden.
aanvaarbare
bovengrens van inname
boven de aanvaardbare
Bij een inname
bovengrens
zijn nadelige
niet uit te sluiten.
gezondheidseffecten
bij
Ongewenste gezondheidseffecten
niet worden
kunnen
eenmalige overschrijding zijn onwaarschijnlijk maar
uitgesloten bij langdurige suppletie, zelfs al na enige weken.
Tijdsduur van
blootstelling, dosering en individuele
gevoeligheid zijn hierbij van belang.
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/163
De ruimte
de inname
kan worden
vitamine
B6 uit supplementen
voor
van
bepaald
door het verschil
uit de
de aanvaardbare
tussen
bovengrens en de inname
Voor het schatten
is rekening gehouden
de ruimte
met
van
voeding te berekenen.
de biobeschikbaarheid
B6 uit de voeding van
75% (Front Office
vitamine
van
Voedselen
Productveiligheid
2015).
Tabel
4.
Ruimte
verdeling
(kinderen),
voor
inname
van
vitamine
gebruikelijke inname van
VCP 2007-2010
(7-70 jaar) en
verschillende
leeftijdsgroepen
(vrije ruimte
uit de voeding)
0,75 x gebruikelijke inname
van
Leeftijd
de
Ruimte
tot
B6 uit supplementen
op basis
B6 uit VCP 2005-2006
vitamine
VCP 2010-2012
(ouderen) voor
=
man
jaar
jaar
7-9 jaar
9-14 jaar
14-19
jaar
19-31 jaar
31-51
jaar
51-70
jaar
? 70 jaar
2-4
Op basis
berekende
mg
voor
PSO
man
vrouw
3,7
5,5
4-7
3,8
4,2
6,0
6,1
het
ruimte
14-19
vrouw
4,3
6,2
9,0
8,8
van
7,9
8,4
13,1
13,1
13,4
18,4
18,6
21,7
22,8
23,2
23,5
22,4
22,7
22,7
22,7
23,0
23,3
23,6
23,8
jarige
van
13,6
23,4
23,5
23,2
Se percentiel
kinderen
voor
minus
(mg/dag)
bovengrens
aanvaardbare
PS
bovengrens
aanvaardbare
de
van
de
verdeling
23,8
van
de ruimte
tussen
3, 7 mg/dag (2-4-jarige
Voor volwassenen
is dit tussen
meisjes.
en
23,2 mg/dag
volwassen
vrouwen
mannen
19-31-jarige
voor
ouder.
Voor volwassenen
betekent
dit dat een maximale
veilige ruimte
vitamine
21 mg/dag is. Voor kinderen
varieert
BG-supplementen
3 mg/dag voor
13 mg/dag
veilige ruimte tussen
en
2-4-jarigen
(PS) ligt de
jongens) en
21, 7 mg/dag
70 jaar
van
voor
de
voor
inname
maximale
14-19-
13,4
voor
en
van
jarigen.
Pagina 18
van
21
&
Literatuur
Albersen
M, Bosma M, Knoers NVVAM, de
WF, de Koning TJ, Verhoeven-Duif
-
J, Visser
substantial
role in human
vitamin
Ruiter
BHB, Diekman
EF, de
NM. The Intestine
plays a
B6 metabolism:
cell model
A Caco-2
Ruijter
Datum
PLOS
One
2013;8(1):e54113.
Anderson
BB, Perry GM, Clements
JE, Greany MF. Rapid uptake and clearance
of pyridoxine
by red blood cells in vivo. Arn J Clin Nutr 1989;50:1059-1063.
Bode W, van den Berg H. Pyridoxal-5'-phosphate
and pyridoxal biokinetics
in
male
Wistar
rats fed graded levels of vitamin
B-6. J Nutr 1991;121:1738-1745.
