Meteo-Ahoy Maritieme Meteorologie Maritieme Meteorologie De voornaamste onderdelen van de oceanografie zijn: - fysische oceanografie chemische oceanografie mariene geologie geofysica oceanografie biologie oceanografie Maritieme Meteorologie Fysische Oceanografie: - studie van de zeebodem (bathymetrie), de fysische eigenschappen van zeewater (dichtheid, licht en geluid onder water, ijsvorming, enz.), de waterbeweging (golven, getijden en zeestromen) en de warmtehuishouding. Chemische Oceanografie: - bestudeert de chemische samenstelling van het zeewater. Mariene Geologie: - onderzoekt herkomst en transport van zwevende stoffen in zee, de samenstelling van de zeebodem en de ouderdom van afzettingen; het ontstaan van geologische structuren onder water, zoals zandduinen, onderzeese canyons en continentale plat. Maritieme Meteorologie Mariene Geofysica: - onderzoekt o.a. de eigenschappen van de aardkorst onder zee. Mariene Biologie: - de leer van de levende wezens der zee. Maritieme Meteorologie Tot de oudste belanghebbenden in de oceanografie behoort de scheepvaart: - dieptekaarten - zeestromingen - zeewatertemperaturen - verwachtingen van zeegang en deining Als tweede komt de visserij. Sterk gestegen is ook de belangstelling voor de gevolgen van zeeverontreiniging. Voorts dient in dit kader genoemd te worden: - waterbouwkunde (o.a. kustverdediging, landaanwinning, havens en transport op zee) - zeemijnbouw (o.a. boorplatforms, onderzeese opslagtanks en pijpleidingen) Maritieme Meteorologie Inleiding OCEANEN & ZEEEN GOLVEN OP ZEE GETIJDEN Oceanen & Zeeën Grenzen en grootte van de oceanen Diepte van de oceanen en topografie van de zeebodem Samenstelling en eigenschappen van het zeewater IJs in zee IJsaanzetting op schepen Zeestromen Wereldzee. Atlantische Oceaan - Indische Oceaan - meridiaan door Kaap Agulhas (20°E) Atlantische Oceaan - Stille Oceaan - Kaap Hoorn - Zuid-Shetland Eilanden Indische Oceaan - Stille Oceaan - Malakka - Sumatra - Java - Timor - Kaap Londonderry op Australie - Tasmanie - meridiaan van147°E Atlantische Oceaan: - Noordelijke IJszee - Noordzee - Oostzee - Middellandse Zee - Zwarte Zee - Baffin Baai - Hudson Baai - Golf van Mexico Indische Oceaan: - Rode Zee - Perzische Golf Stille Oceaan: - Zee van Ochotsk - Japanse Zee - Oost Chinese Zee - Zuid Chinese Zee - Zeeën van de Indonesische archipel 11 01 07 06 03 02 05 Atlantische Oceaan: - Noordelijke IJszee - Noordzee - Oostzee (01) (02) (03) - Zwarte Zee - Baffin Baai - Hudson Baai (05) (06) (07) Stille Oceaan: - Zee van Ochotsk (11) 11 05 04 04 04 Atlantische Oceaan: - Middellandse Zee - Zwarte Zee (04) (05) - Golf van Mexico (08) Indische Oceaan: - Rode Zee (09) 01 09 08 03 12 05 04 10 09 Atlantische Oceaan: - Middellandse Zee - Zwarte Zee (04) (05) Indische Oceaan: - Rode Zee - Perzische Golf (09) (10) Stille Oceaan: - Japanse Zee - Oost Chinese Zee - Zuid Chinese Zee - Zeeën van de Indonesische archipel 12 (12) (13) (14) (15) 13 01 07 14 06 15 15 15 03 14 Op 23 januari 1960 om 13.06 uur bereikte de bathuscaaf Trieste van de US Navy de bodem, met luitenant Don Walsh en Jacques Piccard aan boord. Men gebruikte ijzeren bolletjes als ballast en petroleum voor de opwaartse kracht. De boordmeter gaf in het begin een diepte van 11.521 m aan, maar dat werd later gereduceerd tot 10.916 m. Op deze diepte verwachtte men nauwelijks levende wezens, maar toch ontdekten Walsh en Piccard schol en bot, met lengtes tot 30 cm. Op de rotsachtige bodem kropen ook