Bor MV, Refsum
H, Bisp MR, Bleie 0, Schneede
J, Nordrehaug JE, Ueland PM,
Nygard
OK, Nexe
B6 treatment:
2003;49(1):
a
E. Plasma
randomized
vitamin
86 vitamers
placebo-controlled
before
and
study. Clin
after
Chem
oral
Bureau
Rlslcobeoordellng
onderzoeksprogrammering
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/163
vitamin
155-161.
Brin
M. Vitamin
86: Chemistry, absorption,
metabolism, catabolism, and
Research
Council
toxicity. In: National
on Dietary
(U.S.). Committee
Allowances.
Food and Nutrition
Board.
Vitamin
86 requirements:
proceedings
of a workshop
of Research,
Presidio
of San
: Letterman
Army Institute
Francisco, California, June 11-12, 1976. Washington D.C.: National Academy of
Sciences, 1978.
Coburn
SP, Ziegler PJ, Costill DL, Mahuren
JD, Fink WJ, Sehaltenbrand
WE,
TR. Response of vitamin
B6 content
Pauly TA, Pearson
DR, Conn PS, Guilante
of muscle
to change in vitamin
in men.
B-6 intake
Am J Clin Nutr
1991;53: 1436-1442.
Coburn
SP, Slominski,A, Mahuren JD, Wortsrnan
J, Hessle L, Millany JP.
of vitamin
Cutaneous
metabolism
86. J Invest
Dermatol
2003; 120 :293-300.
Cohen PA, Schneidman
K, Ginsberg-Fellner
F, Sturman
JA, Knittle J, Gaull GE.
High pyridoxine diet in the rat: possible implications for megavitamin therapy.
J Nutr
1973;103(1):143-151.
on
toxicity of chemicals
on
(COT). Statement
Committee
environment
in food, consumer
products and
86 (pyridoxine)
vitamin
toxicity.
the
London:
Department
of Health, June
1997.
Consumentenbond.
Houmes
86:
A (tekst). Vitamine
Baat het niet dan schaadt
het vaak wel (test). Consumentenbond:
Gezondheidsgids
6, 12 december
2014.
Dalton
of pyridoxine overdose
K, Dalton MJ. Characteristics
neuropathy
syndrome. Acta Neural Scand 1987;76(1):8-11.
EFSA. NOA Panel (EFSA Panel on Dietetic
and Allergies).
Nutrition
Products,
Scientific
of infants
and
and dietary intakes
Opinion on nutrient
requirements
children
in the European
103 pp.
Union.
EFSA J 2013;11(10):3408,
young
Doi: 10.2903/j.efsa.2013.3408.
EFSA. Scientific
Panel on Food Additives, Flavourings,
Processing Aids and
Materials
in Contact
with Food. Opinion on pyridoxal 5'-phosphate
a source
as
for vitamin
B6 added
for nutritional
in food supplements.
Adopted on
purposes
8 July 2008.
The EFSA J 2008;760:
1-13.
EFSA. EFSA Panel on Dietetic
and Allergies (NOA). Dietary
Products, Nutrition
reference
values:
advice
vitamin
B6. Scientific
on
Opinion Dietary Reference
Values
for vitamin
B6. Adopted 21 April 2016.
2016.
EFSA J, 24 June
and
and Minerals.
Safe upper
levels for vitamins
Expert Group on Vitamins
minerals:
and minerals.
UK, May 2003.
report of the expert group on vitamins
ISBN 1-904026-11-7.
Footitt
EJ, Clayton PT, Mills K, Heales SJ, Neergheen V, Oppenheim M, Mills PB.
Measurement
of plasma B6 vitamer
of
profiles in children with inborn errors
vitamin
B6 metabolism
Metab
Dis
J Inherit
using an LC-MS/MS method.
2013;36(1): 139-145.
Front Office Voedselinzake veilige
en
Productveiligheid.
Risicobeoordeling
maximale
ruimte
inname
naast
vitamine
B6 uit supplementen
voor
van
voeding. Risicobeoordeling opgesteld door RIVM, 30-11-2015.
Projectnummer
V/090130
(bijlage
2).
Pagina
19 van
21
&
Bl2.
vitamine
en vitamine
B6, foliumzuur
Voedingsnormen:
2003. Publicatienr
2003/04.
Haag: Gezondheidsraad,
and bioavailability
in the bioactivity
Gregory JF III. Accounting for differences
of vitamers.
Food Nutr Res 2012;56:5809DOI 10.3402/fnrv56i0.5809.
Ham M van
M,
der, Albersen
M, de Koning TJ, Visser G, Middendorp A, Bosma
B6
of vitamin
MG. Quantification
Verhoeven-Duif
der Velden
NM, de Sain-van
fluid by ultra performance
in human
vitamers
liquid
cerebrospinal
Anal Chim Acta 2012;712:108mass
chromatography-tandem
spectrometry.
Gezondheidsraad.
-
Den
-
-
-
-
-
-
-
and its Panel on Folate,
Intakes
the Scientific
of Dietary Reference
Evaluation
Levels
Other B Vitamins,
and Choline
and Subcommittee
on
Upper Reference
Nutrients.
Washington DC: National
Academy Press, 1998.
intakes
for thiamin, riboflavin,
Institute
of Medicine
(IOM). Dietary reference
B6, folate, vitamin
B12, pantothenic acid, biotin, and choline.
niacin, vitamin
National
Washington:
Academy Press, 2000.
of different
interconversions
Johansson
S, Tiselius H-G. Metabolic
S, Lindstedt
of vitamin
B6.
J Biol Chem
Kang-Yoon SA, Kirksey A. Relation
to plasma
vitamin
supplementation
Katan
MB.
Geneeskd
-
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/
-
concentrations
-
Datum
114.
Hathcock
and Mineral
JN. Vitamin
Safety, 3rd Edition. Washington D.C.:
Council for Responsible Nutrition
(CRN), 2014. www.crnusa.org.
voor
België. HGR nR. 9285.
Voedingsaanbevelingen
Hoge Gezondheidsraad.
Federale
Overheidsdienst
Brussel:
Volksgezondheid, Veiligheid van de
2016.
Voedselketen
en
september
Leefmilieu, Hoge Gezondheidsraad,
Board.
ORI
Institute
of Medicin
Dietary Reference
(IOM), Food and Nutrition
Intakes
for Thiamin, Riboflavin, Niacin, Vitamin
B12,
B5, Folate, Vitamin
on
Pantothenic
Acid, Biotin, and Choline. A Report of the Standing Committee
forms
-
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
Kazarinoff
phosphate
1974;249:6040-6046.
of short-term
pyridoxine-HCI
B-6
vitamers
in young
Am J Clin
women.
Hoeveel
vitamine
B6 is toxisch?
2005; 149:2545-2546.
DB. Rabbit
MN, McCormick
oxidase.
Purification
of
and
and
amino
acid
1992;55(4):865-872.
Ned Tijdschr
Commentaar.
Nutr.
liver pyridoxamine
(pyridoxine) 5'properties. J Biol Chem 1975;250(9):3436-
3442.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
rat liver
DB. Mechanism
of pyridoxine uptake by isolated
A, McCormick
Arch Biochem
Biophys 1984;229: 187-193.
door
veroorzaakt
NC. Gevoelsstoornissen
Kruijk JR de, Notermans
Klinische
les. Ned Tijdschr Geneeskd
multivitaminepreparaten.
2005; 149 :2541-2544.
Enhancement
Levine
A. Pyridoxine (vitamin
by
B6) neurotoxicity:
S, Saltzman
diet. J Appl Toxicol 2004;24:497-500.
protein-deficient
Lex Mundi.
Differences
in food supplement
and similarities
regulations. A global
Practice
Group, 2012.
guide prepared by the Lex Mundi Life Sciences
Loeb AL, Anderson
of acrylamide
RJ. Antagonism
neurotoxicity by
with vitamin
B6. Neurotoxicol
1981;2(4):625-633.
supplementation
alcohol abuse.