garnalen rond. Atlantische Oceaan: 06 - Bouvet Island - Tristan da Cunha - Ascension - Sint Pauls-rotsen - Azoren - IJsland 05 04 03 02 01 (01) (02) (03) (04) (05) (06) Samenstelling en eigenschappen van het zeewater Bestanddeel g/kg zeewater verhoudingen tot de som (%) Chloride (Cl-) Sulfaat (S042-) Bicarbonaat (HCO3-) Bromide (Br-) Fluoride (F-) Boorzuur (H3B03) Natrium (Na+) Magnesium (Mg2+) Calcium (Ca2+) Kalium (K+) Strontium (Sr2+) 18,98 02,65 00,14 00,065 00,001 00,026 10,56 01,27 00,40 00,38 00,013 55,044 07,682 00,406 00,189 00,003 00,075 30,613 03,689 01,160 01,102 00,038 Samenstelling en eigenschappen van het zeewater Bijvoorbeeld: temperatuur saliniteit S dichtheid 00°C 00°C 00°C 10°C 20°C 30°C 00 20 35 35 35 35 0999,9 kg/m3 1016,1 kg/m3 1028,1 kg/m3 1027,0 kg/m3 1024,8 kg/m3 1021,7 kg/m3 IJs in zee Slush Dit Engelse woord wordt gebruikt voor verzamelingen ijskristallen, die niet of slechts weinig aan elkaar vastgegroeid zijn en een dunne breiachtige laag vormen. Grease Ice Dit is een iets later stadium in de vorming van het zeeijs: de kristallen gaan samenvriezen. Pancake Ice Als het water nogal in beweging is en de luchttemperatuur voldoende laag, dan bevriest de slush tot losse ijskoeken, die groter worden en de vorm aannemen van ronde schijven met verhoogde randen (tengevolge van het tegen elkaar aanstoten). De pannenkoeken zijn in normale gevallen 0,5 - 1 m in doorsnee, soms echter wel 1,5 - 3 m. Young Ice Hieronder verstaat men vlakken van min of meer effen ijs meteen dikte van meer dan 5 cm, maar minder dan 30 cm, vaak gevormd door het aaneenvriezen van pannenkoek-ijs. IJs in zee Old Ice Zeeijs dat meer dan een zomer heeft overleefd.Het is harder dan jong ijs en bevat minder zout. Hummocks Door het herhaaldelijk tegen elkaar aanstoten van dikke ijsschollen of ijsvelden, het geen vaak met enorme drukkingen gepaard gaat, ontstaan plaatselijke opeenhopingen van ijsschotsen. Hummocks kunnen soms hoogte van 10 tot 20 m boven het zeeniveau bereiken. Lead Doorgang door zeeijs, bevaarbaar voor schepen. Polynya Een opening omsloten door ijs. Grease Ice Pancake Ice Young Ice Hummocks Lead Polynya IJs in zee Gevolgen van ijsaanzetting kunnen zijn: - afnemende stabiliteit bestuurbaarheid van het schip het door gladheid onbegaanbaar worden van het dek het buiten bedrijf raken van radio en radar (door ijsaanzetting op de antennes) het breken van tuigage, zoals knikstag en antennes tengevolge van het extra gewicht het bemoeilijken van het uitkijken tengevolge van ijsvorming op de ramen van de brug het veranderen van het hekwerk in een dichte verschansing het vastvriezen van bewegende delen van winches en ankerspil het vastvriezen van containers het als wit zien van groen licht door de bedekkende ijslaag IJs in zee De drie voornaamste oorzaken van ijsaanzetting zijn: - onderkoelde regen - arctische ijsrook - bevriezend buiswater Zeestromen De meeslepende kracht die de wind uitoefent op het water. Horizontale drukverschillen (drukgradiënten). Corioliskracht. Inwendige wrijving. Zeestromen Driftstromen Gradiëntstromen Stromen bij kusten, opwelling Warme en koude stromen Zeestromen (tijdens de noordelijke zomer) De Golfstroom Overige zeestromen in de Noord Atlantische Oceaan De Ekman-spiraal. Evenwicht van krachten, optredend bij een gradiëntstroom; links op het noordelijk halfrond, rechts op het zuidelijk halfrond. Door 1,2,3,4 wordt een opklimmende reeks waarden van de waterdruk op een horizontaal vlak aangeduid.