B6 metabolism
in chronic
Pyridoxal
Lumeng L, Li T-K. Vitamin
Kozik
cells.
on pyridoxal
phosphate levels in plasma and the effects of acetaldehyde
J Clin Invest
in human
erythrocytes.
phosphate synthesis and degradation
1974;53:693-704.
and its relationship to
of B6 vitamers
content
Lumeng L, Lui A, Li T-K. Plasma
J Clin Invest
B6 metabolism.
1980;66:688-695.
hepatic vitamin
BW and Millikan WJ.
Merrill AH Jr, Henderson
JM, Wang E, McDonald
Metabolism
B-6 by human
of vitamin
liver. J Nutr 1984; 114: 1664-1674.
with low-dose
DE. Sensory
pyridoxine.
neuropathy
Parry GJ, Bredesen
Neurology 1985 ;35(10): 1466-1468.
Rossum
CTM van, Fransen
EJM,
J, Buurma-Rethans
HP, Verkaik-Kloostermen
Diet of
Ocke MC. Dutch
National
Food Consumption
Survey 2007-2010:
RIVM Rapport
2011.
RIVM: Bilthoven,
children
and adults aged 7 to 69 years.
350050006.
Pagina
20
van
21
163
&
-
Said
HM, Ortiz
for pyridoxine
mechanism
uptake
epithelial Caco-2 cells: regulation by a PKA-mediated
Am J Physiol Cell Physiol 2003;285(5):C1219-1225.
Schaeffer
MC, Gretz D, Mahuren
JD, Coburn SP. Tissue B-6 vitamer
in rats fed excess
concentrations
vitamin
B-6. J Nutr 1995;125:2370-2378.
Schaumburg H, Kaplan J, Windebank
S, Pleasure
D, Brown
A, Vick N, Rasmus
MJ. Sensory neuropathy
from pyridoxine abuse
A new
megavitamin
N Engl J Med 1983;309:445-448.
syndrome.
Scientific
Committee
on Food
on
(SCF). Opinion of the Scientific Committee
Food on the tolerable
B6. Brussel:
intake
level of vitamin
SCF, 2000.
upper
Rapportnr SCF/CSINUT/ IJPPLEV/16.
by human
pathway.
-
-
A, Ma TY. A carrier-mediated
Bureau
Risicobeoordeling
onderzoeksprogrammering
intestinal
Datum
29 november
Onze
2016
referentie
NVWA/BuR0/2016/
-
-
-
-
-
-
-
-
SCF/EFSA.
Scientific
and EFSA Scientific
Committee
Panel on Dietetic
on Food
Nutrition
and Allergies. Tolerable
and
intake levels for vitamins
upper
Parma:
European Food Safety Authority, 2006.
B6 metabolism.
errors
R, Mills P, Clayton P. Inborn
affecting vitamin
Future
Neurol
2006;1(5):615-620.
Ubbink JB, Serfontein
levels
of
WJ, Becker PJ, de Villiers LS. Effect of different
oral pyridoxine supplementation
and
on
plasma pyridoxal-5'-phosphate
Am J Clin Nutr 1987;46:78B-6 excretion.
pyridoxal levels and urinary vitamin
85.
Products
minerals.
Surtees
Vrolijk MF, Opperhuizen A, Jansen
EHJM, Hageman
The vitamin
B6 paradox:
of high
supplementation
of vitamin
B6 deficiency.
symptoms
Ingediend voor
Windebank
AJ. Neurotoxicity
of pyridoxine analogs
structure.
Neurochem
Pathol
159-167.
1985;3(3):
Wozenski
JR, Leklem JE, Miller LT. The metabolism
6 in men.
J Nutr 1980;110:275-285.
GRMM.
GJ, Bast A, Haenen
pyridoxine leads to
publicatie.
doses
is related
to
of small
doses
coenzyme
of vitamin
B-
Pagina
21 van
21
163
&